Στο έλεος της εγκατάλειψης και σε ανοιχτή μάχη με το χρόνο, η ιστορική βίλα του Μουσολίνι στη Ρόδο. Η πορεία της εγκατάλειψης από το κράτος, η ιστορία και το λαμπρό μέλλον ενός boutique hotel
Το όνομά της έχει συνδεθεί με ιστορίες για φαντάσματα και στοιχειωμένα κτίρια. Δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό φαινόμενο, αφού και στη λίμνη Como της γειτονικής Ιταλίας, το ομώνυμο μπαρόκ αρχοντικό αφέθηκε στην “τύχη” της πλήρους ερήμωσης, με τους κατοίκους να “αιχμαλωτίζονται” σε θρύλους για δολοφονίες και αυτοχειρίες εντός του αρχιτεκτονικού στολιδιού. Και ενώ η Πολιτεία υπόσχεται έργα συντήρησης και αποκατάστασης, το μέλλον της διαφαίνεται αβέβαιο. Στην Ελλάδα, η συνονόματη Villa de Vecchi κοσμεί ένα από τα ψηλότερα βουνά της Ρόδου και πρόσφατα μπήκε στις “πωλητήριες κρατικές ορέξεις”, λόγω εγκατάλειψης.
Η βίλα Ντε Βέκι χτίστηκε στη άκρη ενός βράχου από τις ιταλικές Αρχές, το 1936. Εκεί, στο όρος Προφήτη Ηλία, το ιστορικό διώροφο κτίσμα συνολικής επιφανείας 757 τετραγωνικών μέτρων, στέκει αγέρωχα, προβάλλοντας μία επίμονη αντίσταση στη φθορά και τις λεηλασίες των τελευταίων δεκαετιών. Το κράτος; Ανέκαθεν ανύπαρκτο. Σήμερα, η βίλα δεν θυμίζει σε τίποτα από τις ένδοξες εποχές της. Πλήρως αναξιοποίητη από τη στιγμή που αποχώρησαν οι Ιταλοί μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου – στο πλαίσιο της συμφωνίας για την ένταξη των Δωδεκανήσων στο ελληνικό κράτος – παραμένει μέχρι σήμερα ετοιμόρροπη, γεμάτη σκουπίδια και γκραφίτι στους τοίχους, λόγω αδυναμίας του ελληνικού κράτους να αναλάβει το κόστος των έργων συντήρησης, αναστήλωσης ή αποκατάστασής της.
Τα σενάρια από την ημέρα που ανακοινώθηκε ότι βγαίνει στο “σφυρί”, ποικίλα. Το βασικότερο; Η μετατροπή της σε ξενοδοχειακή μονάδα (boutique hotel), προκειμένου να προσελκύει Ιταλούς, οι οποίοι θα ξεναγούνται σε αξιοθέατα που φέρουν τη σφραγίδα της Ιταλοκρατίας στα Δωδεκάνησα.
Όσα πρέπει να γνωρίζουμε για τη “Βίλα Μουσολίνι”
Η Villa de Vecchi πήρε το όνομά της από τον Ιταλό διοικητή Δωδεκανήσων κόμη Τσέζαρε Μάριο Ντε Βέκι. Ο ίδιος φρόντιζε να κάνει ό, τι περνούσε από το χέρι του, προκειμένου να γίνεται λήπτης της αποκλειστικής εύνοιας του Ιταλού δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι, ο οποίος ενίσχυσε θεαματικά τη θέση του στην πολιτική σκακιέρα της Ευρώπης κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου.
Η επιβλητική βίλα χρησιμοποιούνταν ως θερινό ανάκτορο του Ιταλού βασιλιά Βιτόριο Εμανουέλε του Γ’ και αργότερα ως θέρετρο της ελληνικής βασιλικής οικογένειας. Στόχος ήταν να χρησιμοποιηθεί και ως θερινή κατοικία του Μουσολίνι στα γηρατειά του, αλλά αυτό δεν κατέστη εφικτό, αφού ο Μουσολίνι πυροβόληθηκε, κρέμαστηκε και λιθοβολήθηκε από τους Ιταλούς σε πλατεία στο Μιλάνο, το 1945.
Η ανέγερση ενός πολυτελούς κτιρίου μέσα στο δάσος, με την κομψότητα μάλιστα της ιταλικής αρχιτεκτονικής και με εκπληκτική θέα, θα ευχαριστούσε τον Ντούτσε και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως κατοικία χαλάρωσης και αναψυχής. Παράλληλα, λόγω της θέσης της, θα ήταν εύκολα φρουρούμενη, καθώς επέτρεπε την πανοραμική επίβλεψη της ευρύτερης περιοχής.
