Ένας από τους στρατηγικούς στόχους της παρούσας Δημοτικής Αρχής δρομολογείται έπειτα από επίμονες και επίπονες προσπάθειες τεσσάρων ετών. 14 χρόνια μετά τη λήξη της Προγραμματικής Σύμβασης που έφερε τη σφραγίδα της αείμνηστης Μελίνας, στο πλαίσιο ημερίδας που διοργανώθηκε από το Δήμο Ρόδου, το Υπουργείο Πολιτισμού και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου, για τη συμπλήρωση των τριάντα χρόνων από την ένταξη της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ, με τη συμμετοχή υψηλόβαθμων στελεχών της ΟΥΝΕΣΚΟ, δημάρχων Πόλεων Μνημείων, και μελών της Κυβέρνησης, υπογράφηκε Σύμφωνο Συνεργασίας «Για τη σύναψη προγραμματικής σύμβασης πολιτισμικής ανάπτυξης για την προστασία, ανάδειξη, διαχείριση, και βιώσιμη ανάπτυξη της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου».
Συμβαλλόμενοι στο εν λόγω Σύμφωνο ήταν πέραν του Δήμου Ρόδου ο οποίος εκπροσωπήθηκε από το δήμαρχο Φώτη Χατζηδιάκο, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού εκπροσωπούμενο από τον υφυπουργό Πολιτισμού Κωνσταντίνο Στρατή, το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, εκπροσωπούμενο από τον Δωδεκανήσιο αναπληρωτή υπουργό Ναυτιλίας Νεκτάριο Σαντορινιό, και η περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, εκπροσωπούμενη από τον περιφερειάρχη Γιώργο Χατζημάρκο.
Στο πλαίσιο του Μνημονίου συμφωνήθηκε να υπάρξει συντονισμός ενεργειών από το Δήμο Ρόδου και τη Διεύθυνση Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού για τη σύνταξη σχεδίου Προγραμματικής Σύμβασης η οποία θα πρέπει να έχει υπογραφεί εντός τεσσάρων μηνών.
Μεγάλοι στόχοι της Προγραμματικής θα είναι η συντήρηση και ανάδειξη της Μεσαιωνικής Πόλης, η αειφόρος ανάπτυξη του ενεργού αστικού ιστού της Πόλης, η ανάδειξη του Μνημείου σε πολιτιστικό κέντρο διεθνούς εμβέλειας, και η ανάδειξη του νησιωτικού χαρακτήρα της Ρόδου. Οι στόχοι της Προγραμματικής συμβαδίζουν με τους στόχους της ΟΥΝΕΣΚΟ: την προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομίας, και τη διασφάλιση ότι αυτή θα κληροδοτηθεί στις γενιές του μέλλοντος.
Ο κος Χατζηδιάκος χαρακτηριστικά δήλωσε: «Με τη δρομολόγηση της νέας Προγραμματικής Σύμβασης, η Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, το στολίδι του νησιού, μια πόλη-μνημείο της Ιστορίας των Πολιτισμών, που φέρει τη σύντηξη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, του βυζαντινού, του μεσαιωνικού, και του αναγεννησιακού πολιτισμού, θα αποτελέσει το επίκεντρο των προσπαθειών για την ανάδειξη ολόκληρου του νησιού της Ρόδου ως διεθνές κέντρο πολιτισμού. Ως Δημοτική Αρχή θέσαμε εξαρχής ως Στρατηγικό Στόχο την υπογραφή νέας Προγραμματικής Σύβασης, η οποία θα αποτελεί για δεκαετίες άρμα βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης της Ρόδου».
Παρόντες στην ημερίδα ήταν και η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ Φώφη Γεννηματά, ο Αντιπρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Κρεμαστινός, οι βουλευτές Δημήτρης Γάκης και Μάνος Κόνσολας, ο πρώην υπουργός Κώστας Σκανδαλίδης, οι πρώην δήμαρχοι Μάνος Κόκκινος και Γιώργος Γιαννόπουλος, ο πρώην δήμαρχος Σάββας Καραγιάννης και πρώην περιφερειάρχης Γιάννης Μαχαιρίδης επί των ημερών των οποίων υπογράφηκε η πρώτη Προγραμματική Σύμβαση, η αντιπρύτανης του ΕΜΠ Τόνια Μοροπούλου, ο αντιδήμαρχος Πολιτισμού Τ. Χατζηιωάννου, και ο συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου Νίκος Θεοδωρίδης.
