Του Κώστα Σαρικά
«Όταν μιλάει ο Καλίν είναι σαν να μιλάω εγώ», είχε τονίσει παλιότερα ο Ταγίπ Ερντογάν αναφερόμενος στον εκπρόσωπο της τουρκικής προεδρίας και εξ απορρήτων του Τούρκου προέδρου Ιμπραχίμ Καλίν.
Και ο Καλίν μίλησε. Και είπε αυτό που ανησυχεί την Αθήνα το τελευταίο διάστημα αμέσως μετά την υπογραφή του ψευτομνημονίου συνεργασίας μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης της Τρίπολης.
Η προαναγγελία με τον πλέον επίσημο τρόπο ότι η Άγκυρα έχει αποφασίσει να προχωρήσει σε σεισμογραφικές έρευνες αλλά και σε γεωτρήσεις στις περιοχές που συμφώνησε με τη Λιβύη είναι πλέον γεγονός. Το επόμενο βήμα θα είναι προφανώς η έκδοση κάποιας navtex για σεισμογραφικές έρευνες κάπου μέσα σε αυτή την τεράστια περιοχή που ξεκινά νότια του Καστελόριζου και φτάνει έως νοτιοδυτικά της Κρήτης. Εκεί που σύμφωνα με το Τουρκο-Λιβυκό μνημόνιο συνορεύουν οι θαλάσσιες ζώνες των δύο κρατών.
Η επόμενη φορά, λοιπόν, που το «Oruc Reis» θα επιχειρήσει να κινηθεί δυτικά δεν θα είναι λόγω «καιρικών συνθηκών» όπως ακριβώς πριν από μια εβδομάδα αλλά για να εκτελέσει διατεταγμένη αποστολή βάζοντας ουσιαστικά «φωτιά» στην περιοχή. Ήδη το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό φροντίζει να προλειάνει το έδαφος με έκδοση navtex για ασκήσεις στην ίδια περίπου περιοχή τις επόμενες ημέρες.
Αν η Τουρκία πραγματοποιήσει την απειλή της, τα γεγονότα, όπως εκτιμούν στρατιωτικές πηγές που χειρίστηκαν την περασμένη εβδομάδα την «εισβολή» του «Oruc Reis» στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, δεν θα έχουν καμία σχέση με όσα συνέβησαν πριν από λίγες ημέρες.
Το Πολεμικό Ναυτικό σύμφωνα άλλωστε και με όσα έχει διαμηνύσει η Αθήνα θα είναι υποχρεωμένο να μην επιτρέψει στο τουρκικό πλοίο να προχωρήσει σε σεισμογραφικές έρευνες αφού αυτό θα συνεπάγεται ξεκάθαρη παραβίαση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Σε περίπτωση, λοιπόν, που η Άγκυρα επιχειρήσει να κάνει πράξη τις απειλές Καλίν το ελληνικό επιχειρησιακό σχέδιο θα είναι εντελώς διαφορετικό. Αρχικά, αναμένονται μια σειρά από διπλωματικές ενέργειες με παράλληλη όμως στρατιωτική δράση τουλάχιστον σε επίπεδο άμεσης προετοιμασίας ανάλογα και με τις κινήσεις των γειτόνων. Τα σχέδια στο Γενικό Επιτελείο όχι απλά υπάρχουν αλλά ήδη έχουν εφαρμοστεί στην πράξη κατά τη διάρκεια ασκήσεων έτσι ώστε να γνωρίζουν όλοι από τους ανώτατους επιτελείς και την ηγεσία έως τα πληρώματα και όσες άλλες δυνάμεις απαιτηθούν τι ακριβώς πρέπει να κάνουν.
Η στρατιωτική ηγεσία γνωρίζει καλά ότι το πλεονέκτημα της πρώτης κίνησης το έχει η Άγκυρα η οποία ενδέχεται να προσπαθήσει να αιφνιδιάσει για να φέρει την Αθήνα από την αρχή σε δύσκολη θέση ακόμα και προ τετελεσμένων. Και όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στρατιωτική πηγή, οι ελληνικές αρχές πρέπει να αντιληφθούν οποιαδήποτε τουρκική ενέργεια νωρίς ακόμα και έξω από την οριογραμμή με στόχο η αποτροπή να πραγματοποιηθεί έγκαιρα.
Όπως εκτιμάται, ο χρόνος πλέον φαίνεται να πιέζει ακόμη περισσότερο την Άγκυρα έπειτα από τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει στη Συρία όπου δοκιμάζεται πλέον ή ακόμα και είναι προ της κατάρρευσης η συμφωνία με τη Ρωσία. Επιπλέον, η ανησυχία της Άγκυρας ότι οι δυνάμεις του προέδρου Σάρατζ στη Λιβύη παρά τη βοήθεια που προσφέρεται δεν αντέξουν φαίνεται ότι επιτείνει την ανάγκη να επιταχυνθούν οι εξελίξεις.
Για τους Έλληνες επιτελείς η «εισβολή» του «Oruc Reis» ίσως αποτέλεσε για την Άγκυρα μια πρόβα «τζενεράλε» όμως δεν αποκλείουν ότι οι γείτονες ενδέχεται να δοκιμάσουν ξανά τα αντανακλαστικά της Αθήνας πριν προχωρήσουν σε μια ουσιαστική κίνηση.
