Το Elevate Greece αποτελεί μια πρωτοβουλία της Ελληνικής Κυβέρνησης, η οποία έχει ως στόχο τη χαρτογράφηση νεοφυών επιχειρήσεων και την υποστήριξη της ανάπτυξής τους, με απώτερο σκοπό την ανάδειξη ενός ισχυρού οικοσυστήματος καινοτομίας. Η πρωτοβουλία ξεκινάει με την ψηφιακή πύλη μέσω της οποίας οι ελληνικές νεοφυείς επιχειρήσεις μπορούν να υποβάλουν αίτηση για την επίσημη πιστοποίηση από την αρμόδια αρχή του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, την Γενική Γραμματεία Έρευνας και Καινοτομίας (ΓΓΕΚ).
Για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία και το μέλλον των ελληνικών start ups μιλά σε συνέντευξη που παραχώρησε στη «δ» ο κ. Μιχάλης Δρίτσας, διευθύνων σύμβουλος του Elevate Greece, ο οποίος θα είναι ο κεντρικός ομιλητής στην εκδήλωση με θέμα την «καινοτομία ως όχημα για τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό» που θα πραγματοποιηθεί στο Επιμελητήριο Δωδεκανήσου, τη Δευτέρα 6 Φεβρουαρίου και που διοργανώνεται από το ΕΒΕΔ, την ΕΠΟΤ Tourism Think Tank και τη ΔΕΤΑΠ.
• Κύριε Δρίτσα, είναι μονόδρομος ο ψηφιακός και πράσινος μετασχηματισμός για την καινοτομία;
Είναι πολλές οι εκφάνσεις της καινοτομίας. Επικεντρωνόμαστε όμως στις δύο κεντρικές διαστάσεις που αποτελούν, άλλωστε τους κεντρικούς άξονες της Ευρωπαϊκής Πολιτικής στο πλαίσιο της ευρύτερης στόχευσης για ένα πράσινο μετασχηματισμό.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ως στόχο να μειώσει ή εκμηδενίσει σε βάθος χρόνου το ανθρακικό αποτύπωμα και παράλληλα να μετασχηματίσει τον παραγωγικό της ιστό μέσα από την ψηφιακή τεχνολογία. Το μεν πρώτο είναι απαραίτητο για να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση… το δεύτερο είναι αναγκαίο προκειμένου να καταστεί η οικονομία πιο ανταγωνιστική. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ευρώπη έχει να ανταγωνισθεί τις ΗΠΑ και τις ασιατικές χώρες. Και η ψηφιοποίηση, αποτελεί όχημα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.
• Είναι έτοιμη η Ελλάδα να χαράξει πορεία προς την καινοτομία;
Θα έλεγα πώς ναι. Όταν υπάρχουν αντίστοιχες πολιτικές και γενναία χρηματοδότηση μέσα από προγράμματα δημοσίων επενδύσεων, το ταμείο ανάκαμψης, το νέο ΕΣΠΑ, τρεις πολύ σημαντικές πηγές, ευνοείται η κατεύθυνση αυτή.
• Η γραφειοκρατία θέτει εμπόδια;
Πρόκειται για μία διαρκή πρόκληση για την Ελλάδα αλλά και για την ΕΕ. Γίνονται παρόλα αυτά, σημαντικά βήματα για την απαγκίστρωση από τη γραφειοκρατία. Έχει πλέον δημιουργηθεί ένα νέο πληροφοριακό σύστημα για τις κρατικές ενισχύσεις και τον αναπτυξιακό νόμο με πρόθεση να επιτευχθεί η διαλειτουργική τους σύνδεση με την ΑΑΔΕ.
Το πληροφοριακό σύστημα των κρατικών ενισχύσεων θα τεθεί άμεσα σε λειτουργία και θα τρέξουν οι δύο πρώτες δράσεις στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα» (το πρώην ΑΠΑνΕΚ).
• Πώς κατάφερε η Elevate Greece να χαρτογραφήσει το ελληνικό οικοσύστημα των νεοφυών επιχειρήσεων;
Έχω 16 χρόνια εμπειρίας στο Δημόσιο και άλλα 15 στον ιδιωτικό τομέα. Προσπαθώ – αν γίνεται – να γεφυρώσω το όποιο χάσμα υπάρχει μεταξύ της δημόσιας διοίκησης και του ιδιωτικού τομέα.
Ο κορωνοϊός έπαιξε καταλυτικό ρόλο υπέρ των νεοφυών επιχειρήσεων. Ήταν η αφορμή να επιταχύνουμε την εφαρμογή του σχεδιασμού για την ενίσχυση των start ups. Αρχικά δεχθήκαμε καταιγισμό αιτημάτων στήριξης από νεοφυείς επιχειρήσεις του τουριστικού κλάδου. Αποφασίσαμε τότε ότι δεν μπορούμε να εστιάσουμε μόνο στις συγκεκριμένες start ups αλλά ότι θα έπρεπε να μεριμνήσουμε για την στήριξη του συνόλου των νεοφυών επιχειρήσεων.
