«Νερό: Δεν υπάρχει αρκετό. Γι’ αυτό, προσέχουμε για να έχουμε». Με αυτό το μήνυμα «βομβαρδίζονταν» καθημερινά οι Αθηναίοι στην εκστρατεία για εξοικονόμηση του νερού την περίοδο της μεγάλης ανομβρίας στα τέλη της δεκαετίας του ’80 και έως τα μέσα αυτής του ’90. Με τη στάθμη στις λεκάνες υδροδότησης να έχει πέσει κάτω από τα όρια συναγερμού, η πρωτεύουσα έδειχνε να ξεμένει από το υγρό της ζωής και οι Αρχές λάμβαναν δραστικά μέτρα. Ετσι, ήταν κάτι σαν… θανάσιμο αμάρτημα το να πλένει κανείς το αυτοκίνητο με το λάστιχο, να «δροσίζει» το πεζοδρόμιο ή να μην έχει τούβλο στο καζανάκι. Η εποχή αυτή πέρασε και η λειψυδρία ξεχάστηκε. Πόσο πιθανό είναι να την ξαναζήσουμε;
Στην ΕΥΔΑΠ αυτές τις μέρες ψάχνουν λύσεις, καθώς τα αποθέματα στους ταμιευτήρες υδάτων για την Αττική έχουν αρχίσει να μειώνονται σε επικίνδυνα επίπεδα. Ηδη η πρωτεύουσα άρχισε να εφαρμόζει το σχέδιο έκτακτης ανάγκης, τραβώντας νερό και από την Υλίκη. Ομως, δεν είναι μόνο η Αθήνα. Η Λέρος κηρύσσεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω της έλλειψης νερού, στην Πάρο η ζήτηση είναι αδύνατο να καλυφθεί, ενώ σε δεκάδες ακόμα νησιά αναζητείται λύση για να μη στερέψουν οι βρύσες. Στη Χαλκιδική ήδη επιστρατεύτηκαν υδροφόρες, ενώ στην Κρήτη εξετάζεται η «λύση» να κλείσει η άρδευση για να μην ξεμείνει η Λεβεντογέννα από νερό. «Περνάμε μια ιδιαίτερα δυσμενή υδρολογική συγκυρία», λένε οι επιστήμονες, «λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας». Η ξηρασία τώρα δείχνει τα δόντια της…
Συνολικά 14 δήμοι της χώρας έχουν κηρυχθεί από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Μεταξύ αυτών είναι πέντε δήμοι της Κρήτης, η Σέριφος, η Σίφνος, η Λέρος, ο Πόρος, οι Σπέτσες, ο δήμος Σάμης στην Κεφαλονιά καθώς και περιοχές στην Κόρινθο, την Αλεξανδρούπολη και την Ξάνθη.
Η Αθήνα σε συναγερμό
Η μεγάλη λειψυδρία του ’90 δεν ήταν η μόνη περίοδος που η πρωτεύουσα παραλίγο να μείνει χωρίς νερό. Τον Δεκέμβριο του 2008 η Αθήνα έμεινε με μόλις 419 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, ποσότητα που επαρκούσε να καλύψει τις ανάγκες μόλις για έναν χρόνο, όμως τα αποθέματα στους ταμιευτήρες υπερδιπλασιάστηκαν σχεδόν αμέσως από τις βροχές μέχρι τον επόμενο Μάιο. Σήμερα, η κατάσταση είναι διαφορετική. Στο τέλος της φετινής υδρολογικής περιόδου οι ταμιευτήρες είχαν 700 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, έναντι 950 εκατομμυρίων που είχαν τον περασμένο Σεπτέμβριο. Για να αντιληφθεί κανείς τον ρυθμό με τον οποίο πέφτει η στάθμη του νερού από το οποίο ξεδιψάει η Αττική, αρκεί να αναφέρουμε το γεγονός ότι τον Σεπτέμβριο του 2022 το νερό που είχαν οι ταμιευτήρες έφτανε το 1,1 δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα.
Με τους ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ να εμφανίζουν μείωση των αποθεμάτων τους κατά 24% φέτος σε σχέση με το περασμένο έτος, παλιότερα την έλλειψη νερού καταδείκνυαν τα σπίτια του βυθισμένου χωριού Κάλλιο στον Μόρνο. Σήμερα, τα αποθέματα καταγράφονται με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια από τα δορυφορικά δεδομένα που επεξεργάζεται το climatebook. Βάσει αυτών, λοιπόν, ή έκταση του κύριου ταμιευτήρα ύδρευσης της Αθήνας υπολογίζεται ως η μικρότερη από το 2010 που υπάρχουν δορυφορικές παρατηρήσεις πολύ υψηλής ανάλυσης. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με τα δορυφορικά δεδομένα που επεξεργάστηκε το climatebook από τον δορυφόρο Sentinel-2, ενώ έναν χρόνο πριν, στις 2 Ιουλίου 2023, η συνολική έκταση της επιφάνειας της λίμνης ήταν περίπου 16,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα, φέτος, στις 26 Ιουνίου, υπολογίστηκε στα περίπου 12,8 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο η έκταση της λίμνης είναι κατά 15%-20% συρρικνωμένη σε σχέση με τη μέση τιμή από το 2010. Επισημαίνουμε ότι η πρωτεύουσα καταναλώνει κατά μέσο όρο 400 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερό τον χρόνο.
Και γιατί συμβαίνει αυτό; Οι επιστήμονες αποδίδουν τη λειψυδρία που χτυπάει την Αθήνα σε αυτό που… φανταζόμασταν. Ο πολύ ήπιος χειμώνας που περάσαμε φέτος, με τις ελάχιστες χιονοπτώσεις στα ορεινά (από τις οποίες δεν προέκυψε τήξη που να προσφέρει στον υδροφόρο ορίζοντα) και την απουσία βροχών, ακολουθήθηκε από μια εντελώς άνυδρη άνοιξη και ένα πολύ θερμό καλοκαίρι με θερμοκρασίες-ρεκόρ. Τα παραπάνω είναι η «τέλεια συνταγή» για τη λειψυδρία.
Πηγή: protothema.gr
