Συνέντευξη
στη Μαίρη Φώτη
Με συγκίνηση μιλά σήμερα στην «δημοκρατική» η Ροδίτισσα καθηγήτρια του ΕΜΠ Αντωνία Μοροπούλου, για την επίσημη παρουσίαση που θα γίνει στη Ρόδο του έργου της αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου στον Πανάγιο Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα.
Η επικεφαλής της διεπιστημονικής ομάδας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, μιλά για την σπουδαιότητα του έργου και τι αυτό σηματοδοτεί, αναφέρεται στην εμπειρία ζωής που βίωσε όλους αυτούς τους μήνες εργασίας στον Πανάγιο Τάφο και εξομολογείται τι είναι αυτό που η ίδια θα κρατήσει με την ολοκλήρωση του έργου.
• Κυρία Μοροπούλου, με αφορμή την επίσημη παρουσίαση του έργου της αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου στον Πανάγιο Ναό της Αναστάσεως στα Ιεροσόλυμα, που θα γίνει στη Ρόδο, θα θέλαμε να αναφερθείτε στο ιστορικό και να μας πείτε τι σημαίνει για εσάς το γεγονός πως η παρουσίαση γίνεται στον τόπο καταγωγής σας.
Αυτή η διοργάνωση έχει ένα ιστορικό, το οποίο ξεκινάει από τον περασμένο Ιούλιο, κατά την επίσκεψη στη Ρόδο του Πατριάρχη Ιεροσολύμων του Θεόφιλου του Γ’ και κατά την επίσκεψη του Κουστωδού του Τάγματος των Φραγκισκανών τον Αύγουστο στη Ρόδο, όπου και με πρόταση του Δήμου Ρόδου, μετά από ιδέα του επίτιμου Πρόξενου της Ιταλίας στη Ρόδο του κ. Νίκου Φαρμακίδη, αποφασίστηκε ήδη από τότε, να διοργανωθεί η εκδήλωση της παρουσίασης του έργου στον Πανάγιο Τάφο στη Ρόδο, πριν ολοκληρωθεί το έργο στα Ιεροσόλυμα. Βεβαίως, η θερμή υποδοχή που είχε η ιδέα αυτή και από το δημοτικό συμβούλιο Ρόδου και από τον μητροπολίτη Ρόδου αλλά και από τους φορείς του νησιού, οι οποίοι στηρίζουν αυτή την προσπάθεια, ανάμεσα στους οποίους και οι φίλοι από την Ενωση Ξενοδόχων Ρόδου και ιδιαίτερα ο Αρης Σουλούνιας, που φιλοξενεί στο «Παρκ» όλους τους καλεσμένους, καθώς και η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων κ. Μάνια Μιχαηλίδου, δημιούργησαν την δυνατότητα να γίνει αυτή η εκδήλωση. Πολύ σημαντική εξέλιξη, το προσωπικό ενδιαφέρον του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου, ο οποίος με την παρουσία του καθιστά την εκδήλωση αυτή, την παραμονή της επετείου της Ενσωμάτωσης της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα, ως μια εκδήλωση εθνικής σημασίας και λόγω της συμβολικής επετείου και λόγω της παρουσίασης. Επομένως με τιμά ιδιαίτερα και με συγκινεί και γιατί η Ρόδος είναι η πατρίδα μου -από την Ρόδο ξεκίνησε το ενδιαφέρον μου για την προστασία των μνημείων, από τα παιδικά μου χρόνια- αλλά και γιατί είναι μια εκδήλωση που γίνεται στην Ελλάδα και είναι η Ελλάδα που εποίησε το έργο στον Πανάγιο Τάφο με την διεπιστημονική ομάδα καθηγητών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, της οποίας έχω την τιμή να έχω την επιστημονική ευθύνη και η οποία αποτελείται από τους καθηγητές Μανόλη Κορρέ, Ανδρέα Γεωργόπουλο, Κωνσταντίνο Σπυράκο και τον Χ. Μουζάκη -ο οποίος συμμετείχε στην επίβλεψη- μαζί με 50 ακόμα συνεργάτες από όλες τις ειδικότητες. Ολοι μπόρεσαν να πηγαινοέρχονται χάρις στην αερογέφυρα που δημιουργήθηκε με την μεγάλη χορηγία της AEGEAN στο έργο. Επίσης με συγκινεί γιατί είναι ελληνικό το συνεργείο των αναστηλωτών και συντηρητών το οποίο εισηγήθηκα και δέχθηκε η ομάδα έργου. Η συγκίνησή μου όμως είναι ιδιαίτερη, κι αυτό υπογραμμίζει την σημασία της εκδήλωσης στη Ρόδο, εξαιτίας του γεγονότος ότι έρχονται και είναι τιμώμενα πρόσωπα επίσης αυτής της εκδήλωσης, οι θρησκευτικοί ηγέτες των τριών χριστιανικών κοινοτήτων που έχουν την ευθύνη της προστασίας του Παναγίου Τάφου, δηλαδή, η Αυτού Θειοτάτη Μακαριώτητα ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος ο III, ο Αιδεσιμολογιώτατος Κουστωδός της Αγίας Γης του Τάγματος των Φραγκισκανών Francesco Patton, η Αυτού Θειοτάτη Μακαριώτητα ο Αρμένιος Πατριάρχης στα Ιεροσόλυμα Nourhan Manougian και η Αυτού Θειοτάτη Μακαριώτητα Λατίνος Πατριάρχης στα Ιεροσόλυμα Αρχιεπίσκοπος Pierbattista Pizzaballa, ο προκάτοχος του οποίου υπέγραψε την ιστορική συμφωνία με βάση την οποία έγινε το έργο. Η ιστορική συμφωνία αυτών των ηγετών, επέτρεψε να γίνει το έργο στον Πανάγιο Τάφο. Είναι, λοιπόν, πολύ μεγάλη η σημασία της παρουσίας τους, διότι με την παρουσία τους στις 8 Μαρτίου του 2016 στο Ζάππειο, όπου παρουσιάσαμε την μελέτη, διαμορφώθηκε και το κλίμα, που επέτρεψε την υπογραφή της συμφωνίας στις 22 Μαρτίου. Βεβαίως το κλίμα αυτό τροφοδοτήθηκε από την καλή πίστη και την νέα θεώρηση της ενότητας των χριστιανικών δυνάμεων που διέπει όλες τις χριστιανικές κοινότητες και η οποία για το μέλλον υπόσχεται πολλά πράγματα και για τον πολιτισμό και για την ειρήνη στην περιοχή και ευρύτερα.