Διαπιστώσαμε όμως ότι δεν μπορούμε να τις προσδιορίσουμε… Ζητήσαμε τη βοήθεια ειδικών, φτιάξαμε ένα εθνικό ορισμό… και στήσαμε ένα μηχανισμό αξιολόγησης. Δημιουργήσαμε μία πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων… και κάπως έτσι οροθετήθηκε και παρακολουθείται το μητρώο νεοφυών επιχειρήσεων που μετασχηματίστηκε σε μία ανώνυμη εταιρεία, την Elevate Greece στην οποία έχω την τιμή να μου έχει ανατεθεί ο ρόλος του επικεφαλής.
Η κρίση του κορωνοϊού ήταν ο καταλύτης να τρέξουμε γρήγορα και να χαρτογραφήσουμε το οικοσύστημα αυτό που δεν το γνωρίζαμε… Είχαμε μία γενική εικόνα για τις start ups και τους τομείς στους οποίους δραστηριοποιούνται, τον αριθμό ανθρώπων που απασχολούν κ.ο.κ.
Πλέον, έχοντας ολοκληρώσει τη χαρτογράφηση, μπορούμε να εφαρμόσουμε πιο στοχευμένες πολιτικές για την ενίσχυση και επέκτασή τους.
Θέλουμε να υπηρετήσουμε αυτό το οικοσύστημα καινοτομίας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Και καταφέραμε να δώσουμε χρηματοδότηση με κεφάλαιο κίνησης έως 100.000 σε κάθε επιχείρηση (σύμφωνα με τις δαπάνες της προηγούμενης χρονιάς).
Οι νεοφυείς επιχειρήσεις διαθέτουν αξιόλογο δυναμικό ανθρώπων, έμπειρους επιστήμονες κ.ο.κ. Τυχαίνει όμως συχνά να τους λείπουν τα business skills. Εμείς προσπαθούμε να καλύψουμε το κενό αυτό μέσα από στρατηγικές συμμαχίες με μεγάλες εταιρείες της χώρας μας, partners, επίσημους υποστηρικτές και θεσμικούς φορείς… Υπάρχουν λ.χ. φορείς που είναι δυνατοί στη συμβουλευτική και στην εκπαίδευση πάνω σε soft skills, μαλακές δεξιότητες που είναι σημαντικές για την επιτυχία.
Κακά τα ψέματα, οι start ups δεν λειτουργούν σε ένα οικείο και ασφαλές περιβάλλον… Για να πετύχουν θα περάσουν από 40 κύματα… Πρέπει να είναι εφοδιασμένες με όλες τις γνώσεις και δυνατότητες για να τα καταφέρουν.
• Ποιο πιστεύετε ότι θα είναι το μέλλον των start ups;
Το μέλλον των start ups είναι ευοίωνο. Καταρχάς, έχουμε στην Ελλάδα λαμπρά μυαλά και ανθρώπους με επιχειρηματικά ταλέντα που μπορούν να πετύχουν σπουδαία πράγματα. Χρειάζεται παρόλα αυτά και χρηματοδότηση που παγκοσμίως δεν προέρχεται μέσα από ενισχύσεις…, αλλά μέσα από εγγυητικά, επενδυτικά κεφάλα υψηλού ρίσκου (venture capital funds).
Και βρισκόμαστε μπροστά σε μία ευτυχή συγκυρία, καθώς ξεκινά ένας νέος επενδυτικός κύκλος από νέα funds, νέους επενδυτές αλλά και επενδυτές που γνωρίσαμε στον προηγούμενο επενδυτικό κύκλο.
• Ποιοι κλάδοι παρουσιάζουν καλύτερες προοπτικές; Ποιος κλάδος έχει τη μεγαλύτερη εκπροσώπηση στο ελληνικό οικοσύστημα των start ups;
Σύμφωνα με την ποσοτική κατάταξη των νεοφυών επιχειρήσεων που είναι ενταγμένες στο εθνικό μητρώο, διαπιστώνουμε ότι οι περισσότερες ανήκουν στον τομέα των επιστημών υγείας…. Δεύτερος είναι ο τομέας του τουρισμού και αυτή είναι μια διαφοροποίηση της χώρας μας σε σύγκριση με το εξωτερικό.
• Τι προϊόντα και υπηρεσίες προσφέρουν οι τουριστικές start ups;
Παρέχουν κυρίως υπηρεσίες business to business και δευτερευόντως business to consumer. Απευθύνονται σε ξενοδοχειακές μονάδες τις οποίες βοηθούν στην διαχείριση των κρατήσεων ή στη μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος. Άλλες παρέχουν ιδιαίτερες τουριστικές εμπειρίες μέσα από εφαρμογές πχ. μέσα από Virtual reality…
• Θα λέγατε ότι οι start ups αποτελούν …επανάσταση για το επιχειρείν;
Μέσα από τις νεοφυείς επιχειρήσεις δημιουργείται ένα νέο παραγωγικό μοντέλο… Οδεύουμε σε ένα περισσότερο ψηφιακό, πιο καινοτόμο παραγωγικό μοντέλο… Σε αυτή την νέα εποχή, επιβάλλεται να σκεφτόμαστε διαφορετικά από τη μάζα.
