Τα βήματα και τα μέτρα για την επανεκκίνηση του σιδηρόδρομου «μόνο υπό συνθήκες απόλυτης ασφάλειας» ανέδειξε ο υπουργός Επικρατείας, αρμόδιος και για θέματα Υποδομών και Μεταφορών Γιώργος Γεραπετρίτης, στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στον απόηχο της τραγωδίας στα Τέμπη. Ο κ. Γεραπετρίτης, ανέφερε ότι θα είναι υποχρεωτική η παρουσία δύο σταθμαρχών σε κάθε σταθμό, ενώ επεσήμανε ότι αυτό μπορεί να γίνει μόνο με μείωση μεταφορικού έργου.
«Επιθυμία μας είναι να επανεκκινήσει το συντομότερο δυνατό χρόνο. Ενδεχομένως και έως το τέλος του μήνα» σημείωσε ερωτηθείς σχετικά, ενώ περιγράφοντας το πλαίσιο μείωσης του μεταφορικού έργου, μίλησε για μείωση συρμών – δρομολογίων ή και μείωση σταθμών που θα σταματά το τρένο. Εκανε, δε, λόγο για σύνθετο πλαίσιο, υπογραμμίζοντας ότι δεν πρόκειται να υλοποιηθεί αν δεν έχει εξασφαλιστεί το πρόσθετο επίπεδο ασφαλείας και σε συνεννόηση με όλους τους φορείς.
Ως προς το δυστύχημα τα Τέμπη, τόνισε ότι είναι μια πρωτοφανής εθνική τραγωδία που μας σημάδεψε όλους και σημείωσε ότι «η οδύνη αυτή θα πρέπει να βρει μία κάθαρση». Ζήτησε συγγνώμη εκ μέρους της κυβέρνησης για το ότι δεν κατέστη εφικτό να αποτραπεί το δυστύχημα.
«Τρία επίπεδα ασφάλειας δεν τηρήθηκαν»
Οπως ανέφερε, τρία επίπεδα ασφάλειας δεν τηρήθηκαν στα Τέμπη:
«Το τοπικό κέντρο τηλεδιοικησης στη Λάρισα λειτουργούσε απόλυτα και αδιαλείπτως, δεν υπήρξε διακοπή της λειτουργίας στο τοπικό κέντρο. Το βράδυ έπρεπε να υπήρξε η αυτόματη χάραξη στον πίνακα πορείας, κάτι που δεν έγινε όμως» σημείωσε ο υπουργός.
Ένα δεύτερο επίπεδο ήταν η χειροκίνητη αλλαγή του κλειδιού, η οποία δεν συντελέστηκε, συμπλήρωσε ο κ. Γεραπετρίτης.
«Ένα τρίτο επίπεδο, έπρεπε να υπάρξει παρακολούθηση στον ηλεκτρονικό πίνακα ελέγχου, μετά την αποχώρηση του τρένου από τη Λάρισα, και για μια απόσταση 5 χλμ. αφού έφυγε. Αν είχε γίνει η παρακολούθηση πάνω στον πίνακα μετά την αναχώρηση, θα είχε αποφευχθεί το μοιραίο», συνέχισε ο υπουργός.
«Με ένα πλήρες, καθολικό σύστημα τηλεδιοίκησης στη χώρα, θα είχε αποφευχθεί η τραγωδία»
Ο κ. Γεραπετρίτης σημείωσε ότι το τρένο μπήκε σε λανθασμένη γραμμή χωρίς να υπάρξει αντίδραση και από την πλευρά της αμαξοστοιχίας. «Δεν τα λέω αυτά για να τονίσω το ανθρώπινο λάθος. Υπήρξαν πλημμέλειες στην ανθρώπινη διαχείριση, αλλά αν είχαμε ένα πλήρες, καθολικό σύστημα τηλεδιοίκησης στη χώρα, θα είχε αποφευχθεί η τραγωδία» υπογράμμισε.
Ανέφερε επίσης ότι θα υπάρξει πλαίσιο στήριξης των οικογενειών των θυμάτων που θα ανακοινωθεί σύντομα και το οποίο θα περιλαμβάνει όλα τα ζητήματα και όχι μόνο αποζημιώσεων.
