Προείπα ότι θα απαντήσω με σκληρά λόγια, σε όσους χειρίστηκαν με ασέβεια την αναπαράσταση με το ξεκίνημα των σφουγγαράδων στη Χάλκη. Όμως, στην αγένεια, δεν απαντάς με αγένεια. Διότι η αγένεια είναι ουσιαστικά, ήττα. Δεν απαντάς καν.
Κρατάς τα συγχαρητήρια που έρχονται μέχρι και σήμερα από πολιτικούς φορείς της Δωδεκανήσου, την παγκόσμια παροικία των Καλυμνίων, της Αμερικής, Αυστραλίας, Γαλλίας, Βελγίου, Αφρικής και Ελλάδας και τις Ομοσπονδίες των Παροικιακών Σωματείων, Αθηνών-Πειραιώς και Ρόδου, τις Δημόσιες Υπηρεσίες είναι άπειρα. Εγκαταλείπουμε στη μιζέρια, όσους επί τόσα χρόνια αγνόησαν την ιστορία τους.
Για όσους Καλύμνιους παραβρέθηκαν ή είδαν τις εκδηλώσεις από τις βιντεοσκοπήσεις και σύμφωνα με τις προσωπικές τους εμπειρίες, ήταν ομολογουμένως μια ακριβέστατη αναπαράσταση του «Ξεκινήματος «Ποκινήματος» των σφουγγαράδων». Της αναχώρησης των καϊκιών, που σήμαινε τον τεράστιο κίνδυνο που διέτρεχαν οι σφουγγαράδες, προκειμένου να επέλθει οικονομική ευημερία και επιστημονική εξέλιξη στην Κάλυμνο. Μπροστά σε όλα αυτά, οι Καλύμνιοι, κάθονται βουβοί, διότι τους εμποδίζουν τα δάκρυα να μιλήσουν.
Εμείς που ζήσαμε στο σπίτι μας τέτοια γεγονότα – ο παππούς μου Αντώνης Κοκκινίδης πλοιοκτήτης και καπετάνιος του σφουγγαράδικου «ΚΥΡΙΑΚΟΣ- Νηολογίου Καλύμνου Αρ. 62» – μείναμε έκπληκτοι, όταν διαπιστώσαμε το σεβασμό με τον οποίο, ο Δήμαρχος Χάλκης Ευάγγελος Φραγκάκης, χειρίστηκε την πιστότητα των αναμνήσεών μας. Εξαιρετικά ενημερωμένος από ιστορικά βιβλία της Δωδεκανήσου και της ναυτοσύνης, διατήρησε τη σωστή στάση, με γνώμονα το ότι, οι Χαλκίτες ήταν οι παλαιότεροι χρονικά σφουγγαράδες, όμως οι Καλύμνιοι εξέλιξαν
το επάγγελμα, έγιναν παγκοσμίως γνωστοί και διατηρούν το όνομα αυτό μέχρι σήμερα. Και πάνω σε αυτό, βασιστήκαμε όλοι οι συντελεστές.
Ο Δήμαρχος Χάλκης, διάβασε, μελέτησε και τίμησε παράλληλα τη σφουγγαράδικη περιοχή του. Τη Χιόνα του Βουβάλη. Εκεί, όπου σε ένα μεγαλοπρεπές, αξιοποιημένο κτίριο φιλοξενίας σήμερα, στο έμπα των καραβιών, οι Χαλκίτες τεχνίτες «χιόνιζαν – άσπριζαν τα σφουγγάρια» που έφθαναν από τη Μπαρμπαριά και ο Νικόλαος Βουβάλης, ο Ευεργέτης της Καλύμνου τα προωθούσε προς πώληση.
Στις εκδηλώσεις της Χάλκης, ουσιαστικά τελέσθηκε τετραπλό Μνημόσυνο: για τους Καλύμνιους σφουγγαράδες, το Νικόλαο Βουβάλη, το Θεόφιλο Κλωνάρη που δημιούργησε το «χορό του μηχανικού» και για το Δημήτρη Κρεμαστινό, μπροστά από το σπίτι του οποίου, ντύθηκε ο σφουγγαράς με το σκάφανδρο και μάλιστα, την ημέρα των γενεθλίων του.
Το εξαιρετικό χορευτικό τμήμα της Ένωσης Καλυμνίων Ρόδου, χόρεψε σε ρυθμούς Καλύμνου, λόγω καταγωγής, Ρόδου για λόγους τιμής στο νησί που μας φιλοξενεί και Κρήτης, διότι ήταν ο τελευταίος ελληνικός τόπος που προσέγγιζαν οι σφουγγαράδες μας, πριν τα παράλια της Αφρικανικής Ηπείρου. Ο Σύλλογος Χαλκιτών Ρόδου και ο Πολιτιστικός Χάλκης, τίμησαν το νησί τους με τοπικούς χορούς.
Ο παραστατικός και εκφραστικότατος αφηγητής Γιάννης Νομικάριος, μέσα από βουβό κλάμα, αναφέρθηκε με κάθε λεπτομέρεια στα ξεκινήματα, που ουσιαστικά, διαρκούσαν επτά μήνες και με τη δική του συγκίνηση, έκανε τους παρευρισκόμενους πολλές φορές να δακρύσουν.
