Για όλα τα ‘καυτά’ θέματα που απασχολούν τους ΟΤΑ του πρώτου βαθμού, μιλάει σήμερα στην «δημοκρατική» ο δήμαρχος Τρικκαίων και πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος κ. Δημήτρης Παπαστεργίου.
Ξεκινώντας από τα οικονομικά των δήμων, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ μιλάει για τα έργα που προωθούνται μέσα από προγράμματα, για την διαχείριση της πανδημικής κρίσης καθώς και για την πρόταση που αφορά σε ένα άλλο μοντέλο πολιτικής προστασίας. Επιπλέον, αναφέρεται στις προκλήσεις του μέλλοντος με σημείο αναφοράς τις εκλογές του 2023.
• Κύριε Παπαστεργίου, πρόσφατα συνεδρίασε η Κοινή Προπαρασκευαστική Ομάδα Εργασίας ΚΕΔΕ – ΥΠΟΙΚ- ΥΠΕΣ για τα οικονομικά των Δήμων. Μιλήστε μας για τα θέματα που απασχολούν τους ΟΤΑ και ποια πρέπει να προταχθούν το 2022;
Σε συνέχεια των αποφάσεων που ελήφθησαν στο ετήσιο τακτικό συνέδριο της ΚΕΔΕ τον προηγούμενο Οκτώβριο στη Θεσσαλονίκη, ξεκινήσαμε με τους αρμόδιους υπουργούς της Κυβέρνησης ένα διάλογο, που πιστεύουμε ότι θα καταλήξει σύντομα στη δρομολόγηση λύσεων σε όλα τα μεγάλα προβλήματα που απασχολούν τους Δήμους. Η θέση μας είναι ξεκάθαρη, οι Δήμοι θα πρέπει να διαθέτουν τους απαραίτητους πόρους, για να μπορούν να ανταποκρίνονται στις ευθύνες και στις αρμοδιότητές τους.
Η ατζέντα μας είναι συγκεκριμένη. Πρέπει καταρχάς να βρούμε με ποιον τρόπο θα ενισχυθούν άμεσα οικονομικά οι Δήμοι και οι ΔΕΥΑ, για να αντιμετωπίσουν το αυξημένο ενεργειακό κόστος, ώστε να μην αναγκαστούμε να το μετακυλίσουμε στους δημότες.
Πώς θα διαχειριστούμε την επιβάρυνση που προκαλεί στα οικονομικά μας, η επιβολή του τέλους ταφής από 1-1-2022. Αναζητούμε επίσης τρόπους για να ενισχύσουμε την εισπραξιμότητα των οφειλών προς τους Δήμους, σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ, καθώς και την προώθηση μιας ρύθμισης που θα υποχρεώνει τους παρόχους ενέργειας να εκκαθαρίζουν εντός διμήνου και να αποδίδουν στους Δήμους τα ανταποδοτικά τέλη που εισπράττουν για λογαριασμό μας. Τέθηκε επίσης από πλευράς μας το ζήτημα της επίσπευσης των διαδικασιών ένταξης έργων Δήμων στο Ταμείο Αντώνης Τρίτσης, καθώς και στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Ενώ στη συζήτηση έχει μπει και το ζήτημα της αύξησης των ΚΑΠ προς τους δήμους καθώς και της ορθολογικοποίησης της απόδοσής τους.
Η ατζέντα αυτή όπως αντιλαμβάνεστε είναι μεγάλη, περιλαμβάνει ασφαλώς κι άλλα θέματα, τα οποία για να αναπτυχθούν δεν επαρκεί ο χώρος της φιλόξενης εφημερίδας σας. Σε κάθε περίπτωση, θέλω να τονίσω πως η ΚΕΔΕ έχει καταθέσει πολύ συγκεκριμένες προτάσεις, που είναι και καινοτόμες, αλλά και ρεαλιστικές, ο οποίες εφόσον γίνουν αποδεκτές θα αποτελέσουν την ισχυρή βάση που θα στηριχθεί η αναπτυξιακή επανεκκίνηση των Δήμων μας.
