O ελληνικός τουρισμός στήριξε την ελληνική οικονομία στην περίοδο της οικονομικής κρίσεως, σύμφωνα με το εβδομαδιαίο οικονομικό δελτίο της Alpha Bank.
Το 2015 αυξήθηκαν για τρίτο συνεχές έτος οι τουριστικές αφίξεις και εισπράξεις επιδεικνύοντας ισχυρές αντιστάσεις στην αβεβαιότητα ενός περιβάλλοντος που προσδιορίσθηκε από την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων και την κλιμακούμενη προσφυγική κρίση, με τη διέλευση ενός μεγάλου αριθμού προσφύγων μέσω των ελληνικών νησιών του Αιγαίου.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του δεκαμήνου Ιανουαρίου–Οκτωβρίου 2015, οι τουριστικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 4,1%, σε ετήσια βάση, έναντι μέσης ετήσιας αυξήσεως κατά 5,2% στην περίοδο 2009-2014.
Σημειώνεται ότι οι διεθνείς αφίξεις ανήλθαν το δεκάμηνο 2015 σε 22,5 εκατ. επισκέπτες από 20,8 εκατ. το 2014, αυξημένες κατά 7,9%. Συνολικά το 2015, οι αφίξεις ξένων επισκεπτών (εξαιρουμένων των ταξιδιωτών κρουαζιέρας) προβλέπεται να ανέλθουν σε 23,8 εκατ. άτομα αυξημένες κατά 8,2% σε σύγκριση με το 2014 . Το ποσοστό αυτό βρίσκεται πάνω από τον ευρωπαϊκό ρυθμό αυξήσεως των αφίξεων, ο οποίος προβλέπεται περί το 3%-4%, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού-UNWTO.
Οι προοπτικές του τουρισμού το 2016 εκτιμώνται ως θετικές, παρά το γεγονός ότι ενδέχεται η ζήτηση των τουριστικών υπηρεσιών να υποστεί πίεση, εξαιτίας της αυξήσεως του ΦΠΑ στη διαμονή και την εστίαση. Η συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ σε σχέση με τα βασικά νομίσματα αναμένεται να αποτελέσει κύριο προσδιοριστικό παράγοντα της ζητήσεως, καθιστώντας όπως και το 2015, τη χώρα μας έναν ελκυστικό τουριστικό προορισμό. Όπως προκύπτει από το παρακάτω Γράφημα, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν σημαντικά αυξημένες το δεκάμηνο 2015 κατά 36,9% και 22,8% αντίστοιχα .
Αντίθετα, σημαντική μείωση παρουσίασαν το δεκάμηνο 2015 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από τη Ρωσία κατά 68%. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην ανατίμηση του ευρώ έναντι του ρουβλίου το 2015 αλλά και στην αναμενόμενη ύφεση της οικονομίας της Ρωσίας κατά -3,8% το 2015 και -0,6% το 2016 (Πηγή: IMF, World Economic Outlook, Oct. 2015).
Συνολικά, η επίδραση της πτώσεως των εισπράξεων από τη Ρωσία κρίνεται αμελητέα, καθώς η συμμετοχή της στις συνολικές ταξιδιωτικές εισπράξεις περιορίζεται σε 2,7%.Το μεγαλύτερο ποσοστό από τις ταξιδιωτικές εισπράξεις στη χώρα μας παρουσιάζουν οι εισπράξεις από τη Γερμανία (δεκάμηνο 2015: 15,4%), το Ηνωμένο Βασίλειο (δεκάμηνο 2015: 13,8%) και τη Γαλλία (δεκάμηνο 2015: 8,4%).
Πηγή ανησυχίας για την πορεία του τουρισμού το 2016 σε πανευρωπαϊκό επίπεδο αποτελεί η διεύρυνση των γεωπολιτικών εντάσεων.Μετά τα επεισόδια στο Παρίσι τον περασμένο Νοέμβριο, εκφράζεται συχνά ανησυχία για τον κίνδυνο τρομοκρατικών επιθέσεων σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και συστήνεται επαγρύπνηση στους πολίτες σε δημόσιους χώρους και μέσα μεταφοράς. Εντούτοις, η επίδραση του παράγοντα αυτού επί της ταξιδιωτικής κινήσεως στην Ευρώπη, δεν είναι δυνατόν σήμερα να εκτιμηθεί με ασφάλεια.