• Μέσα από αυτή την εμπειρία ζωής τι αποκομίσατε, τι σημαίνει για εσάς;
Ολη αυτή η εμπειρία σημαίνει πάρα πολλά πράγματα για την ανάγκη διεπιστημονικής συνεργασίας για την προστασία ενός μνημείου, για την ανάγκη της εισαγωγής της καινοτομίας και της επιστημονικής υποστήριξης στην διοίκηση ενός πολύπλοκου έργου, για την συνεννόηση και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης με διαφορετικών αντιλήψεων φορείς. Σημαίνει πάρα πολλά πράγματα. Πάνω απ΄όλα σημαίνει εξαιρετικά υψηλής συγκίνησης εμπειρίες, σαν αυτές που έζησα όταν ανοίξαμε τον Πανάγιο Τάφο για να τον προστατέψουμε από τα ενέματα και τα πορίσματα που θα βγουν από την συνολική μελέτη, θα τα παρουσιάσουμε στα Ιεροσόλυμα. Σημαίνει πάρα πολλά πράγματα το γεγονός ότι την περασμένη εβδομάδα στα Ιεροσόλυμα απελευθερώσαμε το Ιερό Κουβούκλιο από τον σιδηρού κλωβό τον Εγγλέζων Κυβερνητών του 1947, ο οποίος ετέθη από ανάγκη επειδή το Ιερό Κουβούκλιο ήταν παραμορφωμένο. Σήμερα το έχουμε αποκαταστήσει και το Ιερό Κουβούκλιο είναι ελεύθερο… Σημαίνει ότι θα υπάρξουν εξελίξεις, καθώς τα Ιεροσόλυμα γίνονται ένα διεθνές κέντρο Οικουμενικού ενδιαφέροντος και για θρησκευτικούς και για πολιτιστικούς και για πολιτικούς λόγους αλλά και χάρις στην αποκατάσταση του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου, που έχει συγκινήσει όλη την ανθρωπότητα και συρρέει για να προσκυνήσει τον Τάφο του Χριστού.
• Το έργο σε τι φάση βρίσκεται σήμερα;
Το έργο ολοκληρώνεται, αφού απελευθερώσαμε το Ιερό Κουβούκλιο, και θα παρουσιαστεί και θα παραδοθεί, κατά την τελετή ολοκλήρωσής του, στα Ιεροσόλυμα στις 22 Μαρτίου.
• Το έργο αυτό είναι αειφόρο κ. Μοροπούλου;
Ο σχεδιασμός του έγινε με όρους αειφορίας, για να διαρκέσει δηλαδή εσαεί. Όμως τα ευρήματά μας, μετά από ανησυχητικές ενδείξεις για συνεχώς αναρριχόμενη υγρασία από τον υπόγειο χώρο του Ιερού Κουβουκλίου, μας επέβαλαν– και θα το παρουσιάσω και αυτό στη Ρόδο – να κάνουμε την αξιολόγηση του κινδύνου που σημαίνουν στο χώρο της Ροτούντας του Ναού της Αναστάσεως, οι πολλές αρχαιολογικές ανασκαφές, η άτακτη παρουσία καναλιών, τούνελ, παροχέτευσης ομβρίων, αποχέτευσης λυμάτων και μας επέβαλαν να κάνουμε προτάσεις για ένα σύνολο επεμβάσεων στον υπόγειο χώρο που θα διασφαλίσουν και την σταθερότητα των θεμελίων του Κουβουκλίου και της Ροτούντας αλλά και την διαχείριση της υγρασίας με τρόπο που να μην απειλεί τον χρόνο ζωής στους αιώνες, του αποκατεστημένου Ιερού Κουβουκλίου.
• Με την ολοκλήρωση του έργου, τι είναι αυτό που θα κρατήσετε;
Θα σας πω μόνο μια κουβέντα, γιατί δεν νομίζω ότι σηκώνει ανάλυση το θέμα. Ο καθένας μπορεί να αισθανθεί ό,τι νομίζει. Θα σας πως όμως ότι, η δουλειά αυτή στον Πανάγιο Τάφο, που είναι ο μοναδικός χώρος που υπογραμμίζει την ελπίδα και την αγάπη, το μήνυμα της Αναστάσεως, για μένα είναι πάντα συνδεδεμένος με τις Αναστάσεις στη Ρόδο.
