«Για τον κλάδο της εστίασης τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί για τον διαχωρισμό εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων, τα οποία θα έχουν ισχύ από τις 13 Σεπτεμβρίου σε καφετέριες, μπαρ και εστιατόρια, επιτρέποντας την είσοδο στις επιχειρήσεις μόνο των εμβολιασμένων και εκείνων που έχουν νοσήσει, χαρακτηρίζονται ως mini lockdown».
Αυτό δηλώνει σήμερα σε συνέντευξή του προς την «δ» ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ κ. Γιώργος Καββαθάς, σχετικά με τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση για την εστίαση και τον διαχωρισμό εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων.
Όπως αναφέρει, ‘Ο κλάδος της εστίασης συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων που υπέστησαν τις μεγαλύτερες επιπτώσεις από την εκδήλωση της υγειονομικής κρίσης’ και εξηγεί πως είναι αναγκαίο να δοθούν κίνητρα και ενισχύσεις.
Επίσης, μιλάει για την τουριστική σεζόν και για το φαινόμενο του μαζικού ανοίγματος επιχειρήσεων εστίασης (κυρίως καφέ κ.λπ.) με σημείο αιχμής την βιωσιμότητα υγιών επιχειρήσεων του κλάδου.
• Κύριε Καββαθά, πώς χαρακτηρίζετε τα μέτρα της κυβέρνησης για την εστίαση με τον διαχωρισμό σε εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους;
Για τον κλάδο της εστίασης τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί για τον διαχωρισμό εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων, τα οποία θα έχουν ισχύ από τις 13 Σεπτεμβρίου σε καφετέριες, μπαρ και εστιατόρια, επιτρέποντας την είσοδο στις επιχειρήσεις μόνο των εμβολιασμένων και εκείνων που έχουν νοσήσει, χαρακτηρίζονται ως «mini lockdown». Και αυτό γιατί περιορίζουν σχεδόν στο μισό την λειτουργική δυνατότητα των επιχειρήσεων λαμβάνοντας υπόψη τα ποσοστά εμβολιασμού των συμπολιτών μας και ιδιαίτερα εκείνων που ανήκουν στις ηλικιακές ομάδες που αποτελούν τον κύριο όγκο των πελατών μας.
Σημειώστε ότι είναι πολύ πιθανό οι συνέπειες από την εφαρμογή των μέτρων να μην φανούν αμέσως, αλλά μόλις οι θερμοκρασίες θα πέσουν αρκετά και οι εσωτερικοί χώροι θα αποτελούν προτεραιότητα για τους πελάτες μας. Επιπλέον, δημιουργούν επιπρόσθετα προβλήματα στους επιχειρηματίες του κλάδου που θα κληθούν να διαχειριστούν και τις μεικτές παρέες στις οποίες κάποιοι θα είναι εμβολιασμένοι και κάποιοι ανεμβολίαστοι. Αυτό, άλλωστε, που βλέπουμε στους χώρους που είναι αποκλειστικά Covid Free, είναι ότι οι παρέες που είναι μεικτές αποχωρούν.
Σε κάθε, ωστόσο, περίπτωση πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι για τις επιχειρήσεις εστίασης η συμπεριφορά προς τον πελάτη αποτελεί στοιχείο αξιολόγησης του πελάτη προς την επιχείρηση. Αναγκάζονται, δηλαδή, οι επιχειρηματίες του κλάδου να εφαρμόσουν μια διαδικασία διαχωρισμού των πελατών τους με εξωγενή κριτήρια που δημιουργούν το κίνδυνο αρκετές επιχειρήσεις να χάσουν ένα σημαντικό μέρος των τακτικών τους πελατών.
Σε ένα βαθμό τα συγκεκριμένα μέτρα θα δημιουργήσουν και συνθήκες αθεμίτου ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων. Δυστυχώς, εργαλειοποιείται ο κλάδος της εστίασης και χρησιμοποιείται ως μοχλός πίεσης για τον εμβολιασμό, που προφανώς και είναι η μόνη λύση για να μπορέσουμε να επανέλθουμε πλήρως στην κοινωνική και οικονομική κανονικότητα.
Έχουμε προτείνει ήδη από τον Απρίλιο να καταρτιστεί ένα πρόγραμμα χρηματοδότησης των επιχειρήσεων εστίασης για την προμήθεια και λειτουργία συστημάτων καθαρισμού του αέρα στους εσωτερικούς χώρους, που καταστρέφουν όλους τους ιούς σε ποσοστό 99%, ώστε να μπορέσουμε να αποφύγουμε τα ακραία μέτρα που λαμβάνονται και να λειτουργήσουμε σε όσο το δυνατόν πιο κανονικές συνθήκες. Δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει τίποτα, με τα γνωστά αποτελέσματα.
