Τρία σενάρια εξετάζει το Υπουργείο Εσωτερικών για τη διαχείριση του θέματος της χωροταξικής διαίρεσης του ενιαίου Δήμου της Ρόδου στα πλαίσια του νομοσχεδίου για τη βελτίωση του Καλλικράτη, που προγραμματίζεται να κατατεθεί άμεσα στη Βουλή.
Το πρώτο σενάριο θέλει την κατάθεση νομοσχεδίου με ένα άρθρο, που θα προβλέπει την διαίρεση των μεγάλων ενιαίων νησιωτικών Δήμων συμπεριλαμβανομένης και της Ρόδου ή την κατάθεση ενός Ν/Σ, ενιαίου, στο οποίο θα περιλαμβάνεται και η διάσπαση.
Το δεύτερο την απάλειψη της Ρόδου εξαιτίας των αντιδράσεων του “βαθέος ΠΑΣΟΚ» ή έστω την κατάτμηση του εναίου άρθρου σε επιμέρους, προκειμένου να επιχειρηθεί η καταψήφισή τους.
Το τρίτο σενάριο θέλει πέντε βουλευτές να έχουν έτοιμη προς κατάθεση τροπολογία που θα προβλέπει πράγματι τη διαίρεση των νησιωτικών Δήμων σε περίπτωση που αποφασιστεί να μην αγγιχθεί το θέμα του χωροταξικού.
Σημειώνεται ότι θεωρείται σχεδόν σίγουρη η διάσπαση της Λέσβου, της Κέρκυρας και της Κεφαλονιάς ενώ υπάρχουν πιέσεις για να απαλειφθούν η Ρόδος και η Σάμος, πράγμα, όμως, που θα σήμαινε δημοκρατική εκτροπή, ίσως και συνταγματική.
Υποστηρίζεται μάλιστα ότι σε περίπτωση που απαλειφθούν τα δύο προαναφερόμενα νησιά, η ομόθυμη στήριξη των 153 βουλευτών της συγκυβέρνησης, θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη!
Στον αντίποδα όμως τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ, όσο και οι ΑΝΕΛ έχουν ταχθεί υπέρ της διάσπασης των ενιαίων νησιωτικών Δήμων.
Ενώπιον της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, που εξέτασε το υπό κατάθεση νομοσχέδιο, που θα περιλαμβάνει και τα άρθρα για την τροποποίηση του Καλλικράτη, είχαν ειπωθεί ουκ ολίγα για τις προθέσεις του υπουργείου.
Η συζήτηση, όπως απεκάλυψε η “δημοκρατική”, είχε γίνει την 22α Ιανουαρίου 2014 στην Αίθουσα «Προέδρου Αθανασίου Κων. Τσαλδάρη», του Μεγάρου της Βουλής.
Θέμα της ημερήσιας διάταξης ήταν η σύσταση Ομάδας Εργασίας για την επεξεργασία της επόμενης φάσης του Προγράμματος «Καλλικράτης – Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης».
Στο πρακτικό της επιτροπής, που φέρνει η «δ» σήμερα στο φως της δημοσιότητας, ο Υπουργός Εσωτερικών ενημέρωσε εισαγωγικά ότι το Υπουργείο Εσωτερικών έχει κάνει ήδη ορισμένα βήματα για το νοικοκύρεμα και τον εξορθολογισμό της λειτουργίας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Ο κ. Παύλος Βογιατζής έθεσε πρώτος το θέμα του χωροταξικού των Δήμων.
Απευθυνόμενος στον Υπουργό είπε και τα εξής:
“Οι νησιωτικές περιοχές είναι ένα ειδικό κομμάτι του «Καλλικράτη», το οποίο δεν πήγε καλά και θα πρέπει να το επανεξετάσουμε”.