• Είναι γεγονός πως την διετία 2020-2021, οι δήμοι κλήθηκαν να σηκώσουν μεγάλο βάρος, αφενός λόγω της κρίσης που δημιούργησε η πανδημία του κορωνοϊού, αφετέρου εξαιτίας των τεράστιων περικοπών που υπέστησαν. Πώς θα προχωρήσετε αυτό το έτος; Είστε αισιόδοξος ότι θα υλοποιηθούν και τα έργα που έχουν ενταχθεί σε κάποια προγράμματα π.χ. «Αντώνης Τρίτσης» και «Φιλόδημος»;
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι τόσο στην πρόσφατη πανδημία, όσο και σε κάθε κρίση που δοκιμάζει τις αντοχές της κοινωνίας της Πατρίδας μας, η αυτοδιοίκηση βγαίνει μπροστά κι αναλαμβάνει ακόμη κι ευθύνες που δεν της αναλογούν. Κι όλα αυτά γίνονται παρά το γεγονός που όλοι γνωρίζουμε, ότι η Αυτοδιοίκηση υποχρηματοδοτείται τα τελευταία 10-12 χρόνια, παρά τους αυξημένους ρόλους κι ευθύνες που αναλαμβάνει.
Πιστεύουμε ότι το επόμενο χρονικό διάστημα θα είναι πολύ κρίσιμο, όσον αφορά στις αναπτυξιακές προοπτικές και δυνατότητες των Δήμων.
Το Πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για να χρηματοδοτηθούν έργα που έχουν ανάγκη οι τοπικές μας κοινωνίες.
Για να γίνει όμως αυτό, πρέπει να τρέξει πιο γρήγορα και να δοθούν δυνατότητες σε όλους τους Δήμους να εντάξουν έργα σε αυτό, κυρίως οι μικρότεροι Δήμοι, ορεινοί και νησιωτικοί.
Ακόμη πιο σημαντικό είναι το νέο ΕΣΠΑ 2021-2, στο οποίο η συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού στον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων και δράσεων που χρηματοδοτούνται δεν είναι αυτή που θα έπρεπε να έχουμε ως αυτοδιοίκηση Α’ Βαθμού.
Τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης αποτελούν επίσης μία τεράστια ευκαιρία για τη χώρα και τους ΟΤΑ. Παρόλα αυτά, σε σχέση με τους ΟΤΑ και παρά τον εμπροσθοβαρή χαρακτήρα του Ταμείου, μέχρι σήμερα έχουν ανακοινωθεί μόνον δύο προσκλήσεις, αυτές για τις «Έξυπνες πόλεις» και τις «Αστικές Αναπλάσεις», ενώ δεν έχει τίποτε γνωστό για τα έργα ενεργειακής αναβάθμισης σε οδοφωτισμό και κτήρια, για τα έργα οδικής ασφάλειας αλλά και για άλλα σημαντικά έργα υποδομών ύδρευσης, αποχέτευσης και αντιπλημμυρικά.
Ερώτημα παραμένει αν θα προκύψουν γέφυρες ανάμεσα στο πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» και το Ταμείο Ανάκαμψης, ή τι θα γίνει με τα έργα για την πολιτική προστασία και την απόκτηση εξοπλισμού. Όλα αυτά τα ζητήματα βρίσκονται στην ατζέντα της Κ.Ε.Δ.Ε. στον διάλογό της με τα αρμόδια κυβερνητικά όργανα και θεωρώ ότι σύντομα θα έχουμε απαντήσεις στα ερωτήματα που θέτουμε και τις αγωνίες που έχουμε.
