Σε μία ημερίδα στη Θεσσαλονίκη, εν έτει 2012, οι τελωνειακοί υπάλληλοι αμφισβήτησαν έντονα μια μελέτη του καθηγητή του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Δημήτρη Μάρδα (νυν αν. υπουργού Οικονομικών), σύμφωνα με την οποία χιλιάδες βυτιοφόρα διέρχονταν κάθε χρόνο τα σύνορα Ελλάδας – ΠΓΔΜ μόνο στα… χαρτιά. Σύμφωνα με τα στοιχεία του κ. Μάρδα, οι εξαγωγές βενζίνης προς τη γείτονα εμφανίζονταν το 2011 να είναι 50% υψηλότερες απ’ ό,τι οι εισαγωγές στα ίδια προϊόντα που δήλωνε η ΠΓΔΜ ότι παραλάμβανε από την Ελλάδα!
Οι τελωνειακοί αμφισβήτησαν τα στοιχεία, λέγοντας ότι σε αυτά συμπεριλαμβάνονταν τα καύσιμα τράνζιτ όπως και οι αποστολές καυσίμων από την ΕΚΟ προς τη θυγατρική της στο Μαυροβούνιο που «περνούσαν» τράνζιτ τα Σκόπια. Ακολούθησε ένα εξώδικο και κάποιες κουβέντες περί την εγκυρότητα των στοιχείων. Στην ανανεωμένη, δεύτερη εκδοχή της έκθεσης, ο κ. Μάρδας υποστηρίζει ότι η ζημία του κράτους συνολικά από το λαθρεμπόριο καυσίμων μπορεί να αγγίζει τα 2,5 δισ. ευρώ, όπως εκτιμούσε ο πρώην πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος, έως τα 300-500 εκατομμύρια ετησίως, που εκτιμά ο Σύνδεσμος των Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών. Η αναλογία 5:1 όμως είναι μία τεράστια διαφορά ειδικά όταν αφορά στο μεγάλο κεφάλαιο εξυγίανσης των οικονομικών του κράτους. Τελικά, ποιας έκτασης είναι το λαθρεμπόριο καυσίμων;
Κατ’ αρχήν, υπάρχουν τα στατιστικά στοιχεία για τον όγκο της αγοράς καυσίμων που δείχνουν τεράστια πτώση της κατανάλωσης. Ετσι, όποιος παρατηρήσει τις ποσότητες πετρελαίου κίνησης, ναυτιλίας και θέρμανσης που καταναλώθηκαν τα τελευταία διόμισι χρόνια σε εκατομμύρια χιλιόλιτρα, συμπεραίνει ότι μόνο το 2014 καταγράφεται μια μικρή αύξηση.
Οποιος προσέξει τα έσοδα μετά το 2012, οπότε εξισώθηκαν οι φόροι στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης, θα δει ότι ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης αυξάνεται μόνο στο πετρέλαιο κίνησης το 2014 λόγω της αύξησης των κυκλοφορούντων ντίζελ αυτοκινήτων κυρίως στους επαγγελματικούς στόλους.
Ο κ. Δημήτρης Τριμπόνιας, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Τελωνειακών, υποστηρίζει ότι υπάρχει «ένας λαϊκισμός του λαθρεμπορίου», υποστηρίζοντας ότι τα διαφυγόντα για το Δημόσιο έσοδα μπορεί να μην υπερβαίνουν τα 150 εκατομμύρια ευρώ. Ο κ. Τριμπόνιας, άνθρωπος χαμηλών τόνων, λέει πάντως ότι «έχει βρεθεί μια κοινή γλώσσα» με τον πολιτικό του προϊστάμενο Δημήτρη Μάρδα.
Εισροές – εκροές
Το φθινόπωρο του 2013 η κυβέρνηση Σαμαρά συμφώνησε σε μία σειρά μέτρων για την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου, με αιχμή την εγκατάσταση συστημάτων εισροών-εκροών στα πρατήρια καυσίμων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων, στις 2 Φεβρουαρίου 2015 από τα περίπου 5.000 πρατήρια της χώρας τα «1.908 στέλνουν αδιάλειπτα στοιχεία, ενώ 1.044 αντιμετωπίζουν υστέρηση στην αποστολή των στοιχείων, ενώ 1.698 πρατήρια δεν αποστέλλουν στοιχεία…». Το ερώτημα που εγείρεται είναι τι γίνεται με τα πρατήρια που ήδη αποστέλλουν στοιχεία. Ποιος τα επεξεργάζεται; Το μεγαλύτερο πρόβλημα, λέει στην «Κ» στέλεχος της φορολογικής διοίκησης που επιθυμεί την ανωνυμία του, «είναι ότι τα τιμολόγια των εταιρειών προς τα πρατήρια δεν συνδέονται με τις ποσότητες που δηλώνουν με βάση το σύστημα, ότι πωλούν οι πρατηριούχοι».
Τον Σεπτέμβριο του 2014, ένα χρόνο μετά την ανάληψη των σχετικών υποχρεώσεων της ελληνικής κυβέρνησης, μια σειρά Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων (ΚΥΑ) δεν είχαν εκδοθεί. Η ίδια κατάσταση παραμένει και σήμερα. Ειδικότερα, εκκρεμούν:
1. Οι ΚΥΑ για την εγκατάσταση συστημάτων εισροών-εκροών στις ελεύθερες εγκαταστάσεις, στις εγκαταστάσεις ιδιωτικών πρατηρίων, σε πρατήρια στις μαρίνες, σε εγκαταστάσεις εταιρειών με χώρους στάθμευσης οχημάτων για τη φύλαξη και τη συντήρησή τους.
