Συνέντευξη του Ροδίτη Ψυχοθεραπευτή Μιχαήλ Καρπαθίου
Ο Μιχαήλ Καρπαθίου είναι ειδικευμένος στη Συμβουλευτική Ψυχικής υγείας στη Σωματική Ψυχοθεραπεία καθώς και στη Θεραπεία Gestalt. Επίσης έχει πάρει εκπαίδευση στη ψυχοθεραπεία της Φαινομενολογικής σκέψης της Συστημικής Αναπαράστασης κατά Bert Hellinger. Είναι συγγραφέας 9 βιβλίων αυτογνωσίας, και έχει εκπαιδευτεί στην Κινεζική Παραδοσιακή Ιατρική με μεταπτυχιακή εξειδίκευση σε θέματα ψυχικής υγείας – Ψυχοσωματικά. Αυτό που τον χαρακτηρίζει είναι μια καινοτόμος και ολιστική προσέγγιση, η οποία παντρεύει αρμονικά την Ανατολή με την Δύση. Είναι ιδρυτής του κέντρου ψυχικής υγείας Humanology.
Γιατί επιλέγω συγκεκριμένους ερωτικούς συντρόφους;
Πολλές φορές, οι πρώτες συναντήσεις μας με έναν άνθρωπο μάς δημιουργούν πληθώρα αντιδράσεων, όπως απογοήτευση, ουδετερότητα, έλξη κ.λπ. Καμία αντίδραση δεν είναι τυχαία, όλες τους ορίζονται από μια μη συνειδητή αναγνώριση ορισμένων στοιχείων της προσωπικότητας του άλλου. Το ασυνείδητο δεν ενδιαφέρεται καθόλου για τη ζωή μας, δεν το απασχολεί αν μας χαλάει τα σχέδια και δεν έχει καμία σχέση με τη λογική: αυτός, ακριβώς, ο «παράλογος» μηχανισμός παίζει τον καθοριστικό ρόλο στη ζωή μας, τη συμπεριφορά μας και τις επιλογές μας. Πρέπει να κατανοήσουμε ότι, συχνά, το ασυνείδητο λειτουργεί ύπουλα, σαμποτάροντας την ευτυχία μας και χρειάζεται να το κάνουμε να λειτουργεί υπέρ μας. Οι ασυνείδητες ανάγκες μας μπορεί να διαφέρουν πολύ από τις συνειδητές μας, καθώς, συνήθως, ελκόμαστε από ανθρώπους με χαρακτηριστικά τα οποία ο συνειδητός εαυτός μας ισχυρίζεται ότι τα απορρίπτει. Η σημαντική ερώτηση, κάθε φορά που γνωρίζετε κάποιον, είναι: τι φανερώνει για μένα το στοιχείο αυτό της προσωπικότητας του άλλου που μου τον κάνει ελκυστικό;
Γιατί οι ερωτικές σχέσεις πολλές φορές αποτυγχάνουν να μου δώσουν τη χαρά που περιμένω;
Ως ενήλικοι, θεωρούμε κάποιον ποθητό, όταν υπάρχει άμεση σύνδεση της προσωπικότητας του ατόμου και των εσωτερικευμένων εμπειριών του –από την εποχή που ήταν παιδί– με τις αντίστοιχες δικές μας. Στις ερωτικές σχέσεις δημιουργούμε μια δεύτερη εμπειρία και ευκαιρία προσπαθώντας να καλύψουμε τις ανάγκες που είχαμε, ως παιδιά, μέσα από τον σύντροφό μας. Πρέπει να επισημάνουμε, βέβαια, ότι ο γάμος δημιουργεί έναν έντονο δεσμό, τον εντονότερο που έχουμε μετά από τη σχέση με τους γονείς μας. Όσο πιο στενή είναι η σχέση που έχουμε με κάποιον τόσο επιστρέφουμε στην παιδική μας ηλικία, οι στενές σχέσεις αναζωπυρώνουν τα ασυνείδητα προβλήματα που είχαμε, όταν ήμασταν μικροί. Έλκουμε καταστάσεις όπου υπάρχει ελπίδα να επουλωθούν τα παιδικά μας τραύματα και ελκόμαστε από αυτό που μας είναι γνώριμο. Το εσωτερικό μας ραντάρ ψάχνει για το σήμα που έχει μάθει να λαμβάνει από παιδί, αυτό του φαίνεται πιο ελκυστικό· γνωρίζεις κάποιον και λες «είναι σαν να τον ξέρω μια ολόκληρη ζωή» ή «ίσως να έχουμε γνωριστεί σε μια προηγούμενη ζωή» ή «είναι καρμικό». Είναι απαραίτητο να επισημάνουμε εδώ ότι όταν ακούσετε από κάποιον να σας λέει πως «μόνο ένας άνθρωπος με έχει καταλάβει, εσύ», «σε λατρεύω», «οι άλλοι ήταν τίποτα σχέση με σένα…» κ.λπ., τότε πρέπει να είστε πολύ επιφυλακτικοί, επειδή βλέπει σ’ εσάς στοιχεία που, πιθανώς, δεν έχετε. Προβάλλει σ’ εσάς δικές του προσδοκίες και θα κάνει ό,τι μπορεί για να σας προσαρμόσει σ’ αυτές!
