Επί ποδός είναι τις τελευταίες ηµέρες οι υγειονοµικές Αρχές -ειδικά ο Εθνικός Οργανισµός Φαρµάκων (ΕΟΦ)- προκειµένου να εντοπίσουν πιθανές νέες ποσότητες παράνοµων αλλά και επικίνδυνων φαρµάκων και συµπληρωµάτων διατροφής
Η ανησυχία των Αρχών εντάθηκε µετά τη διεθνή επιχείρηση «Pangea XI» µε τη συµµετοχή 116 χωρών -µεταξύ αυτών είναι και η Ελλάδα-, που αποκάλυψε τόνους παράνοµων φαρµάκων και ιατροτεχνολογικών προϊόντων µέσω ∆ιαδικτύου, τα οποία κατασχέθηκαν.
Αυτό που έκανε αίσθηση είναι ότι διακινούνταν ακόµη και αντικαρκινικά φάρµακα και σκευάσµατα για άλλες σοβαρές παθήσεις που µπορούν να θέσουν άµεσα σε κίνδυνο τη ζωή ασθενών. Μεταξύ των σκευασµάτων που ελέγχονται για την αυθεντικότητά τους είναι παυσίπονα, φάρµακα επιληψίας, αντιψυχωτικά, αντιδιαβητικά, στεροειδή, φάρµακα για τη θεραπεία του HIV, συµπληρώµατα διατροφής κ.ά.
Παρανοµίες… online
Και επειδή η οικονοµική κρίση καθώς και η έλλειψη οδηγούν ολοένα περισσότερους Ελληνες στην αναζήτηση των αναγκαίων θεραπειών στο ∆ιαδίκτυο, οι αρµόδιοι φοβούνται για αύξηση της παράνοµης διακίνησης. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι µε βάση τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής τουλάχιστον το 11,3% των Ελλήνων πολιτών αδυνατεί να αγοράσει φάρµακα λόγω κόστους. Παράλληλα, οι online αγορές στην Ελλάδα παρουσιάζουν αυξητική τάση.
Για τον λόγο αυτό, ο ΕΟΦ έχει αρχίσει «σαφάρι» ελέγχων τόσο σε ιστοσελίδες όσο και δειγµατοληπτικά σε αποθήκες διακίνησης. Η συνεργασία µε τους διεθνείς διωκτικούς οργανισµούς συνεχίζεται, ώστε να εξοβελιστούν όσο είναι δυνατόν περισσότερα παράνοµα προϊόντα. Πάντως, το φαινόµενο της διακίνησης από το Ιντερνετ δεν είναι καινούργιο, αφού οι Αρχές στη χώρα µας έχουν υπολογίσει ότι τουλάχιστον τα µισά φάρµακα (50%) είναι πλαστά ή νοθευµένα.
Σήµερα εκτιµάται ότι περίπου το 2% µε 3% των φαρµάκων που διακινούνται στην ΕΕ είναι πλαστά, ενώ υπολογίζεται ότι οι χώρες προέλευσης είναι κυρίως η Ινδία και η Αφρική. Στην Ελλάδα, σε σχέση µε άλλα κράτη φαίνεται ότι το ποσοστό προς το παρόν είναι από τα χαµηλότερα στην ΕΕ, αλλά υπάρχει έντονη ανησυχία ότι σύντοµα θα αυξηθεί, καθώς όλο και περισσότεροι αγοράζουν από το Διαδίκτυο σκευάσµατα που προορίζονται κυρίως για αδυνάτισµα και στυτική δυσλειτουργία, ενώ και τα συµπληρώµατα διατροφής βρίσκονται ψηλά στη λίστα των προτιµήσεων.