• Είναι απαραίτητο να δοθούν και πρόσθετες ενισχύσεις ή κίνητρα στις επιχειρήσεις του κλάδου; Δεν θα είναι μία εύκολη εξίσωση για όλους…
Ο κλάδος της εστίασης συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων που υπέστησαν τις μεγαλύτερες επιπτώσεις από την εκδήλωση της υγειονομικής κρίσης. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ σχεδόν 1 στις 3 επιχειρήσεις εστίασης δεν έχει καθόλου ρευστότητα, ενώ σχεδόν 1 στις 2 επιχειρήσεις φοβάται ότι θα κλείσει το επόμενο διάστημα. Επιπλέον, η αβεβαιότητα για το επόμενο διάστημα είναι διάχυτη. Ουδείς γνωρίζει πόσο θα προχωρήσει το πρόγραμμα εμβολιασμού, τι θα γίνει με τις μεταλλάξεις του ιού, πόσο θα επιβαρυνθεί το δημόσιο σύστημα υγείας, εάν εν τέλει οι επόμενοι μήνες θα κυλίσουν σε συνθήκες σχετικής κανονικότητας για την κοινωνία και την οικονομία. Εκείνο που με βεβαιότητα γνωρίζουμε είναι τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την εστίαση και περιορίζουν περαιτέρω την λειτουργία των επιχειρήσεων του κλάδου. Με βάση αυτά η ενίσχυση του κλάδου στο επόμενο διάστημα καθίσταται αναγκαία και απαραίτητη ώστε να παραμείνουν όρθιες οι επιχειρήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο έχουμε ζητήσει να στηριχτούν οι επιχειρήσεις στο επόμενο διάστημα προκειμένου να επιβιώσουν, με:
• Την άμεση επαναφορά του μέτρου της μείωσης ή/και απαλλαγής ενοικίου
• Τη μονιμοποίηση της μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ που παραμένει ως προσωρινό μέτρο στο 13% μέχρι 31 Οκτωβρίου 2021.
• Την επίσπευση των διαδικασιών και την άμεση ενεργοποίηση των εκταμιεύσεων του προγράμματος ΕΣΠΑ για την εστίαση.
• Την υλοποίηση προγράμματος οικονομικής στήριξης για τα κέντρα διασκέδασης -αίθουσες εκδηλώσεων, που λόγω των περιοριστικών μέτρων από την αρχή της πανδημίας, η λειτουργία τους είναι ουσιαστικά απαγορευμένη και ως εκ τούτου οδηγούνται στην πλήρη καταστροφή.
• Την άμεση επαναφορά του μέτρου της αναστολής συμβάσεων εργασίας ή/και την επιδότηση του μη μισθολογικού κόστους για τη διατήρηση του υφιστάμενου προσωπικού, που λόγω των περιοριστικών μέτρων δεν θα έχει αντικείμενο εργασίας και θα κινδυνεύει με καταγγελία της σύμβασης εργασίας.
• Κατά την εκτίμησή σας, η ανοδική πορεία της φετινής τουριστικής περιόδου, βοήθησε την εστίαση γενικότερα και ειδικότερα στις περισσότερο τουριστικές περιοχές;
Όπως φαίνεται από τις μέχρι τώρα ενδείξεις η τουριστική περίοδος εξελίσσεται καλύτερα ίσως ακόμα και από τα πιο αισιόδοξα σενάρια. Αυτό τουλάχιστον φαίνεται και από την ενημέρωση που λαμβάνω από τις τοπικές ομοσπονδίες και που όπως είναι επόμενο έχει θετικές επιπτώσεις και για τις επιχειρήσεις εστίασης. Ωστόσο, 2 καλοί μήνες δεν μπορούν ούτε να αναπληρώσουν την ζημιά που έχει γίνει τους προηγούμενους 18, δηλαδή από την έναρξη της πανδημίας, ούτε να αμβλύνουν την αβεβαιότητα και την ανησυχία που κυριαρχεί για το μέλλον.
• Είναι πολλοί οι επιχειρηματίες του κλάδου που παραπονιούνται ότι όλο αυτό το διάστημα από την εμφάνιση της πανδημίας του κορωνοϊού, ανοίγουν πολλές επιχειρήσεις καφέ, fast food, delivery κ.λπ. Σε τι οφείλεται αυτό και πώς λειτουργεί κατά την άποψή σας;
Το φαινόμενο αυτό του μαζικού ανοίγματος επιχειρήσεων εστίασης δεν είναι πρωτόγνωρο. Το είχαμε παρατηρήσει και κατά τη προηγούμενη χρηματοπιστωτική κρίση, όπου κατά την πιο υφεσιακή περίοδο καταγράφηκε «έξαρση» λειτουργίας νέων επιχειρήσεων εστίασης. Εκείνη την περίοδο, λόγω της πρωτόγνωρης ανεργίας, όσοι είχαν κάποιο σχετικά μικρό κεφάλαιο άνοιγαν επιχειρήσεις εστίασης, κυρίως καφέ, με σκοπό να δημιουργήσουν μια θέση εργασίας για τον εαυτό τους. Είχαμε, δηλαδή, αυτό που ονομάζουμε επιχειρηματικότητα ανάγκης. Και ακριβώς επειδή η πλειονότητα των επιχειρήσεων εκείνων άνοιξαν σε αυτή τη βάση, που δεν εμπεριέχει τον υπολογισμό και την ανάληψη του ρίσκου, το επιχειρηματικό όραμα, την παρουσίαση μιας νέας ιδέας, τις ευθύνες και υποχρεώσεις που αναλαμβάνεις, έκλεισαν μέσα σε διάστημα μόλις δύο ετών.
Γενικά υπάρχει μια αίσθηση ότι το άνοιγμα μιας επιχείρησης εστίασης είναι κάτι εύκολο και απλό. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει με αποτέλεσμα αρκετοί, όχι μόνο να έχουν χάσει τα κεφάλαια τους, αλλά να έχουν και υπερχρεωθεί. Θεωρώ ότι κάτι αντίστοιχο έχει γίνει και τώρα και φοβάμαι πως η κατάληξη του θα είναι η ίδια με το παρελθόν. Το ζήτημα είναι ότι αυτού του είδους οι επιχειρήσεις εντείνουν τον ανταγωνισμό και στην παρούσα πρωτόγνωρη συγκυρία, που το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις είναι η έλλειψη ρευστότητας, μπορεί να αποτελέσει ένα παράγοντα που θα επηρεάσει τη βιωσιμότητα υγιών και εδραιωμένων επιχειρήσεων του κλάδου.
