Γράφει ο
Νεκτάριος Καλογήρου
«Σε πραγματικό κόσμημα θα μετατραπεί ξανά η εκκλησία του Αγίου Φανουρίου της Μεσαιωνικής Πόλης».
Η δήλωση ανήκει σε στέλεχος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας που σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Ρόδου και τον Ιερέα Μιχαήλ Κρητικού έχουν ξεκινήσει σοβαρή προσπάθεια ώστε ο ιστορικός ναός να αποκτήσει ξανά την πρώτη του αίγλη. Μάλιστα, το όλο έργο υποστηρίζουν αφιλοκερδώς Ρόδιοι μηχανικοί.
Πρώτο ζητούμενο είναι η αφαίρεση της μεταλλικής κατασκευής, γνωστής και ως “παράγκα”, που προστέθηκε στην κεντρική όψη της εκκλησιάς κι έκρυψε ολόκληρο το σταυροειδές κτήριο. Σε αυτή σήμερα στεγάζεται το μανουάλι με τα κεριά, καθώς και λίγες καρέκλες για τους επισκέπτες. Μαζί με την παράγκα, θα αφαιρεθεί και η πέργκολα κάτω από την οποία υπάρχουν ακόμα μερικά καθίσματα.
«Οι πιστοί μας πια θα φιλοξενούνται σε αίθουσα που βρίσκεται στο διπλανό κτήριο, που εφάπτεται του ναού» εξήγησε στη “δημοκρατική” ο πατήρ Μιχαήλ Κρητικός και περιέγραψε πως «η είσοδος για τη διπλανή αίθουσα θα γίνεται τόσο από την αυλή του Αγίου Φανουρίου, όσο και μέσα από το ναό. Βλέπετε, αριστερά από το τέμπλο κάποτε υπήρχε πόρτα και αυτό φαινόταν από την εσοχή που ξεχώριζε στον πλαϊνό τοίχο. Η πόρτα αυτή άνοιξε ξανά και οδηγεί απευθείας στη νέα αίθουσα αναμονής».
Με το έργο αυτό επιτυγχάνεται ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα: Η όψη του ναού αποκαλύπτεται σε όλο του το μεγαλείο και οι πιστοί θα ακολουθούν κυκλική πορεία, καθώς θα εισέρχονται στο χώρο από την κεντρική πύλη και θα εξέρχονται από την πλαϊνή πόρτα. Επιπρόσθετα, η νέα αίθουσα έχει δεύτερη έξοδο και προς την πλατεία Δωριέως, η οποία μέχρι σήμερα είναι αποκομμένη από το ναό.
Το έργο έχει μικρό βαθμό δυσκολίας, διότι το ιστορικό μνημείο δεν θίγεται. Στην παρούσα φάση γίνονται τομές στο δάπεδο της αίθουσας φιλοξενίας, ώστε να διαπιστωθεί το πού ακριβώς βρίσκονται τα θεμέλια του τρούλου. Της εργασίας εποπτεύει διαρκώς ο ίδιος ο Πατήρ Μιχαήλ και η Αρχαιολογική Υπηρεσία, τα στελέχη της οποίας δεν κρύβουν την ικανοποίησή τους για το γεγονός του τερματισμού της ασχήμιας που δεσπόζει στο χώρο.
Πρέπει να σημειωθεί ότι είχαν κυκλοφορήσει φήμες που απέδιδαν προς την Αρχαιολογική Υπηρεσία την πρόθεση να σφραγίσει τον ναό και να τον μετατρέψει σε μουσειακό χώρο. Με σχετικές διαβεβαιώσεις που δόθηκαν στη “δημοκρατική” έχει καταστεί ξεκάθαρο ότι οι φήμες δεν ευσταθούν και αυτό το πιστοποιούν τόσο οι αρχαιολόγοι, όσο και ο ίδιος ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ρόδου Κύριλλος.
Ιστορικά, ο ναός χρονολογείται στο 13ο αιώνα και θεωρείται πως αρχικά ήταν αφιερωμένος στον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Η εκτίμηση αυτή υποστηρίζεται στην επιβλητική τοιχογραφία του Ταξιάρχη, που εξακολουθεί να υπάρχει στο αριστερό κλιτός. Η εικόνα αυτή χρονολογείται από την αρχή της κτήσεώς του. Περιμετρικά υπάρχει πλειάδα ιστορικών αγιογραφιών του 13ου και του 15ου αιώνα. Η μεγάλη τους πλειοψηφία έχει κρυφτεί από στρώματα υγρασίας και κάπνας (παλαιότερα το μανουάλι βρισκόταν μέσα στο ναό). Μετά την ολοκλήρωση αποκατάστασης της εικόνας του κτηρίου, θα είναι δυνατή η εκκίνηση συντήρησης των υπεραιωνόβιων έργων τέχνης. Μάλιστα, έχει γίνει γνωστό πως υπάρχουν συντηρητές, με τεράστια εμπειρία, που είναι έτοιμοι να προσφέρουν αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες τους.
Την περίοδο της επικυριαρχίας των Οθωμανών ο ναός λέγεται πως είχε μετατραπεί σε μουσουλμανικό τέμενος, ενώ άλλες πληροφορίες αναφέρουν πως για πολλά χρόνια είχε χρησιμοποιηθεί ως Τουρκική κατοικία με στάβλο.
