Αν ακούσει κανείς προσεκτικά τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, θα αντιληφθεί αμέσως ότι η στάση και οι κινήσεις του, για να οδηγηθούμε στο τέλος του τρίτου μνημονίου τον ερχόμενο Αύγουστο και να ξεκινήσει ο νέος κύκλος υποχρεώσεων της χώρας έναντι των δανειστών και της ευρωπαϊκής εποπτείας, είναι ενταγμένες στον συνολικό πολιτικό σχεδιασμό της κυβέρνησης που θέλει να στήνονται διπλές κάλπες τον Μάιο του 2019.
Ο υπουργός Οικονομικών, κεντρικό πρόσωπο στην υλοποίηση της μνημονιακής πολιτικής, είπε ξεκάθαρα στις δημόσιες δηλώσεις του ότι η κυβέρνηση θέλει έξοδο από το Μνημόνιο χωρίς προληπτική πιστωτική γραμμή, αλλά ως τότε θα πρέπει να παρουσιάσει το σχέδιο – το πρόγραμμά της – για τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να συνεχιστούν και το σχέδιο για την ανάπτυξη της οικονομίας που είναι το μεγάλο ζητούμενο.
Αποκάλυψε όμως επίσης ότι οι περικοπές στις παλιές συντάξεις που έχουν αποφασιστεί να γίνουν το 2019 θα πραγματοποιηθούν, αλλά ελπίζει ότι με το κοινωνικό μέρισμα, που μπορεί να ισοδυναμεί με τη 13η σύνταξη για τη συντριπτική πλειονότητα των συνταξιούχων, το πολιτικό κόστος θα μετριαστεί.
Στην κρίση του λαού
Σε κάθε περίπτωση, ως τότε η κυβέρνηση θα έχει παρουσιάσει ένα συνολικό πρόγραμμα, το οποίο, όπως λέει ο κ. Τσακαλώτος, θα είναι και το τελικό κείμενο που θα τεθεί στην κρίση του ελληνικού λαού στις εκλογές του 2019.
Κομβικό σημείο σε αυτό το πρόγραμμα θα έχουν οι δράσεις για αύξηση της απασχόλησης, αλλά και η προοπτική μείωσης ορισμένων φορολογικών βαρών ειδικά για τις επιχειρήσεις, στον βαθμό όμως που το επιτρέψουν οι δημοσιονομικές εξελίξεις και δεν χρειαστεί να γίνει το αντίθετο, δηλαδή να αυξηθούν τα βάρη με τη μείωση του αφορολόγητου ορίου.
Συζητήσεις
Ο χρόνος για να ολοκληρωθεί αυτός ο σχεδιασμός είναι συγκεκριμένος. Το πολύ ως τον Ιούλιο, οπότε θα πρέπει να ληφθούν και οι τελικές αποφάσεις με την έγκριση των Ευρωπαίων και την τελική απόφαση του ΔΝΤ.
Οι συζητήσεις έχουν ήδη ξεκινήσει στο παρασκήνιο με πρωταγωνιστές τον νέο πρόεδρο του Eurogroup, τον Πορτογάλο Μάριο Σεντένο, αλλά και τον νέο πρόεδρο του EWG, τον Ολλανδό Χανς Φάιλμπριφ, ο οποίος ανέλαβε το κρίσιμο αυτό πόστο μόλις την περασμένη Πέμπτη.
Το ζητούμενο για όλους είναι πώς θα λειτουργεί η Ελλάδα στη νέα εποχή, αυτήν που ονομάζουν όλοι «μεταμνημονιακή».
Οι «σκληροί» του Eurogroup επιθυμούν όσο το δυνατόν αυστηρότερη εποπτεία στο μέλλον, για να μπορεί ακριβώς η Ελλάδα να ανταποκριθεί στις μεγάλες υποχρεώσεις της.
Ωστόσο αυτή τη φορά η Ελλάδα έχει στο πλευρό της τον πρόεδρο του Eurogroup, ο οποίος έχοντας την πορτογαλική εμπειρία γνωρίζει ότι
«καμιά χώρα δεν μπορεί να επιστρέψει στην κανονικότητα και να προσελκύσει επενδυτές όταν είναι σε μνημόνιο».
Προτεραιότητες
Κατά τις πληροφορίες, ο Μάριο Σεντένο έχει πει στο Eurogroup ότι προκειμένου να επιτύχει το σχέδιο για την Ελλάδα πρέπει η Αθήνα να έχει την κυριότητα στις προτεραιότητες της μεταμνημονιακής εποχής, προκειμένου η οικονομία της να μπει σε μια φάση βιώσιμης ανάπτυξης.