Η Ελλάδα γενικά θεωρείται ασφαλής τουριστικός προορισμός. Με βάση το “The Travel & Tourism Competitiveness Report” του World Economic Forum και συγκεκριμένα τον Δείκτη Ασφάλεια και Προστασία, η Ελλάδα κατατάσσεται, το 2015, στην 57η θέση ανάμεσα σε 141 τουριστικούς προορισμούς, επίπεδο κατά πολύ καλύτερο από άλλες ανταγωνίστριες χώρες όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Τυνησία. Επιπλέον, το 2015 η Ελλάδα βελτίωσε την κατάταξή της παγκοσμίως κατά 12 θέσεις σε σχέση με το 2013.
Η κρίση στις σχέσεις της Ρωσίας με την Τουρκία, η οποία είναι μια εκ των κυρίων ανταγωνιστριών χωρών της Ελλάδας στον κλάδο, ενδέχεται να ευνοήσει τον Ελληνικό τουρισμό. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας, 3,5 εκατ. Ρώσοι τουρίστες επισκέφθηκαν την Τουρκία το δεκάμηνο 2015 και αποτελούν το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό επί του συνόλου των ξένων επισκεπτών στη χώρα μετά τους Γερμανούς.
Το αποτέλεσμα του 2015 για τον Ελληνικό τουρισμό είναι θετικό, ενώ οι προοπτικές του 2016 και των επομένων ετών είναι ενθαρρυντικές. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με το World Travel & Tourism Council (WTTC), η άμεση συμβολή του τουρισμού ως ποσοστό του Ελληνικού ΑΕΠ διαμορφώθηκε στο 7,0% το 2014, προβλέπεται να αυξηθεί στο 7,1% το 2015 και το 2025 αναμένεται να ανέλθει στο 7,9%. Επισημαίνεται ότι η συνολική συμβολή του τουρισμού ως ποσοστό του ΑΕΠ ανήλθε στο 17,3% το 2014 και προβλέπεται να αυξηθεί σε 17,6% το 2015 και σε 19,8% το 2025.
Μακροπρόθεσμα και συγκεκριμένα στη δεκαετία 2015-2025 η συνολική συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα αυξηθεί με μέσο ετήσιο ρυθμό 3,7%, προσεγγίζοντας τα €52,7 εκατ. το 2025. Η μέση ετήσια αύξηση της συνολικής συμβολής του τουρισμού στο ΑΕΠ στην Ελλάδα, βρίσκεται πάνω από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο, ο οποίος εκτιμάται στο 2,6% κατά το WTTC.
Τέλος, η επίπτωση της προσφυγικής κρίσεως στον ελληνικό τουρισμό δεν φαίνεται να είναι σημαντική το 2015. Με εξαίρεση την Κω και τη Λέρο, οι άλλες νήσοι υποδοχής προσφύγων δεν προκύπτει να έχουν επηρεασθεί σημαντικά. Σύμφωνα με την ποσοστιαία κατανομή των συνολικών αεροπορικών αφίξεων του δεκαμήνου 2015 (στοιχεία Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, εξωτερικού–εσωτερικού) διαπιστώνεται ότι οι αεροπορικές αφίξεις στην Κω και τη Λέρο μειώθηκαν κατά 3,2% και 2,4% αντίστοιχα στο δεκάμηνο 2015. Αντιθέτως, στη Μυτιλήνη, τη Σάμο και τη Χίο αυξήθηκαν κατά 1,4%, 1,0% και 1,3% αντίστοιχα . Η συμμετοχή αθροιστικά των πέντε αυτών νησιών υποδοχής προσφύγων, στις συνολικές αεροπορικές αφίξεις διαμορφώθηκε σε 6,9%, το δεκάμηνο 2015.
Παρατηρείται ότι οι σημαντικότεροι νησιωτικοί τουριστικοί προορισμοί είναι, η Κρήτη (ποσοστιαία κατανομή Ηράκλειο 13,2% και Χανιά 5,8%), η Ρόδος (9,9%), η Κέρκυρα (5,3%), η Κως (4,7%), η Σαντορίνη (3,0%), η Ζάκυνθος (2,8%) και η Μύκονος (1,9%). Οι ανωτέρω βασικοί τουριστικοί προορισμοί (με εξαίρεση την Κω) παρουσίασαν το δεκάμηνο του 2015 αύξηση των αεροπορικών αφίξεων, ενώ τη μεγαλύτερη άνοδο σε ετήσια βάση, παρουσίασε η Σαντορίνη (+25,3%), η Μύκονος (+11,4%) και τα Χανιά (+10,1%) .
