Από τη ρύπανση του Αιγαίου ως τη «Μεγάλη Δίνη των σκουπιδιών» του Ειρηνικού, η πλαστική σακούλα έχει σοβαρό μερίδιο ευθύνης. Ποιος θα το έλεγε, όταν στις αρχές της δεκαετίας του ’80 γενικευόταν η χρήση της και εμφάνιζε μόνον πλεονεκτήματα; Αδιάβροχη, ελαφριά, με ελάχιστο κόστος. Σήμερα αποδεικνύεται ότι το κόστος δεν είναι και τόσο μικρό τελικά…
Αυτό το πολλαπλό κόστος επιχείρησαν να αποτυπώσουν στη σημερινή συνάντηση που οργάνωσαν στο Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα, οι ευρωβουλευτές Μιλτιάδης Κύρκος και Γιώργος Γραμματικάκης, εξ ονόματος της ευρωομάδας των Σοσιαλιστών. Στο μεγάλο οβάλ τραπέζι της αίθουσας συνεδριάσεων κάθισαν, επίσης, εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της πανεπιστημιακής κοινότητας, καθώς και οικολόγοι με ενεργό δράση, προκειμένου να καταθέσουν «Προτάσεις και δράσεις για τη μείωση της χρήσης της πλαστικής σακούλας».
Οι αριθμοί που ακούστηκαν ήταν ανησυχητικοί, ειδικά για την Ελλάδα, καθώς δεν διαφάνηκε τάση μείωσης. Η παραγωγή στην ΕΕ ανέρχεται σε 3,4 εκατ. τόνους ετησίως, ο μέσος ευρωπαίος πολίτης καταναλώνει 200 σακούλες το χρόνο, 100 δισ. κομμάτια στην ΕΕ, ενώ στην Ελλάδα η κατά κεφαλή κατανάλωση πλησιάζει τις 400 και 4,3 δισ. ετησίως. Αν δεν είμαστε οι πρώτοι, είμαστε μεταξύ των πρώτων χωρών-μελών της ΕΕ σε ευρύτητα χρήσης.
Πολλά θαλάσσια είδη καταπίνουν τις σακούλες, εκλαμβάνοντάς τες για μέδουσες που είναι το αγαπημένο τους φαγητό. Το αποτέλεσμα είναι να πεθαίνουν από ασφυξία. Όσες σακούλες ή μικρά σωματίδια από την σταδιακή διάσπασή τους κατακάθονται στο βυθό, αλλοιώνουν τη σύνθεση του, καθώς και τη ζωή των ειδών που διαβιούν σ΄ αυτόν.
Η διασπορά τους εξάλλου στις ακτές, είναι άκρως ενοχλητική αισθητικά για τον τουρισμό.
Το ερώτημα είναι πώς θα αποχωριστούμε τη μεγάλη ευκολία που μας προσφέρουν;
Οι ομιλητές συνέκλιναν στο ότι ούτε οι χάρτινες σακούλες είναι λύση, καθώς απαιτούν περισσότερους πόρους, αλλά ούτε και οι βιοδιασπώμενες, καθώς τα «μικροπλαστικά» σωματίδια στα οποία διασπώνται σταδιακά, αργούν να εξαφανιστούν και έχουν τις ίδιες βλαβερές επιπτώσεις, ενώ στην ανακύκλωση καταλήγει μόνον ένα μικρό ποσοστό.
Οι τσάντες πολλαπλών χρήσεων είναι μια λύση, όπως είπαν, αναφερόμενοι στις πάνινες τσάντες ή από χοντρό πλαστκό ή δίχτυ. Ακούστηκε και η λύση της κομποστοποιημένης τσάντας από άμυλο, η οποία διασπάται με τη βοήθεια μικροοργανισμών.
Στην όλη προσπάθεια, ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι καταλυτικός και αναφέρθηκαν τα παραδείγματα της Αλοννήσου, της Σίφνου και της Χίου, όπου οι τοπικοί άρχοντες, παρόντες στην σημερινή εκδήλωση, έχουν αναλάβει δράσεις ενημέρωσης, απορρύπανσης και πρόληψης, αξιοποιώντας και ευρωπαϊκά προγράμματα.
Το θέμα είναι πιο σύνθετο απ’ ότι φαίνεται. Η παραγωγή του πλαστικού αφορά έναν μεγάλο κλάδο της οικονομίας, τον έβδομο σε όγκο παραγωγής στην Ευρώπη, που απασχολεί 1,5 εκατ. εργαζομένους.
Επιστήμη και πολιτική προσπαθούν να δώσουν λύσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, απαντώντας σε όλες τις προκλήσεις. Γίνονται συνέργειες με τη συνδρομή των τεχνολογικών εργαλείων, όπως οι υποβρύχιες κάμερες, τα drones και οι δορυφόροι, αλλά και τη συνδρομή πολλαπλών χρηματοδοτικών εργαλείων της ΕΕ.
Πολύτιμοι συνεργάτες των επιστημόνων και των οικολογικών οργανώσεων είναι το Λιμενικό Σώμα, οι αλιείς και οι εθελοντές. Οι τελευταίοι, μάλιστα, αποτελούν τη μεγάλη ελπίδα, καθώς η στράτευσή τους πηγάζει και αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση ακόμη περισσότερων πολιτών, που με τη στάση τους θα καθορίσουν το μέλλον.
Το ένα τρίτο των απορριμμάτων στο βυθό των ελληνικών θαλασσών είναι πλαστικά και το 50% είναι μπουκάλια χλωρίνης, πλαστικές σακούλες και αλουμινόκουτα, είπε ο καθηγητής του πανεπιστημίου Πάτρας και συντονιστής του προγράμματος LIFE DEBAG, Γιώργος Παπαθεοδώρου, ο οποίος έχει μελετήσει ιδιαίτερα τον Πατραϊκό Κόλπο. Μίλησε για τη διασπορά των πλαστικών απορριμμάτων και τη μεταφορά τους, κυρίως από το Β. Αιγαίο και τη Μ. Θάλασσα, στο σύνολο των ελληνικών θαλασσών.
Με βάση την ευρωπαϊκή νομοθεσία, η χρήση της πλαστικής σακούλας στην Ελλάδα θα πρέπει να μειωθεί τα επόμενα δύο χρόνια κατά 80% και 90%. Δεν είναι εύκολη υπόθεση, συμφωνούν όλοι οι παρευρισκόμενοι, μεταφέροντας την αγωνία, αλλά και τη βούληση να περιοριστεί η χρήση της πλαστικής σακούλας, που άρχισε τόσο εύκολα, πήρε ανεξέλεγκτες διαστάσεις και τώρα τη βλέπουμε παντού και πάντα, απειλητικά.
Την ίδια στιγμή που στην Αθήνα γινόταν αυτή η συζήτηση, στη Μάλτα, υπό την αιγίδα της ΕΕ, διεξαγόταν η διάσκεψη «Our Ocean», κατά την οποία, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέλαβε 36 συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για καθαρότερες και ασφαλέστερες θάλασσες.
Το ΒΗΜΑ