Δεν μπορεί να θέλουμε να επενδύσουμε σε ένα ακόμη εστιατόριο/ κομμωτήριο/ καφέ… Χρειαζόμαστε επιχειρήσεις που να λύνουν παγκόσμια προβλήματα… Την καινοτομία εξετάζουμε στο εθνικό μητρώο και το scalability, την ικανότητα να επεκταθούν εντός και εκτός Ελλάδας… Υπάρχουν αυτή τη στιγμή 717 εγγεγραμμένες start ups στο εθνικό μητρώο κάποιες πάνε εξαιρετικά κάποιες καλά και κάποιες όχι τόσο.
Ουσιαστικά έχουμε νέο παραγωγικό μοντέλο τη δυνατότητα ανάσχεσης του brain drain και την on the job εκπαίδευση των καλύτερων επιχειρηματιών του αύριο ή και του σήμερα. Αλλαγή επιχειρηματικού μοντέλου, αλλαγή εκπαίδευση των ηγετών του αύριο…
• Start Up από το Α στο Exit… Αποτελεί το βιβλίο σας έναν οδηγό για κάθε νέο startupper;
Το βιβλίο αυτό το γράψαμε με τον Kaloian Kirilov ο οποίος έχει επενδύσει σε δύο start ups. Τον είχα βοηθήσει ως μέντορας και έτσι γνωριστήκαμε. Σκεφτήκαμε να γράψουμε ένα βιβλίο που να αποτυπώνει τις μεγαλύτερες προκλήσεις μίας start up από τη σύλληψη μίας ιδέας, την εύρεση των συνεταίρων, τις πρώτες πωλήσεις, τη δημιουργία ενός καλού εταιρικού κλίματος, μέχρι την αποεπένδυση (exit), την ρευστοποίηση της εταιρείας. Το βιβλίο αποτελεί εν ολίγοις ένα πλήρη οδηγό που προσπαθεί να απαντήσει σε όλες τις απορίες που μπορεί να έχει ένας επιχειρηματίας νεοφυούς επιχειρήσεις.
Θα έλεγα λοιπόν ότι υπάρχει πεδίο δόξης λαμπρόν για κάθε επίδοξο startupper που επιθυμεί να επιχειρήσει ή έχει ήδη κάνει τα πρώτα βήματα.
WHO IS WHO
Ο Μιχάλης Δρίτσας είναι διευθύνων σύμβουλος της Elevate Greece ΑΕ, τ. διευθυντής Γραφείου υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων Χρ. Δήμα, αρμόδιου στον τομέα Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας.
Διπλωματούχος μηχανολόγος μηχανικός ΕΜΠ, MSc, MBA (Lancaster), μέλος ΤΕΕ, ΠΣΔΜΗ, ΟΕΕ, CIM. Διετέλεσε σύμβουλος σε 2 υπουργούς και 2 υφυπουργούς Ανάπτυξης σε θέματα Έρευνας, Τεχνολογίας, Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας. Από την προηγούμενη θέση του έχει συμβάλει ενεργά στο σχεδιασμό και διαμόρφωση της πλατφόρμας Elevate Greece, στο ν/θ πλαίσιο για startups & spin-offs (τεχνοβλαστών), της σχετικής πρόσκλησης ΕΣΠΑ, στην πρόσκληση ΣΔΙΤ «Πολιτεία Καινοτομίας – «ΧΡΩΠΕΙ», στα Γραφεία Μεταφοράς Τεχνολογίας, στους Συνεργατικούς Σχηματισμούς Καινοτομίας και τα Κέντρα Ικανοτήτων, σε πρωτοβουλίες Επιστημονικής Διπλωματίας κ.ά.
Εθνικός εκπρόσωπος στο Horizon EIC/EIE.
Εργάσθηκε ως στέλεχος στο ΕΠΑνΕΚ (ΕΣΠΑ 2007-2013, 2014-2020) χειριζόμενος προκηρύξεις Έρευνας-Τεχνολογίας, Καινοτομίας, επιχειρηματικότητας και εξωστρέφειας, χρηματοοικονομικών εργαλείων (www.antagonistikotita.gr).
Προηγουμένως εργάσθηκε επί 17 έτη στον τομέα της Συμβουλευτικής και της Επικοινωνίας, ξεκινώντας την καριέρα του ως μηχανικός.
Εκπαιδευτής στελεχών επιχειρήσεων, διπλωματών σε Επιστημονική Διπλωματία, αξιολογητής επενδυτικών προτάσεων σε αναπτυξιακούς νόμους, μέντορας νεοφυών επιχειρήσεων, κριτής σε διαγωνισμούς καινοτομίας.
