Η επόμενη μέρα μετά την πρωτόγνωρη κρίση του Covid-19 που ακόμα εξελίσσεται και ουδείς γνωρίζει την διάρκεια, το τέλος και τις επιπτώσεις της, θα είναι μια δύσκολη μέρα. Απαιτούνται σοβαρότητα, υπευθυνότητα και ορθές αποφάσεις. Εξίσου δυσχερές, επικίνδυνο και αινιγματικό είναι το ενδιάμεσο στάδιο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα και αφορά την σταδιακή χαλάρωση των περιορισμών, την αντίστοιχη άρση των γενικών προληπτικών μέτρων και το «άνοιγμα» των επιχειρήσεων και δραστηριοτήτων.
Η μάστιγα της πανδημίας έπληξε την ανθρωπότητα στο σύνολό της θέτοντας τον «σύγχρονο κόσμο» του 21ου αιώνασε καραντίνα και το διεθνές σύστημα υγείας σε μια τρομακτική και ασύμμετρη δοκιμασία και αμφισβήτηση. Αποτελεί δεδομένο ότι η κατάσταση που ζούμε θα σημαδέψει όχι μόνο την κοινωνία και την οικονομία αλλά και τον προσανατολισμό κρατών, συνασπισμών και Ενώσεων χωρών προκαλώντας ισχυρές πολιτικές ανακατατάξεις και επαναπροσανατολισμό στόχων και προτεραιοτήτων. Αυτό προσδίδει στις εξελίξεις δυναμική επηρεασμού ακόμα και των γεωπολιτικών παραμέτρων αφού οι μεγάλες αλλαγές επενεργούν πολυεπίπεδα και όποιος δεν το αντιλαμβάνεται έχει προφανώς κοντόφθαλμη θεώρηση των πραγμάτων.
Στην κρίση αυτή, σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν εκτός από τις Κυβερνήσεις, τους διεθνείς οργανισμούς και την κοινή προσπάθεια αντιμετώπισης του αόρατου εχθρού και οι θεσμοί από το μετερίζι που έκαστος εξ αυτών υπηρετεί.
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, ο Περιφερειάρχης, το Πολιτικό προσωπικό και τα στελέχη που την υπηρετούν από την πρώτη στιγμή εργάστηκαν για να οργανώσουν την άμυνα των νησιών μας απέναντι στην πανδημία. Ενισχύθηκε με άμεσες και αποτελεσματικές ενέργειες ο τομέας της Δημόσιας Υγείας, εν μέσω ενός παγκόσμιου ανταγωνισμού και ακήρυχτου πολέμου προμήθειας ιατρικού εξοπλισμού και απαιτούμενων υλικών. Συντονίστηκαν οι φορείς. Συνεχίστηκαν οι δραστηριότητες και τα έργα αφού ούτε η πανδημία μπόρεσε να διακόψει την δυναμική της Περιφερειακής Αρχής. Το αντίθετο μάλιστα. Ο
Περιφερειάρχης βγήκε μπροστά για να διεκδικήσει αυτό που είναι το ζητούμενο σήμερα. Μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας, μέτρα επανεκκίνησης, μέτρα ανάπτυξης, προοπτικής και νησιωτικότητας.
Μπορούμε να διεκδικήσουμε την λήψη σωτήριων μέτρωνγια τα νησιά μας που θα δώσουν παράλληλα προοπτική ανάπτυξης, διαφυγής από την κρίση και μερικής αντιμετώπισης των ισχυρών πληγμάτων που υπέφερε η πανδημία χωρίς απαραίτητα να υπάρχει επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού ή με μικρό κόστος που σίγουρα μπορεί να απορροφήσει η Ελληνική Οικονομία. Σε κάθε περίπτωση τα προτεινόμενα μέτρα και μεταρρυθμίσεις πρέπει να είναι κοστολογημένα. Δέον είναι να αποφευχθεί η πλειοδοσία εισηγήσεων για δράσεις πέρα από τις δυνατότητες και τις αντοχές του Ελληνικού Κράτους.