Η βίλα βρίσκεται σε ύψος περίπου 800 μέτρων πάνω στον λόφο του Προφήτη Ηλία και απέχει 40-45 λεπτά από την πόλη και το αεροδρόμιο της Ρόδου. Μολονότι δεν έχει χαρακτηριστεί ως “έργο τέχνης” ή “ιστορικό μνημείο”, ελέγχεται από την αρμόδια αρχαιολογική υπηρεσία.
Στο ίδιο οικόπεδο υπάρχουν και άλλα μικρότερα βοηθητικά κτίρια, ενώ η βίλα συνορεύει με δύο υπέροχα ιστορικά σαλέ, το “Έλαφος” και την “Ελαφίνα”, τα οποία έχτισαν οι Ιταλοί για τους αξιωματικούς τους και λειτούργησαν στη συνέχεια ως ξενοδοχεία.
Αρχικά, το 1929 χτίστηκε το ξενοδοχείο του “Ελάφου” και το 1930 πρόσθεσαν στο ισόγειο ένα εστιατόριο με μεγάλη βεράντα από πάνω του, μια μεγάλη πίστα χορού και ένα γήπεδο τένις. Το 1932 κατασκευάζουν δίπλα στο ξενοδοχείο “Έλαφος” μια νέα ανεξάρτητη πτέρυγα που της δόθηκε το όνομα “Ελαφίνα” και πλέον το συγκρότημα γίνεται γνωστό με το περίεργο όνομα “Έλαφος και Ελαφίνα”. Έκτοτε χρησιμοποιείται ως ξενοδοχείο.
Η έκταση εντός της οποίας βρίσκεται η Villa de Vecchi φτάνει συνολικά τα 8.100 τ.μ. και είναι απερίφρακτη και εκτός σχεδίου, με έντονες κλίσεις και πολύ πυκνή βλάστηση, η οποία σήμερα δεν φέρει επίσημο χαρακτηρισμό από το Δασαρχείο Ρόδου. Η έκταση ανήκει επίσης σε προστατευμένη περιοχή Natura 2000, Ζ.Ε.Π. (Ζώνη Ειδικής Προστασίας), και αντιμετωπίζει ειδικούς περιβαλλοντικούς περιορισμούς και δεσμεύσεις. Επίσης τμήμα της ιδιοκτησίας επιφανείας 6.250.000 μ2 περίπου, έχει χαρακτηρισθεί και έχει υπαχθεί σε Ειδική Ζώνη Διατήρησης.
Η προσβασιμότητα στην περιοχή διευκολύνεται από την υπάρχουσα οδική σήμανση και τις διαφημιστικές ταμπέλες, δεδομένου ότι ο Προφήτης Ηλίας, αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σημεία του νησιού και τουριστικό προορισμό καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Λόγω απουσίας μάλιστα κατάλληλης περίφραξης, το ακίνητο διαθέτει εύκολη πρόσβαση και από τον επαρχιακό δρόμο του Προφήτη Ηλία.
Για τις επικρίσεις των ντόπιων περί ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας μας, η απάντηση ήρθε πρόσφατα. “Η Ελλάδα δεν πουλάει περιουσία της. Κτίρια όπως η Βίλα, παρέμεναν επί δεκαετίες κρυμμένα ή θαμμένα”, φαίνεται να έχει επαναλάβει πολλάκις, ο σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ, Ανδρέας Ταπραντζής. “Τώρα υπάρχει μια τέλεια ευκαιρία να την παρουσιάσουμε, όχι μόνο στους Έλληνες, αλλά και σε ξένους επισκέπτες. Κανείς δεν πρόκειται να την πάρει και να φύγει. Αντίθετα, η επένδυση θα συμβάλει στην αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας”.
Πάντως, πληροφορίες από ροδίτικα μέσα ενημέρωσης, αναφέρουν ότι τον Αύγουστο του 2013, το νησί της Ρόδου επισκέφτηκαν οι δύο εγγονές του Ντε Βέκι, ο ένας εγγονός του, καθώς επίσης και ο σύζυγος της μίας εγγονής του. Πρόκειται για τον Maurizio De Pellegrini, 73 ετών σήμερα, ο οποίος γεννήθηκε στη Ρόδο τον Μάρτιο του 1940. Μάλιστα, βαφτίστηκε από τον ίδιο τον Ντε Βέκι όπως αναφέρεται σε σχετικό σημείωμα του ίδιου. Από τη Ρόδο αναχώρησε μαζί με την οικογένειά του όταν ήταν μόλις ελάχιστων μηνών (Μάιο του 1940), καθώς είχε ξεσπάσει τότε ο πόλεμος. Δεν αποκλείεται λοιπόν, η αλλαγή χεριών της βίλας να καταλήξει από το ελληνικό δημόσιο σε Ιταλό ιδιώτη.
