Η τοπική αυτοδιοίκηση θα επωμίζεται το βάρος της αποτελεσματικότητας της ανακύκλωσης, σύμφωνα με όσα προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος για την εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών, το οποίο αναμένεται να εισαχθεί σήμερα στη Βουλή για συζήτηση και ψήφιση.
Όπως επισημαίνεται στο νομοσχέδιο, βασική αλλαγή, που την προέβλεπαν και οι Ευρωπαϊκές οδηγίες, είναι η ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση των αστικών σύμμεικτων απορριμμάτων σε ποσοστό 50 % στη δημοτική σφαίρα, με διαλογή στην πηγή, σε επίπεδο Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Το νομοσχέδιο προβλέπει:
– την υποχρέωση υποβολής ετήσιας έκθεσης από τους δήμους για τη διαχείριση των δημοτικών αποβλήτων. Σε διαφορετική περίπτωση θα επιβάλλεται πρόστιμο από 1.000 έως 100.000 ευρώ.
– διοικητικό πρόστιμο, από 20 ευρώ έως και 500 ευρώ, στους πολίτες οι οποίοι δεν ανακυκλώνουν, το οποίο θα επιβάλλεται από τους Δήμους
– διοικητικό πρόστιμο από 100 έως 500.000 ευρώ στον παραγωγό συσκευασιών και στον παραγωγό ή διαχειριστή άλλων προϊόντων, που παραποιεί τις πραγματικές ποσότητες
– διοικητικό πρόστιμο από 500 έως 50.000 ευρώ στους διακινητές συσκευασμένων προϊόντων, που δεν συμμορφώνονται με τις προβλέψεις του νόμου
– διοικητικά πρόστιμα από 10.000 ευρώ έως 500.000 ευρώ για τα Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ) ή για τα ατομικά (ΑΣΕΔ) τα οποία έχουν συμπληρώσει δύο έτη λειτουργίας και δεν έχουν επιτύχει τους ποσοτικούς στόχους.
Το πρόβλημα της εισφοροδιαφυγής
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, η εισφοροδιαφυγή των υπόχρεων παραγωγών ξεπερνά το 40%, ενώ η συσσώρευση ταμειακά διαθέσιμων αποθεματικών ανέρχεται σε 64 εκατ. ευρώ, όσο περίπου είναι και ο ετήσιος όγκος εισφορών, τα έσοδα των Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης. Για το σκοπό αυτό στα παραστατικά των διακινούμενων προϊόντων πρέπει να αναγράφεται και ο σχετικός αριθμός που αντιστοιχεί στο Εθνικό Μητρώο Παραγωγών (ΕΜΠΑ).
Υπενθυμίζεται ότι οι παραγωγοί συσκευασιών, που πρέπει να ανακυκλωθούν οφείλουν να εισφέρουν συγκεκριμένα ποσά στα συστήματα ειδικής διαχείρισης, ώστε να δημιουργηθούν και να λειτουργούν οι υποδομές ανακύκλωσης.
Απογοητευτικές οι επιδόσεις της Ελλάδας στην ανακύκλωση
Η σημερινή εικόνα της Ανακύκλωσης δεν είναι καθόλου ικανοποιητική, ιδιαίτερα των αστικών απορριμμάτων: Το μεγαλύτερο μέρος των δημοτικών αποβλήτων της Ελλάδας καταλήγει σε χώρους υγειονομικής ταφής (81 %, έναντι 31 % κατά μέσο όρο για την ΕΕ-28), ενώ μόλις το 16 % ανακυκλώνεται (ΕΕ 27 %) και 3 % λιπασματοποιείται (ΕΕ 15 %).
Ειδικά η “καθαρή” ανακύκλωση δημοτικών απορριμμάτων πανελλαδικά (χωρίς ΒΕΑΣ), δηλαδή οι μπλε κάδοι, οι μικρές μπαταρίες και οι οικιακές ηλεκτρικές συσκευές, μετά από 16 χρόνια εφαρμογής της ανακύκλωσης, λειτουργίας των ΣΕΔ, του ΕΟΑΝ και άλλων υπηρεσιών, δεκάδες συνέδρια, χιλιάδες εργατοώρες, πολλές μελέτες και εμπειρογνωμοσύνες, εκστρατείες ενημέρωσης και δαπάνη δεκάδων εκατομμυρίων, είναι μόνο 4,69% ενώ ακόμα λιγότερη είναι η ανακύκλωση συσκευασιών που εμπεριέχονται στα δημοτικά απόβλητα.
Το 2016 στην Ελλάδα ανακυκλώθηκαν 15,81 kg/κάτοικο όταν ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 110 kg/κάτοικο.