Η κ. Μαρίνα Χρυσοβελώνη, ανέφερε τα εξής:
“Ο ν. 3852/2010 προσπάθησε να θέσει τους ΟΤΑ μέσα σε ένα εντελώς ανελαστικό πλαίσιο, ιδιαίτερα μέσω αναγκαστικών συνενώσεων. Και λέω, κύριε Πρόεδρε, «συνενώσεων» και όχι «συγχωνεύσεων», γιατί, όπως έδειξε η πράξη, σε πολλές περιπτώσεις επρόκειτο απλώς για διοικητικές συρραφές, οι οποίες δεν εξυπηρέτησαν κανέναν απολύτως σκοπό. Έτσι, λοιπόν, είχαμε την δημιουργία τεράστιων μη λειτουργικών δήμων, και φέρνω ένα παράδειγμα, τη Λέσβο, που μόνο κατ’ όνομα ενοποιήθηκαν οι προϋπάρχοντες ΟΤΑ σε ένα νέο «καλλικρατικό» μόρφωμα.
Όπως έχει δείξει και η σχετική μελέτη του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης, πρέπει να υπάρξει σε τέτοιες περιπτώσεις ένας νέος χωροταξικός σχεδιασμός με την δημιουργία περισσότερων δήμων. Αναφέρω χαρακτηριστικά, κύριε Υπουργέ, την πρόταση του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης για τη δημιουργία 5 δήμων στη Λέσβο. Όπως μου θύμισε χθες ο Γραμματέας του Κινήματός μας, κ. Γαληνός, υπάρχει μάλιστα και σχετική δέσμευση του Πρωθυπουργού, ως τότε Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, για την εφαρμογή της μελέτης του Ινστιτούτου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης”.
Ο κ. Νικόλαος Καραθανασόπουλος ανέφερε τα εξής:
“Η χωροταξία δεν είναι το Α και το Ω του «Καλλικράτη». Θεωρούμε ότι ήταν μια συνειδητή επιλογή, εντασσόμενη στις συνολικότερες προσαρμογές του αστικού κράτους και των δομών του – τόσο σε περιφερειακό, όσο σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο – στις νέες ανάγκες που έχει σήμερα το κεφάλαιο”.
Ο Υπουργός Εσωτερικών ανέφερε επί του προκειμένου τα εξής:
“Δεν βάζουμε αυτή τη στιγμή μια συζήτηση εάν ο «Καλλικράτης» είναι σωστός, εάν δεν είναι σωστός, εάν δεν έπρεπε να γίνει, εάν λειτούργησε σωστά ή δεν λειτούργησε σωστά. Υπάρχει αυτή τη στιγμή μια μεγάλη μεταρρύθμιση η οποία έχει γίνει.
Αυτή τη στιγμή με αυτό τον τρόπο γίνεται η διαχείριση των τοπικών κοινωνιών. Αυτό το νομοθετικό πλαίσιο που υπάρχει από την εφαρμογή του έχει συγκεκριμένα προβλήματα, έχει συγκεκριμένες δυσλειτουργίες. Αυτό, λοιπόν, που εγώ παρακαλώ και το ξαναθέτω στο τραπέζι είναι να δούμε πέρα από τις ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές μας, να βάλουμε κάτω να δούμε την επόμενη φάση του «Καλλικράτη», που ούτως ή άλλως πρέπει να γίνει, να μπορέσουμε πραγματικά να δώσουμε αυτές τις αλλαγές που θα κάνουν πιο αποτελεσματική τη λειτουργία των Οργανισμών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Ζητούμενο είναι οι πολίτες, οι δημότες, να έχουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής όσον αφορά το θέμα των σχέσεών τους με τους δήμους.
Μπαίνω σε συγκεκριμένα ζητήματα. Χωροταξικό: Έχω τοποθετηθεί, έχω διαβουλευτεί με την ΚΕΔΕ, νομίζω ότι είναι σε όλους γνωστό ότι με βάση και την πρόταση της ΚΕΔΕ για τα πέντε μεγάλα νησιά υπήρχε μια τοποθέτηση να σπάσουν αυτά, διότι δεν ήταν λειτουργικά. Θα αναφέρω ένα απλό παράδειγμα. Θα αναφέρω δύο δήμους, τον δήμο της Λέσβου και το δήμο του Ρεθύμνου. Αναφέρω δύο παραδείγματα για να δείτε τη διαφορά, είναι μια προσωπική άποψη και επειδή την έθεσαν πολλοί συνάδελφοι, θα ήθελα να την καταθέσω.
