Υψηλή συμμόρφωση στον νόμο για την απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους χώρους καταγράφουν οι έλεγχοι των αρμόδιων αρχών σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, επιβεβαιώνοντας όσους θεωρούν ότι η ελληνική κοινωνία έχει πλέον «ωριμάσει» σε ό,τι αφορά τον σεβασμό του δικαιώματος των άλλων σε χώρους ελεύθερους από καπνό. Σύμφωνα με τον απολογισμό των ελέγχων που διενήργησαν τα κλιμάκια της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας και της Ελληνικής Αστυνομίας σε όλη την επικράτεια, τρία στα τέσσερα καταστήματα φαίνεται να τηρούν πιστά τον νόμο. Τα υψηλά ποσοστά συμμόρφωσης φαίνεται να έχουν εντυπωσιάσει και στελέχη της κυβέρνησης που δεν περίμεναν τόσο γρήγορη αποδοχή του νόμου από τους πολίτες. Στο πλαίσιο αυτό και προκειμένου να μην «ατονήσει» η προσπάθεια με το πέρασμα του χρόνου, το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν συναντήσεις των αρμόδιων αρχών για ενίσχυση των ελέγχων ειδικά σε περιοχές που η μέχρι τώρα εμπειρία έχει δείξει ότι οι παραβάσεις είναι πιο συχνές.
Πάντως, σύμφωνα με την Εθνική Αρχή Διαφάνειας, από την έναρξη της περιόδου επιβολής προστίμων (20 Νοεμβρίου) έως και το τέλος του 2019, ελέγχθηκαν συνολικά 568 καταστήματα –κυρίως εστιατόρια, καφετέριες, μπαρ, παιδότοποι, Ιντερνετ καφέ, κυλικεία θεάτρων και νυχτερινά κέντρα ανά τη χώρα. Από το σύνολο των καταστημάτων που ελέγχθηκαν δεν καταγράφηκε παράβαση στο 75% των περιπτώσεων. Στα υπόλοιπα περίπου 140 καταστήματα, η πλειονότητα των παραβάσεων (85%) αφορούσε την ύπαρξη σταχτοδοχείων ή σε μη επαρκή σήμανση της απαγόρευσης του καπνίσματος και μόλις στο 15% των καταστημάτων εντοπίστηκαν θαμώνες που κάπνιζαν. Συνολικά επιβλήθηκαν πρόστιμα σε 21 άτομα επειδή κάπνιζαν σε χώρο που δεν επιτρεπόταν.
Το ίδιο διάστημα, η τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης για την εφαρμογή του νόμου 1142, δέχθηκε περισσότερες από 7.000 κλήσεις, εκ των οποίων περίπου το 45% αφορούσε καταγγελίες για παραβάσεις του νόμου. Η πλειονότητα των καταγγελιών σχετιζόταν με παραβάσεις σε καταστήματα της Αττικής, ενώ «δεύτερη» σε αριθμό καταγγελιών έρχεται η Κρήτη.
Την ίδια στιγμή, στην αντεπίθεση περνούν οι καπνιστές, κάποιοι εκ των οποίων επιχειρούν να προσπεράσουν νομικά την απαγόρευση του καπνίσματος σε κέντρα διασκέδασης μέσω της δημιουργίας «λεσχών καπνιστών». Ενδεικτική είναι η περίπτωση της νεοσύστατης μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα «Πανελλήνιας Κίνησης Καπνιστών – Smokers Welcome SPM», η οποία, σύμφωνα με τους ιδρυτές της, έχει ως αποστολή την «εξασφάλιση στα μέλη της, ουσιαστικής πρόσβασης στην εγχώρια κοινωνική ζωή, μέσω της ανάπτυξης πανελλήνιου δικτύου εντευκτηρίων μελών καπνιστών σε συνεργασία με ιδιωτικές επιχειρήσεις εκμετάλλευσης καταστημάτων μαζικής εστίασης και ψυχαγωγίας, νόμιμης διεξαγωγής τυχερών παιχνιδιών κ.λπ. κατηγοριών κλειστών χώρων συνάθροισης κοινού». Η «Κίνηση» απευθύνεται σε επιχειρήσεις που έχουν ήδη χώρους καπνιστών (υπενθυμίζεται ότι έως πρόσφατα σε μεγάλα κέντρα διασκέδασης και καζίνο επιτρεπόταν το κάπνισμα σε κάποιους χώρους), ζητώντας να της παραχωρήσουν με υπομίσθωση αυτούς τους χώρους ώστε να χρησιμοποιηθούν ως λέσχες για καπνιστές. Η «Κίνηση» σημειώνει σε ανακοίνωσή της ότι έχει γνωστοποιήσει στο υπουργείο Υγείας το πρόγραμμά της με την τεκμηρίωση της νομικής συμβατότητας προς την ισχύουσα αντικαπνιστική νομοθεσία.
Πέννυ Μπουλούτζα