Η επιβλητική θέση που εγκλωβίζει την ανάσα
Ο Προφήτης Ηλίας είναι το τρίτο ψηλότερο βουνό της Ρόδου, μετά τον Αττάβυρο και τον Ακραμύτη, με ύψος 798 μέτρα (και ελάχιστο, τα 100 μέτρα). Απέχει 6 χλμ από το χωριό Σάλακος, στο οποίο μπορεί κανείς ακόμα να θαυμάσει πέτρες – απομεινάρια ενός κάστρου που ανεβαίνει στο χωριό των Ιπποτών. Πρόκειγια για δασώδη περιοχή, σπάνιου φυσικού κάλλους και τουριστικού προορισμού καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, με κύρια βλάστηση τα κυπαρίσσια και τα πεύκα. Εκεί επιζούν μερικά από τα ελάχιστα ελάφια της Ρόδου, αλλά και σπάνια ενδημικά πτηνά.
Την εποχή της Ιταλικής κατοχής έγιναν στην περιοχή εκτεταμένες αναδασώσεις, με τα ιθαγενή είδη Pinus brutia και Cupressup.
Περί ορέξεως… επενδυτών
Η βίλα του Μουσολίνι αποτελεί ένα από τα 14 εγκαταλελειμμένα ακίνητα που το ΤΑΙΠΕΔ βγάζει στο σφυρί, προκειμένου να αξιοποιηθούν τουριστικά, να μετατραπούν άμεσα σε πολυτελή ακίνητα και να ανοίξουν την όρεξη επενδυτών.
Παλιότερο δημοσίευμα του διεθνούς πρακτορείου Bloomberg κάνει λόγο για μεγάλες καθυστερήσεις στο μεγαλύτερο σχέδιο αποκρατικοποιήσεων στην Ελλάδα, που ανέρχεται σε 50 δισεκατομμύρια ευρώ. Μάλιστα τονίζει ότι έχει παραλύσει από τις συχνές καθυστερήσεις και τις αλλαγές στη διοίκηση, αποδυναμώνοντας τη ζήτηση.
Με 80.000 ακίνητα στα βιβλία της – από ένα κάστρο στην Κέρκυρα, μέχρι την πρώην στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στην Κρήτη και ένα ιστορικό κτίριο στην Ουάσιγκτον – οι μισθώσεις των ακινήτων αναμένονταν να δώσουν στο ελληνικό κράτος 25 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το τέλος του 2015.
Οι μέχρι στιγμής βέβαια προβλέψεις κάνουν λόγο για 22.4 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2022, ενώ προς το παρόν, το ταμείο έχει υπογράψει συμφωνίες αξίας 4.9 δισεκατομμυρίων ευρώ, έχοντας εισπράξει μόλις τα 2.9 εκατομμύρια ευρώ περίπου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο από τα ακίνητα του καταλόγου των κτιρίων προς πώληση ή αξιοποίηση βρίσκεται επίσης στην Ρόδο, στη θέση “Βουνό” και έχει επιφάνεια 27.000 στρεμμάτων, ενώ το μικρότερο είναι ένα ακίνητο στις Σέρρες, επιφάνειας μόλις 2,6 στρεμμάτων, που στεγάζει το πρώην ξενοδοχείο “Ξενία”. Στη λίστα, συμπεριλαμβάνεται και ακίνητο αγνώστου επιφανείας, που αφορά το χώρο του πρώην σανατορίου “Αγία Ελεούσα”στη Ρόδο.
Όπως αναφέρεται στον σχετικό κατάλογο που έχει καταρτίσει το ΤΑΙΠΕΔ, η αξιοποίηση των ακινήτων αυτών, μόνο εύκολη δεν είναι. Κάποια διεκδικούνται από ιδιώτες, άλλα αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη δασική υπηρεσία, και άλλα βρίσκονται σε περιοχές υψηλής περιβαλλοντικής προστασίας.
Η συγκεκριμένη λίστα, στην οποία θα προστεθούν κι άλλα οικόπεδα και κτίρια μέσα στους επόμενους μήνες, θα αποτελέσει και τη δεξαμενή, μέσω της οποίας θα επιλεγούν εμπορεύσιμα ακίνητα για να ενταχθούν στο πακέτο της τιτλοποίησης μελλοντικών εσόδων.
Στον μακρύ κατάλογο του ΤΑΙΠΕΔ, περιλαμβάνονται και πολλά ακόμη “Ξενία” (Αράχωβας, Δράμας, Σερρών), εκτάσεις στο χιονοδρομικό κέντρο Βόρας (Καϊμακτσαλάν), καθώς και πλήθος από μικρά οικόπεδα ανά την Ελλάδα.
news247.gr Μίκα Κοντορούση
