Επτά βασικούς παράγοντες εντόπισε η Ύπατη Αρμοστεία (Υ.Α.) του ΟΗΕ ως υπεύθυνους για την τεράστια αύξηση των προσφυγικών ροών προς την Ευρώπη.
Κατ’ αρχάς η εμβάθυνση της φτώχειας και το υψηλό κόστος διαβίωσης στις χώρες που φιλοξενούν σύρους πρόσφυγες (εκτός από την Τουρκία) _ Ιορδανία, Λίβανος, Αίγυπτο και Ιράκ _ αποτελεί μια από τις βασικές αιτίες αναζήτησης ασύλου σε άλλες χώρες. Ενδεικτικά, οι Σύροι στην Αίγυπτο λένε ότι γίνεται όλο και πιο δύσκολο να αποπληρώσουν ενοίκια, να διαχειριστούν χρέη και να καλύψουν βασικές ανάγκες. Ανάλογες αναφορές υπάρχουν στο Λίβανο και την Ιορδανία όπου η συντήρηση των οικογενειών των προσφύγων γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη.
Παράλληλα, στις χώρες αυτές, παρατηρείται έλλειψη στις ευκαιρίες βιοπορισμού ως αποτέλεσμα της μαζικής άφιξης Σύρων. Επομένως, πολλοί πρόσφυγες οδηγούνται σε παράτυπη απασχόληση στην οποία ελλοχεύουν κίνδυνοι, όχι μόνο εκμετάλλευσης από τον εργοδότη αλλά και κυρώσεων από το κράτος. Επιπλέον, σύμφωνα με νέους κανονισμούς στο Λίβανο, κατά την ανανέωση του καθεστώτος παραμονής τους, οι πρόσφυγες θα πρέπει να υπογράφουν δήλωση ότι δεν θα εργαστούν.
Οι ελλείψεις στην παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας αποτελούν άλλο ένα αίτιο αναζήτησης νέου τόπου διαμονής. Συγκεκριμένα, έγιναν περικοπές στην επισιτιστική βοήθεια για χιλιάδες πρόσφυγες, ενώ παρατηρείται και σημαντική μείωση της πρόσβασης στην περίθαλψη. Για τον λόγο αυτό, πολλοί Σύροι αναγκάζονται να καταφύγουν στην επαιτεία, την παιδική εργασία και την αυξημένη λήψη δανείων για να τα βγάλουν πέρα.
Τέταρτον, έχει δυσκολέψει η παροχή ασύλου. Στον Λίβανο, για παράδειγμα, νέοι κανονισμοί έχουν καταστήσει δυσκολότερη την πρόσβαση στο άσυλο για τους Σύρους, ενώ όσοι πρόσφυγες βρίσκονται ήδη στην χώρα οφείλουν να πληρώνουν 200 δολάρια ετησίως.
Επιπλέον, στην Ιορδανία, την Αίγυπτο, τον Λίβανο και το Ιράκ παρουσιάζονται περιορισμένες ευκαιρίες εκπαίδευσης για τους πρόσφυγες, οι οποίοι πριν τον πόλεμο απολάμβαναν δωρεάν και υποχρεωτική εκπαίδευση στη Συρία. Περίπου 90.000 παιδιά σχολικής ηλικίας από τη Συρία δεν λαμβάνουν επίσημη εκπαίδευση, εκ των οποίων μόνο 30.000 έχουν πρόσβαση σε άτυπη παιδεία. Οι πρόσφυγες στερούνται εντελώς την τριτοβάθμια εκπαίδευση, με αποτέλεσμα μια ολόκληρη γενιά να χάνει την ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.
Έκτον, το αίσθημα ανασφάλειας που επικρατεί στο Ιράκ οδηγεί στον εκτοπισμό Σύρων και Ιρακινών από το Ιράκ. Πολλοί εξ’ αυτών που φεύγουν από τη χώρα ανήκουν σε μειονοτικές ομάδες και η σωματική τους ακεραιότητα απειλείται από το Ισλαμικό Κράτος.
Τέλος, η απώλεια της ελπίδας είναι ανάμεσα στις βασικές αιτίες καθώς ο εμφύλιος της Συρίας, που διανύει πλέον το πέμπτο έτος, δεν φέρει κανένα σημάδι σύντομης επίλυσης. Ολοένα και περισσότεροι εκτοπισμένοι Σύροι κυριαρχούνται από αισθήματα απελπισίας και απόγνωσης, εφόσον ο πόλεμος δεν φαίνεται ότι θα λήξει σύντομα και ο επαναπατρισμός φαντάζει απίθανος στα επόμενα χρόνια. Έτσι, πολλοί επιλέγουν να μεταναστεύσουν μακρύτερα αφού οι χώρες που συνορεύουν με την πατρίδα τους δεν τους εξασφαλίσουν ένα υποσχόμενο μέλλον.
