• Κοιτάσματα υδρογονανθράκων στο «Μεσογειακό βουνό», τη Λεκάνη του Ηροδότου και υδρίτη νοτίως του Καστελλορίζου, υποστηρίζει ο καθηγητής Γεωλογίας Α. Ζεληλίδης
Το ενδιαφέρον των αμερικανικών κολοσσών Chevron και Exxon για τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες σε συνδυασμό με την εξέλιξη του East Med και το δόγμα Τραμπ «Drill baby drill», ενισχύει τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας μας, ευελπιστώντας ότι οι Αμερικανοί θα αρχίσουν να «τρυπούν» για την αναζήτηση θυλάκων φυσικού αερίου και πετρελαίου στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο εντός του 2025.
Επιφυλακτικός ως προς τον χρόνο έναρξης των γεωτρήσεων, εμφανίστηκε ο καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών Αβραάμ Ζεληλίδης. μιλώντας στον Τέρη Χατζηιωάννου-«TvKosmos». Ο κ. Ζεληλίδης ανήκει σε εκείνη την κλειστή ομάδα των επιστημόνων που «μυρίστηκε» πετρέλαιο πριν από 30 ολόκληρα χρόνια, μιλώντας για τις δυνατότητες της χώρας να κρύβει ποσότητες υδρογονανθράκων. Με αφορμή το πράσινο φως που άναψε το ΥΠΕΝ στη Chevron, ο καθηγητής κ. Ζεληλίδης υποστήριξε ότι το κομβικό σημείο, είναι το καλοκαίρι. «Τότε η Exxon θα ανακοινώσει αν θα προβεί σε γεώτρηση. Αν το κάνει, τότε θα ακολουθήσει και η Chevron. Αν δεν τρυπήσει, τότε πιθανότατα θα φύγουν και οι δύο. Οι αμερικανικοί κολοσσοί δεν θα προβούν σε καμία γεώτρηση αν δεν έχουν διασφαλίσει ότι θα μπορούν να πουλήσουν ό,τι βρουν στην Ευρώπη», αναφέρει. Ο κ. Ζεληλίδης εμφανίστηκε αισιόδοξος για την ύπαρξη κοιτάσματος πετρελαίου στο λεγόμενο «Μεσογειακό βουνό», εκτίμησε ότι το επόμενο βήμα θα είναι η Λεκάνη του Ηροδότου και αποκάλυψε ότι στη θαλάσσια περιοχή νοτίως του Καστελλορίζου εντοπίζονται κοιτάσματα υδρίτη.
Γεωτρήσεις υπό προϋποθέσεις
«Το πρώτο θετικό ότι η Chevron είναι εδώ. Προς στιγμής είναι η αναγνώριση του διαγωνισμού -που είχαμε ορίσει εμείς το 2013- των ορίων της ΑΟΖ.
Το δεύτερο θετικό είναι ότι έκοψε το ψευδό-τουρκολιβικό μνημόνιο στην μέση, όποτε ακυρώθηκε στην ουσία. Αυτά είναι τα γεωστρατηγικά.
Πάμε τώρα εκτενέστερα στο θέμα. Η εταιρεία έδειξε ενδιαφέρον για δυο περιοχές -συν την άλλη που έχουν- είναι τα μεγαλύτερα οικόπεδα που έχουν διεκδικήσει.
Υπάρχουν όμως τρεις προϋποθέσεις, τρία βασικά ερωτηματικά που αν δεν τα δούμε να υλοποιούνται, τότε θα μείνει απλά ένα πέρασμα της Chevron.
Θεωρώ ότι μετά την τρίχρονη καθυστέρηση που είχε η Exxon στο Σ.τ.Ε. η Chevron έχει εξασφαλίσει την πολιτική βούληση για την αξιοποίησή τους και το τρέξιμο των διαδικασιών, όταν προσφύγουν οι περιβαλλοντικοί σύλλογοι στο Σ.τ.Ε. για την ακύρωση των όποιων διαδικασιών προτίμησης έργου.
Δεύτερον και επίσης πολύ κρίσιμο. Για να αξιοποιήσουμε τα κοιτάσματά μας θέλουμε αγωγούς μεταφοράς. Να υπενθυμίσω ότι το κοίτασμα «Αφροδίτη» στην Κύπρο, βρέθηκε το 2011 και 14 χρόνια μετά δεν έχει ακόμη αξιοποιηθεί.
Πιστεύω ότι μαζί με την ανακοίνωση που περιμένουμε το καλοκαίρι από την Exxon για τη γεώτρηση, θα έχουμε και την ανακοίνωση της κατασκευής του East Med. Aν δεν ανακοινωθεί ότι προχωράμε στον East Med, δεν πρόκειται να δούμε ανακοίνωση από τους δύο ενεργειακούς κολοσσούς ότι ξεκινάμε γεώτρηση. Αυτά είναι τα δυο βασικά.