Ο υπουργός Επικρατείας υπογράμμισε ότι είναι προφανές ότι απαιτείται περισσότερο και πιο εξειδικευμένο προσωπικό στον σιδηρόδρομο. Οπως τόνισε, την τελευταία 15ετία, υπήρξε σημαντική μείωση λόγω των μνημονίων και ενός μαζικού κύματος συνταξιοδοτήσεων. Αναφέρθηκε στις προσπάθειες ενίσχυσης του προσωπικού.
Σε ό,τι αφορά την καθολική αναβάθμιση ηλεκτρονικών υποδομών (σηματοδότηση σε όλο το φάσμα του δικτύου και καθολική λειτουργία τηλεδιοίκησης), είπε ότι υπεγράφη σύμβαση για πρώτη φορά το 2014. Η σύμβαση αυτή, όπως ανέφερε ο υπουργός, αναπτύχθηκε μερικώς έως το 2017 (περίπου σε ποσοστό 32%). Ωστόσο, όπως τόνισε, στο παραδοτέο υπήρχαν σφάλματα και ένα ποσοστό 18% ήταν γνήσια λειτουργικό, καθώς το υπόλοιπο έπρεπε να ανακατασκευαστεί. Ο υπουργός πρόσθεσε ότι το 2017 σταμάτησε η εφαρμογή της σύμβασης γιατί προέκυψαν σοβαρά σφάλματα.
Τόνισε επίσης ότι από το 2019 έγινε μια προσπάθεια ανάταξης της σύμβασης και υπεγράφη συμπληρωματική σύμβαση το 2021. Οπως τόνισε, σήμερα έχει παραδοθεί το 70% της σύμβασης και η εκτίμηση είναι πως εντός του έτους θα γίνει και η παράδοση και του υπόλοιπου ποσοστού.
Σε αυτό το σημείο, υπογράμμισε πως ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επικοινώνησε με τον CEO της μητρικής εταιρείας Alstom Γαλλίας και έδωσε σαφή εντολή για επίσπευση όλων των διαδικασιών. Στο επόμενο διάστημα αναμένονται ανακοινώσεις για τους χρόνους αποπεράτωσης.
Ο υπουργός Επικρατείας προανήγγειλε εξάλλου ότι θα αξιολογηθεί εκ νέου το πλαίσιο εκπαίδευσης προσωπικού, καθώς και ότι θα κατατεθεί νομοσχέδιο για αυστηρότερο πλαίσιο ως προς τις δολιοφθορές, τις κλοπές και τις καταστροφές στο δίκτυο.
Συμπλήρωσε, δε, ότι σήμερα στην Ελλάδα βρίσκεται κλιμάκιο του ευρωπαϊκού γραφείου για σιδηροδρόμους, ενώ υπήρξε επικοινωνία του πρωθυπουργού και με τον Γερμανό καγκελάριο Ολαφ Σολτς. Οπως συμπλήρωσε, θα υπάρξει συνεργασία με αποστολή κλιμακίου από τη Γερμανία για την περαιτέρω διερεύνηση και κατάθεση προτάσεων ασφαλείας.
Ανέφερε επιπλέον ότι θα δρομολογηθεί η σύσταση του εθνικού οργανισμού διερεύνησης αεροπορικών και σιδηροδρομικών δυστυχημάτων.
Ακολουθούν σημεία της τοποθέτησης του κ. Γεραπετρίτη:
Πρωτοφανής εθνική τραγωδία που μας σημάδεψε όλους.
Η οδύνη αυτή θα πρέπει να βρει μία κάθαρση.
Δεν βρίσκομαι εδώ για κομματική αντιπαράθεση και συμψηφισμούς.
Η ευθύνη που αναλογεί στην παρούσα κυβέρνηση έχει αναληφθεί.
Συγγνώμη εκ μέρους της κυβέρνησης για το ότι δεν μπορέσαμε να αποτρέψουμε αυτό το απίστευτο δυστύχημα.
Είμαι εδώ αφενός να διασφαλίσω ότι θα προχωρήσουν οι έρευνες, αφετέρου για να μπορέσω να διαμορφώσω πλαίσιο δράσεων για επανεκκίνηση σιδηροδρόμων με όρους ασφαλείας.
