«Κατοστάρι» τρέχει ο ΑΔΜΗΕ για να επισπεύσει τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις των νησιών
Οι παρενέργειες από το βάλτωμα των έργων διασύνδεσης των νησιών του Αιγαίου και της Κρήτης με το ηπειρωτικό δίκτυο ηλεκτρισμού έχουν προκαλέσει χρόνιες… αρρυθμίες στο ενεργειακό σύστημα. Εδώ και χρόνια, το κόστος παραγωγής ενέργειας αυξάνεται, το περιβάλλον υποβαθμίζεται από την καύση πετρελαίου στις ρυπογόνες και πανάκριβες νησιωτικές θερμικές μονάδες και το υψηλό δυναμικό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) των μη διασυνδεδεμένων νησιών παραμένει αναξιοποίητο. Δεν είναι τυχαίο ότι επενδύσεις περίπου 3,5 δισ. ευρώ σε αιολικά πάρκα στο Αιγαίο βρίσκονται στον «πάγο», καθώς εδώ και τουλάχιστον μία δεκαπενταετία η Διοίκηση προσπαθεί να περάσει την κλωστή από τη βελόνα.
«Στο Αιγαίο και την Κρήτη βρίσκεται ένα από τα πιο πλούσια αιολικά πεδία στον κόσμο, το οποίο όμως παραμένει ανεκμετάλλευτο. Ενας από τους λόγους είναι η μη ηλεκτρική διασύνδεση των νησιών με το ηπειρωτικό σύστημα. Πλέον οι τεχνολογικές εξελίξεις στις ανεμογεννήτριες και στα δίκτυα επιτρέπουν την πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων για την πλήρη αξιοποίηση του αιολικού δυναμικού του Αιγαίου και της Κρήτης» αναφέρει στο «Βήμα» ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Ενωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) κ.
Παναγιώτης Λαδακάκος. Οπως επισημαίνει ότι υπάρχουν επιχειρήσεις (ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, ΕΛΙΚΑ Κοπελούζος, ROKAS – IBERDROLA, ΕΝΤΕΚΑ, EUNICE ENERGY κ.ά.) που σχεδιάζουν αιολικά πάρκα στο Αιγαίο με την πρόβλεψη να αναλάβουν ακόμη και το κόστος της ηλεκτρικής διασύνδεσής τους.
Επιτάχυνση κατά δύο έτη
Πάντως, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) κ. Μανούσος Μανουσάκης μιλώντας προ ημερών σε δημοσιογράφους ανέφερε ότι το Διοικητικό Συμβούλιο του Διαχειριστή αποφάσισε να επιταχύνει κατά δύο έτη την τρίτη φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων ώστε να έχει ολοκληρωθεί έως το 2020. Δηλαδή το ίδιο έτος που θα έχει ηλεκτριστεί και η Κρήτη, όπως επεσήμανε ο ίδιος.
Οι συγκεκριμένες επενδύσεις, πέραν του προφανούς ενεργειακού, αναπτυξιακού και περιβαλλοντικού οφέλους, θα οδηγήσουν και στη μερική απεξάρτηση της χώρας από τις εισαγωγές καυσίμων και τη μεταβλητότητα των τιμών τους. Επιπλέον, έχουν και πρόσθετα οφέλη για την κοινωνία. Σε βάθος χρόνου και με την πρόοδο των διασυνδέσεων, η τσέπη των καταναλωτών θα ελαφρύνει κατά περίπου 500 με 800 εκατ. ευρώ/έτος, καθώς θα μειωθεί η επιβάρυνση των ΥΚΩ (Υπηρεσίες Κοινής Ωφελείας), με τις οποίες αποπληρώνεται σήμερα το υψηλότερο κόστος της ηλεκτροπαραγωγής στα νησιά.
Οσο για τα έργα ΑΠΕ, «δεδομένου ότι μιλάμε για το Αιγαίο, έχουν τεράστια γεωπολιτική σημασία η οποία δεν πρέπει να παραβλέπεται» τονίζει ο κ. Λαδακάκος. Για τον λόγο αυτόν, πρόταση της ΕΛΕΤΑΕΝ προς την Πολιτεία είναι να υπάρξουν ειδικές προβλέψεις για τέτοιου τύπου επενδύσεις, στο πλαίσιο του νέου καθεστώτος των διαγωνιστικών διαδικασιών που προβλέπονται για τις ΑΠΕ.
