Με το Ισραήλ να προετοιμάζεται να αντιμετωπίσει μία συντονισμένη στρατιωτική απάντηση του Ιράν και των περιφερειακών του συμμάχων, ύστερα από την δολοφονία του επικεφαλής του πολιτικού σκέλους της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, στο κέντρο της Τεχεράνης στις 31 Ιουλίου, προκύπτουν βασικά ερωτήματα ως προς την «επόμενη μέρα» μίας ακόμα έξαρσης του εκρηκτικού κλίματος που επικρατεί στη Μέση Ανατολή από τις 7 Οκτωβρίου 2023 και μέχρι σήμερα.
Όπως ανέφερε στην εκπομπή Update του ΕΡΤΝews ο Γαβριήλ Χαρίτος, καθηγητής διεθνών σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου και ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ για ζητήματα Μέσης Ανατολής, όλες οι ενδείξεις συνηγορούν ότι το Ισραήλ αναμένει εντός του προσεχούς διαστήματος μία συντονισμένη στρατιωτική ‘απάντηση’ εκ μέρους του Ιράν και της Χεζμπολάχ, χωρίς να αποκλείεται το ενδεχόμενο συμμετοχής των ανταρτών Χούθι της Υεμένης ή και των σιιτικών φιλοϊρανικών πολιτοφυλακών του Ιράκ.
Επισήμανε ωστόσο ότι θα αποτελέσει έκπληξη να δούμε μία ακριβή επανάληψη της ίδιας ‘χορογραφημένης’ ιρανικής επίθεσης και ισραηλινής αντεπίθεσης για ακόμα μία φορά, τονίζοντας ότι οι πληροφορίες που διαρρέουν το τελευταίο διάστημα φέρουν το Ιράν απρόθυμο να αποκαλύψει εκ των προτέρων ποιους ισραηλινούς στόχους θα πλήξει. Ένα πρόσθετο στοιχείο που αφήνεται να γίνει γνωστό στα διεθνή ΜΜΕ είναι ότι η επικείμενη ιρανική απάντηση θα κρατήσει «μερικές μέρες», σε αντίθεση με όσα συνέβησαν τα ξημερώματα της 13ης Απριλίου.
O κ. Χαρίτος επεσήμανε ως παράδοξο ότι «το Ιράν αποφάσισε να εκδικηθεί την δολοφονία του Ισμαήλ Χανίγια, ο οποίος δεν είναι Ιρανός, δεν είναι Σιίτης αλλά Σουνίτης και εν τέλει είναι ηγετικό στέλεχος της Χαμάς, την οποία η συντριπτική πλειονότητα της διεθνούς κοινότητας κατατάσσει στον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων. Ο κ. Χαρίτος υπενθύμισε ότι και το Ιράν συμμετέχει στην καταπολέμηση της διεθνούς τρομοκρατίας – όρος που επικράτησε από την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου – δεδομένο που αποτελεί την νομική βάση της παρουσίας του Ιράν (και των Φρουρών της Επανάστασης) στο μεταπολεμικό ομοσπονδιακό Ιράκ και στην εμφυλιακή Συρία προκειμένου να καταπολεμήσει το Ισλαμικό Κράτος.
«Λογικότερο το Ιράν να θελήσει να εκδικηθεί τον θάνατο του τέως Προέδρου του, Εμπραχίμ Ραϊσί»
Με αυτά τα δεδομένα, κρίνεται τουλάχιστον περίεργη η επιμονή του Ιράν να ανταπαντήσει για να ‘εκδικηθεί’ τον θάνατο του Χανίγια. Σύμφωνα με αυτήν την συλλογιστική, θα ήταν σαφώς λογικότερο το Ιράν να θελήσει να εκδικηθεί τον θάνατο του τέως Προέδρου του, Εμπραχίμ Ραϊσί, συσχετίζοντας το μοιραίο αεροπορικό δυστύχημα με ενέργειες των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών. Ενδιαφέρον, μάλιστα, παρουσίασε πρόσφατη παρέμβαση βουλευτή της Ιρανικής Εθνοσυνέλευσης (Ματζλίς), που έθεσε ζήτημα επανεξέτασης του φακέλου του μοιραίου εκείνου αεροπορικού δυστυχήματος «για να διαπιστωθεί εάν υπήρξε ανάμιξη τρίτων χωρών».
