Από τον Αντώνη Καμπουράκη και τον Σύλλογο Δημοτικών Υπαλλήλων • Τι υποστηρίζουν οι προσφεύγοντες ενώπιον της γενικής γραμματέως της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου
Η διαχείριση της καθαριότητας στον Δήμο Ρόδου βρίσκεται στο επίκεντρο αντιπαραθέσεων, μετά την απόφαση της δημοτικής επιτροπής να προχωρήσει σε νέα δημοπράτηση για την ανάθεση του έργου της καθαριότητας σε ιδιώτη.
Ο επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας στο δημοτικό συμβούλιο κ. Αντώνης Καμπουράκης και ο Σύλλογος Δημοτικών Υπαλλήλων του Δήμου Ρόδου προσέφυγαν ενώπιον της γενικής γραμματέως της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου και αιτήθηκαν την ακύρωση της αποφάσεως της δημοτικής επιτροπής.
Η προσφυγή Καμπουράκη
Ο κ. Καμπουράκης επισημαίνει πως είναι παράνομη και επιζήμια η απόφαση της δημοτικής επιτροπής καθώς υφίστανται ενεργές συμβάσεις.
Η απόφαση (υπ᾽αριθμ. 901/2024) εγκρίθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2024 και αφορά στη σύναψη δημόσιας σύμβασης καθαριότητας με προϋπολογισμό 74,2 εκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με την απόφαση, η νέα σύμβαση θα περιλαμβάνει υπηρεσίες αποκομιδής απορριμμάτων, καθαρισμού κοινόχρηστων χώρων, πλύσης κάδων, και διαχείρισης ανακυκλώσιμων υλικών. Ωστόσο, όπως τονίζει, υπάρχουν ήδη ενεργές συμβάσεις που έχουν συναφθεί μέσω διεθνούς διαγωνισμού και βρίσκονται σε πλήρη ισχύ μέχρι το 2027.
Ο κ. Καμπουράκης υποστηρίζει πως η νέα δημοπράτηση δημιουργεί νομικά και οικονομικά προβλήματα και εγείρει ερωτήματα για τη συμβατότητα με τις ισχύουσες συμβάσεις και τις πιθανές οικονομικές επιπτώσεις.
Ο κ. Καμπουράκης υποστηρίζει ότι:
-Η απόφαση παραβιάζει τη νομοθεσία: Η νέα σύμβαση δεν λαμβάνει υπόψη τις δεσμεύσεις της ισχύουσας σύμβασης-πλαισίου, που είχε εγκριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο και προβλέπει ολοκληρωμένες υπηρεσίες καθαριότητας έως το 2027.
-Ο Δήμος κινδυνεύει με διπλή οικονομική επιβάρυνση: Ο Δήμος μπορεί να αναγκαστεί να πληρώσει αποζημιώσεις στους υφιστάμενους αναδόχους, ενώ θα επιβαρυνθεί και με το κόστος της νέας σύμβασης.
-Η διαδικασία είναι αναιτιολόγητη: Δεν έχει προηγηθεί καμία διαδικασία καταγγελίας της ισχύουσας σύμβασης ούτε κήρυξη εκπτώτου των υπαρχόντων αναδόχων, όπως απαιτείται από τον νόμο.
Oπως τονίζεται στην προσφυγή, η υφιστάμενη σύμβαση-πλαίσιο, που υπεγράφη το 2022, περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών καθαριότητας, από την αποκομιδή απορριμμάτων μέχρι τη φροντίδα πρασίνου, με κόστος 56,18 εκατομμύρια ευρώ. Η συμφωνία αυτή είχε εγκριθεί από το Ελεγκτικό Συνέδριο, διασφαλίζοντας τη νομιμότητα και την οικονομική της βιωσιμότητα.