Οι Καλύμνιοι της Ρόδου, ανταποκριθήκαμε με μεγάλη προθυμία στο κάλεσμα για συνδιοργάνωση, θεωρώντας το μεγάλη τιμή, όπως και οι συμπατριώτες μας που ήρθαν από το νησί μας. Δουλέψαμε για την υλοποίηση αυτής της ιδέας, αρκετοί άνθρωποι από Κάλυμνο, Χάλκη και Ρόδο και ευτυχώς, η συνεννόηση, όλο αυτό το διάστημα, ήταν άψογη μεταξύ μας, παρά την απόσταση που μεσολαβούσε.
Η Χάλκη γέμισε από κόσμο των γύρω νησιών, που μέχρι τώρα, πολλά άκουγαν για τους σφουγγαράδες, για «της μηχανής το φόρεμα» για τη διαδικασία του ξεκινήματος, αλλά ποτέ δεν είδαν κάτι τέτοιο.
Ούτε καν, οι Καλύμνιοι που γεννήθηκαν μετά το 1969 είχαν τέτοιες εμπειρίες και εικόνα. Παρόλα αυτά, η Χάλκη ευαισθητοποιήθηκε και αυτό ακριβώς πέτυχε: να αναμοχλεύσει μνήμες στους μεγαλύτερους και να διδάξει τους μικρότερους. Και το πέτυχε και μας έκανε όλους υπερήφανους.
Εντυπωσιακή η παρουσία του Συλλόγου Αυτοδυτών Καλύμνου, μέλος του οποίου, η Ζηνοβία Εργά, η πρώτη γυναίκα δύτης στην Ελλάδα τον 21ο αιώνα παρουσίασε πραγματική κατάδυση, φορώντας το σκάφανδρο και κουβαλώντας 90 κιλά επί πλέον βάρος. Η Αναστασία Κάτρη, εκπαιδεύτρια, καταδύθηκε με φιάλες οξυγόνου για βιντεοσκόπηση, ενώ ο εκπαιδευτής κ. Κουμπάρος είχε τον απόλυτο συντονισμό της κατάδυσης.
Η βελούδινη φωνή της Καίτης Κουλλιά μας ταξίδεψε με τα θαλασσινά τραγούδια αποφορτίζοντας την τεταμένη ατμόσφαιρα του κινδύνου για την κατάδυση. Όταν ανέβηκε ξανά η Ζηνοβία πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, χειροκροτήθηκε για ώρα. Οι Καλύμνιοι σεφ Δημήτρης Κουλλιάς (Horizon Beach Resort) και Μιχάλης Μάρθας (Marathia) μας μύησαν στη διαφορετικότητα των γεύσεων με πάστα φούσκας και ελληνικό ροκφόρ. Η Γεωπονική Καλύμνου προσέφερε στουςπαρευρισκόμενους καβουρμά και μερμιζέλι, το Αρτοποιείο Πετράκη «Πες Αλεύρι» τις γαλέτες, ο Σύλλογος Αυτοδυτών το καλύμνικο κρασί – ανάμα, ενώ τα «λουκούμια του σεφ Μικέ Βούρου (Η Ωραία Κάλυμνος) εντυπωσίασαν επίσης, με την παραδοσιακή συνταγή του 1918. Ο Δήμος Χάλκης προσέφερε Λεύκωμα του νησιού, ο Σύλλογος Αυτοδυτών αναμνηστικά σπογγαλιείας, η ναυτιλιακή εταιρεία S/P Cruises και το πλοίο Zeus D εικόνες του Αγίου Σάββα και της Παναγίας Τσαμπίκας στους διοργανωτές Γιάννη Καράμαλη και Δημήτρη Αγγελή και στους μουσικούς και το δ.σ. της Ένωσης Καλυμνίων αναμνηστικές πλακέτες.
Η ορχήστρα του Καρπάθιου Ηλία Αναστασιάδη με τις αυτοσχέδιες σφουγγαράδικες μαντινάδες και η Καλύμνικη ορχήστρα με τα «Διονυσάκια» έστειλαν ήχους νοσταλγικούς, από τη Χάλκη μέχρι την Κάλυμνο… Το Καλύμνικο γλέντι που ακολούθησε, θύμισε αυτό των σφουγγαράδων, πριν από κάθε ταξίδι.
Ήταν μια αναπαράσταση, που δεν θα ξεχαστεί ποτέ!
Η Ένωση Καλυμνίων Ρόδου «Ο Εν Καλύμνω Άγιος Σάββας» ευχαριστεί το Δήμο Χάλκης και ιδιαίτερα τον Δήμαρχο Ευάγγελο Φραγκάκη για το συντονισμό και τη φιλοξενία, τον ΔΟΠΑΡ του Δήμου Ρόδου για την προσφορά παραδοσιακών φορεσιών Καλύμνου και τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Ο Κερωνιάτης» για τις ροδίτικες φορεσιές Μαριτσών και αναμένει την ανάλογη χειρονομία, και συμπεριφορά από το Δήμο Καλύμνου σύμφωνα με τις υποσχέσεις, ώστε, αφενός τα καβάδια να μην σαπίζουν εδώ και τέσσερα χρόνια στις αποθήκες του Δήμου και αφετέρου, να μην απουσιάζουν από τα πολιτιστικά γεγονότα που προβάλουν τα Δωδεκάνησα. Άλλωστε, οι φορεσιές των περισσοτέρων παροικιακών συλλόγων, είναι χορηγίες των οικείων δήμων τους.
Η Πρόεδρος
Μαρία Βάλλα