Πώς μέσα απ’ τον σωματότυπο κάθε ανθρώπου μπορώ να διακρίνω τον ψυχισμό του και τα τραυματικά γεγονότα που τον σημάδεψαν στη ζωή του;
Η «δομή του χαρακτήρα» είναι όρος που συνήθως χρησιμοποιούν οι σωματικοί ψυχοθεραπευτές και δηλώνει κάποιον ψυχολογικό τύπο ανθρώπου. Ο Βίλχελμ Ράιχ ήταν αυτός ο οποίος ανέπτυξε τους σωματότυπους και τις χαρακτηριοδομές. Οι πέντε βασικές κατηγορίες που καθιερώθηκαν από τον μεταραϊχικό Αμερικάνο ψυχοθεραπευτή και μαθητή του Βίλχελμ Ράιχ, Αλεξάντερ Λόουεν, περιλαμβάνουν και πέντε διαφορετικούς τύπους σωμάτων. Ο κάθε τύπος, ψυχικά, χαρακτηρίζεται από μια συγκεκριμένη σωματοδομή, παρόμοιες εμπειρίες και σχέσεις παιδιού-γονέα, αλλά και από τις συγκεκριμένες ηλικίες στις οποίες βίωσε το άτομο, ως παιδί, το τραύμα, κάτι που είχε ως συνέπεια το συναισθηματικό, νοητικό, ενεργειακό και σωματικό του μπλοκάρισμα. Το σώμα ενός ατόμου είναι η αντανάκλαση των ενεργειών και των πεδίων που περιλαμβάνουν τόσο τον τρόπο σκέψης, όσο και τα συναισθήματά του. Στην ψυχοσωματική δομή μπορούμε να διακρίνουμε την αποστολή κάθε ψυχής, τα προβλήματα κάθε ανθρώπου και το κλειδί της θεραπείας του. Οι χαρακτήρες χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: στους προγενετήσιους και στους άκαμπτους. Οι πρώτοι έχουν κυρίαρχο στοιχείο τους το άγχος και τον παρορμητισμό, κάτι που οφείλεται στο ότι το Εγώ τους δεν κατόρθωσε να δυναμώσει αρκετά, για να εκπληρώσει ικανοποιητικά τις ανάγκες του ατόμου σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο. Οι άκαμπτοι διακρίνονται από υπερβολικό έλεγχο στη συναισθηματική πλευρά τους, με το Εγώ τους να έχει μεν επιτευχθεί (σε αντίθεση με τους προγενετήσιους), όμως, επειδή έχει δημιουργηθεί μέσα από ματαιώσεις και απορρίψεις της παιδικής σεξουαλικότητας, είναι σκληρό και άκαμπτο.
