Μειωµένα τέλη ακόµα και άνω του 25% θα µπορούν να πληρώνουν οι δηµότες των δήµων που εµφανίζουν ισχυρές επιδόσεις στην ανακύκλωση, σύµφωνα µε τις προβλέψεις του σχεδίου Κοινής Υπουργικής Απόφασης των υπουργείων Περιβάλλοντος και Εσωτερικών για τον κανονισµό τιµολόγησης των Φορέων ∆ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟ∆ΣΑ), που τέθηκε σε δηµόσια διαβούλευση έως τις 21 Ιανουαρίου.
Το ποσοστό µείωσης της εισφοράς των δήµων στους Φορείς ∆ιαχείρισης Αποβλήτων αναµένεται να µετακυλιστεί στα δηµοτικά τέλη, µε τα οποία θα χρεώνονται οι δηµότες των ΟΤΑ που προωθούν την ανακύκλωση.
Παράλληλα, µε περιβαλλοντική εισφορά ύψους 10 ευρώ ανά τόνο των αποβλήτων που οδηγούνται σε ταφή θα χρεώνονται οι ΟΤΑ που καθυστερούν την ολοκληρωµένη διαχείριση απορριµµάτων, όπως προβλέπει πρόταση νοµοθετικής ρύθµισης του υπουργείου Περιβάλλοντος για την κυκλική οικονοµία, η οποία βρίσκεται επίσης σε διαβούλευση. Με αυτήν θεσµοθετείται περιβαλλοντική εισφορά ύψους 10 ευρώ ανά τόνο µη επεξεργασµένων διατιθέµενων αποβλήτων στους ΦΟΔΣΑ.
Αντικατάσταση
Η εισφορά θα αντικαταστήσει το ειδικό τέλος ταφής που καταργείται (35 ευρώ), θα αρχίσει να εφαρµόζεται από την 1η Ιουλίου 2019 και θα αυξάνεται κάθε χρόνο κατά 5 ευρώ, αρχίζοντας από την 1/1/2021 έως τα 35 ευρώ ανά τόνο (αντί των 60 του φόρου ταφής).
Η περιβαλλοντική εισφορά θα διατίθεται αποκλειστικά για τη χρηµατοδότηση έργων κυκλικής οικονοµίας, ενώ θα µειώνεται ανάλογα µε την πρόοδο των προβλεπόµενων µονάδων επεξεργασίας αποβλήτων.
Ετσι η περιβαλλοντική αδειοδότηση µονάδας επεξεργασίας θα πριµοδοτείται µε µείωση της εισφοράς κατά 35%, η σύµβαση κατασκευής µε 70%, ενώ η λειτουργία της θα απαλλάσσεται από την περιβαλλοντική εισφορά. Στόχος των δύο ρυθµίσεων είναι η εφαρµογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει». Ωστόσο στο στάδιο αυτό δεν προβλέπεται κάποια απευθείας επιβράβευση των δηµοτών που ανακυκλώνουν, δεδοµένου ότι ο υπολογισµός του τελικού ύψους των δηµοτικών τελών µε τα οποία χρεώνεται ο δηµότης θα εξακολουθήσει να προκύπτει από το εµβαδόν του ακινήτου.
Οσο περισσότερο προωθούν οι δήµοι την ανακύκλωση τόσο θα αυξάνονται τα οφέλη για τους πολίτες
Αναλυτικά, όπως ορίζει η ΚΥΑ, οι εισφορές των ΟΤΑ στους ΦΟ∆ΣΑ θα αποµειώνονται από 5% έως 25% ανάλογα µε τις επιδόσεις των δήµων στην ανακύκλωση και τη χωριστή συλλογή συσκευασιών και βιοαποβλήτων (υπολείµµατα τροφών και πράσινα απόβλητα), δηλαδή τη διαλογή στην πηγή ή στον «καφέ» κάδο. Συγκεκριµένα προβλέπονται µειώσεις 5%-25% για την:
- Προετοιµασία για επαναχρησιµοποίηση και ανακύκλωση αποβλήτων συσκευασιών σε σχέση µε τα συνολικά αστικά απόβλητα που διαχειρίζεται ο ΟΤΑ.
- Χωριστή συλλογή και ανακύκλωση σε σχέση µε τα συνολικά αστικά απόβλητα του ΟΤΑ.
Το ποσοστό της µείωσης της ετήσιας εισφοράς των ΟΤΑ προς τους ΦΟ∆ΣΑ θα µπορεί να αποµειώνεται και άλλο εφόσον προχωρούν σε πιο «φιλικές» για το περιβάλλον λύσεις, όπως οι µονάδες επεξεργασίας αποβλήτων κ.λπ. Συγκεκριµένα, βάσει της ΚΥΑ, η ταφή των αποβλήτων ή υπολειµµάτων από µεγάλες µονάδες επεξεργασίας χωριστά συλλεγέντων αποβλήτων θα έχει την υψηλότερη έως και τριπλάσια χρέωση συγκριτικά µε τη διαλογή στην πηγή.
Η επεξεργασία των αποβλήτων σε µονάδες µηχανικής βιολογικής επεξεργασίας (ΜΕΑ) θα έχει χαµηλότερη χρέωση από την ταφή, αλλά υψηλότερη από την ανάκτηση αποβλήτων που έχουν χωριστεί στην πηγή. Αντίστοιχα, η ανάκτηση χωριστά συλλεγέντων αποβλήτων θα έχει τη χαµηλότερη χρέωση, ενώ η πρόληψη και η προετοιµασία για επαναχρησιµοποίηση θα απαλλάσσουν τους ΟΤΑ από τα αντίστοιχα κόστη διαχείρισης.
Ειδικά προνοµιακά τιµολόγια προβλέπονται για λόγους επιτακτικού δηµοσίου συµφέροντος, όπως στρατιωτικές εγκαταστάσεις, δοµές προσωρινής υποδοχής και φιλοξενίας πολιτών τρίτων χωρών και για τη διαχείριση αποβλήτων από φυσικές καταστροφές, καθώς επίσης και σε περιπτώσεις γεωγραφικών, πληθυσµιακών και άλλων ιδιαιτεροτήτων ενός ΟΤΑ, όπως οι ορεινοί και νησιωτικοί δήµοι που είναι µέλη ηπειρωτικών ΦΟ∆-ΣΑ και των ΦΟΔΣΑ Κρήτης. Να σηµειωθεί ότι η πιλοτική χρήση του καφέ κάδου στον ∆ήµο Βριλησσίων έχει µειώσει ήδη το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων στον δήµο κατά περίπου 25%.
Ωστόσο τα γενικά αποτελέσµατα της ανακύκλωσης στους δήµους θεωρούνται πενιχρά. Ακόµα και η πρόβλεψη για υποχρεωτική διαλογή στην πηγή σε χώρους συνάθροισης κοινού, δηµόσια κτίρια κ.λπ. έχει εφαρµοστεί µέχρι τώρα µόνο αποσπασµατικά, παρά το γεγονός ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει αποστείλει πρόσφατα και σχετική επιστολή για την εφαρµογή της.
Συντάκτρια Μαρία Λιλιοπούλου