Τρέχουν να προλάβουν
Μόλις μία εβδομάδα πριν ανακοινώθηκε από τον ΑΔΜΗΕ η ηλέκτριση του υποβρυχίου καλωδίου Λαύριο – Σύρος και αναμένεται τις επόμενες ημέρες εκείνη του καλωδίου Σύρου – Πάρου, Σύρου – Τήνου και τον Μάρτιο της γραμμής Σύρου – Μυκόνου. Πρόκειται για την πρώτη φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων, ενός έργου που ξεκίνησε το 2009 και προβλεπόταν να ολοκληρωθεί το 2016. Η δεύτερη φάση (συνδέσεις Πάρου – Νάξου, Νάξου – Μυκόνου και αναβάθμιση της σύνδεσης Ανδρου – Νότιας Ευβοίας) η οποία επρόκειτο να τεθεί σε λειτουργία το 2017, τελικά έχει μετατεθεί για το τέλος του 2019 και η τρίτη φάση (πόντιση δεύτερου καλωδίου Λαυρίου – Σύρου) το 2020. Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Μανουσάκη, η τέταρτη φάση για τη διασύνδεση των υπόλοιπων Κυκλάδων τελικά θα συμπεριληφθεί στο προτεινόμενο νέο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ, του οποίου η διαβούλευση μόλις ολοκληρώθηκε.
Η μικρή διασύνδεση της Κρήτης (με την Πελοπόννησο) και η μεγάλη (με την Αττική), έργα συνολικού κόστους άνω του ενός δισ. ευρώ, αναμένεται να ολοκληρωθούν στα μέσα του 2020 και στα τέλη του 2023 αντίστοιχα. Για το συγκεκριμένο έργο η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) έχει ζητήσει συνέργεια με τον EuroAsia Interconnector (ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας).
Οσο για τα Δωδεκάνησα, υπάρχει μόνο μια εισήγηση της ΡΑΕ για τη διασύνδεσή τους, είτε ακτινικά από την Κρήτη, είτε απευθείας με την Αττική. Για τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, η αρμόδια Επιτροπή της Αρχής εξετάζει διάφορες προτάσεις διασύνδεσης (π.χ. από το Κέντρο Υπερυψηλής Τάσης Αλιβερίου), αν και η λύση της αυτόνομης ανάπτυξης δικτύου με χρήση φυσικού αερίου εμφανίζεται οικονομικότερη των λύσεων διασύνδεσης.
Σχεδιαζόμενα έργα αιολικής ενέργειας
Κρήτη: Οι σχεδιαζόμενες νέες αιολικές επενδύσεις ξεπερνούν τα 1.000 MW (μεγαβάτ). Εκτός από μια μεγάλη επένδυση (950 MW), υπάρχουν και πλήθος έργων μικρού και μεσαίου μεγέθους που εξαρτώνται από τη διασύνδεση της Κρήτης.
Νησιά Ανατολικού αιγαίου: Εδώ και πάνω από μία δεκαετία σχεδιάζεται πακέτο αιολικών πάρκων σε Λήμνο, Λέσβο και Χίο, συνολικής ισχύος 706 MW. Τα τρία νησιά θα διασυνδεθούν μεταξύ τους και εν συνεχεία με το ηπειρωτικό σύστημα (ΚΥΤ Λάρυμνας) με κέντρο τη Λέσβο και πιθανό ενδιάμεσο σταθμό τη Σκύρο.
Σκύρος: Αναπτύσσεται αιολικός σταθμός συνολικής ισχύος 333 MW που θα διασυνδεθεί με το ηπειρωτικό σύστημα μέσω του νέου ΚΥΤ Αλιβερίου ή της Λάρυμνας.
Κεντρικό Αιγαίο (μεταξύ Κυκλάδων και Δωδεκανήσων): Σχεδιασμός αιολικών πάρκων συνολικής ισχύος 528 MW σε 23 ακατοίκητες βραχονησίδες του Κεντρικού Αιγαίου. Περιλαμβάνεται διασύνδεση με την Αττική (Λαύριο). Το έργο βρίσκεται υπό ανάπτυξη από το 2007, το 2017 αναμενόταν να ενταχθεί σε καθεστώς ταχείας αδειοδότησης (fast – track) από τη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων, όμως ακόμη βρίσκεται στη λίστα αναμονής.
Κυκλάδες: Σχεδιάζεται εγκατάσταση αιολικών σταθμών συνολικής ισχύος 220 MW σε Πάρο, Νάξο, Τήνο και Ανδρο. Υπάρχει και σχέδιο της ΔΕΗ Ανανεώσιμες για αξιοποίηση γεωθερμίας, όταν διασυνδεθεί και η Μήλος.