• Πρόσφατα είδαμε ότι οι Δήμοι κλήθηκαν να σηκώσουν μεγάλο βάρος στη διαχείριση των φυσικών φαινομένων (π.χ. στην Αττική). Πιστεύετε ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει ένα άλλο ‘μοντέλο’ πολιτικής προστασίας, με καλύτερο συντονισμό και συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων, με ξεκάθαρες αρμοδιότητες και ευθύνες;
Η άποψή μας είναι ξεκάθαρη, πιστεύουμε ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει ένα άλλο μοντέλο πολιτικής προστασίας, με καλύτερο συντονισμό και συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων φορέων, με ξεκάθαρες αρμοδιότητες και ευθύνες, αλλά και με τα κατάλληλα “εργαλεία” για να ανταποκρίνονται οι Δήμοι στις ευθύνες αυτές. Πρέπει επιτέλους η Αυτοδιοίκηση να πάψει να αποτελεί τον “βολικό φταίχτη” και το εξιλαστήριο θύμα της ανεπάρκειας άλλων μηχανισμών. Αποτελεί θέση της ΚΕΔΕ πως είναι ανάγκη να ενισχυθούν οι Δήμοι με τους απαιτούμενους πόρους – και το Ταμείο Ανάκαμψης μπορεί να είναι μία ευκαιρία για αυτό – ώστε να μπορέσουν να αποκτήσουν τον αναγκαίο εξοπλισμό, για να ανταποκριθούν σε αντίστοιχες καταστάσεις σαν αυτές που ζούμε τα τελευταία χρόνια, χωρίς να εξαρτάται η δυνατότητά τους αυτή από άλλους παράγοντες. Καθώς και το αντίστοιχο προσωπικό που απαιτείται, γιατί πρέπει οι συμπολίτες μας να γνωρίζουν πως σήμερα οι υπηρεσίες πολιτικής προστασίας των Δήμων είναι τραγικά υποστελεχωμένες.
Είναι δεδομένο πως το κλίμα αλλάζει και πρέπει να προσαρμοστούμε σε αυτήν την κατάσταση, δημιουργώντας αποτελεσματικούς μηχανισμούς πολιτικής προστασίας. Παράλληλα με τις δράσεις στον τομέα αυτό όμως πρέπει να κάνουμε κι άλλα πολλά, σε διάφορους τομείς, για να αναστρέψουμε την κλιματική κρίση.
• Το 2023 θα είναι έτος εκλογών για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ποιες θα είναι οι προκλήσεις για τα επόμενα χρόνια;
Δική μου φιλοδοξία ως δήμαρχος Τρικκαίων αλλά και ως πρόεδρος της Κ.Ε.Δ.Ε., είναι όταν το 2023 διεξαχθούν οι αυτοδιοικητικές εκλογές, να έχουν ήδη ξεκινήσει να υλοποιούνται οι μεταρρυθμιστικές πολιτικές που ως στόχο έχουν να καταστήσουν την αυτοδιοίκηση πρώτου βαθμού της χώρας μας, σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή αυτοδιοίκηση. Με ξεκάθαρους ρόλους, αρμοδιότητες κι ευθύνες. Οικονομικά ανεξάρτητη και διοικητικά αυτοτελή. Με ρόλο και λόγο στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των χρηματοδοτούμενων αναπτυξιακών προγραμμάτων. Με «έξυπνο» και ψηφιακό το σύνολο των λειτουργιών της, αυτό που αποκαλούμε smart cities. Με αποτελεσματικές κοινωνικές δομές, ικανή να εφαρμόζει στην πράξη «πράσινες» πολιτικές στη διαχείριση των απορριμμάτων, την παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας, το ενεργειακό αποτύπωμα των δημοτικών κτηρίων, αλλά και με το κατάλληλο, τόσο σε επιστημονική επάρκεια όσο και σε αριθμό προσωπικό, προκειμένου να καταστεί μοχλός της αναπτυξιακής προσπάθειας της χώρας και να προσφέρει στους πολίτες των τοπικών μας κοινωνιών, υπηρεσίες ποιότητας.
Έχουμε πετύχει οι επόμενες εκλογές να διεξαχθούν με ένα νέο εκλογικό σύστημα, που θα διασφαλίζει την κυβερνησιμότητα των Δήμων μας από την επόμενη ημέρα των εκλογών, για να μην ζήσουμε τις καταστάσεις που δημιούργησε στη λειτουργία μας ο Κλεισθένης. Όμως δεν μας αρκεί αυτό.
Η ολοκλήρωση της αναγκαίας μεταρρύθμισης στο μοντέλο λειτουργίας του Κράτους και της Αυτοδιοίκησης, το ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων μεταξύ Κεντρικού Κράτους, Περιφερειών και Δήμων, η ισότιμη συμμετοχή των Δήμων στον αναπτυξιακό σχεδιασμό της Πατρίδας μας, η προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού των Δήμων και του Κράτους, είναι οι μεγάλες προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας τα επόμενα χρόνια.