Πώς οι ενέργειες των προγόνων μας επηρεάζουν το παρόν;
Όλοι έχουμε προγόνους – αρχίζοντας από τους γονείς μας, ο αριθμός των προγόνων μας διπλασιάζεται σε κάθε γενιά. Αν πάμε τριάντα δύο γενιές πίσω, οι πρόγονοί μας θα φτάσουν στα 4,25 δισεκατομμύρια… Αυτή η διαπίστωση μάς βοηθάει να αντιληφθούμε ότι όλοι είμαστε συνδεδεμένοι. Πολλοί, ίσως βρουν εξωφρενική τη σκέψη ότι οι πράξεις ενός άγνωστου προγόνου μπορούν να έχουν οποιαδήποτε σχέση με όσα τους συμβαίνουν σήμερα. Η επιστήμη μάς λέει ότι, μέσα από τα γονίδια, κληρονομούμε, κυρίως, τα εξωτερικά μας χαρακτηριστικά και, σ’ έναν μικρότερο βαθμό, τα ψυχολογικά. Παρ’ όλα αυτά, οι οικογενειακοί θεραπευτές έχουν αντιληφθεί ότι επαναλαμβανόμενα πρότυπα συμπεριφοράς δείχνουν να προέρχονται από προηγούμενες γενιές και, συνήθως, επηρεάζουν το πιο ευαίσθητο μέλος, επιλέγοντας, κατά κάποιον «μυστηριώδη» τρόπο, συγκεκριμένα μέλη από το γενεαλογικό δέντρο. Έτσι, δημιουργείται μια βαθιά δυναμική στην οικογένεια, η οποία, συνήθως, επηρεάζει τρεις γενεές, αλλά μπορεί να φτάσει και τις εφτά γενεές, σε κάποιες περιπτώσεις. Στην πλειονότητα των αρχαίων παραδόσεων διαπιστώνουμε ότι οι άνθρωποι έδιναν ιδιαίτερη αξία στους προγόνους και στο πώς αυτοί επηρέαζαν τη ζωή τους. Οι δυνάμεις που καθορίζουν τη ζωή κάθε ανθρώπου είναι, καταρχάς, το περιβάλλον όπου έχει ανατραφεί (δηλαδή ο τόπος, ο χρόνος και η οικογένεια), όπως επίσης τα προγονικά πρότυπα και οι κάθε λογής επιρροές – με λίγα λόγια το οικογενειακό του κάρμα και οι άλυτες υποθέσεις που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά. Επιπλέον, σε ένα τρίτο επίπεδο, ισχυρά είναι και τα καρμικά πρότυπα, τα οποία σχετίζονται με τα μαθήματα που πρέπει να πάρει και που έχει επιλέξει η ίδια η ζωή για εκείνον. Τα διάφορα οικογενειακά πρότυπα είναι πεδία ενέργειας τα οποία εμπεριέχουν, μέσα στο κβαντικό πεδίο, όλες τις εμπειρίες-πληροφορίες των προγόνων μας. Ουσιαστικά, δεν είναι οι πρόγονοί μας αυτοί που μας επηρεάζουν, αλλά τα ενεργειακά αποτυπώματα που έχουν αφήσει στο πεδίο.
Πώς μέσω των ονείρων μπορείς να αφυπνίσεις τη ζωή σου και να αποκτήσεις αυτογνωσία;
Ο βιολογικός σκοπός του ύπνου είναι η ανάκτηση δυνάμεων. Το όνειρο είναι ψυχική λειτουργία που εμπεριέχεται στον ύπνο. Για τον Φρόυντ, τα όνειρα είναι αντίδραση του νου στις παρορμήσεις, κατά τη διάρκεια του ύπνου. Το όνειρο πραγματοποιεί μία ασυνείδητη επιθυμία απωθημένη, με μία εικόνα που την παραμορφώνει. Για να αποφευχθεί η λογοκρισία του Υπερεγώ, πραγματοποιείται στο όνειρο η εκπλήρωση μίας επιθυμίας ή μίας ζωτικής ανάγκης, παραδείγματος χάρη, δίψας, πείνας ακόμη και σεξουαλικής ανάγκης. Πραγματοποιείται έστω και με τη μορφή συμβολισμού. Τα όνειρα κρύβουν πληροφορίες για τη σεξουαλική ζωή των ατόμων. Ο Γιουνγκ είναι ο ψυχαναλυτής που ασχολήθηκε με τα όνειρα και εισήγαγε την ιδέα των αρχετύπων, θεωρεί δηλαδή ότι όλα τα όνειρα μιλούν μια παγκόσμια γλώσσα μεταφορών και συμβόλων και υπηρετούν το σκοπό της υγείας και την ολότητα του ατόμου. Ο Γιουνγκ θεωρεί ότι υπάρχουν μυθολογικές εικόνες, παραδείγματος χάρη, μάγοι, δαίμονες κ.