Μετείχαν επίσης η πρέσβειρα Καλής Θελήσεως της UNESCO Maha El Khatil Chalabi, ο γ.γ. του Οργανισμού Πόλεων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς Dennis Ricard κ.α.
ΔΗΛΩΣΗ ΧΑΤΖΗΜΑΡΚΟΥ
“Με την συμπλήρωση 30 ετών από τότε που η Μεσαιωνική Πόλη εντάχθηκε στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, συμφωνούμε όλοι ότι η κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα, δεν μας ικανοποιεί. Πρέπει να γίνουν αλλαγές, διότι έχουμε ηθικό χρέος να την σεβαστούμε και να την παραδώσουμε στις επόμενες γενιές, ως ένα κομμάτι της ταυτότητας αυτού του τόπου και της κληρονομιάς μας. Αυτό που σήμερα ζητώ, είναι, οι παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν στη Μεσαιωνική Πόλη, να αποτελέσουν αντικείμενο ενός ευρέως, συμμετοχικού και δημοκρατικού διαλόγου, όπου θα συμμετάσχουν όλοι. Εκείνοι που περιορίζουν τον ρόλο της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου σε ρόλο απλού χρηματοδότη, θα πρέπει να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους. Θέλουμε να συμμετάσχουμε και στις αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν για το μέλλον της Μεσαιωνικής Πόλης, όσο δύσκολες και αν είναι, όσο πολιτικό κόστος κι αν έχουν. Η Μεσαιωνική Πόλη, αυτή καθαυτή, ως μέγεθος πολιτιστικό και ως ιστορία, μας ξεπερνά όλους. Αν και ενημερώθηκα αργά χθες το βράδυ για την υπογραφή του σχετικού Μνημονίου Συνεργασίας, ήρθα αμέσως για να το υπογράψω, να δηλώσω παρών και να ευχηθώ, αυτή τη φορά, να καταρτιστεί και να υλοποιηθεί η σχετική Προγραμματική Σύμβαση που σήμερα συμφωνήσαμε”.
Ακολουθεί το κείμενο του Μνημονίου Συνεργασίας στο οποίο μεταξύ άλλων αναφέρονται τα εξής:
ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΑΨΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (παρ. 5 άρθρου 100 του Ν.3852/2010)
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ, ΑΝΑΔΕΙΞΗ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ
ΣΤΟΧΟΙ
Η ΠΣΠΑ θα έχει τους ακόλουθους στόχους:
α. Συντήρηση, αποκατάσταση, προστασία και ανάδειξη του μνημειακού συνόλου της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου, που αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς (UNESCO).
Β. Διάσωση της ακεραιότητας, εξυγίανση και αναζωογόνηση του ενεργού οικισμού της Μεσαιωνικής Πόλης σε βιώσιμη και αειφόρα βάση.
Ενίσχυση της κατοικίας και λελογισμένη ανάπτυξη των τουριστικών χρήσεων, αποτρέποντας τη μετατροπή αποκλειστικά σε χώρο τουριστικής αγοράς και φιλοξενίας και νυχτερινής διασκέδασης.
Γ. Ανάδειξη της Μεσαιωνικής Πόλης σε κέντρο πολιτισμού διεθνούς εμβέλειας με αξιοποίηση του συγκριτικού πλεονεκτήματος που προσφέρει η ιδιαίτερη ταυτότητά της, βελτιώνοντας παράλληλα την ποιότητα του τουρισμού και συμβάλλοντας στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.