Δεν έχω αρμοδιότητα να εμπλακώ με την κατ’ ουσία απόδοση ευθυνών.
Είμαι στη διάθεση της Βουλής, θα προκαλέσω συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή, για να βρούμε κοινό τόπο που θα αποδίδει ευθύνες και ταυτόχρονα θα αξιολογεί ζητήματα ασφάλειας μεταφορών.
Τις επόμενες ημέρες θα υπάρξει αντικατάσταση της διοίκησης των ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ. Θα προχωρήσουμε με τις νέες διοικήσεις στην ταχεία κατά το δυνατόν επανεκκίνηση του σιδηροδρόμου.
Τρία επίπεδα ασφάλειας δεν τηρήθηκαν στα Τέμπη.
Το τοπικό κέντρο τηλεδιοικησης στη Λάρισα λειτουργούσε απόλυτα και αδιαλείπτως, δεν υπήρξε διακοπή της λειτουργίας στο τοπικό κέντρο. Το βράδυ έπρεπε να υπήρξε η αυτόματη χάραξη στον πίνακα πορείας, κάτι που δεν έγινε όμως.
Ένα δεύτερο επίπεδο ήταν η χειροκίνητη αλλαγή του κλειδιού, η οποία δεν συντελέστηκε.
Ένα τρίτο επίπεδο, έπρεπε να υπάρξει παρακολούθηση στον ηλεκτρονικό πίνακα ελέγχου, μετά την αποχώρηση του τρένου από τη Λάρισα, και για μια απόσταση 5 χλμ. αφού έφυγε. Αν είχε γίνει η παρακολούθηση πάνω στον πίνακα μετά την αναχώρηση, θα είχε αποφευχθεί το μοιραίο.
Το τρένο μπήκε σε λανθασμένη γραμμή χωρίς να υπάρξει αντίδραση και από την πλευρά της αμαξοστοιχίας.
Δεν τα λέω αυτά για να τονίσω το ανθρώπινο λάθος. Υπήρξαν πλημμέλειες στην ανθρώπινη διαχείριση, αλλά αν είχαμε ένα πλήρες, καθολικό σύστημα τηλεδιοίκησης στη χώρα, θα είχε αποφευχθεί η τραγωδία.
Για το προσωπικό, είναι προφανές ότι απαιτείται πάντα περισσότερο και πιο εξειδικευμένο προσωπικό. Έγινε μια προσπάθεια τα τελευταία χρόνια για την ενίσχυση του ΟΣΕ. Την τελευταία 15ετία, υπήρξε σημαντική μείωση λόγω των μνημονίων και ενός μαζικού κύματος συνταξιοδοτήσεων. Πολύ μικρή αναπλήρωση προσωπικού.
Έγινε μια προσπάθεια με την παρούσα κυβέρνηση 1) με κινητικότητα, 2) προσλήψεις με δελτία παροχής υπηρεσίων, περίπου 200 άτομα (69 κλειδούχοι, 73 σταθμάρχες), 3) δρομολόγηση μόνιμων προσλήψεων, 117 ατομα με διαγωνισμό το 2021 (36 σταθμάρχες) και 100 άτομα το 2022.
Ο σιδηρόδρομος υφίστατο μία διαχρονική απαξίωση που είχε να κάνει και με τη συντήρηση, αλλά και την απαιτούμενη αναβάθμιση των ηλεκτρονικών υποδομών. Λειτουργούσε για 50 χρόνια με έμφαση στη χειροκίνητη λειτουργία της ασφάλειας.
Για πρώτη φορά το 2014 υπεγράφη σύμβαση για καθολική αναβάθμιση ηλεκτρονικών υποδομών (σηματοδότηση σε όλο το φάσμα του δικτύου και καθολική λειτουργία τηλεδιοίκησης).
Η σύμβαση αναπτύχθηκε μερικώς έως το 2017 (περίπου στο 32%). Στο παραδοτέο υπήρχαν σφάλματα. Ενα ποσοστό 18% ήταν γνήσια λειτουργικό, το υπόλοιπο έπρεπε να ανακατασκευαστεί.