Οι δράσεις αυτές μπορούν να είναι:
1. Η επαναφορά των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά μας για να αποκατασταθεί η αδικία εις βάρος του τόπου χωρίς πραγματικά οφέλη για την Ελληνική Οικονομία. Η Περιφερειακή Αρχή από την πρώτη στιγμή δεν έπαψε να αξιώνει και να διεκδικεί την αποκατάσταση της αδικίας. Δεν υπάρχει ουσιαστική επιβάρυνση του Τουρισμού καθώς τα οικονομικά αποτελέσματα του αντινησιωτικούμέτρου της προηγούμενης κυβέρνησης υπήρξαν πενιχρά και ανάξια λόγου.
2. Ένα επιτακτικό μέτρο, ζωτικής σημασίας χωρίς επιβάρυνση του προϋπολογισμού είναι η άμεση αναστολή των δασικών χαρτών προκειμένου να αναμορφωθούν σύμφωνα με τις συνταγματικές επιταγές για προστασία της ιδιωτικής περιουσίας και του εθνικού συμφέροντος να παραμείνουν τα νησιά μας κατοικημένα με οικονομικές δραστηριότητες και με καλλιεργήσιμη γη. Η Περιφέρεια πρωτοστατεί εξαρχής ενώ πραγματοποίησε ειδική συνεδρίαση για το θέμα στην Αθήνα. Σήμερα συνεχίζει με στοχευμένη παρέμβαση ενόψει της νομοθετικής ρύθμισης περιβαλλοντικών ζητημάτων.
3. Στην Παιδεία δεν πρέπει να χαθεί η ευκαιρία της παράλληλης δυνατότητας παραδοσιακής και διαδικτυακής διδασκαλίας
μαθημάτων όταν αυτό απαιτείται (ασθένεια μαθητών) μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες. Ενίσχυση και θεσμοθέτηση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης με χρήση ηλεκτρονικών μέσων και εξασφάλιση στους οικονομικά ασθενέστερους, της δυνατότητας προμήθειας ηλεκτρονικού υπολογιστή. Ειδικά στα μικρότερα και αραιοκατοικημένα νησιά μας μια τέτοια εξέλιξη θα δώσει λύσεις και θα κρατήσει παιδιά και γονείς στον τόπο τους πράγμα που αποτελεί εθνική ανάγκη και αναγκαίοστόχο ενός σχεδόν αρχιπελαγικού και πολυνησιακού κράτους με υπαρκτό τον ρητώςδιατυπωμένο εξ Ανατολών κίνδυνο. Δεν υπάρχει βάρος στον προϋπολογισμό αλλά αντίθετα πολλαπλά και σύνθετα είναι τα οφέλη.
4. Στον τομέα της υγείας εκτός από την έκφραση της ευγνωμοσύνης προς τους γιατρούς και τους νοσηλευτές μας που δίνουν την μάχη στα νοσοκομεία και στα ιατρεία τους, πρέπει θεσμικά να αναβαθμιστεί ότι ο νησιωτικός χώρος με δημιουργία της δικής του Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ) με έδρα την Ρόδο όπου βρίσκεται και το μεγαλύτερο Γενικό Νοσοκομείο 400 κλινών, που αποτελεί το πλέον απομακρυσμένο νοσηλευτικό ίδρυμα με ιδιαίτερα γεωγραφικά πλεονεκτήματα που πρέπει να ενισχυθεί και να στελεχωθεί πλήρως. Λειτουργεί ως νοσοκομείο περιφερειακού τύπου εξυπηρετώντας τον πληθυσμό της Δωδεκανήσου και εθνικές ανάγκες. Δεν υπάρχει ιδιαίτερο βάρος στον κρατικό προϋπολογισμό. Οι εγκαταστάσεις και οι προϋποθέσεις υπάρχουν ενώ η θωράκιση της δημόσιας υγείας στις ακριτικές νησιωτικές περιοχές είναι αναγκαία.
