Τη φύση των εκροών από την προκήρυξη των τελευταίων εκλογών έως και σήμερα αποκαλύπτει η εξέλιξη της αξίας των χαρτονομισμάτων που βρίσκονται σε κυκλοφορία στην ελληνική οικονομία.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, μέσα σε λίγους μήνες, από τον Νοέμβριο του 2014 έως και το τέλος του εφετινού Μαρτίου, το σχετικό μέγεθος αυξήθηκε κατά 13 δισ. ευρώ περίπου, από τα 30,1 δισ. ευρώ στα 43 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό είναι πολύ κοντά στα μεγέθη που είχαν καταγραφεί κατά την προηγούμενη μεγάλη κρίση ρευστότητας. Στις παραμονές των εκλογών της 17ης Iουνίου του 2012 η αξία των τραπεζογραμματίων σε κυκλοφορία έφτασε στα 47,7 δισ. ευρώ έναντι μόλις 20 δισ. ευρώ στις αρχές εκείνης της χρονιάς.
Τα στατιστικά δεδομένα για την πορεία του χρήματος σε κυκλοφορία εφέτος, επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις των τραπεζιτών ότι πάνω από τα μισά χρήματα που έχουν φύγει από τις τράπεζες βρίσκονται εντός Ελλάδος.
Κι αυτό, διότι οι διαρροές των τελευταίων μηνών είναι αποτέλεσμα κυρίως των αναλήψεων σε φυσική μορφή, οι οποίες υπολογίζονται στο 50% επί της συνολικής μείωσης της καταθετικής βάσης.
Στο τετράμηνο έως και το τέλος Μαρτίου τα υπόλοιπα των καταθέσεων νοικοκυριών και επιχειρήσεων υποχώρησαν από τα 164 δισ. ευρώ στα 138 δισ. ευρώ, καταγράφοντας μια πτώση της τάξεως των 26 δισ. ευρώ. Από τα χρήματα που διέρρευσαν, περίπου τα μισά εκτιμάται ότι «κρύβονται» σε τραπεζικές θυρίδες και σε άλλες προσωπικές κρυψώνες, υπό τον κίνδυνο ενός Grexit, ενός «κουρέματος» επί των τραπεζικών καταθέσεων ή επιβολής περιοριστικών μέτρων στην κίνηση κεφαλαίων.
Προετοιμασία από ΤτΕ
Η Τράπεζα της Ελλάδος είχε προνοήσει πριν από τις εκλογές για την εξασφάλιση των απαιτούμενων χαρτονομισμάτων για την κάλυψη της ζήτησης σε μετρητά, όπως είχε πράξει και μετά την υπογραφή του πρώτου μνημονίου με κρυφές χρηματαποστολές από την Ευρώπη. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, στα τέλη του 2014 είχε εξασφαλίσει απόθεμα 35 δισ. ευρώ για να εξυπηρετήσει το καταθετικό κοινό στην περίπτωση που προχωρούσε σε αυξημένες, πέραν του φυσιολογικού, αναλήψεις. Οπως αποδείχθηκε, τα χρήματα αυτά ήταν απαραίτητα για την εύρυθμη λειτουργία του τραπεζικού συστήματος και για την αποφυγή συνθηκών πανικού.
Τραπεζικά στελέχη επισημαίνουν ότι οι καταθέτες ήταν σε αυτό το μεγάλο προεκλογικό και μετεκλογικό κύκλο διαρροών πιο προετοιμασμένοι σε σχέση με το 2012. Στα μέσα εκείνης της χρονιάς, μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων της 6ης Μαΐου και της 17ης Ιουνίου, οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά 18 δισ. ευρώ.
«Πολλοί καταθέτες εκπαιδεύτηκαν τότε στο πώς να βγάλουν τα χρήματά τους εκτός ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Αυτή η εμπειρία αποδείχθηκε τελικώς χρήσιμη για τις εφετινές εκλογές» τονίζει γενικός διευθυντής συστημικού ομίλου. Βασική διαφορά πάντως σε σχέση με τρία χρόνια νωρίτερα είναι ότι οι εκροές το 2015 συνεχίστηκαν και μετά τις εκλογές. Οπως εξηγούν τραπεζικοί κύκλοι, οι διαθέσεις «ρήξης» με τους εταίρους που εκφράστηκαν από στελέχη της νέας κυβέρνησης από τις πρώτες ημέρες ανάληψης των καθηκόντων τους και τα δημοσιεύματα περί Grexit ή άλλων επιπτώσεων στο τραπεζικό σύστημα εάν οι διαπραγματεύσεις δεν καταλήξουν σε ένα αποτέλεσμα, επιβάρυναν το κλίμα.
Μέχρι σήμερα, από τις εκροές που έχουν καταγραφεί το μεγαλύτερο μέρος, ποσοστό 50%-55%, διέρρευσε σε φυσική μορφή.
Ενα επίσης μεγάλο ποσοστό της τάξεως του 20%-25% μετατράπηκε σε αμοιβαία κεφάλαια, κυρίως έκδοσης ξένων οίκων ή θυγατρικών ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό, καθώς και σε τραπεζοασφαλιστικά προγράμματα τύπου unit linked, ενώ 5%-10% απεστάλη μέσω εμβασμάτων σε λογαριασμούς εκτός Ελλάδος.
Τέλος, ένα ποσοστό της τάξεως του 5% τοποθετήθηκε σε ομόλογα, κατά κύριο λόγο Γερμανικού Δημοσίου και δευτερευόντως της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Το ΒΗΜΑ