Η περιοχή δεν είναι για κανέναν εύκολη ειδικά όσο πιο νότια και δυτικά επιχειρήσουν να κινηθούν τουρκικά πλοία. Γεγονός που φάνηκε άλλωστε και την περασμένη εβδομάδα όταν χρειάστηκε να προωθηθεί στην Κάρπαθο η ελληνική φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς», ενώ ζητήθηκε και η συνδρομή μαχητικών της Πολεμικής Αεροπορίας προκειμένου να προσεγγίσουν γρήγορα το τουρκικό πλοίο.
Ο Πούτιν ανακαλύπτει τώρα πόσο
προβληματική είναι η φιλία με τον Ερντογάν
Το Κρεμλίνο επί χρόνια χαμογελούσε όταν ο πρόεδρος της Τουρκίας έθετε σε δοκιμασία τους δεσμούς της χώρας του με τις ΗΠΑ – Τώρα η Μόσχα υφίσταται τα ίδια προβλήματα
Οι Ρώσοι αξιωματούχοι του Κρεμλίνου δικαίως θα μπορούσαν να σκεφτούν ότι ακούνε κάποιους υπόγειους καγχασμούς από την πλευρά της Ουάσινγκτον. Επειδή οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ πρέπει να αισθάνονται κάποια χαιρεκακία, καθώς παρακολουθούν τους ομολόγους τους στη Μόσχα, ταλαιπωρούνται με κάτι, το οποίο μοιάζει πολύ γνωστό στο αμερικανικό Πεντάγωνο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Πώς λύνεις ένα πρόβλημα που ακούει στο όνομα Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν;
Οι πιο «φιλοσοφημένοι» αξιωματούχοι της Ρωσίας πρέπει να δεχτούν ότι η αλλαγή των συνθηκών είναι καλό φαινόμενο: εδώ και αρκετά χρόνια ήταν αυτοί που παρατηρούσαν με χαμόγελα τις εξελίξεις καθώς ο πρόεδρος της Τουρκίας έθετε σε δοκιμασία τους δεσμούς της χώρας του με τις ΗΠΑ, αναπτύσσοντας αντιφατική ρητορική και προκλητική συμπεριφορά προς τους συμμάχους των ΗΠΑ, από τους Κούρδους στη Συρία και το Ισραήλ, έως την Ελλάδα, την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Οι Ρώσοι αισθάνθηκαν κάτι περισσότερο από ικανοποίηση από τις αποστάσεις του Ερντογάν από τις ΗΠΑ. Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν που εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση για να αποδυναμώσει τον Οργανισμό Βορειοατλαντικής Συμμαχίας (ΝΑΤΟ) και να εξασφαλίσει επικερδείς επιχειρηματικές συμφωνίες με την Τουρκία, όπως την πώληση στρατιωτικού εξοπλισμού ή τις κοινές προσπάθειες στο πλαίσιο των αγωγών φυσικού αερίου.
Για να διατηρήσει το καθεστώς του ως νέου καλύτερου φίλου του Ερντογάν, ο Πούτιν επιδοκίμασε τις περιφερειακές και διεθνείς φιλοδοξίες του Τούρκου ηγέτη. Ακολουθώντας το παράδειγμα των δύο Αμερικανών προέδρων, Μπαράκ Ομπάμα και Ντόναλντ Τραμπ, ο Πούτιν έκανε ότι δεν άκουσε την πολεμική ρητορεία του Ερντογάν κατά των συμμάχων της Ρωσίας, όπως του δικτάτορα της Συρίας Μπασάρ αλ Ασάντ και του Λίβυου ισχυρού άνδρα Χαλίφα Χάφταρ.
Ο Ρώσος ηγέτης χαμογελά, ακόμα και όταν οι ενέργειες του Ερντογάν ακυρώνουν, ή τουλάχιστον περιπλέκουν, τις δικές του φιλοδοξίες. Η τουρκική στρατιωτική εισβολή στη βορειοδυτική Συρία έσβησε και την τελευταία ελπίδα στη Μόσχα ότι ο Άσαντ θα είναι κάποια στιγμή σε θέση να επανακτήσει τον έλεγχο της χώρας. Τώρα τα τουρκικά στρατεύματα και οι μισθοφόροι βρίσκονται και κόβουν το δρόμο του Χαλίφα Χάφταρ προς την Τρίπολη, την πρωτεύουσα της Λιβύης.
Και όπως ο Ερντογάν σηκώνει το ανάστημά του στην Ουάσινγκτον, αγκαλιάζοντας όσους φωνάζουν «Θάνατος στην Αμερική» – είτε αυτό είναι το καθεστώς στην Τεχεράνη είτε η ηγεσία της Χαμάς και των Αδελφών Μουσουλμάνων – ο ηγέτης της Τουρκίας τώρα κλείνει κοροϊδευτικά το μάτι στη Μόσχα με το εκπληκτικό «Δόξα στην Ουκρανία!» που είπε στην πρόσφατη επίσκεψή του στο Κίεβο. Το «Slava Ukraine» έχει γίνει σύνθημα αντίστασης στη ρωσική ηγεμονία από την εποχή της προσάρτησης της Κριμαίας από τον Πούτιν, το 2014. Η Μόσχα και τα φερέφωνά της ισχυρίζονται ότι αυτό είναι ένα ναζιστικό σύνθημα.
Οι Ρώσοι ανακαλύπτουν, όπως παλαιότερα οι Αμερικανοί, αλλά και οι Ευρωπαίοι, ότι με τον Ερντογάν, τα πράγματα πάνε πάντα στο απροχώρητο, συνοδευόμενα από απειλές από την Άγκυρα, περί τερματισμού των αντίστοιχων συμμαχιών.
