Πόρτα – πόρτα σε υπουργεία και φορείς, «ομάδες κρούσης» του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους ξεκινούν τη μεγάλη επιχείρηση της επισκόπησης των δημοσίων δαπανών, προκειμένου να εντοπιστούν περιοχές εξοικονόμησης κονδυλίων ώστε να απελευθερωθούν πολύτιμοι πόροι, για τη χρηματοδότηση κοινωνικών δράσεων ίσως όμως και για τη μείωση φόρων, μεσοπρόθεσμα.
Σύμφωνα με πληροφορίες την ερχόμενη εβδομάδα φθάνουν στο ΓΛΚ, ομάδες Βρετανών εμπειρογνωμόνων, που θα αναλάβουν να συνδράμουν την ελληνική προσπάθεια, σε συνεργασία και με τεχνοκράτες του ΔΝΤ. Στις συναντήσεις της ερχόμενης εβδομάδας πρακτικά κλειδώνει η στρατηγική της ελληνικής εκδοχής του λεγόμενου «spending review» που ξεκινά πιλοτικά, άμεσα, σε τρία υπουργεία (Οικονομίας, Οικονομικών και Πολιτισμού), αλλά θα επεκταθεί στο σύνολο των δημοσίων φορέων από την 1η Ιανουαρίου και μετά.
Ουσιαστικά, στα πρότυπα της πρακτικής που ακολουθείται στη Βρετανία αλλά και σε άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες, όλες οι δαπάνες των υπουργείων και των εποπτευόμενων φορέων θα περάσουν σταδιακά από «κόσκινο» και οι φορείς θα πρέπει να παρουσιάσουν εκθέσεις όπου θα περιγράφονται τα πεδία εξοικονομήσεων. Ορίζοντας ολοκλήρωση της διαδικασίας το πρώτο εξάμηνο του 2017 ώστε μετά με την επεξεργασία των στοιχείων, τα αποτελέσματα της επισκόπησης να μπορούν να αποτυπωθούν στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2018.
Οι φορείς καλούνται να καταρτίσουν εκθέσεις, χαρτογραφώντας περιοχές εξοικονομήσεων, έως και 10% σε πρώτη φάση, ώστε οι περικοπές να ληφθούν υπόψιν στην κατάρτιση του προσχεδίου του προϋπολογισμού του 2018. Το καλό παράδειγμα θα έλθει από τα υπουργεία Οικονομίας και Οικονομικών, αλλά και το υπουργείο Πολιτισμού που είναι τα τρία πιλοτικά και μετά θα επεκταθεί παντού.
Το project θα μπορούσε να δημιουργήσει «δεξαμενή» πόρων, αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν χρήσιμο μαξιλάρι: Αφενός για να χρηματοδοτήσουν για παράδειγμα δράσεις όπως μέρος των δαπανών για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης το οποίο υπολογίζεται ότι θα έχει κόστος 900 εκατ. ευρώ.
Για το θέμα μάλιστα, κυβερνητικά στελέχη επιβεβαιώνουν πως τα κλιμάκια των θεσμών, γκρινιάζουν, εκτιμώντας πως δεν επαρκούν οι πόροι για τη χρηματοδότηση του, εκτίμηση την οποία αποκρούει η ελληνική πλευρά που πρόκειται να εντάξει τη συγκεκριμένη δράση στο νέο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο που αναμένεται να κατατεθεί, ίσως και στα τέλη του μήνα.
Μειώσεις φόρων
Αφετέρου μεσομακροπρόθεσμα με το εργαλείο του spending review θα μπορούσαν να δημιουργηθούν περιθώρια για πιο σημαίνουσες, από πολιτικής πλευράς κινήσεις, όπως η μείωση φόρων.
Σε πρώτο πλάνο, πάντως, όπως σπεύδουν να επισημάνουν στελέχη με γνώση της διαδικασίας όπως αυτή εφαρμόστηκε στο εξωτερικό, η διαδικασία της επισκόπησης των δαπανών, θα αποτελεί ένα χρήσιμο πεδίο για περικοπές, προκειμένου να επιτυγχάνονται οι στόχοι που τίθενται, ενώ ταυτόχρονα εκ των πραγμάτων ενισχύει τη λογοδοσία και «ψαλιδίζει» την προδιάθεση σπατάλης στο στενό και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Το μεγάλο ερώτημα είναι η αποτελεσματικότητα με την οποία θα εφαρμοστεί η διαδικασία, πρακτικά πρωτόγνωρη για τον ελληνικό δημόσιο τομέα, αλλά και η πραγματική δυναμική εξοικονομήσεων που θα αποκαλύψει, με εφαρμογή πλέον στον προϋπολογισμό του 2018. Άλλωστε η διαδικασία περνά αναγκαστικά από το κάθε υπουργείο και τον κάθε φορέα και στελέχη του οικονομικού επιτελείου δε διστάζουν να παραδεχθούν ότι η δυστοκία σε ορισμένα υπουργεία και φορείς παραμένει.
Το σχέδιο πρόκειται να υλοποιηθεί σε δύο φάσεις, έως τον Ιούνιο του 2017 και το όποιο δημοσιονομικό όφελος θα αποτυπωθεί μόνο στον προϋπολογισμό του 2018, το φθινόπωρο του 2017. Στο μικροσκόπιο μπαίνει πρακτικά όλος ο δημόσιος τομέας, επιχορηγήσεις, υπερωρίες, πολιτιστικοί σύλλογοι, μετακινήσεις, προμήθειες, καταναλωτικές δαπάνες κ.α.
Οι φορείς θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει την επισκόπηση των δαπανών τους έως τον Ιούνιο, ώστε να γίνει ορθή επεξεργασία των στοιχείων με τη συνδρομή των Βρετανών τεχνοκρατών και των στελεχών του ΔΝΤ και το όποιο όφελος να ενσωματωθεί τον Οκτώβριο του 2017, στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2018.
Η επισκόπηση σε υπουργεία και φορείς θα γίνει σε διάφορα επίπεδα, με στόχο την εξοικονόμηση έως και 10% των δαπανών τους. Η υλοποίηση του σχεδίου τελεί υπό την αιγίδα του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Γ. Χουλιαράκη και του γενικού γραμματέα δημοσιονομικής πολιτικής Φρ. Κουτεντάκη.
Αντίστοιχες διαδικασίες αποτελούν πρακτική σε πολλές χώρες. Μεταξύ αυτών είναι ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία, η Ολλανδία, η Ιταλία, η Ιρλανδία, και η Γαλλία. Η τελευταία διενήργησε το πρώτο spending review της το 2008 ενώ η Ολλανδία προβαίνει σε αυτή τη διαδικασία από το 2008. Πρέπει να σημειωθεί πως το μοντέλο αυτό, μπορεί να λειτουργήσει ως πλατφόρμα για το μακροπρόθεσμο, πολυετή, σχεδιασμό των δημοσίων δαπανών.
Προοπτική που βρίσκεται στο επίκεντρο της διαδικασίας εξυγίανσης των δημοσίων οικονομικών και θα μπορούσε να εξελιχθεί σε πολύτιμη δικλείδα ασφαλείας. Ειδικά δε για τα ελληνικά δημόσια οικονομικά, που τα τελευταία, αρκετά, χρόνια, αποτέλεσαν πηγή αρνητικών εκπλήξεων για την αγορά, τους εταίρους και τελικά για τους Έλληνες φορολογούμενους.
Ημερησία
