Τις ημέρες αυτές υπογράφονται τα συμβόλαια μεταξύ των tour operators και των ξενοδόχων για τις τιμές που θα ισχύσουν στη σεζόν του 2020.
Οι εκπρόσωποι των τουριστικών οργανισμών έχουν στη φαρέτρα τους ένα σημαντικό όπλο και πιέζουν ώστε να μη δώσουν αυξήσεις: Το βασικό τους επιχείρημα είναι πως το ξενοδοχείο έχει αναχθεί σε σημαντικότερο προορισμό, απ’ ό,τι ο ίδιος ο προορισμός στον οποίο βρίσκεται το ξενοδοχείο. Το επιχείρημα αποδίδει. Τα συμβόλαια που υπογράφονται για του χρόνου έχουν μηδενικές αυξήσεις. Παρότι η ζήτηση για τα ξενοδοχεία της Ρόδου είναι μεγάλη, οι tour operators δεν δίνουν ούτε ένα ευρώ πάνω από τις τιμές που ισχύουν για φέτος. Αυτό από μόνο του δείχνει ότι η υπεραξία του νησιού είτε έχει πάψει να προστίθεται στις τιμές διανυκτέρευσης (και αυτό μετακυλά στην αγορά), είτε ακόμα χειρότερα η θεωρούμενη υπεραξία του ονόματος ‘Ρόδος’ έχει πάψει να υφίσταται.
Πιο συγκεκριμένα, για τη σεζόν του 2020 αυτές τις μέρες ολοκληρώνεται η υπογραφή των συμβολαίων που γίνονται με τους Βρετανούς tour operators. Ηδη, έχουν προηγηθεί συμφωνίες με τις περισσότερες αγορές της Ευρώπης και σε λίγες ημέρες θα κλείσει ο κύκλος των υπογραφών. Οι τιμές που συμφωνούνται είναι ίδιες με εκείνες των συμβολαίων που είχαν υπογραφεί πέρυσι και υποτίθεται θα ίσχυαν φέτος. Όλα αυτά, ωστόσο, ισχύουν μόνο σε θεωρητικό επίπεδο. Η πράξη είναι εντελώς διαφορετική και ίσως να δίνει μια απάντηση για την αιτία που η τοπική, τουριστική και εμπορική αγορά έχει πιάσει πάτο.
Ποια είναι η σχέση της αισθητικής των ξενοδοχείων με την αισθητική που επικρατεί στο νησί;
Σήμερα στη Ρόδο υπάρχουν τουλάχιστον 50 ξενοδοχειακές μονάδες που πωλούν ακριβά τη διανυκτέρευση και παρέχουν πακέτα που δεν είναι μόνο all inclusive. Κι όμως, οι πελάτες τους, εκείνοι που η αγορά τους χαρακτηρίζει ως ‘καλούς πελάτες’ και που υπό άλλες συνθήκες κινούν την αγορά συθέμελα, είναι απρόθυμοι να βγουν από το ξενοδοχείο. Το ίδιο θα κάνουν και εκείνοι που απλώς επέλεξαν ένα φθηνό πακέτο διακοπών. Δεν θα το κάνουν διότι δεν έχουν τι να δουν.
Αν το ξενοδοχείο τους βρίσκεται στα Κολύμπια, δεν θα βγουν για βόλτα στην περιοχή. Εκτός από ξερόχορτα δεν υπάρχει κάτι άλλο που θα μπορούσε να τους κινήσει το ενδιαφέρον. Το ίδιο ισχύει για εκείνους που διαμένουν στο Φαληράκι, στην Ιξιά, ή στο Κιοτάρι. Η διαφορά της αισθητικής μεταξύ των εικόνων που επικρατούν μέσα σε μια πολυτελή ξενοδοχειακή μονάδα, με την αντίστοιχη που επικρατεί έξω από αυτήν είναι σχεδόν προσβλητική. Ακόμα κι εκείνοι που διαμένουν μέσα στην πόλη της Ρόδου, το μόνο που έχουν να δουν είναι το μαγευτικό νυχτερινό τοπίο. Την ημέρα το μόνο που θα δει ο επισκέπτης της πόλεως είναι αγάλματα πολιτικών και κτήρια της κατοχικής περιόδου. Οι λίγες εξαιρέσεις έχουν γίνει το must see της Ρόδου. Ετσι, must to see είναι η ανθοδέσμη στην πύλη Ελευθερίας, τα δελφίνια του Νεοφύτου στον ξύλινο πεζόδρομο και η Μεσαιωνική Πόλη (με όλα εκείνα που την πληγώνουν).
