Η πρώτη αγωγή υποβλήθηκε από 5 Αφγανούς, που διαμένουν πλέον στη Νορβηγία και στην Γερμανία κατά του Ελληνικού Δημοσίου, όπως εκπροσωπείται νόμιμα από τον Υπουργό Οικονομικών και τον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής πολιτικής.
Την αγωγή επιμελήθηκε δε το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες.
Οι Αφγανοί διεκδικούν 300.000 ευρώ έκαστος ως χρηματική ικανοποίηση για την ψυχική οδύνη που υπέστησαν από τον θάνατο συγγενών τους και συγκεκριμένα των συζύγων και ανήλικων τέκνων για τους τρεις πρώτους και την μητέρα και τα αδέλφια του τέταρτου και του πέμπτου.
Διατείνονται δε ότι ο θάνατος των οικείων τους ήταν αποτέλεσμα παράνομων πράξεων και παραλείψεων λιμενικών υπαλλήλων του Λιμεναρχείου Λέρου που επέβαιναν σε σκάφος κοντά στη νήσο Φαρμακονήσι, στις 20 Ιανουαρίου 2014, κατά τη διάρκεια επιχείρησης προστασίας συνόρων της Ελληνικής Ακτοφυλακής.
Πιο συγκεκριμένα το πρωί της 20ής Ιανουαρίου 2014 στη θαλάσσια περιοχή του Φαρμακονησίου, ανετράπη ένα μικρό αλιευτικό σκάφος, επί του οποίου επέβαιναν 27 πρόσφυγες (τέσσερεις γυναίκες, εννέα παιδιά κάτω των δεκατριών ετών, έξι ενήλικοι άνδρες και οκτώ ανήλικοι άρρενες, μεταξύ των οποίων τουλάχιστον πέντε ασυνόδευτοι ανήλικοι) από το Αφγανιστάν και τη Συρία, μεταξύ των οποίων οι ενάγοντες, καθώς και οι αποβιώσαντες σύζυγος του πρώτου εκ των αιτούντων και τα τέσσερα ανήλικα τέκνα αυτών, η σύζυγος του δευτέρου των αιτούντων και μητέρα του τέταρτου και πέμπτου εκ των προσφευγόντων και τα ανήλικα τέκνα αυτών και αδέρφια του τετάρτου και πέμπτου των εναγόντων καθώς και η σύζυγος του τρίτου εκ των αιτούντων και ο ανήλικος υιός αυτών.
Η ανατροπή και βύθιση του αλιευτικού πλοιαρίου στο οποίο επέβαιναν είχε ως αποτέλεσμα τον πνιγμό 11 συγγενών των εναγόντων και όπως υποστηρίζουν προήλθε από την παρέμβαση του ελληνικού σκάφους του Λιμενικού Σώματος στο πλαίσιο της μικτής επιχείρησης προστασίας συνόρων.
Ισχυρίζονται ότι το σκάφος του λιμενικού αντί να προβεί σε ενέργειες διάσωσης του πλοιαρίου, με κύρια και πρωταρχική την έγκαιρη και άμεση, από την πρώτη στιγμή του εντοπισμού του, ενημέρωση του αρμοδίου Εθνικού Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (ΕΚΣΕΔ), ως όφειλε, δεδομένου ότι το αλιευτικό σκάφος ήταν ακυβέρνητο και ευρίσκοντο μέσα στη θάλασσα σε κίνδυνο ζωής, ξεκίνησε μια επιχείρηση “προστασίας συνόρων” με σκοπό την επαναπροώθηση του πλοιαρίου στις τουρκικές ακτές.
Κατά τη διάρκεια της επιχείρησης αυτής, οι ελληνικές αρχές, όπως υποστηρίζουν, προέβησαν σε μια σειρά από ενέργειες και παραλείψεις που οδήγησαν στην εισροή νερών στο αλιευτικό σκάφος και στην ανατροπή και βύθισή του.
Ισχυρίζονται παραπέρα ότι οι επιζώντες του ναυαγίου μεταφέρθηκαν στο Φαρμακονήσι, όπου υπέστησαν εξευτελιστική μεταχείριση.