Σύμφωνα με το άρθρο 227 του Ν. 3852/2010, οι αιρετοί του Δήμου έχουν δικαίωμα να προσβάλουν αποφάσεις που θεωρούν παράνομες ή βλαπτικές για το δημόσιο συμφέρον. Ο κ. Καμπουράκης, ως επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης, υποστηρίζει ότι η απόφαση της Δημοτικής Επιτροπής παραβιάζει τόσο το Σύνταγμα όσο και τις αρχές της χρηστής διοίκησης και της οικονομικότητας.
Η επαναδημοπράτηση της καθαριότητας χωρίς την κατάλληλη νομική διαδικασία θέτει τον Δήμο Ρόδου σε σοβαρό κίνδυνο. Αν ο Δήμος κριθεί ότι παραβιάζει τις ισχύουσες συμβάσεις, μπορεί να επιβαρυνθεί με:
-Αποζημιώσεις προς τους υφιστάμενους αναδόχους
Η μη νόμιμη καταγγελία της σύμβασης-πλαισίου θα οδηγήσει σε αξιώσεις αποζημίωσης από τις εταιρείες.
-Αυξημένο κόστος λόγω της νέας σύμβασης
Το κόστος της νέας σύμβασης είναι υψηλότερο από το υφιστάμενο, δημιουργώντας οικονομική πίεση στα ανταποδοτικά τέλη που καταβάλλουν οι δημότες.
-Απώλεια δημόσιου ελέγχου
Η ιδιωτικοποίηση μεγάλου μέρους της καθαριότητας περιορίζει τον έλεγχο του Δήμου στις παρεχόμενες υπηρεσίες, θέτοντας σε κίνδυνο την ποιότητά τους.
Ο Σύλλογος Δημοτικών Υπαλλήλων
Η απόφαση προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων από τους εργαζόμενους και τον Σύλλογο Υπαλλήλων του Δήμου. Με την προσφυγή που υποβλήθηκε το πρωτοβάθμιο σωματείο εργαζομένων ζητά την ακύρωση της απόφασης, χαρακτηρίζοντάς την ως μη νόμιμη, αναιτιολόγητη και επιζήμια για το δημόσιο συμφέρον.
Η προσβαλλόμενη απόφαση αφορά στην έγκριση μελέτης και στην κατάρτιση όρων για τη σύναψη πενταετούς σύμβασης, με δυνατότητα επέκτασης για έναν ακόμη χρόνο, για υπηρεσίες καθαριότητας συνολικού προϋπολογισμού 74,18 εκατομμυρίων ευρώ (με ΦΠΑ). Το κόστος, σε περίπτωση άσκησης του δικαιώματος προαίρεσης, αγγίζει τα 89 εκατομμύρια ευρώ. Ο διαγωνισμός προβλέπει την πλήρη ανάθεση σε ιδιώτες του έργου αποκομιδής απορριμμάτων, πλύσης κάδων, καθαρισμού κοινόχρηστων χώρων και άλλων συναφών υπηρεσιών.
Σύμφωνα με τον Σύλλογο Υπαλλήλων του Δήμου Ρόδου, η απόφαση υπονομεύει τη δημόσια φύση της καθαριότητας, ενώ παραβλέπει τα οικονομικά, διοικητικά και νομικά πλεονεκτήματα της διατήρησης των υπηρεσιών καθαριότητας υπό τον άμεσο έλεγχο του Δήμου.
Ο Σύλλογος στηρίζει την προσφυγή του στο άρθρο 227 του Ν. 3852/2010, το οποίο επιτρέπει σε συνδικαλιστικά σωματεία εργαζομένων στην τοπική αυτοδιοίκηση να ασκήσουν διοικητική προσφυγή για αποφάσεις που επηρεάζουν το αντικείμενο της εργασίας τους.
Επιπλέον, επισημαίνει ότι η απόφαση έρχεται σε αντίθεση με σειρά διατάξεων που ορίζουν πως οι υπηρεσίες καθαριότητας αποτελούν βασική και υποχρεωτική αρμοδιότητα των ΟΤΑ, η οποία πρέπει να ασκείται υπό δημόσιο έλεγχο.