Αν πάλι οι ‘καλοί πελάτες’ ενοικιάσουν αυτοκίνητο, δεν πρόκειται να οδηγήσουν μέχρι τα εμβληματικά σημεία του νησιού (Μεσαιωνική Πόλη και Λίνδος). Πήγαν μέχρι εκεί, μα δεν βρήκαν θέση στάθμευσης. Είδαν εκατοντάδες αυτοκίνητα (Ροδιτών κι όχι μόνο) να είναι σταθμευμένα σε μπλε, κίτρινες και λευκές γραμμές, χωρίς να μπορούν να καταλάβουν ποια είναι η δική τους επιλογή ώστε να μην τους επιβληθεί πρόστιμο, κλήση ή όπως αλλιώς το περιγράφουν στη χώρα τους.
Ετσι, με το αυτοκίνητό τους θα πάνε αλλού. Θα επιλέξουν μια εκδρομή σε κάποια παραλία, θα αναζητήσουν ένα καλό εστιατόριο, θα επιλέξουν καλό κρασί και θα ψωνίσουν τοπικά προϊόντα. Αυτό την πρώτη μέρα, ίσως και τη δεύτερη. Μετά οι ‘καλοί πελάτες’ θα μείνουν μέσα, στην ασφάλεια της υψηλής αισθητικής και στη σιγουριά πως δεν θα ταλαιπωρηθούν.
Ξεχωριστή κατηγορία αποτελούν οι πελάτες των boutique, μικρών καταλυμάτων της Μεσαιωνικής Πόλης και της Λίνδου. Τόσο οι μεν, όσο και οι δε, κάθε βράδυ είναι αναγκασμένοι μέχρι κοντά στο ξημέρωμα να ακούν τα λαϊκά, τα ρεμπέτικα και τα hip hop των κέντρων διασκέδασης που στερούνται ηχομόνωσης, αλλά και κάθε άλλου περιορισμού (στο βωμό του κέρδους).
Πρέπει να σημειωθεί ότι περίπου το 30% των τουριστών της Ρόδου είναι repeaters. Αυτό σημαίνει πως εκείνοι που έχουν βιώσει όλα τα παραπάνω έστω και μία φορά, την επόμενη απλώς θα επιλέξουν να μείνουν στο ξενοδοχείο.
Η Ρόδος ως συνολικός προορισμός δεν έχει πια να τους προσφέρει τίποτα απολύτως. Ούτε τέχνη, ούτε αισθητική, ούτε πρόσβαση, ούτε καν την αίσθηση πως βρίσκονται σε έναν τόπο που σέβεται το περιβάλλον, διότι κάτι τέτοιο δεν γίνεται ούτε στην πράξη. Η Μεσαιωνική Πόλη και η Λίνδος δέχονται κάθε καλοκαίρι 2.000.000 τουρίστες, άρα τουλάχιστον 2.000.000 πλαστικά μπουκάλια νερού θα μπορούσαν να ανακυκλωθούν. Τα δύο εμβληματικά σημεία του νησιού δεν έχουν κάδους ανακύκλωσης.
