Συνεχίζεται η αποποίηση κληρονομιών, καθώς λόγω ΕΝΦΙΑ και της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών, είναι απαγορευτική η αποδοχή τους. Εξού και το «δεν κληρονομώ».
Πρόκειται για ένα άτυπο κίνημα όσων βρίσκονται μπροστά στο ενδεχόμενο λήψης μιας κληρονομιάς. Οι φορολογούμενοι επιλέγουν συνειδητά να αφήσουν τα ακίνητα στο Δημόσιο παρά να φορτωθούν με παραπάνω χρέη, έχοντας ήδη να αντιμετωπίσουν τα δικά τους.
Και ενώ πριν μερικά χρόνια οι αιτήσεις αποποίησης κληρονομιάς ήταν ελάχιστες, πλέον οι κληρονόμοι «στριμώχνονται» στα κατά τόπους Ειρηνοδικεία της χώρας προκειμένου να καταθέσουν αίτηση με την οποία θα… ξεφορτώνονται κληρονομιές, που μόνο επιπρόσθετο πονοκέφαλο μπορούν να τους προκαλέσουν.
Το φαινόμενο της αποποίησης κληρονομιάς, που κάποτε φάνταζε ως «νομικό τερτίπι» για να αποφύγει ο κληρονόμος τα μεγάλα χρέη του κληροδότη, είναι πλέον μια μαζική και καθημερινή μάχη του πολίτη απέναντι στην υπερφορολόγηση της ακίνητης περιουσίας.
Ενδεικτικό της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί και σε τοπικό επίπεδο είναι το γεγονός ότι το έτος 2013 είχαν υποβληθεί 194 αιτήσεις, το έτος 2014, 256, το 2015, 411, το έτος 2016, 385, το έτος 2017, 593 , το έτος 2018 644 και μέχρι χθές από τις αρχές του έτους 2019 110!
Στο μεταξύ διαστάσεις έχει προσλάβει και η υποβολή αγωγών ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ρόδου για την ακύρωση πλασματικών αγωγών κληρονομιάς από κληρονόμους, που από άγνοια, δεν άσκησαν το δικαίωμα της αποποίησης εντός της 4μηνης προθεσμίας που τάσσει ο νόμος.
Πρόκειται κυρίως για ανήλικους συγγενείς εκλιπόντων που βρίσκονται αντιμέτωποι με χρέη και σπεύδουν να αντιμετωπίσουν με τον τρόπο αυτό τις εκκρεμότητες που κληρονόμησαν κυρίως έναντι των φορολογικών αρχών και των ασφαλιστικών ταμείων.
Από τις αρχές του 2018 μέχρι και χθες είχαν υποβληθεί 18 αγωγές.
Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα, ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομιά μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών που αρχίζει από τότε που έμαθε για την επαγωγή (ότι δηλαδή κατέστη προσωρινός κληρονόμος) και τον λόγο της κληρονομάς, διαφορετικά θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτή.
– Χαρακτηριστικό της δραματικότητας της κατάστασης είναι πως δύο στις τρεις κληρονομιές είναι με παθητικό, όπως προκύπτει από εκτιμήσεις συμβολαιογράφων, γεγονός που προκαλεί τεράστια οικονομικά βάρη σε όσους κληρονόμους αποφασίζουν να κάνουν αποδοχή
– Όπως εκτιμούν δικαστικοί με πείρα, που καθημερινά χειρίζονται τέτοιες υποθέσεις, ένα ποσοστό, περί το 30%, από εκείνους που αποποιούνται το κάνουν διότι είτε δεν έχουν τις οικονομικές δυνατότητες -οι περισσότεροι- είτε διότι κρίνουν ότι δεν τους συμφέρει, υπό τις παρούσες οικονομικές συνθήκες, να «φορτωθούν» τα βάρη ακινήτων που κληρονομούν.
Ένα μεγάλο επίσης ποσοστό, υπολογίζεται στο 28%, όσων αποποιούνται κληρονομιών το κάνουν διότι τα ακίνητα που κληρονομούν δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον. Σε αυτό το ποσοστό αποποιήσεων εντάσσονται και οι Ελληνες του εξωτερικού και βεβαίως εκείνοι που για χρόνια ζουν στα αστικά κέντρα αλλά έχουν καταγωγή από την επαρχία.
– Το μεγαλύτερο όμως ποσοστό των υποθέσεων που φθάνουν στα ειρηνοδικεία για αποποίηση κληρονομιών εκτιμάται ότι ανήκει σε εκείνους που μέσω αυτού του τρόπου επιλέγουν να γλιτώσουν φόρους για γονικές παροχές από τη μεταβίβαση περιουσιών προς τα παιδιά τους, τις οποίες οι ίδιοι κληρονομούν από τους δικούς τους γονείς. Το φαινόμενο είναι εξαιρετικά συνηθισμένο, καθώς πατέρας και μητέρα, κυρίως ανήλικων παιδιών, αποποιούνται την κληρονομιά των δικών τους γονιών, ώστε η περιουσία – όποια κι αν είναι- να περάσει κατευθείαν στα εγγόνια και να μη χρειαστεί να πληρώσουν φόρους και άλλα έξοδα δύο φορές. Μία για να κληρονομήσουν και άλλη μία για να μεταβιβάσουν στη συνέχεια στα παιδιά τους. Πρόκειται ουσιαστικά για «εικονικές» αποποιήσεις κληρονομιάς.
Πού πάνε;
Όμως, όπως διευκρινίζεται, τα ακίνητα που αποποιείται κάποιος δεν πηγαίνουν κατευθείαν στό Δημόσιο, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, καθώς το Δημόσιο κληρονομεί, έκτο κατά σειρά, όταν δεν υπάρχει κανένας συγγενής για να αποδεχθεί την κληρονομιά. Βεβαίως, δικαστικοί λειτουργοί εκφράζουν προβληματισμούς για την τύχη των ακινήτων τα οποία αποποιούνται χιλιάδες πλέον συμπολίτες μας, καθώς δεν υπάρχει μηχανισμός για άμεση ενημέρωση κάποιας δημόσιας υπηρεσίας.
2.399 αιτήσεις αποποίησης κληρονομιάς την τελευταία 5ετία στο Ειρηνοδικείο Ρόδου
