Εξαιρετικά ενδιαφέροντα στοιχεία προκύπτουν για τον δωδεκανησιακό τουρισμό και τα οποία παρουσιάζει σήμερα η «δ», από την Μελέτη Σκοπιμότητας που εκπόνησαν για λογαριασμό του Επιμελητηρίου Δωδεκανήσου οι καθηγητές του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Εμμανουήλ Γιαννακουδάκης, B.Sc., M.Sc., Ph.D, ομότιμος καθηγητής Πληροφορικής, Βασίλειος Αθ. Πατσουράτης, B.Sc., M.Sc., Ph.D. ομότιμος καθηγητής Οικονομικών – σύμβουλος Επιχειρήσεων και Ιωάννης Γερ. Χαλικιάς, B.Sc., M.Sc., Ph.D. ομότιμος καθηγητής Ποσοτικής Ανάλυσης – σύμβουλος Επιχειρήσεων, με αφορμή την ίδρυση και λειτουργία του Παρατηρητηρίου Βιώσιμης Ανάπτυξης Δωδεκανήσου.
Όπως αποτυπώνεται στην μελέτη, τα Δωδεκάνησα το 2021 είχαν 1.096 ξενοδοχειακές μονάδες, 85.121 δωμάτια και 172.121 κλίνες, οι οποίες αντιστοιχούσαν στο 11%, 19% και 20% αντίστοιχα της χώρας. Μεταξύ των περιφερειακών ενοτήτων η Ρόδος έχει μερίδιο άνω του 50 %. Αναφορικά με τις κατηγορίες που ανήκει το παραπάνω ξενοδοχειακό δυναμικό υπάρχει μια συγκέντρωση στην κατηγορία των 2*, ενώ η κατηγορία των 5*, παρά το γεγονός ότι το μερίδιο των μονάδων ανέρχεται στο 10%, αντιπροσωπεύουν το 33% των δωματίων και το 34% των κλινών.
Το παραπάνω δυναμικό συμπληρώνουν τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, οι επιπλωμένες κατοικίες και οι επαύλεις. Το δυναμικό αυτών ανέρχεται σε 5.081 μονάδες, 13.218 δωμάτια και 26.337 κλίνες. Σε αυτά προστίθενται και τα κάμπινγκ, το μερίδιο των οποίων ανέρχεται μόλις στο 1% στο σύνολο της χώρας και αναφέρονται σε 4 μονάδες με μηδέν οικίσκους και 152 θέσεις.
Στις παραπάνω υποδομές πρέπει να προσθέσουμε τις υπάρχουσες μαρίνες, τα καταφύγια ή αγκυροβόλια σκαφών και τους ξενοδοχειακούς λιμένες/τουριστικές εγκαταστάσεις στην περιφέρεια Δωδεκανήσου. Στην περιφερειακή ενότητα της Ρόδου υπάρχουν μαρίνες στο Μανδράκι (με 175 θέσεις ), στα Σφαγεία (με 563 θέσεις), καθώς και στην περιφερειακή ενότητα της Κω (250 θέσεις).
Τουριστική κίνηση
Η ανάλυση της τουριστικής κίνησης αναφέρεται στην περίοδο 2015-2021. Ωστόσο, εξαιτίας της πανδημίας που ξεκίνησε το 2020 και συνεχίζεται και σήμερα και έπληξε σημαντικά την πορεία του διεθνούς τουρισμού, έτσι η εν λόγω περίοδος διαχωρίζεται σε δύο υποπεριόδους. Την περίοδο 2015-2019 και 2019-2021. Είναι φυσικό την δεύτερη υποπερίοδο να σημειώνεται μια αρνητική πορεία σε όλες τις δραστηριότητες που σχετίζονται με τον τουρισμό. Ειδικότερα:
Αεροπορικές αφίξεις
Την περίοδο 2015-2019, τα αεροδρόμια της Δωδεκανήσου σημείωσαν αύξηση των διεθνών αφίξεων κατά 23%, ενώ το μερίδιο της περιφέρειας σε σχέση με το σύνολο των αεροπορικών αφίξεων της χώρας ανήλθε στο 21% το 2021.Το μεγαλύτερο μερίδιο των αφίξεων (66%) το έχει το αεροδρόμιο της Ρόδου και ακολουθούν το αεροδρόμιο της Κω (32%) και της Καρπάθου (2%). Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι την περίοδο 2019-2021, την περίοδο δηλαδή που παρουσιάστηκε η πανδημία του κορωνοϊού, σημειώθηκε μείωση των διεθνών αφίξεων κατά 41%.