2. Η ΚΥΑ για τις προδιαγραφές όσον αφορά τα συστήματα γεωγραφικού προσδιορισμού (GPS) σε βυτιοφόρα και πλωτά μέσα.
Μάλιστα, ο πρώην πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος είχε δεσμευθεί να σηματοδοτηθούν όλα τα βυτιοφόρα ώστε να μην κυκλοφορούν «λευκά βυτιοφόρα». Η αρχική συζήτηση ήταν να έχουν τα βυτιοφόρα σήματα με μία διάσταση τουλάχιστον ενός μέτρου. Τελικά, με αρκετό «παρασκήνιο» οι εκπρόσωποι των μεταφορέων επέβαλαν το σήμα να είναι σαν… «γραμματόσημο» διαστάσεων 90×23 cm.
3. Ταυτόχρονα με την καθυστέρηση των μέτρων που έχουν ήδη συμφωνηθεί, εκκρεμεί η τοποθέτηση του συστήματος εισροών-εκροών στα διυλιστήρια, στις αποθήκες καυσίμων. Για τα γνωστά «σλέπια» -έχουν μείνει «ενεργά» 20- το σύνολο των εμπλεκομένων στον έλεγχο του λαθρεμπορίου στη θάλασσα, προτείνουν να μετατραπούν σε φορολογικές αποθήκες, μέτρο που θα κάνει τον έλεγχο σαφώς πιο αποτελεσματικό.
Δικογραφίες
Πολλές από τις δικογραφίες για υποθέσεις λαθρεμπορίας καυσίμων δεν «αντέχουν» ούτε στα μάτια εκείνων που έχουν συμβολή σε αυτές. Ετσι, η αστυνομία Δυτικής Αττικής παρακολουθούσε αποθήκη στην οποία ξεφόρτωναν βυτιοφόρα επί 120 μέρες. Οι αστυνομικοί έκαναν φυσική παρακολούθηση και από την ποσότητα που ξεφορτώθηκε την τελευταία μέρα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αντίστοιχες ποσότητες ξεφορτώνονταν κάθε μέρα στο διάστημα της παρακολούθησης – ένα επιχείρημα που δεν αποδεικνύεται ισχυρό στην εξέταση κατά τη διάρκεια της προδικασίας. Αλλά και οι ποσότητες που αφορούν το ναυτιλιακό συνάλλαγμα είναι συνήθως «καβάντζες» που ξεφορτώνονται από μικρότερες ομάδες μεταφορέων σε αυτοσχέδιες εγκαταστάσεις. Τις διωκτικές αρχές έχουν προβληματίσει και άλλα φαινόμενα στη θάλασσα:
– Οι υπολειπόμενες ποσότητες καυσίμων σε ναυλωμένα πλοία που πωλούνται χωρίς να εντοπίζονται φορολογικά στην πράξη πώλησης. Ομως σε αυτές τις περιπτώσεις η πράξη μπορεί να αφορά τη σχέση του ιδιοκτήτη με την εταιρεία που έχει ναυλώσει και πληρώσει το καύσιμο.
– Οι υπηρεσίες έχουν ασχοληθεί και με το θέμα των εξαγωγών -στη συντριπτική πλειονότητα γίνονται- αλλά και με τις τιμές στην αγορά αργού πετρελαίου, στην οποία δεν υπάρχει λαθρεμπόριο.
Οι υπηρεσιακοί παράγοντες που έχουν ασχοληθεί πολλά χρόνια με την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου, σημειώνουν ότι το λαθρεμπόριο με εικονικές εξαγωγές ή μεταφόρτωση ναυτιλιακού καυσίμου από πλοίο σε πλοίο είναι εντελώς διαφορετικό ζήτημα από τη φοροδιαφυγή και τη φοροκλοπή στα καύσιμα.
Αλλά σοβαρό πρόβλημα υφίσταται και με τους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Στις αρχές Δεκεμβρίου του 2014, ένα συνεργείο της περιφέρειας Αττικής μετέβη δύο φορές στο ίδιο πρατήριο στη Δυτική Αθήνα μέσα σε μία εβδομάδα. Τη δεύτερη φορά οι ελεγκτές καταγγέλλουν ότι ξυλοκοπήθηκαν. Το πρατήριο παραμένει ακόμα σε λειτουργία, ενώ ουδείς έχει σαφή απάντηση για ποιο λόγο έγινε η δεύτερη «έφοδος» των ελεγκτών. Την ίδια ώρα στην περιφέρεια εξακολουθούν να μη γίνονται έλεγχοι, ενώ πολλά πρατήρια, και κυρίως εκείνα που διαφημίζονται «ως τα φθηνότερα», καταφέρνουν και πωλούν κάτω από την τιμή αγοράς. Ομως σε βάρος των καταναλωτών που συνήθως πληρώνουν περισσότερα λίτρα από εκείνα που πραγματικά μπαίνουν στο ρεζερβουάρ…
Καθημερινή