Πριν από τον «Καλλικράτη», αν θυμάμαι καλά, στο δήμο Ρεθύμνου ήταν 11 δήμοι και έμειναν 5 μετά τον «Καλλικράτη», ο δήμος Λέσβου ήταν 13 δήμοι και έγινε 1. Ο δήμος Λέσβου είναι σαφώς πολύ μεγαλύτερος από το Ρέθυμνο και σε έκταση και σε πληθυσμό. 11 στο Ρέθυμνο έγιναν 5 και 13 στη Λέσβο και έγιναν 1. Το αναφέρω ως παράδειγμα για τη λογική της δυσλειτουργίας. Στο συγκεκριμένο θέμα υπήρχαν συγκεκριμένες ενστάσεις και γι’ αυτό το λόγο αυτή τη στιγμή δεν μπαίνει στο τραπέζι. Από κει και πέρα, επειδή με ρώτησε και ο συνάδελφος από τη Ν.Δ., εάν αυτό το πράγμα θα μπει, είναι θέμα της Επιτροπής. Εάν η Επιτροπή κρίνει ότι θα πρέπει να το ανοίξουμε, δεν έχουμε κανένα λόγο να μην το ανοίξουμε. Είπα από την αρχή ότι δεν βάζουμε κάποιο συγκεκριμένο πλαίσιο – αυτό το αγγίζουμε, αυτό δεν το αγγίζουμε, αυτό το συζητάμε, το άλλο δεν το συζητάμε. Εδώ πραγματικά μπορούν να μπουν όλα τα θέματα με αφορμή την επόμενη φάση του «Καλλικράτη», την οποία σας θυμίζω ξανά θα έπρεπε να την έχουμε κάνει από τα τέλη του 2012….
Ακούστηκε από πολλούς συναδέλφους ότι αυτό έρχεται λίγο πριν από τις εκλογές, ειδικά αυτό το ζήτημα θα ήθελα να ξέρω τί σχέση έχει με τις εκλογές. Δηλαδή, μην προσπαθούμε όλα να τα αναγάγουμε στις όποιες πολιτικές μας διαφορές. Αυτό έχει να κάνει με τη λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με τη λειτουργία των δήμων και την λειτουργία των περιφερειών. Αυτό έχει να κάνει με το τώρα, που είναι στην προεκλογική περίοδο, αλλά κυρίως έχει να κάνει με το μετά, όπου οι νέες Αρχές που θα εκλεγούν από τις εκλογές θα έχουν να διαχειριστούν τα θέματα των δήμων τους. Εκεί πραγματικά είναι η ουσία. Δεν έχει να κάνει κάτι με το προεκλογικό παιχνίδι που έχει να κάνει με τις δημοτικές εκλογές, δεν είναι διακύβευμα αυτό για τον «Α» υποψήφιο, τον «Β» υποψήφιο, για το «Α» κόμμα ή το «Β» κόμμα. Έχει να κάνει πραγματικά με το πώς θα λειτουργήσουν οι δήμοι την επομένη, πώς θα λειτουργήσουν οι δήμοι αύριο είτε αυτό είναι σε περίοδο προεκλογική είτε δεν είναι σε προεκλογική περίοδο. Έχει να κάνει με την καθημερινότητα”.
Ο κ. Παναγιώτης Ρήγας εξέφρασε την άποψη ότι “με αυτή την οικονομική συγκυρία και με αυτές τις ανάγκες διαχείρισης των δημοσιονομικών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η ύπαρξη εκατοντάδων ή χιλιάδων Οργανισμών Αυτοδιοίκησης, όπως κάποιοι θέλουν να επανέλθουμε, θα ήταν ουσιαστικά η ταφόπλακα στην Αυτοδιοίκηση”.