5. Μετακύληση των φορολογικών υποχρεώσεων μετά την λήξη της πανδημίας και συμψηφισμός τους με μεταγενέστερες τμηματικές καταβολές ούτως ώστε να διευκολυνθούν μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, επαγγελματίες και ο εμπορικός κόσμος στο σύνολό του με έκτακτη εφαρμογή και του μέτρου έκπτωσης – απομείωσης φόρων λαμβανομένης υπόψη της ανεπανόρθωτης ζημιάς. Επιδότηση ενοικίου των εμπορικών επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών που θίγονται για το διάστημα που θα διαρκέσουν τα περιοριστικά μέτρα όπως συμβαίνει με τις αστικές μισθώσεις κατοικιών όπου συχνά λήπτες της επιδότησης τυγχάνουν αλλοδαποίμε ιδιόκτητες κατοικίες και καταστήματα στις χώρες προέλευσης τους, που τους αποφέρουν εισοδήματα χωρίς αυτό να διερευνάται. Είναι η ώρα που ο εμπορικός
κόσμος, οι επαγγελματίες, οι καταστηματάρχες, οι τουριστικές επιχειρήσεις, οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι και γενικότερα όσοι θίγονται ζητούν αποτελεσματική στήριξη για να επιβιώσουν. Υπάρχει κόστος στον προϋπολογισμό όμως δεν μπορεί να γίνει διαφορετικά. Τα χρήματα μπορούν και πρέπει να εξασφαλιστούν από Ευρωπαϊκούς πόρους καθώς τώρα πρέπει να ενεργοποιήσει κάθε αναγκαίο χρηματοδοτικό μηχανισμό η Ευρωπαϊκή Ένωση προς τα Κράτη Μέλη της που δοκιμάζονται. Η διαχείριση μίας τέτοιας κρίσης απαιτεί υπερβάσεις.
6. Να παραμείνει και να διευρυνθεί η ηλεκτρονική διακυβέρνηση και μετά την επιστροφή στην κανονικότητα. Μπορεί να καταπολεμηθεί η γραφειοκρατία, οι άσκοπες μετακινήσεις, η ταλαιπωρία των πολιτών και η επιβάρυνση των Υπηρεσιών. Οι μέρες της κρίσης έδειξαν ότι μπορούμε και πρέπει να λειτουργήσουμε διαδικτυακά καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος των σύγχρονων υποχρεώσεων των διοικουμένων. Το μέτρο αυτό με παράλληλη θεσμοθέτηση της δυνατότητας τα αιτήματα προς τις Υπηρεσίες του Δημοσίου να διατυπώνονται και σε επιλεγμένεςξένεςγλώσσες όπως η αγγλική, η ενδεχομένως και η γαλλική ή η γερμανική θα κάνει τη χώρα μας πιο φιλική προς τους επενδυτές και τους πολίτες άλλων χωρών που την επιλέγουν ως τόποδιαμονής τους η έδρα της επαγγελματικής τους δραστηριότητας. Το ίδιο θα μπορεί να συμβεί με τα δικαιολογητικά που εκδίδονται. Σε τελικήανάλυση για πρόσληψη στο Δημόσιο ζητείται από το ΑΣΕΠ η γνώση ξένων γλωσσών και ηλεκτρονικών υπολογιστών όσων διαγωνίζονται. Ας αξιοποιήσουμε λοιπόν αυτό το προσόν όσων τοδιαθέτουν τώρα που υπάρχει ανάγκη η χώρα να κάνει ένα βήμαμπροστά. Ειδικά στα νησιά μας που πρέπει να αποτελούν τόπο έλξηςμεγάλων ή μικρώνεπενδύσεων το μέτρο αυτό θα είναι ευεργετικό. Δεν υπάρχει βάρος του προϋπολογισμού αλλά αντίθετα πλήρης αξιοποίηση των γνώσεων των (νέων) υπαλλήλων της δημοσίαςδιοίκησης.
