Η 4η Δεκεμβρίου σίγουρα θα μείνει στην ευρωπαϊκή ιστορία, καθώς, ανεξαρτήτως αποτελεσμάτων, η επίδραση των εξελίξεων στο εσωτερικό των δύο χωρών αλλά και στην ίδια την Ε.Ε. θα είναι καθοριστική.
Δημοψήφισμα στην Ιταλία
Ξεκινώντας από τη γειτονική μας Ιταλία, όπου το αυριανό δημοψήφισμα αναμένεται να επιφέρει ριζικές αλλαγές στη διοικητική δομή της χώρας αλλά και να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει τη δύναμη της κυβέρνησης και του επικεφαλής της, Ματέο Ρέντσι, κανείς μπορεί ήδη να δει την επιρροή του δημοψηφίσματος.
Εφόσον αύριο εγκριθεί η συνταγματική αναθεώρηση, η κυβέρνηση Ρέντσι θα προχωρήσει σε ριζικές διοικητικές αλλαγές. Μόνον η Βουλή θα μπορεί να παρέχει ψήφο εμπιστοσύνης στην εκάστοτε κυβέρνηση, ενώ μειώνονται οι δικαιοδοσίες της γερουσίας, οι οποίες θα αφορούν την κύρωση διεθνών συμφωνιών, τις θεσμικές αλλαγές, τα εκλογικά συστήματα των περιφερειών, την εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας. Ο αριθμός των γερουσιαστών θα πρέπει να μειωθεί από 315 σε 100. Παράλληλα, μειώνεται ο απαιτούμενος αριθμός βουλευτών και γερουσιαστών για την εκλογή ΠτΔ και αυξάνεται το ελάχιστο υπογραφών για την διενέργεια δημοψηφίσματος σε 800.000. Η μεταρρύθμιση προβλέπει ακόμα την κατάργηση του Cnel, Ιταλικού Συμβουλίου Οικονομίας και Εργασίας, ενώ καταργούνται και οι 110 νομοί της χώρας.
Με το μέλλον των ιταλικών τραπεζών να κρίνεται αβέβαιο και την Monte Dei Paschi di Siena, τον αρχαιότερο και τρίτο μεγαλύτερο δανειστή της χώρας, να πρέπει να συγκεντρώσει πέντε δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το τέλος του χρόνου, ώστε να μην καταρρεύσει πλήρως, το επικείμενο δημοψήφισμα έχει προκαλέσει διστακτικότητα στους επενδυτές και αβεβαιότητα στις αγορές, η οποία καταγράφεται στην ιταλική οικονομία.
Οι ευρωπαϊκές μετοχές έφτασαν στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών εβδομάδων την Παρασκευή, ενώ πολλοί μιλούν για μια «επικείμενη κρίση της Ευρωζώνης» σε περίπτωση επικράτησης του «όχι».
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας έχει προειδοποίησει πως σε περίπτωση επικράτησης του «όχι» θα παραιτηθεί, καθιστώντας έτσι το αυριανό δημοψήφισμα ενός είδους ψήφο εμπιστοσύνης στο πρόσωπό του. «Εάν επικρατήσει το “ναι”, η Ιταλία θα γίνει η ισχυρότερη χώρα στην Ευρώπη», δήλωσε το μεσημέρι του Σαββάτου. Μία παραίτηση Ρέντσι θα σήμαινε πως οι Ευρωπαίοι χάνουν έναν από τους βασικούς συνομιλητές τους και συνδιαμορφωτή της πολιτικής που έχει χαραχθεί το τελευταίο διάστημα στο επίπεδο της οικονομίας, αλλά και έναν θερμό υποστηρικτή της ευρωπαϊκής ενότητας.
Προεδρικές εκλογές στην Αυστρία
Σημαντικό πλήγμα στην ευρωπαϊκή συνοχή αποτελούν και οι αυριανές προεδρικές εκλογές στην Αυστρία, με τους δύο υποψηφίους να χρησιμοποιούν κάθε πιθανό μέσο για να εξασφαλίσουν την εκλογή τους, λίγες ώρες πριν τη δεύτερη προεδρική εκλογική αναμέτρηση.
Υπενθυμίζεται πως ο Βαν ντερ Μπέλεν είχε επικρατήσει στις προεδρικές εκλογές του Μαΐου με διαφορά περίπου 30.000 ψήφων, αλλά ο Χόφερ προσέφυγε δικαστικά και πέτυχε την ακύρωση του αποτελέσματος λόγω παρατυπιών.
Μία πιθανή επικράτηση του Χόφερ θα αποτελέσει σαφή επιβεβαίωση των ολοένα και αυξανόμενων ευρωσκεπτικιστικών και εθνικιστικών τάσεων εντός της Ε.Ε. Ο Χόφερ θα είναι ο πρώτος ακροδεξιός πρόεδρος εντός της Ένωσης, ανοίγοντας τον δρόμο στην απενοχοποίηση και ευρύτερη επικράτηση του εθνικισμού και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η Μαρίν Λεπέν τον έχει υποστηρίξει σε κάθε βήμα της προεκλογικής του εκστρατείας.
O πρώην αρχηγός του κόμματος UKIP, Νάιτζελ Φάρατζ, δήλωσε σήμερα πως ο Χόφερ θα προβεί σίγουρα στη διενέργεια δημοψηφίσματος για την έξοδο της Αυστρίας από την Ε.Ε. σε περίπτωση επικράτησής του, κάτι που ο υποψήφιος πρόεδρος είχε προτείνει πέρσι.
Σε κάθε περίπτωση, καμία έκβαση στις αυριανές εκλογές δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί απολύτως θετική για την Ευρώπη, καθώς το θέαμα των δύο υποψηφίων στην τηλεμαχία της Πέμπτης να αλληλοκατηγορούνται αναφέροντας πως οι παππούδες τους ήταν στελέχη των SS, κάθε άλλο παρά καθησυχαστικό μπορεί να χαρακτηριστεί.
Λίγες ώρες μας χωρίζουν από την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων σε Ιταλία και Αυστρία. Χωρίς σαφή φαβορί, η αυριανή νύχτα προβλέπεται μακρά και τα αποτελέσματα σε κάθε περίπτωση θα είναι καθοριστικά για το μέλλον της Ευρώπης.