Το τρίτο όμως που παραμένει ερωτηματικό, είναι αν η κυβέρνηση έχει μεταβάλει την άποψή της, ότι θέλω μόνο φυσικό αέριο, δηλαδή έχει αλλάξει το αφήγημά της, ως εκ τούτου μιλάμε και για πετρέλαιο. Δεν μπορώ να πιστέψω δηλαδή, ότι αυτοί οι δυο μεγάλοι κολοσσοί αποδέχτηκαν το αφήγημα της Ελλάδας, ότι θέλω μόνο φυσικό αέριο. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι έχουν υπογράψει συμβάσεις που να λένε αν βρουν πετρέλαιο, θα το αφήσουν στη θέση του. Άρα καλό είναι να μας πουν όλη την αλήθεια που είναι να τους βοηθήσουμε στο Σ.τ.Ε., με τον East Med, θα πάρουν ό,τι βρούνε. Αυτά είναι το τι πρέπει να κάνει η ελληνική πολιτεία. Αυτό δεν σημαίνει ότι αν η κυβέρνηση αρνηθεί το πετρέλαιο ή τον East Med δεν θα λάβουν χώρα. Από την στιγμή που εκλέχτηκε ο N. Τραμπ και έχει επιλέξει τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο θα «τρυπήσουν» είτε το θέλουμε, είτε δεν το θέλουμε. Του χρόνου τέτοιο καιρό θα μιλάμε καλώς εχόντων των πραγμάτων και για ενδιαφέρον για τη Λεκάνη του Ηροδότου, που βρίσκεται μεταξύ Ελλάδας- Κύπρου και Ισραήλ. Η Κύπρος ήδη τρυπάει το Νοτιοανατολικό κομμάτι του Ηροδότου. Είδαν ότι έχει μεγάλα κοιτάσματα, το «Ζορ» ανήκει σε αυτή την περιοχή. Εμείς έχουμε δημοσιεύσει από το 2013 τις προοπτικές και τις δυνατότητες που έχει η Λεκάνη του Ηροδότου και θεωρώ ότι αν θες να ελέγξεις γεωπολιτικά, γεωστρατηγικά και σε επίπεδο υδρογονανθράκων τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο πρέπει να πάρει και τον Ηρόδοτο. Και εκτιμώ ότι μέσα στην τετραετία του προέδρου Τραμπ θα έχουν κλείσει με αμερικανικών συμφερόντων εταιρίες, όλα τα deal στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο. Σε πρώτη φάση βλέπω την αξιοποίηση του East Med από την Κρήτη στην Ευρώπη, σε επόμενο βήμα θα επεκταθεί και προς την Κύπρο» υπογραμμίζει ο καθηγητής.
Οι επόμενες κινήσεις
Σε ερώτηση γιατί χρειάστηκε να περάσουν 30 και πλέον χρόνια από τη δημοσίευση των στοιχείων που αποκάλυπταν την πιθανότητα ύπαρξης μεγάλων κοιτασμάτων στην περιοχή, ο κ. Ζεληλίδης απάντησε σκωπτικά. «Η ιστορία είναι πικρή, έχει πολλές απογοητεύσεις αλλά κατέληξα σε ένα συμπέρασμα. Αν βρίσκαμε τους υδρονογοναθράκες και γινόταν ο αγωγός, τα καράβια που μεταφέρουν την ενέργεια τι θα τα κάναμε. Άρα είναι οι ολιγάρχες της Ελλάδος που ελέγχουν όλη αυτή την διαδικασία. Έρχεται το αφήγημα του Ν. Τραμπ να τους υπερκεράσει». Ερωτηθείς για την ύπαρξη κοιτασμάτων στη Λεκάνη της Ρόδου ο κ. Ζεληλίδης τόνισε τα εξής. «Έχουμε δημοσιεύσει -όχι μόνο εμείς- αλλά πολλοί επιστήμονες την περιοχή Καστελλορίζου- Ρόδου, όπου νότια αυτών των περιοχών υπάρχουν κοιτάσματα (με μεγάλο πάχος και μεγάλο όγκο) υδριτών που είναι παγωμένο μεθάνιο. Ένα κυβικό μέτρο υδρίτη όταν αποσυμπιεστεί και εξαϋλωθεί θα δώσει 18 κυβικά μέτρα μεθάνιο. Έχουν λοιπόν υπολογίσει τον όγκο του υδρίτη και έχουν εκτιμήσει ότι αν αξιοποιηθούν οι υδρίτες θα δώσουν πέντε τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα μεθανίου. Οι υδρίτες είναι ένα δυναμικό φαινόμενο. Εξαερώνεται το πάνω μέρος και παράγονται καινούριοι. Αυτές οι περιοχές βρίσκονται στο τέλος του Μεσογειακού Βουνού. Αυτό το βουνό είναι ανεξάντλητο. Εγώ αναφέρομαι σε όσα έχουν βγάλει το ΙΓΜΕ και το ΕΛΚΕΘΕ που μέτρησαν τον όγκο των υδριτών, νότια του Καστελλορίζου», αναφέρει. Σε ερώτηση αν συνδέεται με τη στασιμότητα επέκτασης της ΑΟΖ, ο καθηγητής κ. Ζεληλίδης τονίζει. «Η περιοχή που σας είπα, είναι μοιρασμένη. Αν το Καστελλόριζο έχει ΑΟΖ, η μοιρασιά γίνεται στο 50-50. Αν δεν έχει, όλος ο Αναξίμανδρος περνά στα τουρκικά χέρια. Αυτό προσπαθεί να επιβάλει η Τουρκία, ότι το Καστελλόριζο δε έχει δική του ΑΟΖ.