Ο Σύλλογος υποστηρίζει ότι η απόφαση οδηγεί στην πλήρη ιδιωτικοποίηση της καθαριότητας του Δήμου. Στη μελέτη που συνοδεύει την απόφαση δεν τεκμηριώνεται η ανάγκη για ανάθεση σε ιδιώτες, ενώ παραλείπεται οποιαδήποτε ανάλυση για τη βελτιστοποίηση των υπαρχουσών υποδομών και του προσωπικού.
Επιπλέον, τονίζεται πως η ανάθεση σε ιδιώτες:
-Καταργεί τον έλεγχο του Δήμου: Οι εργαζόμενοι των εργολαβικών εταιρειών δεν θα υπόκεινται στον άμεσο έλεγχο των υπηρεσιών του Δήμου, δημιουργώντας προβλήματα στη διαχείριση και στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.
-Αυξάνει το κόστος: Η ετήσια δαπάνη για την ανάθεση ανέρχεται σε 14,83 εκατομμύρια ευρώ, ενώ το κόστος διατήρησης της υπηρεσίας εντός του Δήμου εκτιμάται σε 8,5 εκατομμύρια ευρώ. Η διαφορά, σύμφωνα με τον Σύλλογο, ξεπερνά τα 30 εκατομμύρια ευρώ σε βάθος πενταετίας.
-Αποδυναμώνει τον Δήμο: Η σταδιακή απόσυρση από την απευθείας διαχείριση των υπηρεσιών καθαριότητας θα καταστήσει τον Δήμο εξαρτώμενο από ιδιώτες, με αμφίβολη δυνατότητα επαναφοράς σε δημοτικό έλεγχο.
Στην προσβαλλόμενη απόφαση γίνεται αναφορά σε ελλείψεις προσωπικού, παλαιότητα απορριμματοφόρων και περιορισμένες υποδομές, ως αιτιάσεις για την ανάθεση σε ιδιώτες.
Ωστόσο, ο Σύλλογος επισημαίνει ότι τα προβλήματα αυτά οφείλονται σε παραλείψεις της δημοτικής αρχής, η οποία δεν έχει επενδύσει στη συντήρηση και ανανέωση των υποδομών ούτε έχει μεριμνήσει για την πρόσληψη προσωπικού μέσω ΑΣΕΠ.
«Ο Δήμος επιχειρεί να αποδομήσει τη δική του υπηρεσία, προκειμένου να δικαιολογήσει την επιλογή του για ιδιωτικοποίηση», αναφέρει χαρακτηριστικά η προσφυγή.
Η προσφυγή επικαλείται τη συνταγματική αρχή της οικονομικότητας, η οποία επιβάλλει στους ΟΤΑ τη διαχείριση των πόρων τους με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση για τους δημότες. Η ανάθεση της καθαριότητας σε ιδιώτες, σύμφωνα με τον Σύλλογο, παραβιάζει αυτή την αρχή, καθώς το κόστος της σύμβασης είναι δυσανάλογο σε σχέση με τις δυνατότητες διαχείρισης από τις δημοτικές υπηρεσίες.
Οι εργαζόμενοι προειδοποιούν ότι η ιδιωτικοποίηση της καθαριότητας θα οδηγήσει σε υποβάθμιση των υπηρεσιών, αυξημένα κόστη για τους δημότες και απώλεια του δημόσιου χαρακτήρα της υπηρεσίας.
«Η καθαριότητα αποτελεί βασική υποχρέωση του Δήμου προς τους δημότες. Η πλήρης ανάθεσή της σε ιδιώτες όχι μόνο παραβιάζει τη νομιμότητα, αλλά θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα της υπηρεσίας καθαριότητας», αναφέρει ο Σύλλογος.