Αναφορικά με τις αεροπορικές αφίξεις εσωτερικού σημειώθηκε αύξηση κατά 6% την περίοδο 2015-2019 ενώ, την περίοδο 2019-2021 η μείωση ήταν 35%. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μεταβολή των αφίξεων την περίοδο 2015-2019 δεν είχε το ίδιο πρόσημο για όλα τα αεροδρόμια της Δωδεκανήσου. Ήταν θετική για τα αεροδρόμια της Ρόδου (2%), της Κω (41%) και της Αστυπάλαιας (4%) και αρνητική για τους υπόλοιπους προορισμούς της περιφέρειας.
Ακτοπλοϊκή κίνηση
εσωτερικού
Τα Δωδεκάνησα αντιπροσωπεύουν το 3% των διακινηθέντων στο εσωτερικό της χώρας. Την περίοδο 2015-2019 οι λιμένες των Δωδεκανήσων σημείωσαν αύξηση στη διακίνηση επιβατών κατά 13%. Τη μεγαλύτερη κίνηση σημείωσαν οι λιμένες της Καρπάθου 54% και της Καλύμνου (32%), ενώ η Ρόδος (6%) και η Κως (2%) σημείωσαν σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά αυξήσεων την παραπάνω περίοδο. Σημαντική ήταν η μείωση που σημειώθηκε την περίοδο 2019-2021 στις τρεις περιφερειακές ενότητες Ρόδου (-34%), Καλύμνου (-55%) και Κω (-44%). Αντίθετα η ακτοπλοϊκή κίνηση εσωτερικού την ίδια περίοδο σημείωσε αύξηση στην Κάρπαθο κατά 3%.
Κίνηση
κρουαζιερόπλοιων
και επιβατών
Τα Δωδεκάνησα υποδέχθηκαν το 2021 το 14% των κρουαζιερόπλοιων που επισκέφθηκαν τη χώρα μας. Η κίνηση κρουαζιερόπλοιων στα Δωδεκάνησα την περίοδο 2015-2019 μειώθηκε κατά 24%. Η μείωση συνεχίστηκε, με επιδείνωση μάλιστα (-38%), την περίοδο 2019-2021.
Το 2021 τα Δωδεκάνησα δέχθηκαν το 11% επιβατών κρουαζιέρας που υποδέχθηκε η χώρα. Την ίδια πορεία με την κίνηση των κρουαζιερόπλοιων ακολούθησαν και οι επισκέπτες της κρουαζιέρας σημειώνοντας μείωση κατά 13% την περίοδο 2015-2019, και 65% την περίοδο 2019-2021.
Αφίξεις σε ξενοδοχειακά καταλύματα
των Δωδεκανήσων
Οι αφίξεις σε ξενοδοχειακά καταλύματα στα Δωδεκάνησα αυξήθηκαν την περίοδο 2015- 2019 κατά 56%. Η αύξηση των αλλοδαπών τουριστών ανήλθε σε 54% ενώ των ημεδαπών πλησίασε το 100% (94%). Οι μεγαλύτερες αυξήσεις σημειώθηκαν στην Κάρπαθο (163% αλλοδαποί και 126% ημεδαποί) και στην Κάλυμνο (196% αλλοδαποί και 110% ημεδαποί).
Αντίθετα, οι αφίξεις την περίοδο 2019-2021, στο σύνολό τους, μειώθηκαν κατά 39%, με τις αφίξεις των αλλοδαπών τουριστών να μειώνονται κατά 39% και των ημεδαπών κατά 41%.
Διανυκτερεύσεις
σε ξενοδοχειακά
καταλύματα
των Δωδεκανήσων
Οι διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχειακά καταλύματα των Δωδεκανήσων αυξήθηκαν κατά 50% την περίοδο 2015-2019. Οι περιφερειακές ενότητες της Καρπάθου και της Καλύμνου σημείωσαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις, (πάνω από 90%) με τις διανυκτερεύσεις των αλλοδαπών τουριστών στην Κάλυμνο να διπλασιάζονται.
