Εγκλωβισμένη σε ένα ιδιότυπο τέλμα βρίσκεται η πραγματική οικονομία, όπως δείχνουν τα περισσότερα στοιχεία και όπως συνομολογούν οι περισσότεροι παράγοντες της αγοράς. Και, καθώς το 2016 πλησιάζει στο τέλος του, χρειάζονται τολμηρές κινήσεις για να αντιστραφεί η κατάσταση.
Οι εκτιμήσεις για επιστροφή στην ανάπτυξη, ακόμα και μετά τον ανασχηματισμό, μοιάζουν με λόγια κενά περιεχομένου, όταν στο επίκεντρο του δημόσιου λόγου είναι θέματα όπως οι τηλεοπτικές άδειες ή οι πολιτικές ισορροπίες στην Ευρώπη εν όψει (όποτε και εφόσον) τεθεί το ζήτημα του δημόσιου χρέους. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η χώρα κοιτάζει το δάσος την ώρα που θα έπρεπε να κοιτάζει (και να φροντίζει) το δέντρο.
Δεν λείπουν, βέβαια, και οι αισιόδοξες εκτιμήσεις, με τις απαραίτητες -εδώ και… 7 χρόνια- προϋποθέσεις (όπως πολιτική σταθερότητα, άμεσες κινήσεις σε συγκεκριμένα μέτωπα κ.λπ.) και παρότι το ποτήρι μπορεί να μοιάζει τώρα μισοάδειο, όμως οι λύσεις υπάρχουν.
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν παράγοντες της αγοράς, καλώντας το νέο κυβερνητικό σχήμα να ασχοληθεί με τα τρέχοντα και καυτά προβλήματα της οικονομίας και όχι να περιορίζεται στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς και στα ζητήματα των τηλεοπτικών αδειών.
Τα τελευταία νέα από την αγορά θέτουν εν αμφιβόλω τις προσδοκίες όσων μιλούν για ισχυρή ανάκαμψη από το 2017 και ειδικότερα προκαλούν έντονο σκεπτικισμό ειδήσεις όπως οι παρακάτω:
– Το συνεχιζόμενο σίριαλ λουκέτων γνωστών παραγωγικών μονάδων, με τελευταίο παράδειγμα το εργοστάσιο της εταιρείας Pepsico στα Οινόφυτα.
– Οι έρευνες αγοράς που αναφέρονται σε μια αξιοσημείωτη μείωση (και κατ’ όγκο και ακόμη περισσότερο σε αξία) της ιδιωτικής κατανάλωσης, η οποία επεκτείνεται ακόμη και στα λεγόμενα είδη πρώτης ανάγκης.
– Τα στατιστικά στοιχεία, που δείχνουν πως τα μισά περίπου νοικοκυριά της χώρας έχουν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς το ελληνικό Δημόσιο, ενώ πολλά από αυτά οφείλουν ταυτόχρονα σημαντικά ποσά στις τράπεζες και σε τρίτους. Είναι πλέον προφανές ότι η φοροδοτική ικανότητα του μισού πληθυσμού έχει εξαντληθεί.
– Τα ευρήματα σφυγμομετρήσεων που δείχνουν τη μεγάλη πλειοψηφία των συμπολιτών μας να προβλέπει επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης κατά το επόμενο δωδεκάμηνο.
Το κυβερνητικό σενάριο μιλά για ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης μέσα στο Νοέμβριο, για υιοθέτηση των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος πριν από το τέλος της χρονιάς και ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ (QE) στις αρχές του 2017. Ωστόσο, αν και εφικτό, χαρακτηρίζεται «φιλόδοξο» από αρμόδια πηγή της ευρωζώνης, καθώς το νέο κυβερνητικό σχήμα καλείται να κινηθεί πολύ γρήγορα.
Τι ζητά η αγορά
Τα αιτήματα των παραγωγικών τάξεων μπορούν να χωριστούν σε τρεις κυρίως κατηγορίες.