δ. Ανάδειξη του νησιωτικού χαρακτήρα της Ρόδου
ε. Εξασφάλιση χρηματοδότησης.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ
ΔΡΑΣΕΙΣ
α. Ολοκλήρωση της διαδικασίας αναθεώρησης της Πολεοδομικής Μελέτης της Μεσαιωνικής Πόλης, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
β. Άμεσα μέτρα και σωστικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση ετοιμορροπιών στις περιοχές των κοινόχρηστων χώρων αλλά και σε κενά ακίνητα, δημόσια και ιδιωτικά.
γ. Ένταξη συγκεκριμένων κατάλληλων δημόσιων και κοινωφελών χρήσεων σε επιλεγμένα ακίνητα και μνημεία.
δ. Θέσπιση και διασφάλιση της εφαρμογής των κανονισμών για τις χρήσεις και τις λειτουργίες τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού χώρου. Εντοπισμός και κάλυψη των κενών στο θεσμικό πλαίσιο.
ε. Ολοκλήρωση των κοινωφελών δικτύων ύδρευσης αποχέτευσης και ηλεκτροδότησης, καθώς και διαμόρφωση, φωτισμός, συντήρηση και καθαρισμός των κοινόχρηστων χώρων και των οδοστρωμάτων, συμβάλλοντας στη σημαντική βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης τόσο των κατοίκων όσο και των επισκεπτών.
στ. Διερεύνηση κατάλληλων τρόπων ενεργειακής εξοικονόμησης και εγκατάστασης ήπιων μορφών ενέργειας.
ζ. Διερεύνηση οικονομικών και άλλων κινήτρων για τη διατήρηση της αυθεντικότητας της Μεσαιωνικής Πόλης και την αναζωογόνηση του ενεργού οικισμού.
η. Εκπόνηση από το ΥΠΠΟΑ ολιστικού Σχεδίου Διαχείρισης της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου.
θ. Εκπόνηση από το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠ) προγράμματος αξιοποίησης των ακινήτων που διαχειρίζεται στη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες της Πολεοδομικής Μελέτης και του Σχεδίου Διαχείρισης.
ι. Ενίσχυση και εμπλουτισμός των δράσεων προβολής της Μεσαιωνικής Πόλης της Ρόδου και ευαισθητοποίησης του κοινωνικού συνόλου (πολιτιστικές εκδηλώσεις υψηλού επιπέδου, ημερίδες, ενημερωτικές δράσεις κλπ).
ια. Διατύπωση συγκεκριμένων υλοποιήσιμων προτάσεων για την ανάδειξη της Μεσαιωνικής Πόλης σε κέντρο πολιτισμού διεθνούς εμβέλειας, με τους εξής άξονες:
• έρευνα- μελέτη μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής της Μεσογείου, παραδοσιακών τεχνών, μεσαιωνικής μουσικής κλπ
• πύκνωση των σχέσεων και των πολιτιστικών ανταλλαγών με 11 αντίστοιχες πόλεις, καθώς και συνεργασία με Ευρωπαϊκό και Διεθνή Επιστημονικά Ιδρύματα και Οργανισμούς
• residencies καλλιτεχνών, συγγραφέων και επιστημόνων, με έμφαση στη νέα γενιά, που θα αλληλεπιδρούν με την τοπική κοινωνία δίνουν ζωή στην πόλη και έκτος τουριστικής περιόδου και θα δημιουργούν καλλιτεχνικά και επιστημονικά έργα με αναφορά στο νησί και την ιστορία του
• διοργάνωση ετήσιου διεθνούς φεστιβάλ που θα συνδυάζεται και θα αλληλοτροφοδοτείται με τα παραπάνω.
ιβ. Ανάδειξη του λιμανιού της Ρόδου και της Χερσαίας Λιμενικής Ζώνης που περιβάλλει τη Μεσαιωνική Πόλη και περιλαμβάνει τμήματα των οχυρώσεων και κατάλοιπα του ιστορικού λιμένα των πόλης.
Οι συμβαλλόμενοι
Για το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
Κώστας Στρατής – Υφυπουργός
Για το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής
Νεκτάριος Σαντορινιός – Αναπληρωτής Υπουργός
Για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου
Γεώργιος Χατζημάρκος – Περιφερειάρχης
Για τον Δήμο Ρόδου
Φώτης Χατζηδιάκος – Δήμαρχος
