Προσπάθησα να συγκεντρωθώ, να αποστασιoποιηθώ από τον διχασμό που μπήκε ξαφνικά ένα βράδυ στο κεφάλι μου και στη ζωή μου. Το μυαλό μου συμβουλεύει «Ναι» , την ίδια ώρα που ουρλιάζω «Οχι», στο καθεστώς του εξευτελισμού και της υποτέλειας. Κάτι που είμαι σίγουρη ότι νιώθουν οι περισσότεροι που γέμισαν τις πλατείες του «Ναι» και του «Όχι». Που γύρισαν σπίτι τους και ακόμη δεν καταλαβαίνουν γιατί αυτά δεν τα φώναξαν όλοι μαζί.
Αυτό το «όλοι μαζί», γυρνά στο μυαλό μου σήμερα και θα αποστασιοποιηθώ από οποιοδήποτε άλλο σχόλιο, για όλα όσα ζούμε.
Τίποτε άλλο σήμερα, μια μέρα που ο καθένας χωριστά και όλοι μαζί αποφασίζουμε για το μέλλον μας. ΄Ολοι. Κι αυτοί που πήγαν στις συγκεντρώσεις του «Ναι», κι αυτοί που πήγαν στις συγκεντρώσεις του «Όχι».
Κι αυτοί που δεν πήγαν σε καμιά συγκέντρωση. Και νιώθουν ότι δεν χωράνε πουθενά! Δεν είναι που δεν θέλουν να επιλέξουν στρατόπεδο, είναι που δεν θέλουν να τους καπελώνουν «δεξιοί» κι «αριστεροί». Είναι που δεν ήθελαν να είναι ούτε «γερμανοτσολιάδες», ούτε «αλήτες νεοκομμουνιστές». Είναι κι αυτοί που πιστεύουν πως όλα ξεκινούν και τελειώνουν με δυο λέξεις. Παιδεία και δικαιοσύνη. Και δεν θέλουν τίποτα άλλο. Απλώς να γίνουμε μια χώρα που θα μάθει στους πολίτες της να σκέφτονται.
Κανένα άλλο σχόλιο σήμερα. Θα ακολουθήσω το γνωμικό του Χείλωνα «Υφορώ μηδένα».
Τίποτε που θα μπορούσε έστω και σαν υποψία να γίνει λιθαράκι στο διχασμό. Να κινδυνεύσω με ευφυολογήματα «την απαρχή του μίσους» που έλεγε ο Ουγκώ.
Γιατί, μέσα σε μόλις τρεις μέρες, καταφέραμε να βγάλουμε τα πιο άγρια μας ένστικτα. Μέσα σε μόλις τρεις μέρες, άνθρωποι και απ τις «δυο μεριές», άνθρωποι που θαυμάζω και εκτιμώ, άνθρωποι μορφωμένοι, ευγενικοί, υπέροχοι, φανατίζονται, φωνάζουν και βρίζουν χυδαία όπως ποτέ δε θα πίστευα ότι θα έκαναν. Ηδη από τα μεσάνυχτα της Παρασκευής, όταν μάθαμε για το δημοψήφισμα και άρχισαν να έρχονται οι πρώτες πληροφορίες για ουρές στα ΑΤΜ, αυτόματα χωριστήκαμε: οι μισοί ανέβαζαν φωτογραφίες από ουρές, οι άλλοι μισοί από έρημα μηχανήματα στο Σύνταγμα. «Πρώτη φορά αριστερά» οι μεν, «προπαγάνδα των ΜΜΕ» οι δε. Η κατάσταση έγινε χειρότερη την επομένη και οι «προδότες» «γερμανοτσολιάδες» , μπήκαν απέναντι στους «νοικυραίους» και το «κατεστημένο» .
Ξέρω πως ότι κι αν υποστηρίζει ο καθένας κρύβει τεράστια αγωνία, αγανάκτηση, φόβο για ότι έρθει και πως θεωρεί ότι το δικό του πιστεύω είναι για το καλό όλων. Αυτό όμως μέσα μου δεν μπορεί να δικαιολογήσει τον τρόπο που το υποστηρίζει. Ο τρόπος και των δυο πλευρών είναι αδιανόητος. Αν μέσα σε μόλις τρεις μέρες γίναμε ήδη θηρία, τι θα γίνει όταν πραγματικά αγριέψουν-δυσκολέψουν τα πράγματα; Γιατί όποια και να είναι η επόμενη μέρα, θα είναι σίγουρα χειρότερη απ’ ότι έχουμε ζήσει ως τώρα. Και αν μέσα σε τρεις μόνο μέρες γίναμε ζούγκλα, πώς θα γίνουμε μετά;
Πόσο βαθιά λυπάμαι…
Να καταλάβω την χαρά και τον ενθουσιασμό όσων ετοιμάζονται να επιστρέψουν από βδομάδα ή να μετακομίσουν μετά από τυχόν εκλογές κάποιοι άλλοι σε ακριβά, φρουρούμενα γραφεία. Ναι. Να την καταλάβω. Όλους τους άλλους όμως, δεν μπορώ να τους παρακολουθήσω.
Ότι και να γίνει η ανηφόρα θα είναι σκληρή και μακρά. Πολύ μακρά. Μόνο περισυλλογή ταιριάζει εδώ και ο αναστοχασμός. Ας κάνουμε επιτέλους μια χάρη και στον εαυτό μας. Θυμάμαι πάντα το μήνυμα (που άφησε να διαβαστεί μετά θάνατον) ο Λεωνίδας Κύρκος: «ένα έχω να σας πω – μπείτε στη σύγκρουση ιδεών, αλλά όχι στη βία και τη μισαλλοδοξία».
Ενα έχω να σας πω…
