Εσπειραν αυξήσεις φορολογικών συντελεστών, θερίζουν μείωση δηλωθέντων εισοδημάτων. Σύμφωνα με πληροφορίες, η εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων αποκάλυψε σημαντική μείωση της «φορολογητέας ύλης» κατά περισσότερο από 1% του ΑΕΠ σε μια χρονιά που η οικονομία κινήθηκε με έστω και οριακό θετικό πρόσημο. Από τα 75 δισ. που εμφάνισαν περίπου 6,1 εκατ. νοικοκυριά κατά τη διάρκεια του 2015, τα δηλωθέντα εισοδήματα υποχώρησαν πέρυσι κατά περίπου 2 δισ. ευρώ, δηλαδή κοντά στα 73 δισ. Η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών έχει ήδη ενημερωθεί για τη συρρίκνωση της φορολογητέας ύλης, η οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό εξηγεί και το «παράδοξο» της φετινής εκκαθάρισης των φορολογικών δηλώσεων: η κυβέρνηση να «εκτοξεύει» τους φορολογικούς συντελεστές –ειδικά για εισοδηματίες, επαγγελματίες με υψηλά δηλωθέντα εισοδήματα και υπόχρεους σε καταβολή εισφοράς αλληλεγγύης– και τελικώς το ποσό του φόρου που βεβαιώνεται να είναι μικρότερο από αυτό της περυσινής χρονιάς, ανοίγοντας «τρύπα» στον προϋπολογισμό άνω των 330 εκατ. ήδη από το επτάμηνο.
Τα αρνητικά σημάδια είχαν εμφανιστεί με το που ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο η φετινή διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων. Σε σύνολο 6,157 εκατ. φορολογικών δηλώσεων, βεβαιώθηκαν φόροι 3,412 δισ. Πέρυσι, βεβαιώθηκαν συνολικά 3,467 δισ. ευρώ δηλαδή περίπου 50 εκατ. ευρώ περισσότερα και μάλιστα από μικρότερο αριθμό φορολογουμένων (6,109 εκατ.). Το λογικό θα ήταν το ποσό της βεβαίωσης να αυξηθεί λόγω της αύξησης των φόρων για επαγγελματίες, εισοδηματίες κ.λπ. Αυτό δεν έγινε –και η μείωση των δηλωθέντων εισοδημάτων ήταν ένας σοβαρός λόγος– με αποτέλεσμα ήδη να εμφανίζεται απόκλιση 338 εκατ. ευρώ στις εισπράξεις του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων έναντι του στόχου για την περίοδο Ιανουαρίου – Ιουλίου.
Σε μια χρονιά χωρίς ύφεση, όπως ήταν το 2016 και με την ΕΛΣΤΑΤ να καταγράφει σημαντική μείωση της ανεργίας, θα περίμενε κανείς να καταγραφεί έστω και οριακή αύξηση των δηλωθέντων εισοδημάτων, από τη στιγμή μάλιστα που οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι μοιράζονται το 79% των δηλωθέντων εισοδημάτων. Βέβαια, το 2016 ήταν χρονιά πίεσης των εισοδημάτων, ειδικά των συνταξιούχων. Μόνον από την περικοπή του ΕΚΑΣ χάθηκαν περίπου 200 εκατ., ενώ η συνταξιοδοτική δαπάνη περιορίστηκε από τα 30 δισ. το 2015 στα 29,645 δισ. το 2016, όπως προκύπτει και από τα στοιχεία του μεσοπρόθεσμου. Η μεγαλύτερη μείωση, όμως, εμφανίστηκε στα δηλωθέντα εισοδήματα από άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας, τα οποία και περιορίστηκαν από τα 4,676 δισ. σε λιγότερα από 3,9 δισ. Η μείωση των εισοδημάτων στους ελεύθερους επαγγελματίες και στους επιτηδευματίες ήταν απόρροια της νέας πολιτικής υπολογισμού των φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών. Η εφαρμογή της ενιαίας κλίμακας, μέσω της οποίας οι συντελεστές φορολόγησης διαμορφώθηκαν από το 26%-33% που ήταν μέχρι και το 2016 στο 22%-45% για τη φετινή χρονιά, αλλά και η σύνδεση των ασφαλιστικών εισφορών με το εισόδημα (όπου ο υπολογισμός γίνεται με συντελεστές κατ’ ελάχιστον 26,95%) έχουν προκαλέσει νέο κύμα απόκρυψης εισοδημάτων, το οποίο εκτιμάται ότι δεν έχει ολοκληρωθεί. Η νέα πολιτική για τους επαγγελματίες αποκαλύφθηκε μετά τον Μάιο του 2016 και ενώ είχαν ήδη τιμολογηθεί οι υπηρεσίες του α΄ εξαμήνου. Το 2017 όμως οι επιτηδευματίες γνώριζαν από την πρώτη ημέρα του νέου έτους τι ακριβώς θα πρέπει να πληρώσουν για κάθε απόδειξη ή τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών που θα εκδίδουν.
Ο κίνδυνος το νέο καθεστώς υπολογισμού των φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών να οδηγήσει σε έκρηξη της φοροαποφυγής και της εισφοροαποφυγής, δεν ήταν άγνωστος στην κυβέρνηση. Στελέχη της πίστευαν όμως ότι η «ελάφρυνση» που θα γινόταν –τόσο στις ασφαλιστικές εισφορές όσο και στον φόρο- για τη μεγάλη πλειονότητα των επιτηδευματιών που εμφανίζουν και τα χαμηλότερα εισοδήματα θα λειτουργούσε θετικά και για τα δημόσια έσοδα. Αυτό δεν επιβεβαιώνεται. Η φορολόγηση μέχρι… οικονομικής εξόντωσης στους επαγγελματίες με μεσαία και υψηλά εισοδήματα έχει γυρίσει μπούμερανγκ. Μπορεί οι «έχοντες» επιτηδευματίες να είναι λίγοι στα χαρτιά, όμως η συμβολή τους στα φορολογικά έσοδα είναι πολύ σημαντική. Οι επιτηδευματίες που δηλώνουν ετήσιες αποδοχές άνω των 30.000 ευρώ ετησίως –αυτοί είναι που υπέστησαν και τις μεγαλύτερες απώλειες από τα φορολογικά μέτρα– δεν ξεπερνούν τα 38.188 άτομα σε σύνολο 457.572 φορολογουμένων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα (σ.σ. αντιστοιχούν δηλαδή στο 8% του συνόλου). Αυτό όμως το 8% των επαγγελματιών δήλωσε το 2016 εισοδήματα 2,3 δισ., δηλαδή το 50% των εισοδημάτων όλων των εισοδημάτων από οικονομική δραστηριότητα. Και μόνο από αυτό το στοιχείο γίνεται προφανής η επίπτωση στα έσοδα από την απόφαση ενός και μόνον επαγγελματία με υψηλές αποδοχές να ακολουθήσει τον δρόμο της φοροαποφυγής εφαρμόζοντας νόμιμες ή παράνομες μεθόδους.
Καθημερινή