Τα συμβόλαια είναι απλώς μια… ευχή
Ο τουρίστας του Σήμερα είναι απόλυτα ενημερωμένος για το τι μπορεί να αγοράσει με τα χρήματά του, γνωρίζει καλά τις επιλογές που έχει για διακοπές, έχει προσδοκίες από τον προορισμό και αν δεν είναι κάτι WOW !!, κάτι που θα τον βάλει σε λίστα αναμονής μέχρις ότου έρθει η δική του σειρά να το βιώσει, δεν πρόκειται να πληρώσει ούτε ένα ευρώ παραπάνω. Αυτό έχει επίπτωση στις τιμές των συμβολαίων που υπογράφονται κατά την τρέχουσα περίοδο και αφορούν τη σεζόν του 2020. Οι διευθυντές των ξενοδοχείων όσο κι αν παλέψουν, δεν πρόκειται να επιτύχουν τιμές που να αναλογούν στην πολυτέλεια που προσφέρουν. Αλλά ακόμα κι αυτές οι τιμές που σήμερα υπογράφονται δεν θα τηρηθούν ποτέ. Ηδη, από αύριο ξεκινούν οι εκπτώσεις 30% για τα ‘super early birds’ που κάνουν κράτηση για του χρόνου. Οι εκπτώσεις και οι προσφορές συνεχίζονται μέχρι τον Μάρτιο για όλα τα ξενοδοχεία.
Από φέτος, οι εκπτώσεις και οι προσφορές συνεχίζονται μέχρι και μέσα στη high season. Ο Ιούλιος εξακολουθεί να έχει άδεια δωμάτια και για τον Αύγουστο υπάρχει ακόμα μακρύς δρόμος μέχρις ότου τα δωμάτια καλυφθούν με κρατήσεις. Η φετινή ‘μόδα’ θέλει τους tour operators και τους online operators να καθοδηγούν τους ξενοδόχους (πιο έντονα εκείνους που έχουν μικρές μονάδες να κάνουν προσφορές για κράτηση της τελευταίας στιγμής με τη χρήση του κινητού τηλεφώνου. Η ‘μόδα’ αυτή δεν φαίνεται πως είναι κάτι το περαστικό. Απεναντίας, φαίνεται πως ήρθε για να μείνει.
Τα άδεια δωμάτια επιδρούν καταλυτικά στη ψυχολογία των επιχειρηματιών που εξαναγκάζονται σε διαρκείς προσφορές, χάνοντας έτσι την ευκαιρία που παραδοσιακά τους παρείχαν οι μήνες Ιούλιος και Αύγουστος ώστε να ρεφάρουν τη χασούρα των άλλων μηνών. Η απώλεια δεν αφορά μόνο την τσέπη των ξενοδόχων, αλλά όλης της οικονομίας που συντηρείται από τον τουρισμό. Η τουριστική αγορά φέτος νιώθει έντονα τη χασούρα και το ίδιο θα νιώσει η εμπορική αγορά και η λοιπή αγορά στον επερχόμενο χειμώνα.
Μας λείπει ένα έμβλημα
Δεν είναι ο ανταγωνισμός που στερεί από τη Ρόδο τουρίστες. Ο επικεφαλής των κρατήσεων της TUI Nordic είχε δηλώσει πριν από 20 ημέρες στη ‘δημοκρατική’ πως «μπορεί η Τουρκία να εμφανίζει 12% άνοδο στις αφίξεις, όμως αυτό δεν λέει τίποτα. Μέχρι πριν από την πολιτική κρίση στην Τουρκία στέλναμε 5000 πτήσεις ετησίως, ενώ φέτος, με την αύξηση του 12% θα στείλουμε μόλις 1000 πτήσεις».
Δεν είναι ο ανταγωνισμός που επηρεάζει τη Ρόδο. Εχει τις υποδομές και μπορεί να σταθεί πολύ υψηλότερα από κάθε άλλο ανταγωνιστικό προορισμό. Είναι η απώλεια του γοήτρου (σε υποδομές και συμπεριφορές) που μας καταβαραθρώνει και αυτό ο τόπος μας, οι ίδιοι οι άνθρωποι το πληρώνουμε ήδη πολύ ακριβά.