Δεν είναι τυχαίο ότι και οι φαρµακοποιοί µέσω του Πανελλήνιου Φαρµακευτικού Συλλόγου είχαν ξεκινήσει διαδικασίες για τη δηµιουργία συστήµατος ελέγχου των ψευδεπίγραφων φαρµάκων (ENVO), σε συνεργασία µε την Ενωση Ευρωπαίων Φαρµακοποιών (PGEU). Πάντως, µε βάση έρευνα που πραγµατοποίησε πρόσφατα µεγάλη φαρµακευτική εταιρεία, ένας στους πέντε κατοίκους της ΕΕ έχει προµηθευθεί φάρµακα µέσω Ιντερνετ χωρίς να λάβει συµβουλή ή να ρωτήσει γιατρό. Εκτιµάται, µάλιστα, ότι ο τζίρος της ηλεκτρονικής διακίνησης αγγίζει τα 10 δισ. ευρώ ετησίως.
Ακόµη και ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας (ΠΟΥ) έχει προειδοποιήσει ότι στο ∆ιαδίκτυο διακινούνται παραποιηµένα σκευάσµατα που µπορεί να είναι άκρως επικίνδυνα. Ειδικότερα, ο οργανισµός συχνά πυκνά µε ενηµερωτικές του οδηγίες προς τους πολίτες επισηµαίνει σε ό,τι αφορά στην παράνοµη εµπορία µέσω ∆ιαδικτύου πως στις περισσότερες περιπτώσεις το 50% των σκευασµάτων είναι παραποιηµένα και µπορεί να κοστίσουν ακόµη και τη ζωή σε όσους τα λαµβάνουν. Και η ΕΕ έχει συντάξει ειδικό Κανονισµό (2016 /161) που συµπλήρωνε παλαιότερη οδηγία (2001/83/ΕΚ), µε τον οποίο ορίζει κανόνες για την αποτροπή εισόδου ψευδεπίγραφων φαρµάκων (πλαστών) στη Ευρώπη.
Μεγάλα πρόστιµα
Ταυτόχρονα, ο ΕΟΦ τους τελευταίους µήνες έχει επιβάλει µεγάλα πρόστιµα σε διαφηµιζόµενα προϊόντα τα οποία κατά τους ελέγχους διαπιστώθηκε ότι προωθούνταν παράνοµα, ενώ στην πράξη ήταν απλά συµπληρώµατα διατροφής. Μάλιστα, πολλά εξ αυτών και αγνώστου προελεύσεως και παρασκευής.
Το τελευταίο περιστατικό, πάντως, που απασχόλησε τις ελληνικές Αρχές σχετιζόταν µε οµοιοπαθητικά φάρµακα. Συγκεκριµένα, ο ΕΟΦ προειδοποίησε τους καταναλωτές να µην αγοράζουν ή να κάνουν χρήση των προϊόντων Neuroveen, Respitrol, Thyroveev και Compulsin. Σύµφωνα µε ενηµέρωση της αρµόδιας Αρχής των ΗΠΑ (FDA), τα συγκεκριµένα προϊόντα κυκλοφορούν ως οµοιοπαθητικά, ενώ ο υπεύθυνος κυκλοφορίας ανακαλεί παρτίδες τους σε παγκόσµια κλίµακα λόγω µικροβιακής επιµόλυνσης. Τα φάρµακα αυτά είναι πιθανό κατά τον ΕΟΦ να έχουν διακινηθεί και στη χώρα µας µέσω ∆ιαδικτύου.
Γι’ αυτό και ο οργανισµός κάλεσε τους καταναλωτές να είναι σε επαγρύπνηση, ώστε, σε περίπτωση που περιέλθουν στην κατοχή τους, να µην τα χρησιµοποιήσουν και να ενηµερώσουν άµεσα τον ΕΟΦ. Υπογραµµίζεται, µάλιστα, ότι η αγορά από µη εγκεκριµένες και αναξιόπιστες πηγές µπορεί να θέσει σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία του καταναλωτή.
«Λαβράκι»
Από τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήµατος της ΕΛ.ΑΣ. εξιχνιάστηκε, στο πλαίσιο της διεθνούς επιχείρησης «Pangea XI», υπόθεση που αφορούσε προώθηση και πώληση παράνοµων φαρµακευτικών προϊόντων και σκευασµάτων µέσω ∆ιαδικτύου. Για την υπόθεση συνελήφθη ηµεδαπός, εις βάρος του οποίου σχηµατίστηκε δικογραφία για σωρεία παραβάσεων της νοµοθεσίας.