Ο κ. Ν. Σηφουνάκης μίλησε στη συνέχεια για έναν δογματισμό ασύλληπτο ως προς τα νησιά:
“Κάθε νησί και Δήμος. Η Λέσβος είναι το δεύτερο νησί μετά την Κρήτη. Είναι ο μεγαλύτερος σε έκταση δήμος, είχε 13 δήμους κάνει ένα. Το Ρέθυμνο είναι το 1/4 σε έκταση σε σχέση με το νομό Ρεθύμνου, και είναι το 1/2 σε πληθυσμό. Αυτός έχει πέντε δήμους, εμείς έχουμε έναν. Δεν είναι ακόμα κι εκεί το θέμα. Το θέμα ποιο είναι; Ότι εξακολουθεί να υπάρχει, και λυπάμαι που το λέω, και μεταξύ κάποιων συναδέλφων ένας δογματισμός.
Εμείς θέλουμε να είναι αποτελεσματική η Βουλή εκεί που διαπιστώνουμε λάθη, και τα οποία πρέπει να τα διορθώνουμε. Γιατί αυτά τα λάθη πρέπει να διορθωθούν όταν δούμε όλο το πλέγμα του «Καλλικράτη» ανά την Ελλάδα, όταν δεν λειτουργεί τίποτα συγκεκριμένο;…
Έχετε την μελέτη του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που μιλούσε για 4 Δήμους, έχετε της ΚΕΔΕ που μιλούσε για 5. Εγώ ήρθα σε κόντρα τότε με τον κ. Ραγκούση, γιατί αλλού πήραμε τις θέσεις της ΚΕΔΕ και τις υλοποιήσαμε σε όσους δήμους έλεγε, και όπου δεν θέλαμε δεν τις πήραμε, γιατί είχαμε ένα δογματισμό, όσον αφορά τα νησιά. Ένα δογματισμός που δεν ήταν και πολύ αθώος.
Εύχομαι κ. Υπουργέ στο επόμενο νομοσχέδιο, και θέλω να πιστεύω με τη συμφωνία όλων, ότι για αυτό θα υπάρξει. Αυτή την αδικία δεν πρέπει να την παραπέμψουμε στις καλένδες”.
Ο κ. Βασίλειος Υψηλάντης ανεφερόμενος στο ζήτημα τόνισε ότι οι βουλευτές αναγκάστηκαν σε μια νύχτα να επιβάλουν χωροταξικά, να επιβάλουν θέσεις με δήθεν ακροάσεις και δήθεν συζητήσεις….
“Οι κοινωνίες μας βράζουν. Ιδιαίτερα, όπως είπε και ο συνάδελφος, ο κ. Σηφουνάκης, οι νησιωτικές κοινωνίες. Ήταν παραζάλη η δημιουργία μιας Περιφέρειας 47 νησιών. Κύριε Υπουργέ, αυτή η αντιαναπτυξιακή, η μη συμβατή με την ιστορία μας και τον πολιτισμό μας, συνένωση 47 νησιών, από την Κάσο μέχρι την Μύκονο και μέχρι την Σαντορίνη, θα πρέπει εδώ και τώρα να σταματήσει. Ο χωρισμός της Περιφέρειας αυτής είναι ήδη έτοιμος. Έχουμε ανεξάρτητες οικονομικές υπηρεσίες, ανεξάρτητους οργανισμούς και είναι ευκαιρία τώρα, όπως είπε ο κ. Σηφουνάκης, μαζί με κάποιους Δήμους, άμεσα με το νομοσχέδιο που θα διορθώνει καθημερινές ελλείψεις του «Καλλικράτη», να τις προχωρήσουμε. Κύριε Υπουργέ, δεν μπορούμε να περιμένουμε 5 χρόνια και νομίζω, ότι η Βουλή, όπως έχει διαχρονικά μέσα από πορίσματά της αναγνωρίσει τον ρόλο των Δωδεκανήσων, τον ρόλο των Κυκλάδων, των νησιών μας σαν ξεχωριστές οντότητες μέσα σε αυτήν την Ελληνική κοινωνία, θα το δεχθεί άμεσα χωρίς περιστολές και αναστολές.