Το ίδιο σκηνικό με τις άλλες τουριστικές δραστηριότητες πραγματοποιήθηκε στις διανυκτερεύσεις την περίοδο 2019-2021 (μείωση 46%), με μεγαλύτερη αυτή των αλλοδαπών τουριστών.
Μέση διάρκεια
παραμονής σε
ξενοδοχειακά καταλύματα των Δωδεκανήσων
Η μέση διάρκεια παραμονής σε ξενοδοχειακά καταλύματα μειώθηκε από 6,6 ημέρες το 2015 σε 5,7 το 2021. Και οι δύο κατηγορίες τουριστών (αλλοδαποί και ημεδαποί) μείωσαν τον αριθμό των ημερών που έμειναν στη περιφέρεια των Δωδεκανήσων. Μεγαλύτερη ήταν η μείωση που σημείωσαν οι αλλοδαποί τουρίστες (από 6,7 ημέρες παραμονής το 2015 μειώθηκαν στις 5,8 ημέρες το 2021).
Πληρότητα
ξενοδοχειακών
καταλυμάτων
στα Δωδεκάνησα
Η πληρότητα των ξενοδοχειακών καταλυμάτων ακολούθησε την πορεία της μέσης διάρκειας παραμονής. Την περίοδο 2015-2019 η πληρότητα των καταλυμάτων στις δύο γεωγραφικές ενότητες (Κω, και Ρόδου) μειώθηκε, στην γεωγραφική περιφέρεια της Καρπάθου παρέμεινε σταθερή, ενώ αυτή της Καλύμνου αυξήθηκε. Την επόμενη περίοδο, 2019-2021, για τις γεωγραφικές ενότητες της Ρόδου και της Κω η μείωση συνεχίστηκε, ενώ η πληρότητα αυξήθηκε για τις άλλες δύο.
Επισκέπτες και
εισπράξεις σε Μουσεία
Τα Δωδεκάνησα αντιπροσωπεύουν το 11% των επισκέψεων στα μουσεία το 2021. Την περίοδο 2015-2019 η επισκεψιμότητα αυξήθηκε κατά 10%. Αξίζει να σημειωθεί ότι την εν λόγω περίοδο η αύξηση της επισκεψιμότητας στην Κω πλησίασε το 1000% ενώ στην Κάλυμνο ήταν 228%. Την περίοδο που ακολούθησε, 2019-2021, η επισκεψιμότητα των μουσείων στα Δωδεκάνησα μειώθηκε κατά 40%.
Σημαντική ήταν η αύξηση των εσόδων σε μουσεία στα Δωδεκάνησα (23%) την περίοδο 2015-2021. Αντίθετα, την περίοδο που ακολούθησε τα έσοδα μειώθηκαν κατά 39 %.
Επισκέπτες και εισπράξεις σε Αρχαιολογικούς
χώρους
Το 2021 τα Δωδεκάνησα αντιπροσώπευαν το 11% των επισκέψεων σε αρχαιολογικούς χώρους στη χώρα μας. Την περίοδο 2015-2019 μειώθηκε η επισκεψιμότητα σε αρχαιολογικούς χώρους στα Δωδεκάνησα κατά 22%, ενώ την περίοδο που ακολούθησε 2019-2021 η μείωση ανέβηκε στο 37%. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εισπράξεις στους αρχαιολογικούς χώρους την περίοδο 2015-2019, παρά την μείωση της επισκεψημότητας, αυξήθηκαν κατά 63%, ενώ την περίοδο 2019-2021 μειώθηκαν κατά 43%.
Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν και κατά κεφαλή ΑΕΠ των Δωδεκανήσων
Η εξέλιξη του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της περιφέρειας Δωδεκανήσου εμφανίζει παρόμοια εικόνα με αυτήν που καταγράφεται στο σύνολο της χώρας. Πιο συγκεκριμένα, το ΑΕΠ της περιφέρειας Δωδεκανήσων την περίοδο 2014-2019 αυξήθηκε κατά 5%, ενώ η αύξηση του κατά κεφαλή ΑΕΠ της περιφέρειας ήταν μικρότερη (1%).
