Η ενδεχόμενη εμπλοκή του στρατού σε θέματα «εσωτερικής ασφάλειας» εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο επεξεργασίας και μελέτης σε στρατιωτικούς κύκλους. Τέσσερις μήνες μετά τη δήλωση του υπουργού Εθνικής Αμυνας κ. Πάνου Καμμένου, παρουσία και του πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα, ότι οι «ένοπλες δυνάμεις διασφαλίζουν τη σταθερότητα και στο εσωτερικό της χώρας», σε στρατιωτικά «φόρουμ» εξακολουθεί να τίθεται το ίδιο θέμα με ολοένα μεγαλύτερη συχνότητα.
Σε πρόσφατη ημερίδα του Ελληνικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΕΛΙΣΜΕ) με θέμα «Η εσωτερική ασφάλεια της χώρας. Παρούσα κατάσταση και προοπτικές» και την παρουσία στελεχών της ΕΛ.ΑΣ. αλλά και των Ενόπλων Δυνάμεων υπήρξαν εκτεταμένες αναφορές στο ζήτημα ενδεχόμενης ανάμειξης του στρατού σε ζητήματα ασφάλειας και καταπολέμησης του εγκλήματος. Μάλιστα υπήρξαν εισηγήσεις για την ανάγκη ύπαρξης σχετικού νομοθετικού πλαισίου, δημιουργία εκ μέρους των Ενόπλων Δυνάμεων ειδικών προεπιλεγμένων μονάδων για επεμβάσεις σε προβλήματα εσωτερικής ασφάλειας, για τη μετατροπή της «συνοριοφυλακής» της ΕΛ.ΑΣ. σε παραστρατιωτική μονάδα και άλλες σχετικές αναφορές. Στο τελικό κείμενο συμπερασμάτων υπάρχει αναφορά ότι «η ενδεχόμενη εμπλοκή των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας σε θέματα εσωτερικής ασφαλείας θα πρέπει να γίνει με ιδιαίτερη προσοχή, χωρίς αυτές να εκφεύγουν του θεσμικού ρόλου τους. Αλλως απαιτείται νομική κατοχύρωση…».
Αναλύσεις για δημογραφικό
Η ημερίδα έλαβε χώρα την προηγούμενη Παρασκευή στο κτίριο της Ακαδημίας Αθηνών σε συνεργασία του ΕΛΙΣΜΕ με το Γραφείο Στρατιωτικών και Αμυντικών Θεμάτων της Ακαδημίας Αθηνών. Το Ελληνικό Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών είναι ένα ανεξάρτητο, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ινστιτούτο στρατηγικών μελετών, ανάλυσης και έρευνας. Ασχολείται με ζητήματα γεωπολιτικής, εξωτερικών και εσωτερικών θεμάτων εθνικού ενδιαφέροντος, διεθνών θεμάτων, με έμφαση σε θέματα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Ακόμη, όπως αναφέρεται στον σχετικό ιστότοπο, το ΕΛΙΣΜΕ «μπορεί να προχωρήσει σε μελέτη και παροχή εκτιμήσεων και εισηγήσεων σε φορείς του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα που προκύπτουν από την ανάλυση των ανωτέρω θεμάτων».
Στην τελευταία ημερίδα υπήρξαν εμπεριστατωμένες αναλύσεις για το «δημογραφικό και τη λαθρομετανάστευση υπό το πρίσμα της Ασφάλειας» με το δεδομένο ότι από το 1950 ο πληθυσμός της Ευρώπης είναι διαρκώς μειούμενος και σε πέντε μεγάλες χώρες της Ασίας και της Αφρικής ως το 2040 θα έχει δεκαπλασιαστεί με κίνδυνο διαρκούς αύξησης των μεταναστευτικών ροών. Ακόμη υπήρξε εισήγηση του προϊσταμένου της Διεύθυνσης Προστασίας Συνόρων της ΕΛ.ΑΣ. ταξιάρχου κ. Α. Σούκουλη ότι θα υπάρξει το επόμενο χρονικό διάστημα συνεχής ροή μεταναστών και ότι μεγάλο ζήτημα είναι η παραμονή 2,5 εκατομμυρίων «στάσιμων» προσφύγων στα σύνορα Ιράν και Πακιστάν.
