Γράφει ο Ηλίας Τσέρκης, Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Ρόδου
Οι ιδιαιτερότητες του συστήματος υγείας στην Ελλάδα είναι πολλές και μοναδικές στον παγκόσμιο χάρτη. Οι υγειονομικές εγκαταστάσεις, το προσωπικό και ο ιατρικός εξοπλισμός είναι άνισα κατανεμημένα στη χώρα, με μεγαλύτερη συγκέντρωση στις αστικές περιοχές και ελλιπή εξυπηρέτηση των απομακρυσμένων περιοχών, γεγονός που συμβάλλει σε υψηλό επίπεδο μη ικανοποιούμενων αναγκών για ιατρική περίθαλψη.
Για παράδειγμα, ο αριθμός των νοσοκομειακών κλινών οξείας νοσηλείας το 2015 ήταν 360 ανά 100.000 κατοίκους, ο οποίος δεν είναι μόνο κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ (418) αλλά καταδεικνύει επίσης μεγαλύτερη δαπάνη στη Νοσοκομειακή περίθαλψη από τις δαπάνες υγείας της χώρας.
Ο μέσος όρος των δαπανών υγείας στην Ε.Ε. είναι 28 % και στην Ελλάδα 40 %.
Υπάρχουν πολλοί ιατροί πλήρως ανισοκατανεμημένοι με ελλείψεις σε ορισμένες ειδικότητες (πχ. Ογκολογία, Ιατρική Εργασίας) και πλεόνασμα σε αρκετές άλλες.
Με αυτά τα δεδομένα καλείται η Ελλάδα να εξευρωπαϊστεί. Ωστόσο οι τεχνοκράτες ενίοτε επικαλούνται τους Ευρωπαϊκούς μέσους όρους και άλλες φορές χρησιμοποιούν τα στατιστικά της χώρας και τις καταχρήσεις, υποδεικνύοντας ως μοναδικούς υπαίτιους τους ιατρούς.
Οι δαπάνες
Οι υψηλές ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία, κυρίως με τη μορφή άμεσων πληρωμών από τους ασθενείς, ήταν ανέκαθεν σημαντικό χαρακτηριστικό του ελληνικού συστήματος υγείας και εξακολουθούν να αυξάνονται. Το 2015 οι άμεσες πληρωμές συνιστούσαν πάνω από το ένα τρίτο (35%) των συνολικών δαπανών για την υγεία, ποσοστό υπερδιπλάσιο του μέσου όρου (15%) στην ΕΕ και το τέταρτο υψηλότερο μεταξύ των κρατών μελών.
Ο κύριος όγκος των άμεσων πληρωμών από τους ασθενείς (90%) αφορά την αγορά ιδιωτικών υπηρεσιών κι όχι τη συμμετοχή στις πληρωμές.
Βέβαια όσο οι δαπάνες του δημόσιου συστήματος υγείας μειώνονται τόσο οι ιδιωτικές δαπάνες θα αυξάνονται.
Επίσης το παράδοξο του συστήματος υγείας είναι ότι ο ΕΟΠΥΥ αποτελεί τον κύριο ασφαλιστικό φορέα της χώρας με 9,5 εκατομμύρια ασφαλισμένους και ρευστότητα 4,5 δις ευρώ ανά έτος, ωστόσο δαπανά544 εκατομμύρια ευρώ στην λειτουργία του οργανισμού και μόλις 477 εκατομμύρια στους ιατρούς, εκ των οποίων τα 104 είναι προϋπολογισμένα για ιατρικές επισκέψεις.
Για τα Διαγνωστικά κέντρα έχουν προϋπολογιστεί 350 εκ. ευρώ τα οποία επιμερίζονται σε:
200 εκ. ευρώ για εξετάσεις βιολογικών υλικών,
3 εκ. ευρώ για ακτινογραφίες,
7 εκ. ευρώ για ψηφιακές μαστογραφίες και μέτρηση οστικής πυκνότητας,
76 εκ. ευρώ για αξονικές και μαγνητικές τομογραφίες,
29 εκ. ευρώ για υπερηχογραφήματα,
8 εκ. ευρώ για σπινθηρογραφήματα,
2,6 εκ. ευρώ για PET/CT,
6,9 εκ. ευρώ για διαγνωστικά ραδιοφάρμακα και άλλα
10,5 εκ. ευρώ για λοιπές πράξεις.
Πρέπει να γνωρίζετε ότι ο μέσος όρος των κρατών της Ε.Ε. δαπανά στη λειτουργία της ΠΦΥ το 33% των πόρων για την υγεία, ενώ στην Ελλάδα ξοδεύουμε μόλις το 25 % (το χαμηλότερο σε όλη την Ευρώπη).
Ο θεσμός του οικογενειακού γιατρού
Για να πετύχει το στοίχημα που ονομάζεται μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας – εφαρμογή της Π.Φ.Υ. και Οικογενειακός Ιατρός, θα πρέπει να αυξηθεί η δαπάνη για την Πρωτοβάθμια Υγεία και να συρρικνωθεί η αντίστοιχη για την Δευτεροβάθμια. Μόνο τότε μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή το νέο σύστημα Πρωτοβάθμιας ή Προνοσοκομειακής Φροντίδας Υγείας.
Με τα ως άνω δεδομένα για να εφαρμοστεί ο θεσμός του Οικογενειακού Ιατρού πρέπει να υφίστανται οι εξής προϋποθέσεις:
-Όλοι οι Ιατροί (Παθολόγοι, Γενικοί Ιατροί, Παιδίατροι) να ενταχθούν στο σύστημα χωρίς κανένα αποκλεισμό.
-Να γίνει ξεκάθαρη η εργασιακή σχέση και το σύστημα πληρωμής. Θεωρώ πως με τόσο χαμηλή δημόσια χρηματοδότηση, η συμμετοχή των πολιτών είναι αναπόφευκτη για να μπορέσει το σύστημα να τεθεί σε λειτουργία.
-Η παραπομπή στα Νοσοκομεία να γίνεται μέσω: Οικογενειακού Ιατρού, ή ιατρών άλλων ειδικοτήτων, από δομές ΠΦΥ 24ωρης λειτουργίας ή μέσω ΕΚΑΒ (τα οποία περιστατικά θα κάνουν χρήση βάσει αυστηρού πρωτοκόλλου).
Η εφαρμογή του Οικογενειακού Ιατρού στη χώρας μας για να πετύχει, χρειάζεται σωστό σχεδιασμό σε συνεργασία με τους εκπροσώπους του κλάδου μας και όχι πιστή αντιγραφή άλλων συστημάτων υγείας με διαφορετικά δεδομένα και άλλη γεωγραφική κατανομή.
Ως γνωστόν οι ιατροί επενδύσαμε σε χρήματα και γνώση για να δημιουργήσουμε τα ιατρεία μας, προκειμένου να παρέχουμε υγεία στους πολίτες και να μπορέσουμε να ζήσουμε με αξιοπρέπεια.
