Πρόκειται για την πρώτη νομοθετική παρέμβαση της κυβέρνησης στον τομέα της πρόνοιας, από την αρμόδια υφυπουργό Εργασίας Δόμνα Μιχαηλίδου.
Σε αυτό, θεσμοθετείται η κυβερνητική εξαγγελία για την καταβολή, σε δύο δόσεις, επιδόματος ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που θα γεννηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2020 και μετά, ενώ αυστηροποιούνται τα κριτήρια χορήγησης του νέου επιδόματος καθώς και των επιδομάτων στέγασης και παιδιού στους πολίτες τρίτων χωρών, καθώς πλέον θα απαιτείται η 10ετής παραμονή μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα. Όσον αφορά το επίδομα παιδιού, σύμφωνα με πληροφορίες, θα τεθεί ως προϋπόθεση λήψης και η βεβαίωση ότι τα παιδιά παρακολουθούν την υποχρεωτική εκπαίδευση.
Στόχος του υπουργείου Εργασίας είναι το σχέδιο νόμου να κατατεθεί στη Βουλή εντός του 2019. Όμως, ακόμη κι αν αυτό δεν επιτευχθεί λόγω φόρτου εργασίας του Κοινοβουλίου, από το υπουργείο Εργασίας διαβεβαιώνουν ότι το επίδομα θα καταβληθεί αναδρομικά, σε όλες τις οικογένειες που θα αποκτήσουν παιδί από την 1η Ιανουαρίου 2020 και εφεξής. Η πρώτη δόση, ύψους 1.500 ευρώ, θα καταβάλλεται μετά από αίτηση στον ΟΠΕΚΑ, αμέσως μετά τη γέννηση, ενώ δεύτερη δόση θα δίνεται εντός εξαμήνου από τη γέννηση του παιδιού.
Δικαιούχοι του επιδόματος είναι η μητέρα του παιδιού ή ο πατέρας ή κάποιο τρίτο πρόσωπο που έχει την επιμέλεια του παιδιού. Σύμφωνα με την κα Μιχαηλίδου, πρόκειται για ένα οριζόντιο -δημογραφικό και όχι προνοιακό- μέτρο από το οποίο θα εξαιρούνται, για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης, οι γονείς με πολύ υψηλά εισοδήματα. Συγκεκριμένα, τα εισοδηματικά κριτήρια για τη χορήγηση του επιδόματος είναι οι 40.000 ευρώ τον χρόνο για μονογονεϊκή οικογένεια χωρίς παιδί, ενώ το ποσό αυξάνεται στις 60.000 ευρώ τον χρόνο για ζευγάρι και φθάνει τις 70.000 ευρώ μεικτά ετησίως, για ζευγάρι με ήδη ένα παιδί.
Το επίδομα γέννησης δεν θα υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα, θα είναι αφορολόγητο και ακατάσχετο.
Βάσει των υπολογισμών του υπουργείου Εργασίας, αναμένεται να το λάβουν εντός του 2020 περίπου 83.000 οικογένειες.
Αλλαγές προβλέπονται όσον αφορά τη νόμιμη και μόνιμη παραμονή των δικαιούχων τόσο του νέου επιδόματος όσο και των επιδομάτων στέγασης και παιδιού, στην Ελλάδα. Στην πράξη, τίθεται οριζόντια, για όλους τους νέους δικαιούχους, πολίτες τρίτων χωρών, ως προϋπόθεση λήψης επιδόματος, η 10ετής παραμονή στη χώρα.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, δεν αλλάζει τίποτα για τη λήψη του επιδόματος στέγασης και παιδιού, από ομογενείς, Ευρωπαίους πολίτες και πολίτες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), δικαιούχους ασύλου, αλλά και δικαιούχους «επικουρικής προστασίας». Οι αλλαγές αφορούν μόνο πολίτες τρίτων χωρών και μόνο στην περίπτωση που είναι νέοι δικαιούχοι. Οι παλαιοί, που έλαβαν το 2015 επίδομα στέγασης ή παιδιού καθώς είχαν συμπληρώσει 5ετή νόμιμη παρουσία στην Ελλάδα, θα συνεχίσουν να λαμβάνουν τα επιδόματα, αν εξακολουθούν να πληρούν και τις υπόλοιπες προϋποθέσεις.
