Τη συμφωνία Τουρκίας- Λιβύης αποδόμησε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη συζήτηση που είχε με τον Αντιπρόεδρο του Atlantic Council, Damon M. Wilson στο πλαίσιο της επίσκεψης του στις ΗΠΑ, ενώ ταυτόχρονα χαρακτήρισε προτεραιότητα του την αναβάθμιση των μαχητικών αεροσκαφών F16 αλλά και την προμήθεια F35 και στάθηκε ιδιαίτερα στον East Med. Έδωσε έτσι και μία πρόγευση του τι θα συζητήσει απόψε με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.
Ο πρωθυπουργός αναφερόμενος ειδικότερα στην αμυντική συνεργασία Ελλάδας- ΗΠΑ, δήλωσε ότι “εξετάζουμε την πιθανότητα η Ελλάδα να συμμετάσχει στο πρόγραμμα των F35, αποτελεί προτεραιότητα για μένα”, κάλεσε όμως τους Αμερικανούς να λάβουν υπόψη ότι η χώρα μας δεν μπορεί να ξοδέψει όσα θέλει για τα εξοπλιστικά καθώς πρέπει να έχει τον αναγκαίο δημοσιονομικό χώρο.
Υπενθύμισε ότι η Ελλάδα είναι μέλος του ΝΑΤΟ από τη δεκαετία του 1950, μέλος της ΕΟΚ από το 1979, μέλος της Ευρωζώνης και της συνθήκης Σένγκεν και πρόσθεσε: “Έχουμε τις ίδιες αρχές, πολεμήσαμε μαζί σε πολέμους, καμία φορά το ξεχνάμε αλλά είναι πολύ σημαντικό. Είμαστε αξιόπιστος εταίρος”.
Αναφέρθηκε επίσης στις τριμερείς συνεργασίες Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ και Ελλάδας- Κύπρου- Αιγύπτου και χαρακτήρισε τον EastMed ορόσημο που δείχνει γιατί η Ανατολική Μεσόγειος είναι σημαντική για τις ΗΠΑ, ποιοι είναι οι εταίροι των ΗΠΑ στην περιοχή και γιατί οι εταίροι αυτοί πρέπει να στηριχθούν, όπως είπε με νόημα.
Σημείωσε ότι η Ευρώπη μέσω μίας “συμμαχίας προθύμων” θα αποκτήσει δική της αμυντική πολιτική, αλλά το ΝΑΤΟ παραμένει η βασική συμμαχία της Δύσης. Χαρακτήρισε όμως απαράδεκτο ένας σύμμαχος να προκαλεί ένα άλλο μέλος της συμμαχίας και τονισε ότι στο πλαίσιο μίας συμμαχίας αυτό δεν μπορεί να παραγνωρίζεται. Η Τουρκία, τόνισε ο κ.Μητσοτάκης, φέρεται εξαιρετικά προκλητικά αλλά παραμένει μέλος της Συμμαχίας και αυτό πρέπει να συζητηθεί. Εκανε επίσης λόγο για σημαντικές επιπλοκές ασφαλείας, καθώς όπως σημείωσε με νόημα δεν μπορεί κανείς να πουλήσει F35 σε χώρες που έχουν προμηθευτεί το ρωσικό σύστημα S400.
Επανερχόμενος στον EastMed, ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε τον αγωγό αυτό πολύ σημαντικό στοιχείο της σχέσης Ελλάδας- ΗΠΑ. Εκτίμησε ότι είναι προς συμφέρον και της Ευρώπης και των ΗΠΑ να διαφοροποιηθούν οι ενεργειακές πηγές, απαντώντας έτσι και στις γερμανικές ανησυχίες για το συγκεκριμένο αγωγό, ενώ δήλωσε ότι η Ελλάδα θα είναι στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας. Σημείωσε ότι ο έτερος αγωγός TAP που θα φέρνει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν μέσω Τουρκίας, Ελλάδας, Αλβανίας και Ιταλιας στην Ευρώπη θα είναι λειτουργικός το 2020. Σημείωσε ότι η Ελλάδα κοιτά να ενισχύσει τη δυνατότητα της να εισάγει υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και να αυξήσει τη χωρητικότητα στη Ρεβυθούσα και τις δυνατότητες πλωτών μέσων αποθήκευσης, ενώ ανέφερε ότι αυτό αφορά και τη μεταφορά αμερικανικού LNG στην ευρωπαϊκή αγορά.