7. Η χορήγηση συντάξεων προς νέους συνταξιούχους, τόσο των κύριων όσο και των επικουρικών ταμείων που σήμερα περισσότερο από ποτέ τις έχουνε ανάγκη πρέπει να επιταχυνθεί με πάταξη της γραφειοκρατίας και των περιττών δικαιολογητικών, καθώς οι άνθρωποι αυτοί που εργάστηκαν σκληρά μια ζωή πρέπει να πάρουν άμεσα τις συντάξεις τους αφού τις δικαιούνται και έχουν υποβάλλει τα σχετικά
δικαιολογητικά. Υπάρχει διάχυτο το παράπονο στους δικαιούχους ότι οι συντάξεις καθυστερούν. Παράλληλα πρέπει να υπάρξουν διευκολύνσεις από τα ασφαλιστικά ταμεία σε όλους τους ασφαλισμένους για το χρονικό διάστημα της κρίσης.
8. Οι εργαζόμενοι συνολικά και ειδικά για τα νησιά μας οι ξενοδοχοϋπάλληλοι και απασχολούμενοι στον τουρισμό και οι άνεργοι πρέπει υποστηριχθούν έως ότου βρεθεί το εμβόλιο και χορηγηθεί σε απαιτούμενους αριθμούς και επανέλθει σταδιακά η οικονομία. Η ανεργία έχει εκτιναχθεί σε πρωτόγνωρα επίπεδα που υπερβαίνει την οικονομική κρίση των μνημονίων και του ΔΝΤ που βιώσαμε πρόσφατα. Απαιτεί αναπτυξιακά μέτρα, διευκόλυνση της εισαγωγής συναλλάγματος και επενδύσεις, όχι μόνο στον τουρισμό αλλά και στις υποδομές, τη βιομηχανία, τις μεταφορές και τον πρωτογενή τομέα.
9. Με αφορμή την αναγκαία στροφή στο κοινωνικό κράτος και τις μεταρρυθμίσεις που θα επακολουθήσουν σε διεθνές επίπεδο, πρέπει και στην χώρα μας να ενισχυθούν οι ευπαθείς και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και τα ΑΜΕΑ.
10. Όπως έδειξε η ταχύτατη επένδυση για κατασκευή ιατρικής φύσεως εξοπλισμού (προστατευτικές μάσκες) στην περιοχή της Λάρισας πρέπει να απλοποιηθεί το σύστημα αδειοδοτήσεων. Υπάρχει τρόπος να γίνει αυτό χωρίς επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού. Το θέμα αφορά άμεσα και τις Περιφέρειες της χώρας ως αδειοδοτικού και ελεγκτικού μηχανισμού. Μπορεί να νομοθετηθεί η δυνατότητα των επιχειρηματιών και επενδυτών με υπογραφή και ανάληψη ευθύνης ιδιωτών μηχανικών και λοιπών ειδικών επιστημόνων, να ολοκληρώνουν τον απαιτούμενο φάκελο και να ξεκινά άμεσα η επένδυση με δημιουργία θέσεων εργασίας και αναπτυξιακού περιβάλλοντος. Ο έλεγχος των δικαιολογητικών θα γίνεται με τον ίδιο τρόπο και η Διοίκηση θα διατηρήσει τον εποπτικό της χαρακτήρα. Ενεργό ρόλο μπορούν να παίξουν τα Εμπορικά Επιμελητήρια, οι αρμόδιοι Επιστημονικοί Σύλλογοι και Φορείς καθώς και τα Εργατικά Κέντρα όσον αφορά τα εργασιακά θέματα. Σε κάθε Περιφέρεια πρέπει να διατεθεί προσωπικό με προκήρυξη νέων θέσεων εργασίας για λειτουργία Γραφείου Επενδύσεων όπου θα ενημερώνονται διαδικτυακά οι ενδιαφερόμενοι για
επενδύσειςστη χώρα για τα θέματα που τους απασχολούν και να διευκολύνεται η είσοδοςκεφαλαίων. Ελάχιστοκόστος για τον προϋπολογισμό η λειτουργεία 13 γραφείωνξένωνεπενδύσεων, τεράστιο όμως το όφελος για την εθνική οικονομία.