Επιπλέον, κάτι ακόμα. Ας αφήσουμε αυτόν τον ελληνικό επαρχιωτισμό. Τί θα πει η Ευρώπη; Η Ευρώπη μας επιβάλλει μεγάλες Περιφέρειες ή μεγάλα νησιά; Η Ευρώπη επιβάλλει κάποιους βαθμούς Αυτοδιοίκησης. Δεν θα μας πουν οι Γερμανοί, ή οι Άγγλοι, ή οι Γάλλοι πού θα δημιουργήσουμε τις δικές μας ανάγκες σε μια ελληνική πραγματικότητα”.
Ο κ. Σηφουνάκης απευθυνόμενος στον κ. Μιχελάκη τόνισε ότι το θέμα της διαίρεσης των ενιαίων νησιωτικών δήμων είναι πάνδημο και έλαβε την εξής απάντηση: “Είναι πάνδημο, αλλά μην το λέτε σε μένα, κ. Σηφουνάκη. Εμείς το κατεβάσαμε, εγώ το υποστήριξα και δημόσια. Αλλού να το πείτε, και εκεί που θα το πείτε, να το φέρουμε στη Βουλή να το ψηφίσουμε”. Ο κ. Σηφουνάκης ζήτησε να κατατεθεί και “να πάρει ο καθένας τις ευθύνες του”.
Απευθυνόμενος στον κ. Υψηλάνη ο κ. Μιχελάκης, τόνισε ότι η Ρόδος… “είναι μέσα στα νησιά για τα οποία έχω προτείνει να σπάσει ο ένας Δήμος. Όσον αφορά το θέμα της Περιφέρειας, στην Επιτροπή – μετέχετε σε αυτήν την Επιτροπή – αν μπει το θέμα, ναι, κανονικά θα πρέπει να υπάρχουν δύο Περιφέρειες. Ξαναλέω, για αυτό την κάνουμε την Επιτροπή, έτσι ώστε ο καθένας να βάλει τα θέματά του”. Ο κ. Μ. Ταμήλος εξέφρασε την άποψη ότι το χωροταξικό είναι μεγάλη παγίδα διότι “θα υπάρξει όξυνση του πολιτικού κλίματος και σύγχυση στις τοπικές κοινωνίες ενόψει δημοτικών εκλογών”. Πρότεινε έτσι η επιτροπή να μη θίξει το χωροταξικό… “Αν υπάρχει ανάγκη για κάτι, ας την πάρει το Υπουργείο με δική του ευθύνη, να φέρει νόμο εντός του Ιανουαρίου που να πει αν η Λέσβος ή τα Δωδεκάνησα ή η Κέρκυρα πρέπει να γίνουν άλλοι δήμοι. Όχι Επιτροπή, γιατί αν η Επιτροπή πει για τα νησιά, θα πούμε και εμείς για τα ορεινά”.
Ο κ. Τέρενς Κουίκ αναφερόμενος στο θέμα μίλησε για μια “εύθραυστη κυβερνητική πλειοψηφία”, με ένα ΠΑ.ΣΟ.Κ. να επιμένει πάνω στη «Ραγκούσιο» λογική, που δεν επιτρέπει να αποφασιστεί αν θα προχωρήσουν σημαντικά ζητήματα, όπως είναι αυτά της Λέσβου, που τοποθετήθηκε ο κ. Σηφουνάκης, της Ρόδου που τοποθετήθηκε ο κ.Υψηλάντης, της Σάμου και της Κέρκυρας. Ζήτησε από τον Υπουργό να πάρει πρωτοβουλία, τονίζοντας ότι το έδαφος είναι ώριμο και από πλευράς ΠΑ.ΣΟ.Κ. με την πίεση των τοπικών του ομάδων.
Ο κ. Ηλίας Βλαχογιάννης τόνισε με τη σειρά του ότι συνενώθηκαν ανόμοια πράγματα και γεωγραφικά και κοινωνικά και πολιτιστικά….
“Ας τολμήσουμε κάποιες αλλαγές στα νησιά, κάποιες οριακές εκεί που πρέπει να γίνουν, και να το φέρουμε. Αν χρειαστεί να παραταθούν οι εκλογές τον Σεπτέμβριο, δεν πειράζει. Να αρχίσει η θητεία των επόμενων δημοτικών αρχών από την 1.1.2015”.