– Η πρώτη αφορά το υπάρχον καθεστώς υπερφορολόγησης του επιχειρείν, μιας επιβάρυνσης που δεν αφορά μόνο τους εταιρικούς φορολογικούς συντελεστές, αλλά κυρίως επεκτείνεται και περιλαμβάνει το επιχειρηματικό κόστος. «Ας μας πει ότι θα φορολογήσει τα κέρδη μας με 50% και 60% για τα επόμενα δύο-τρία και εμείς θα το δεχτούμε. Τώρα όμως κάνει κάτι πολύ διαφορετικό, καθώς η υπερφορολόγηση επιβαρύνει υπερβολικά το κόστος μας, είτε μιλάμε για καύσιμα, είτε για ασφαλιστικές εισφορές, είτε για ΕΝΦΙΑ και επιτόκια χορηγήσεων. Και σαν να μην έφτανε αυτό, υπερφορολογεί και τους πελάτες μας με ΦΠΑ 24%, από τους υψηλότερους στην Ευρώπη», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
– Η δεύτερη κατηγορία αιτημάτων σχετίζεται με μια σειρά «έξυπνων» πολιτικών που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν, τις οποίες η κυβέρνηση δείχνει να αποδέχεται, αλλά τελικά φαίνεται να σκοντάφτουν στην τρόικα. Έτσι, ως τέτοια μέτρα προτείνονται σχέδια για δημιουργία «ειδικών οικονομικών ζωνών» ή η υιοθέτηση σοβαρών κινήτρων για τον επαναπατρισμό των καταθέσεων και
– τέλος, οι επιχειρηματίες ζητούν πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα από την κυβέρνηση σε θέματα αντιμετώπισης της γραφειοκρατίας, αλλά και υλοποίησης διαρθρωτικών αλλαγών. «Αρκούν μερικές δομικές αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο και η πολιτική στήριξη στο θεσμό των ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα) για να προσελκυστούν πολύ σημαντικές επενδύσεις», υποστηρίζει πρόεδρος εισηγμένης εταιρείας, συμπληρώνοντας πως «όσο περισσότερο η κυβέρνηση καθυστερεί, τόσο η κατάσταση στην οικονομία θα χειροτερεύει και τόσο η πολιτική της εικόνα θα φθείρεται. Ακούμε πως τα δημοσκοπικά ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ υποχωρούν. Αν τα στελέχη τους θέλουν να ανακτήσουν το χαμένο έδαφος, δεν έχουν παρά να προχωρήσουν στις απαιτούμενες αλλαγές, που θα δημιουργήσουν νέες δουλειές και αισιοδοξία στον κόσμο».
Το αισιόδοξο σενάριο
Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον θα μπορούσε να υπάρξει θετικό σενάριο για την ελληνική οικονομία. Και δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν πως «κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, ναι». Τα δύο βασικότερα επιχειρήματά τους είναι η ύπαρξη πολιτικής βούλησης από την πλευρά των Ευρωπαίων να διατηρήσουν την Ελλάδα στην ευρωζώνη και επίσης το πολύ χαμηλό σημείο της οικονομίας στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα.
«Αν καταφέρουμε να τρέξει το ΕΣΠΑ, να προχωρήσουμε ορισμένες ιδιωτικοποιήσεις και να προσελκύσουμε λίγες μεγάλες επενδύσεις, τότε η χώρα θα μπορούσε να κερδίσει στοίχημα της ανάκαμψης», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Στο θέμα αυτό αναφέρθηκε επίσης και ο γνωστός επιχειρηματίας, κ. Ευάγγελος Μυτιληναίος, υποστηρίζοντας πως η ελληνική οικονομία θα απογειωθεί εφόσον ολοκληρωθούν τρία παρακάτω ορόσημα: α) Η δεύτερη αξιολόγηση, β) Η επίλυση του ζητήματος του χρέους, και γ) η αγορά ελληνικών ομολόγων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Σ’ αυτό το περιβάλλον, ο Γενικός Δείκτης του Χ.Α. κινείται σε ένα στενό περιθώριο διακυμάνσεων με αρκετά χαμηλούς τζίρους, όπου οι ξένοι θεσμικοί τηρούν στάση αναμονής, χωρίς τίποτε να δείχνει πως θα μπορούσαν να μεταβάλουν τη στάση τους αυτή στο ορατό μέλλον. Επί του παρόντος, φαίνεται να κρίνουν πως τα ρίσκα δείχνουν να είναι μεγαλύτερα από τις προσδοκώμενες αποδόσεις (ιδίως σε μια περίοδο έντονης διεθνούς αβεβαιότητας) και έτσι περιμένουν περαιτέρω κυβερνητικές κινήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση.
Και από την άλλη πλευρά, εξακολουθούν να υπάρχουν κάποιοι μεσο-μακροπρόθεσμοι αγοραστές που χτίζουν θέσεις σε επιλεγμένες μετοχές του Χ.Α. (λ.χ. ΟΠΑΠ, ΟΤΕ, Μυτιληναίος, Τιτάν, Folli Follie, Jumbo) και που θα τεστάρουν τις επιλογές τους μέσα στο Νοέμβριο, όταν αρκετές από αυτές θα ανακοινώσουν αποτελέσματα εννεαμήνου.
euro2day.gr