«Η αναγκαιότητα του στρατού»
Ειδικό ενδιαφέρον όμως είχε η εισήγηση του υποστράτηγου εν αποστρατεία και μέλους του ΕΛΙΣΜΕ κ. Ιπποκράτη Δασκαλάκη που έχει και μεταπτυχιακό στις Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ο κ. Δασκαλάκης υπηρέτησε σε μάχιμες μονάδες και επιτελικές θέσεις εσωτερικού και εξωτερικού και ήταν επί σειρά ετών διοικητής στο Πεδίο Βολής Κρήτης. Στην εισήγησή του ανέφερε στοιχεία του Ευρωβαρόμετρου για το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών: «Στο ερώτημα “η γειτονιά σας είναι ένα ασφαλές μέρος για να ζήσετε;” το 85% των Ελλήνων απαντούν θετικά, 5 μονάδες κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης που είναι 90%. Στο ακόλουθο ερώτημα “η χώρα σας είναι ένα ασφαλές μέρος για να ζήσετε;” το ποσοστό των θετικών απαντήσεων κατεβαίνει στο 80% έναντι του επίσης ελαττωμένου ευρωπαϊκού μέσου όρου που είναι 82%.
Τα Σώματα Ασφαλείας – αναφέρομαι σε ΕΛ.ΑΣ., Λιμενικό Σώμα και Πυροσβεστικό Σώμα – έχουν τον καίριο ρόλο στην εμπέδωση του αισθήματος ασφάλειας. Παρά τις συχνές πολιτικές κορόνες περί εντυπωσιακών αλλαγών στη δομή, στον τρόπο λειτουργίας και στον εκδημοκρατισμό των Σωμάτων Ασφαλείας, η αλήθεια είναι ότι το βασικό νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας τους είναι σύγχρονο και συμβατό με των άλλων ευρωπαϊκών κρατών. Εδώ όμως πρέπει να επισημάνουμε την πρόχειρη και βιαστική θεσμοθέτηση ή κατάργηση και επανεμφάνιση υποβοηθητικών θεσμών και οργάνων (συνοριοφυλακή, αγροφυλακή και αντίστοιχες διωκτικές οικονομικές – τελωνειακές υπηρεσίες) με πολιτικά και κομματικά μόνο κριτήρια. Αποτέλεσμα η μη αναμενόμενη απόδοση αυτών των οργάνων, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του προσωπικού».
«Νομοθετική λύση»
Στη συνέχεια ο πρώην διοικητής σημαντικών στρατιωτικών μονάδων αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα εμπλοκής των Ενόπλων Δυνάμεων σε ζητήματα εσωτερικής ασφαλείας. Οπως υπογράμμισε, «ο πολιτικός κόσμος, υπό τα φαντάσματα του παρελθόντος, αρνείται να αντιμετωπίσει το υπαρκτό πρόβλημα της απευκταίας αλλά πιθανόν απαραίτητης πιο ενεργής εμπλοκής των Ενόπλων Δυνάμεων σε θέματα εσωτερικής ασφαλείας. Η εμπειρία άλλων – εξίσου δημοκρατικών – χωρών, όπως η Γαλλία, έχει αποδείξει την ανάγκη περιορισμένης στρατιωτικής εμπλοκής σε θέματα αντιμετώπισης τρομοκρατίας. Αμφότερες οι ηγεσίες, πολιτική και στρατιωτική, και για διαφορετικούς λόγους εξορκίζουν μια τέτοια πιθανότητα.
Επειδή όμως με τους εξορκισμούς και τις ad-hoc λύσεις δεν αντιμετωπίζονται τα προβλήματα, καλό θα είναι να υπάρξει μια συναινετική εξεύρεση νομοθετικής λύσεως στα δημοκρατικά πλαίσια μιας ευνομούμενης κοινωνίας. Αναφέρομαι δηλαδή στη νομοθετική κατοχύρωση των αναγκαίων προϋποθέσεων και συνθηκών για την εμπλοκή των Ενόπλων Δυνάμεων και ενίσχυση των Σωμάτων Ασφαλείας όταν το μέγεθος και η φύση των απειλών δεν είναι αντιμετωπίσιμες από τα τελευταία. Συγχρόνως όμως πρέπει να υπάρχει ανάλογη και εκ μέρους των Ενόπλων Δυνάμεων σχεδίαση και προετοιμασία εμπλοκής – ενίσχυσης με προεπιλεγμένες μονάδες και για συγκεκριμένες αποστολές».
Για να συμπληρώσει αμέσως μετά ότι «το πρόβλημα της διαχείρισης των συνόρων, η λύση δεν μπορεί συνεχώς να μετακυλίεται στις πλάτες των Ενόπλων Δυνάμεων. Ισως η μετατροπή της συνοριοφυλακής κατά τα πρότυπα ενός οργανωμένου εξειδικευμένου παραστρατιωτικού σώματος διαχείρισης συνόρων, με επιπρόσθετη δυνατότητα συμμετοχής σε συγκρούσεις εντός κατοικημένων τόπων να είναι η βέλτιστη λύση».
Το ΒΗΜΑ