«Επείγει η διαδοχή του Χανίγια για την επόμενη ημέρα στη Γάζα»
Παραθέτοντας αυτά τα ενδιαφέροντα στοιχεία, ο Γαβριήλ Χαρίτος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, όπως είδαμε την «πρώτη εκτόνωση» του Ιράν και του Ισραήλ τον περασμένο Απρίλιο, τίποτα το ουσιωδώς δεν θα δούμε να συμβαίνει στο γενικότερο πολεμικό σκηνικό ενόψει μία «δεύτερης εκτόνωσης» το ερχόμενο διάστημα. Έχοντας αποκτήσει την εμπειρία της προηγούμενης ‘χορογραφημένης’ ιρανικής επίθεσης και ισραηλινής αντεπίθεσης του περασμένου Απριλίου, το βασικό ζήτημα που παραμένει προς επίλυση είναι η «επόμενη μέρα» της μεταπολεμικής Γάζας και οι όροι της συμφωνίας εκεχειρίας, για την διαπραγμάτευση των οποίων απαραίτητο είναι να αναδειχθεί το δυνατόν συντομότερο ο διάδοχος του Ισμαήλ Χανίγια.
Όπως τόνισε ο κ. Χαρίτος, η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ προτάσσουν για αυτό το ρόλο τον Χάλεντ Μάσαλ, ο οποίος θεωρείται ως ο πλέον ενήμερος για το πλαίσιο των διαπραγματεύσεων, ως επίσης και περισσότερο μετριοπαθής.
Αντιθέτως, το περιβάλλον του επικεφαλής του στρατιωτικού σκέλους της Χαμάς στη Γάζα, προτάσσει πρόσωπα που διασυνδέονται με το Ιράν και τους Φρουρούς της Επανάστασης.
«Iσχυρό αίτημα του Ιράν να ανανεωθεί ο ιρανοαμερικανικός παρασκηνιακός διάλογος»
Αναφερόμενος στο πλέγμα των σχέσεων Ιράν-ΗΠΑ και ιδιαίτερα αφότου ανέλαβε την εξουσία ο Πρόεδρος Μπάιντεν, ο Γαβριήλ Χαρίτος επισήμανε ότι Ουάσιγκτον και Τεχεράνη έδειχναν να θέλουν να αλλάξουν σελίδα και να βρεθεί τρόπος συνεννόησης τόσο ως προς τον έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος, όσο και ως προς τις εμπορικές κυρώσεις που δοκίμασαν τις αντοχές της ιρανικής οικονομίας επί θητείας Τραμπ. Με βάση αυτό το δεδομένο, ο κ. Χαρίτος εξέφρασε την εκτίμηση ότι η στάση που τηρεί το Ιράν σήμερα δεν αποκλείεται να σχετίζεται με το ισχυρό αίτημά του να ανανεωθεί ο ιρανοαμερικανικός παρασκηνιακός διάλογος, ο οποίος, αφότου άρχισε ο πόλεμος, έχει ανασταλεί. Το Ιράν έχει κάθε λόγο να συνεχιστεί αυτή η παρασκηνιακή διαπραγμάτευση όσο ακόμα το περιβάλλον Μπάιντεν ελέγχει τον Λευκό Οίκο – και οπωσδήποτε πριν τις προεδρικές εκλογές του ερχόμενου Νοεμβρίου, με το ενδεχόμενο της επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ να προβληματίζει πολύ σοβαρά τα κέντρα λήψεως αποφάσεων στην Τεχεράνη.
Πηγή: ΕΡΤNews – Εκπομπή Update