Η Chevron & ΕXXON ήταν στην Κύπρο, όπως η Τotal, Shell, ΕΝΙ, κ.α. Με την έναρξη των εργασιών εμφανίστηκε η Τουρκία, απείλησε και αποχώρησαν. Τους μόνους που δεν τόλμησαν να αγγίξουν ήταν οι δυο αμερικανικές εταιρίες. Θεωρώ λοιπόν ότι με το αμερικανικό ναυτικό και την αμερικανική κυβέρνηση οι δύο κολοσσοί μπορούν να προχωρήσουν. Όμως με βάση τα τρία ερωτήματα που έθεσα περιμένω να δω αν η Εxxon το καλοκαίρι ανακοινώσει γεώτρηση γιατί υπάρχει το εξής κρίσιμο. Οι περιοχές που έχουν ανακοινώσει οι δύο (εμείς μέχρι πέρυσι το καλοκαίρι δουλεύαμε σε αυτές και μάλιστα θα τα παρουσιάσουμε στο συνέδριο της Γεωλογικής Εταιρείας που θα γίνει στη Μυτιλήνη και της Διεθνούς Έκθεσης που θα γίνει στην Ισπανία) όπου θα λέμε το εξής: «Πιστεύουμε ότι το Μεσογειακό Βουνό δεν έχει καεί έχει και πετρέλαιο, ενώ η Ελληνική Τάφρος -που είναι βόρεια- έχει υπερθερμανθεί και το πετρέλαιο έχει διασπαστεί, ξηρός του αερίου. Σημειώνεται ότι το Μεσογειακό Βουνό είναι νότια της Κρήτης ένα τόξο 2,5 χιλιάδων χιλιομέτρων που ξεκινά από την Κεφαλλονιά και φθάνει στο Καστελλόριζο με πλάτος 200-300 χιλιόμετρα. Βόρεια αυτού, είναι τα βαθύτερα σημεία της Μεσογείου. Νότια του Ταίναρου, εκεί λοιπόν θα πάει να τρυπήσει η EXXON που πιστεύουν -όπως και εμείς- ότι λόγω υπερθέρμανσης θα εντοπίσουν μόνο φυσικό αέριο. Όμως η εταιρεία ζήτησε παράταση 6 μηνών για να επαναπρογραμματίσει τις διαδικασίες που θα ακολουθήσει, προφανώς όταν έρθει να τρυπήσει μέσα στην Τάφρο, ως συνέχεια θα ήθελε να πάει και στο Μεσογειακό Βουνό, άρα λοιπόν πάει να καθυστερήσει την διαδικασία, ώστε όταν θα έρθει στο Μεσογειακό Βουνό να έχει την άδεια από την Ελληνική κυβέρνηση ότι μπορεί να αντλήσει και το πετρέλαιο που θα ανακαλύψει εκεί. Ερωτηθείς επίσης για τις ποσότητες που μπορεί να περικλείουν αυτές οι πλουτοπαραγωγικές ζώνες, ο καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστήμιου Πατρών υποστήριξε: «Όταν ο ΕΥΔΕΕΠ ανακοίνωσε τα αποτελέσματα της νορβηγικής εταιρείας PGS που έκανε σεισμικές έρευνες νότια της Κρήτης, επισημάνθηκε ότι η χαρτογράφηση από τη γεωμετρία των σχηματισμών εντόπισε τον αριθμό 40-50 υφάλων. Κάθε ύφαλος είναι ισοδύναμος του «Ζορ», που είναι ένα τρισεκατομμύριό μέτρα ισοδύναμου μεθανίου, που σημαίνει ότι αν πάμε σε πλήρη αξιοποίηση, θα είμαστε η χώρα με τα μεγαλύτερα κοιτάσματα στον κόσμο!», καταλήγει ο κ. Ζεληλίδης.