Στην πράξη, οι αλλαγές αφορούν όσους μετανάστες έχουν έρθει στην Ελλάδα μετά το 2014 και πλέον, απαιτείται η 10ετής νόμιμη παρουσία τους, προκειμένου να καταστούν δικαιούχοι κάποιου επιδόματος. Καθώς μάλιστα, ο έλεγχος διαμονής του δικαιούχου γίνεται από την υποβολή φορολογικών δηλώσεων, και η ηλεκτρονική υποβολή τους ξεκίνησε από το 2012 και μετά, στην πράξη, για το 2020 αρκεί να αποδεικνύεται η 8ετής παραμονή στη χώρα. Η 10ετία θα μπορεί να ελεγχθεί από το 2022 και μετά.
Ειδικά για το επίδομα παιδιού, με στόχο την ένταξη των επιδοτούμενων τέκνων με ομαλό τρόπο στην κοινωνία, θα τεθεί ως προϋπόθεση υποβολής βεβαίωσης επαρκούς φοίτησης, ώστε να αποδεικνύεται ότι τα παιδιά παρακολουθούν την υποχρεωτική εκπαίδευση. Το έγγραφο θα παρέχεται από το υπουργείο Παιδείας, με στόχο, το αμέσως επόμενο διάστημα αυτό να γίνεται ηλεκτρονικά, μέσω της εφαρμογής του e-school.
Με το ίδιο σχέδιο νόμου θα μετονομαστεί το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης σε Ελάχιστο Εγγυημένο Επίδομα, σε συνέχεια της συνταγματικής κατοχύρωσής του, ενώ θα οριστεί ότι όλα τα επιδόματα θα καταβάλλονται από τον ΟΠΕΚΑ, την ίδια ημέρα, και συγκεκριμένα την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε μήνα. Ειδικά για το επίδομα παιδιού, που καταβάλλεται ανά δύο μήνες, η δόση του Ιανουαρίου θα καταβληθεί στους δικαιούχους νωρίτερα, και συγκεκριμένα στις 24 Δεκεμβρίου. Συνεπώς, η αμέσως επόμενη δόση, θα καταβληθεί την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Μαρτίου 2020.
Στο τρίτο μέρος του σχεδίου νόμου θα υπάρξει επίσης διάταξη με την οποία θα δίνεται στους δήμους που έχουν αποδεδειγμένα ελλείψεις σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, να λαμβάνουν υψηλότερα ποσά από τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα, προκειμένου να δημιουργούν τις απαιτούμενες υποδομές. Η αρχή, μάλιστα, εκτιμάται ότι θα γίνει με τους δήμους Αθήνας και Θεσσαλονίκης.
Τέλος, να σημειωθεί ότι, με τροπολογία που πιθανότατα να μπει σε κάποιο νομοσχέδιο της κυβέρνησης που έχει ήδη κατατεθεί στη Βουλή, αναμένεται να παραταθεί η θητεία των 341 ατόμων που αποτελούν το επικουρικό προσωπικό των Κέντρων Πρόνοιας ανά τη χώρα, το αργότερο έως τις 30 Ιουνίου 2020. Ήδη το υπουργείο Εργασίας έχει υποβάλει στο ΑΣΕΠ το σχέδιο προκήρυξης μόνιμων θέσεων που θα πρέπει να καλύψουν τις ανάγκες των Κέντρων Πρόνοιας, και η παράταση της θητείας των συμβασιούχων κρίθηκε αναγκαία προκειμένου να μη μείνουν χωρίς προσωπικό έως τη δημοσιοποίηση των προσωρινών πινάκων από το ΑΣΕΠ.