Διότι, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η ανησυχία όλων πλέον είναι το πώς η Ελλάδα θα μπορέσει να σταθεί οικονομικά στα πόδια της και πότε θα αποδώσουν οι μεταρρυθμίσεις που έγιναν.
Το Eurogroup θα περιμένει τον ερχόμενο Απρίλιο το λεγόμενο σχέδιο «ολιστικής στρατηγικής ανάπτυξης», έτσι ώστε στη βάση αυτού να χτιστεί μια «συμφωνία κυρίων», χωρίς να ανατρέπονται οι στόχοι για το πλεόνασμα ως το 2022.
Ενδεχομένως όμως να τεθούν και παράλληλοι στόχοι (π.χ. για τη μείωση της ανεργίας) που θα πρέπει η Ελλάδα να πετύχει φαρμόζοντας το δικό της μείγμα πολιτικής.
Σε ό,τι αφορά την ελάφρυνση του χρέους, αυτή θα εξαρτηθεί επίσης σε έναν βαθμό από το αναπτυξιακό σχέδιο που θα παρουσιάσει τον Απρίλιο η ελληνική κυβέρνηση, καθώς στόχος των Ευρωπαίων είναι με αυτό να «πειστεί» το ΔΝΤ ότι η ανάπτυξη στην Ελλάδα σε συνδυασμό με όσα μέτρα ελάφρυνσης συμφωνηθούν καθιστά το χρέος βιώσιμο.
Σύμφωνα με πηγές των Βρυξελλών το Ταμείο έχει σε μεγάλο βαθμό «χαλαρώσει» μετά το καλοκαίρι και αυτό δημιουργεί προσδοκίες πως θα παραμείνει στο πρόγραμμα.
Ορόσημο φαίνεται να είναι η Εαρινή Σύνοδος του ΔΝΤ στην Ουάσιγκτον στις 20-22 Απριλίου, καθώς στόχος όλων των πλευρών είναι να είναι όλα έτοιμα πολύ πριν από το τέλος του προγράμματος τον Αύγουστο.
Ο Ολλανδός και η Ελλάδα
Κομβικό ρόλο στην επεξεργασία όλου του σχεδίου για την Ελλάδα ξεκινώντας από το χρέος και φτάνοντας στην εποπτεία της επόμενης ημέρας έχει αναλάβει ο Ολλανδός Χανς Φάιλμπριφ, ο νέος πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας του Eurogroup, που αντικατέστησε τον Αυστριακό Τόμας Βίζερ, ο οποίος ήταν ο πρώτος πρόεδρος του EWG και κατείχε τη θέση από το 2012.
Ο κ. Φάιλμπριφ είναι επί χρόνια υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών της Ολλανδίας και μέλος του EWG. Ως δεξί χέρι του Γερούν Ντάισελμπλουμ είχε άμεση εμπλοκή στο ελληνικό ζήτημα και βασικό ρόλο στις παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις όλα αυτά τα χρόνια.
Εχει μεγάλη εμπειρία στα ζητήματα της ευρωζώνης και ήταν από τους πρωτεργάτες της τραπεζικής ένωσης, την ολοκλήρωση της οποίας θεωρεί προσωπικό στοίχημα.
Στα δύο χρόνια που θα διαρκέσει η θητεία του στην πρoεδρία του EWG, ο Χανς Φάιλμπριφ, εκτός από την Ελλάδα, έχει να διαχειριστεί και τις σχεδιαζόμενες αλλαγές στην αρχιτεκτονική της ευρωζώνης.
Και σε αυτό το ζήτημα η «πρόκληση» δεν είναι άλλη από την αναζήτηση συμβιβασμών μεταξύ διαμετρικά αντίθετων συμφερόντων και νοοτροπιών, μεταξύ του πλούσιου και πειθαρχημένου Βορρά και του φτωχού και άτακτου Νότου. Η τοποθέτηση λοιπόν ενός Ολλανδού στο… πλευρό του Πορτογάλου, νέου προέδρου του Eurogroup δεν είναι τυχαία.
Σίγουρα εφέτος θα τεθούν κάποια ζητήματα όπως η ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης και το δύσκολο σημείο της ευρωπαϊκής εγγύησης των τραπεζικών καταθέσεων, το οποίο για πολλούς περνάει από την επίλυση του προβλήματος των «κόκκινων» δανείων.
Αυτά είναι τα ζητήματα που θα κληθεί να λύσει σε τεχνικό επίπεδο ο Χανς Φάιλμπριφ, ο οποίος έχει τη φήμη του «ωμού» διαπραγματευτή, αλλά και του ρεαλιστή.
Το ΒΗΜΑ