Σημειώνεται ότι κατόπιν διενέργειας προκαταρκτικής εξέτασης από την Εισαγγελία Ναυτοδικείου Πειραιώς για τη διερεύνηση των ευθυνών των λιμενικών οργάνων, ως προς την πρόκληση του ναυαγίου, την έκθεση σε κίνδυνο των επιβαινόντων στο αλιευτικό σκάφος καθώς επίσης και ως προς την συμπεριφορά των λιμενικών κατά το χρόνο παραμονής των διασωθέντων στη νήσο Φαρμακονησίου, η υπόθεση τέθηκε αμετάκλητα στο αρχείο ως προδήλως αβάσιμη.
Η δεύτερη αγωγή υποβλήθηκε ομοίως ενώπιον του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Ρόδου από τρείς Σύρους, που στρέφονται κατά του Ελληνικού Δημοσίου νόμιμα εκπροσωπούμενου από τον Υπουργό Οικονομικών και τον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής πολιτικής.
Η ενάγουσα και τα δύο ανήλικα τέκνα της διεκδικούν με την αγωγή αποζημίωση ύψους 300.000 ευρώ, για την ψυχική οδύνη που υπέστησαν από το θάνατο του συζύγου της πρώτης και πατέρα των δύο ανηλίκων από τον παράνομο και αναίτιο πυροβολισμό του κατά την διάρκεια επιχείρησης καταδίωξης σκάφους στο οποίο επέβαινε, από λιμενικούς υπάλληλους του Λιμεναρχείου Κάλυμνου κοντά στη νήσο Ψέριμο, στις 22 Σεπτεμβρίου 2014 και που είχε ως αποτέλεσμα τον βαρύτατο τραυματισμό του και στη συνέχεια το θάνατό του.
Οπως υποστηρίζουν την 22α Σεπτεμβρίου 2014 ο εκλιπών επιβιβάστηκε από τα τουρκικά παράλια σε ταχύπλοο πολυεστερικό σκάφος με άλλους έντεκα Σύρους πρόσφυγες, άνδρες και γυναίκες, έναν οδηγό του σκάφους και έναν βοηθό οδηγού, αμφότεροι πολίτες Τουρκίας.
Το σκάφος εισήλθε χωρίς τιςνόμιμες διατυπώσεις εντός της ελληνικής επικράτειας. Κατά την είσοδό του εντός του κόλπου “Βασιλική” της νήσου Ψερίμου, εντοπίστηκε από το φουσκωτό περιπολικό σκάφος του Λιμενικού Σώματος του Λιμεναρχείου Καλύμνου με πλήρωμα δύο λιμενικούς υπαλλήλους. Σύμφωνα με τις καταθέσεις των λιμενικών υπαλλήλων, οι λιμενικοί έκαναν ηχητικά σήματα με σκοπό την ακινητοποίηση και έλεγχο του σκάφους το οποίοι όμως δεν σταμάτησε, αλλά άλλαξε πορεία προσπαθώντας να διαφύγει προς την Τουρκία.
Ξεκίνησε επιχείρηση καταδίωξης, κατά τη διάρκεια της οποίας ο ένας εκ των λιμενικών υπαλλήλων του πληρώματος κατ’ εντολή του κυβερνήτη πυροβόλησε τουλάχιστον είκοσι φορές, αρχικώς προειδοποιητικά και στη συνέχεια προς την εξωλέμβια μηχανή του σκάφους, με σκοπό την ακινητοποίησή του.
Αποτέλεσμα των πυροβολισμών αυτών ήταν ο τραυματισμός δύο εκ των επιβαινόντων-προσφύγων, έκ των οποίων ο ένας ήταν ο οικείος τους, ο οποίος βρισκόταν εντός του σκάφους και πυροβολήθηκε στο κεφάλι, παρέμενε κλινήρης και νοσηλευόμενος μέχρι στις 18.12.2015, οπότε και απεβίωσε σε Νοσοκομείο της Σουηδίας. Σύμφωνα με την εκδοχή των λιμενικών αρχών το σκάφος, όχι μόνο δεν συμμορφώθηκε με την υπόδειξη ακινητοποίησης και ελέγχου προσπαθώντας να διαφύγει προς την Τουρκία, αλλά κατά την επιχείρηση καταδίωξής του από το λιμενικό εμβόλισε 2-3 φορές το σκάφος το οποίο εξαιτίας των χτυπημάτων υπέστη απώλεια αέρα και τέθηκε η ζωή των λιμενικών σε κίνδυνο.
Μάλιστα μία εκ των προσκρούσεων αυτών οδήγησε στην πτώση και στον ελαφρύ τραυματισμό ενός εκ των δύο λιμενικών του πληρώματος.
Νέες αγωγές προσφύγων κατά του Ελληνικού Δημοσίου