α., οι οποίες εδρεύουν στο συλλογικό ασυνείδητο και αποτυπώνουν το αποθεματικό των εμπειριών της ανθρώπινης ψυχής, διαμέσου των αιώνων. Επίσης θεωρεί ότι τα σύμβολα αυτά δεν μπορούν να αναχθούν σε προσωπικές αναμνήσεις, αλλά έχουν ένα παγκόσμιο νόημα, αντανακλούν το παρόν, εξομαλύνοντας την ανισορροπία από την καταπίεση που υφίστανται η ανθρώπινη ψυχή στην καθημερινότητα και αποκαλύπτουν το δρόμο προς την ολότητα. Ο Γιουνγκ πρεσβεύει επίσης ότι όλα τα όνειρα έχουν πολλά επίπεδα σημασίας και παρουσιάζουν έναν πλούτο νοημάτων. Συνοπτικά, ο Φρόυντ έσπαγε το όνειρο σε κομμάτια και ανέλυε το κάθε μέρος του χωριστά, ενώ ο Γιουνγκ προσπαθούσε να το αναλύσει στο σύνολό του, για να δει όλη την εικόνα. Ο Fritz Perls, ιδρυτής της ψυχοθεραπείας Gestalt, έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα όνειρα. Η Gestalt δεν δίνει έμφαση στην ερμηνεία αλλά στη βιωματική εμπειρία που παρέχει το όνειρο. Θεωρεί ότι, σε κάθε όνειρο, εκφράζεται ένα υπαρξιακό νόημα με αποδέκτη τον ονειρευτή. Λαμβάνοντας υπ’όψη επιπλέον και όλα αυτά που τυχόν αποφεύγουμε να βιώσουμε στην καθημερινότητά μας, η Gestalt θεωρεί ότι όλοι οι χαρακτήρες του ονείρου και όλα τα σκηνικά ονείρου αποτελούν αλλοτριωμένες πλευρές της προσωπικότητάς μας, με τις οποίες βρισκόμαστε σε αποξένωση. Το όνειρο μπορεί να αποτελέσει έναν ακόμη αμυντικό μηχανισμό. Όλα τα στοιχεία του ονείρου αντιπροσωπεύουν πτυχές εκείνου που ονειρεύεται και μέσα από τα όνειρα μπορεί κάποιος να λάβει χρήσιμα στοιχεία για τον εαυτό του. Αυτό που χρειαζόμαστε, για να αναπτυχθούμε, είναι να αποδεχθούμε με αγάπη και να ενσωματώσουμε τις πτυχές αυτές της προσωπικότητάς μας στο είναι μας. Τα όνειρα όμως επεκτείνονται περά από την αντίληψη του Φρόυντ, ο οποίος τα αντιλαμβάνεστε ως αντίδραση του νου στις παρορμήσεις, κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η του Γιουνγκ που θεωρεί ότι όλα τα όνειρα μιλούν μια παγκόσμια γλώσσα μεταφορών και συμβόλων ,και του Fritz Perls ο όποιος πιστεύει ότι όλοι οι χαρακτήρες του ονείρου και όλα τα σκηνικά αποτελούν αλλοτριωμένες πλευρές της προσωπικότητάς μας. Τα όνειρα εμπεριέχουν όλες τις προαναφερθέντες ποιότητες αλλά εκφράζουν επίσης τις φωνές των προγόνων μας , και ακόμα παραπέρα, μέσα από τα όνειρα εκφράζουμε τις κραυγές της ίδιας της ανθρωπότητας που λαχτάρα την λύτρωση .Αν η λύτρωση έρχεται μέσα από την αυτογνωσία, και η αυτογνωσία προϋποθέτει να βρούμε τον ανώτερο εαυτό μας, τότε. Τα όνειρα είναι η ηχώ του θεού που μας καλεί να σμίξουμε και να συμπορευτούμε, στο μυστικό στρατόπεδο της καρδίας του.
Πηγή ygeiaevexia.gr