Χαρακτήρισε τον EastMed ένα φιλόδοξο, μακροπρόθεσμο σχέδιο, που θα φέρει αέριο από τη Μεση Ανατολή στην ευρωπαϊκή αγορά, τονίζοντας ότι η Μέση Ανατολή είναι η μόνη αποδεδειγμένη πηγή φυσικού αερίου στην οποία η Ευρώπη έχει πρόσβαση και πως ο καλύτερος τρόπος να μεταφερθεί αυτό το αέριο στην Ευρώπη είναι ο αγωγός που περνά απο Κύπρο, Ελλάδα και Ιταλία.
Κληθείς να σχολιάσει τη συμφωνία Τουρκίας- Λιβύης και την αυριανή επίσκεψη Πούτιν στην Τουρκια για τον Turk Stream, ο κ.Μητσοτάκης καταρχήν επισήμανε: “Δεν θέλουμε να αποκλείσουμε κανέναν από ενεργειακές συνεργασίες στην ανατολική Μεσόγειο εφόσον σέβονται το διεθνές δικαιο και τους κανόνες του παιχνιδιου άρα ο East Med δεν στρέφεται κατά της Τουρκίας, όμως η Τουρκία δε σκέφτεται με τον ίδιο τρόπο. Θα ήμουν χαρούμενος αν η Τουρκία επανεξέταζε τη θέση της” και τόνισε:
“Η Συμφωνία Τουρκίας- Λιβύης για τις θαλάσσιες ζώνες ειναι νομικά κενή και γεωγραφικά γελοία. Δείτε το χάρτη και θα δείτε ότι δεν υπάρχουν σύνορα μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης. Η συμφωνία υποθέτει ότι η Κρήτη δεν έχει ΑΟΖ, πράγμα που πάει αντίθετα σε ότι ξέρουμε από το διεθνές δικαιο. Δεν έχει περάσει από το κοινοβούλιο της Λιβύης. Αρα η συμφωνία δεν έχει νομική βάση και δεν παράγει νομικά αποτελέσματα. Αλλά είναι ενδεικτικό του πως σκέπτεται η Τουρκία στην ανατολική Μεσόγειο”.
Ο κ.Μητσοτάκης σημείωσε επίσης ότι: “Εχουμε τις διαφορές μας με την Τουρκία αλλά την ίδια στιγμή είμαστε ανοιχτοί στο να κρατησουμε ανοιχτούς τους διαυλους διαλόγου”. Αναφέρθηκε στην επανέναρξη των ΜΟΕ σε λιγες ημέρες και πρόσθεσε: “Για τις διαφορές μας με την Τουρκία για τις θαλάσσιες ζώνες που είναι η κυρία διαφωνία μας, είπα ότι ειμαστε ανοιχτοί να πάμε στη Χάγη αλλά για να πάμε εκεί πρέπει να απόσχουμε από κάθε δραστηριότητα που αυξάνει την κλιμάκωση και την ένταση”, ενώ ξεκαθάρισε: “Δε θα δεχθούμε καμία παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας”.
Η Βόρεια Μακεδονία, το Ιράν και η Κίνα
Ως προς την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων ο κ.Μητσοτάκης δήλωσε ότι η Ελλάδα δε θέλει να κλεισει η Ευρώπη την πορτα σε Βορεια Μακεδονία και Αλβανία αλλά πως η χώρα μας θέτει σαφείς όρους και στις δύο χώρες. Εξέφρασε δεν την ελπίδα ότι στο Ζάγκρεμπ το Μάιοι, οι Γαλλοι και οι Δανοί θα επανεξετάσουν τις θέσεις τους.
Ο πρωθυπουργός εκλήθη να σχολιάσει και το λεπτό θέμα του Ιράν μετά τη δολοφονία Σουλεϊμανί. Είπε ότι η Ελλάδα είναι σύμμαχος με τις ΗΠΑ και πως οι δύο χώρες παρέμειναν σύμμαχοι σε δύσκολες εποχές. Ανεφερε ότι αυτή η απόφαση ελήφθη με βάση τα συμφέροντα των ΗΠΑ, τις οποίες η Ελλάδα στηρίζει, αλλά πρόσθεσε ότι υπάρχει ανησυχία στην περιοχή για ενδεχόμενη κλιμάκωση και πως “πρέπει να γίνουν προσπάθειες να προχωρήσουμε μπροστά και να αποκλιμακώσουμε την κρίση”, εκφράζοντας την ελπίδα ότι αυτό είναι ένα μήνυμα που θα λάβουν όλες οι πλευρές. Παραδέχθηκε ότι “έχουμε πολύ στενούς δεσμούς με τις αραβικές χώρες” αλλά πρόσθεσε “Δεν ξεχνάμε ποιοι είναι οι σύμμαχοι μας και που ανήκουμε γεωπολιτικά”. Δήλωσε εξάλλου ότι παραμένει πάντα πιστός στις διατλαντικές σχέσεις.