11. Πρέπει να θεραπευτούν οι πληγές του τραυματισμένου από την πανδημία τουρισμού μας με μείωση φορολογίας και επιμέρους συντελεστών καθώς και με φοροαπαλλαγές ούτως ώστε να αντέξει το οικοδόμημα την σεισμική δόνηση του Covid-19, οι ζημιές της οποίας δεν έχουν καταχωρηθεί. Ως χώρα διαθέτουμε τα φυσικά μας ασύγκριτα πλεονεκτήματα. Η θάλασσά μας είναι πάντα στην θέση της και μας περιμένει μαγευτική και θελκτική. Μαζί με τον ήλιο, την φιλοξενία μας και τις τουριστικές υποδομές που διαθέτουμε μπορεί να σώσει το μέρος της τουριστικής περιόδου που είναι δυνατόν να διασωθεί υπό τα δραματικά δεδομένα της πανδημίας και της πραγματικής αδυναμίας πολλών ξενοδοχειακών και τουριστικών μονάδων να ανοίξουν και να λειτουργήσουν κανονικά. Σε όλα τα νησιά δυνατές φωνές ζητούν την άμεση έναρξη της τουριστικής περιόδου. Από σήμερα αν είναι δυνατόν. Αυτό βέβαια απαιτεί συνδυασμό πολλών παραμέτρων και προϋποθέσεων γιατί από την φύση του ο τουρισμός αποτελεί δυσεπίλυτη και απαιτητική εξίσωση. Διαφαίνεται ότι βαδίζουμε προσεκτικά προς το άνοιγμα. Απαιτείται να ανοίξουν τα σύνορα, να υπάρχουν ξενοδοχεία αναφοράς, διασφάλιση της υγείας των επισκεπτών και των εργαζομένων και τεράστια υπευθυνότητα στην διαχείριση και τη λειτουργία του. Για τον τουρισμό απαιτείται ειδικό σχέδιο το οποίο η Περιφέρεια θα στηρίξει διεκδικώντας το καλύτερο.
12. Η Ελλάδα και τα νησιά της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου ακολουθούν την Χριστιανική πίστη και τις παραδόσεις τους και αυτό ισχύει για την Ορθοδοξία και όλα τα δόγματα και τις θρησκείες. Η θρησκευτικότητα αποτελεί έμφυτη ανάγκη των πιστών και ο χώρος του Αιγαίου με το Μεσογειακό κλίμα ευνοεί την ανοιχτή τέλεση λειτουργιών και λατρευτικών εκδηλώσεων, με τήρηση των απαιτούμενων μέτρων. Πολλοί πιστοί ζητούν από σήμερα τη χαλάρωση του αυστηρού πλαισίου στο θέμα αυτό για τους εξωτερικούς χώρους.
Όλο αυτό το διάστημα των περιορισμών και των απαγορεύσεων η διαβούλευση και η ανταλλαγή θέσεων και σκέψεων με φορείς,
εκπροσώπους εργαζομένων και επαγγελματιών, αλλά και απλούς πολίτες μαζί μου ήταν συνεχής, γόνιμη. Το συμπέρασμά μου είναι ότι παρά το σκληρό χτύπημα της πανδημίας τα νησιά μας και οι άνθρωποί τους έχουν την δύναμη να αγωνιστούν και να αντέξουν. Στήριξη χρειάζονται και αυτό ζητούν. Η Περιφέρεια είναι κοντά τους και το δείχνει. Η στάση της Πολιτείας μπορεί και πρέπει να κάνει την διαφορά.
Ήρθε η ώρα, τα συγχαρητήρια και οι φιλοφρονήσεις για τις επιδόσεις και τις πρωτιές της τοπικής μας οικονομίας και της συνεισφοράς της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου στο ακαθάριστο εθνικό προϊόν, να δώσουν την θέση τους στην έμπρακτη ανταπόδοση, στήριξη και αναγνώριση…
Ιωάννης Φλεβάρης