Το 2017 σταματά η εφαρμογή της σύμβασης γιατί προέκυψαν σοβαρά σφάλματα. Η αρμόδια αρχή δημοσιονομικού ελέγχου (43 εκατ. ευρώ η σύμβαση) διαπίστωσε τα σοβαρά σφάλματα.
Από 2017 έως 2019 δεν έχουμε καμία παράδοση.
Από τον Ιούνιο 2019 αλλάζει η διοίκηση του ΕΡΓΟΣΕ και από τον Νοέμβριο γίνεται μια προσπάθεια ανάταξης της σύμβασης. Στο ενδιάμεσο γραφειοκρατικά προβλήματα καθυστερούν τη συμπληρωματική σύμβαση.
Υπογραφή συμπληρωματικής σύμβασης το 2021. Σήμερα έχει παραδοθεί το 70% της σύμβασης και η εκτίμησή μας είναι πως εντός του έτους θα έχουμε την παράδοση και του υπόλοιπου ποσοστού.
Δύο ζητήματα: Πρώτον η υλοποίηση της σύμβασης τεχνολογικής αναβάθμισης. Θα γίνουν όλες οι ενέργειες για να προχωρήσει με ταχύτατους ρυθμούς. Ο πρωθυπουργός επικοινώνησε με τη μητρική εταιρεία Alstom Γαλλίας και έδωσε σαφή εντολή για επίσπευση όλων των διαδικασιών. Υπήρξε πλήρης κατανόηση εκ μέρους της γαλλικής εταιρείας. Στο επόμενο διάστημα θα έχουμε ανακοινώσεις για τους χρόνους αποπεράτωσης.
Δεύτερο ζήτημα: Η επανεκκίνηση του σιδηροδρόμου. Είναι σημαντικό να ξεκινήσει εκ νέου. Η επανεκκίνηση θα γίνει μόνο υπό όρους απόλυτης ασφάλειας. Θα αναβαθμίσουμε σημαντικά το σύστημα ασφάλειας μέχρι να έχουμε πλήρη τεχνολογική αναβάθμιση. Η επιθυμία μας είναι ο σιδηρόδρομος να επανεκκινήσει το συντομότερο δυνατόν, έχοντας εξασφαλίσει τις αναγκαίες προϋποθέσεις. Έως το τέλος του μήνα ενδεχομένως.
Δύο σταθμάρχες σε κάθε σταθμό υποχρεωτικά. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με μείωση μεταφορικού έργου.
Μεγαλύτερος συντονισμός στο πλαίσιο των τεχνολογικών δυνατοτήτων που είχαμε σήμερα.
Εκπρόσωποι της Hellenic Train συμφώνησαν στο βασικό πλαίσιο για επανεκκίνηση.
Θα υπάρξει αναβάθμιση προσωπικού – και προσλήψεις και εκπαίδευση. Θα αξιολογηθεί εκ νέου το πλαίσιο εκπαίδευσης προσωπικού.
Θα υπάρξει περαιτέρω ενίσχυση στα οικονομικά και στο προσωπικό του σιδηροδρόμου.
Θα κατατεθεί νομοσχέδιο για αυστηρότερο πλαίσιο ως προς τις δολιοφθορές, τις κλοπές και τις καταστροφές στο δίκτυο.
Σήμερα στην Ελλάδα κλιμάκιο του ευρωπαϊκού γραφείου για σιδηροδρόμους. Συναντήσεις για να δρομολογήσουμε το νέο πλαίσιο.
Επικοινωνία πρωθυπουργού με Σολτς. Θα υπάρξει συνεργασία με αποστολή κλιμακίου από τη Γερμανία για την περαιτέρω διερεύνηση και κατάθεση προτάσεων ασφαλείας.
Θα δρομολογηθεί η σύσταση του εθνικού οργανισμού διερεύνησης αεροπορικών και σιδηροδρομικών δυστυχημάτων.
Κατανοώ τον συλλογικό πόνο που έχει προκαλέσει στην κοινωνία το συγκεκριμένο δυστύχημα. Κατανοώ τον θυμό και τις αντιδράσεις, είναι εύλογες.
Θα υπάρξει πλαίσιο στήριξης για τις οικογένειες των θυμάτων και θα ανακοινωθεί σύντομα. Θα περιλαμβάνει όλα τα ζητήματα και όχι μόνο αποζημιώσεων.