Δέχθηκε επίσης ερωτήσεις και για την Κίνα, η διείσδυση της οποίας στην Ευρώπη και την Ελλάδα ανησυχεί ιδιαίτερα τις ΗΠΑ. Ο κ.Μητσοτάκης υπενθύμισε ότι η κινεζική επένδυση στο λιμάνι του Πειραιά αποδείχθηκε πολύ θετική για τη χώρα μας και τη μετέτρεψε στο πρώτο λιμάνι της Μεσογείου. Σημείωσε ότι ο Πειραιάς είναι το σημείο εισόδου στην Ευρώπη για προϊόντα από Ασία και Αφρική, σχολιάζοντας ότι θα ήταν αφελές εκ μέρους της Ελλάδας να μην το εκμεταλλευτεί αυτό, ενώ δήλωσε ότι πιστεύει στο ελεύθερο εμπόριο. Καθησύχασε όμως και ταυτόχρονα “έριξε το μπαλάκι” στους Αμερικανούς, λέγοντας ότι η Ελλάδα δεν είναι υπερεκτεθειμένη σε κινεζικές επενδύσεις και πως στόχος του ιδίου είναι η χώρα μας να έχει διαφοροποιημένες επενδύσεις, προσθέτοντας πως θα ιδιωτικοποιηθούν και νέα λιμάνια και πως η Αθήνα προσβλέπει σε επενδύσεις από αμερικανικές εταιρείες.
Αισιοδοξία για τα πρωτογενή ενόψει συνάντησης με Γκεοργκίεβα
Ο πρωθυπουργός εξάλλου απηύθυνε γενικότερα κάλεσμα στους Αμερικανούς για επενδύσεις στην Ελλάδα και έθιξε και την ανάγκη μείωσης των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων.
“Οι πολίτες, με τις εκλογές της 7ης Ιουλίου, μας έδωσαν εντολή να αλλάξουμε τη χώρα, να αφήσουμε πίσω την κρίση και να οδηγηθούμε στην ανάπτυξη. Έχουμε ισχυρή πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο. Είναι μεγάλο αβαντάζ για εμάς να λαμβάνουμε γρήγορα αποφάσεις. Ψηφίσαμε πολλά νομοσχέδια. Αποπληρώσαμε τα ακριβά δάνεια του ΔΝΤ. Χαμηλώνουμε τους φόρους. Υπάρχει μία γενική αίσθηση ότι η Ελλάδα είναι ανοιχτή για νέες δουλειές. Είμαι ικανοποιημένος με όσα έχουμε πετύχει μέχρι τώρα”, είπε.
Ενόψει της συνάντησης του σε λίγη ώρα με τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, ο κ.Μητσοτάκης εξέφρασε την πεποίθηση ότι το Ταμείο θα σταθεί στο πλευρό της Ελλάδας σε αυτό το θέμα.
“Το 3,5% ήταν μία συμφωνία όταν υπήρχε ανησυχία για τη σταθερότητα. Ήταν απαραίτητο όταν δεν υπήρχε εμπιστοσύνη. Υπήρχε ανησυχία ότι αν δώσουμε χώρο θα γίνουν και πάλι όσα οδήγησαν τα προηγούμενα χρόνια στην κρίση. Πρέπει να αλλάξουμε το 3,5%, ξεκινώντας από το 2021. Είχα πει ότι δε θα το φέρω στο προσκήνιο από την πρώτη στιγμή, καθώς χρειαζόμουν χρόνο να χτίσω αξιοπιστία. Θα ξεκινήσουμε τις συζητήσεις με τους εταίρους. Θα έχουμε τη στήριξη του ΔΝΤ, που έχει ταχθεί υπέρ της μείωσης. Θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε το χώρο που θα μας δοθεί για περαιτέρω μειώσεις φόρων. Ένα 20% σε κινήσεις για την αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας” δήλωσε ειδικότερα ο κ.Μητσοτάκης.