Εντονη διαφωνία για τη λειτουργία του Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών

Από τον υπεύθυνο του Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών του Γενικού Νοσοκομείου Ρόδου κ. Α. Γερασκλή, απεστάλη προς την διοικήτρια η ακόλουθη επιστολή:
Προς
Διοίκηση Γ.Ν. Ρόδου
Κοινοποίηση:
Διευθυντή Ιατρικής Υπηρεσίας
Επιστημονική Επιτροπή
Τομεάρχη Παθολογικού Τομέα
Τομεάρχη Χειρουργικού Τομέα
ΘΕΜΑ: «Ελάχιστες Συνθήκες για την ασφαλή εφημέρευση στο ΤΕΠ»
Κα Διοικήτρια
Μετά την απομάκρυνση από το πρόγραμμα εφημέρευσης του ΤΕΠ για τον μήνα Ιούνιο του 2016 που καταρτίσθηκε πρόσφατα, των ειδικευομένων ιατρών Τραϊκάπη και Τσούλλου που υπηρετούν στην Γυναικολογική – Μαιευτική Κλινική, με δική σας πρωτοβουλία, και χωρίς την δική μου συναίνεση έχω να σας αναφέρω τα κάτωθι:
1] Όπως μου ανακοινώσατε σε συνάντησή μας (02-06-2016) στο γραφείο σας, οι ανωτέρω ειδικευόμενοι ιατροί σας ζήτησαν να μην εφημερεύουν στο ΤΕΠ του Χειρουργικού Τομέα αφενός διότι πρέπει να εκπαιδεύονται στο αντικείμενο της ειδικότητάς τους και αφετέρου διότι χρειάζονται την κάλυψη από ειδικό ιατρό καθ’ όλο το 24-ωρο της εφημερίας.
Για το πρώτο σκέλος του επιχειρήματός τους έχω να αναφέρω ότι η συνεισφορά τους με  3 εφημερίες κατά μέγιστο στο ΤΕΠ για κάλυψη περιστατικών του Χειρουργικού Τομέα στον οποίο και ανήκουν, δεν τους στερεί το ελάχιστο των εφημεριών που πρέπει να κάνουν στην Γυναικολογική Κλινική για την αναγνώριση της ειδικότητάς τους, που όπως προβλέπει ο νόμος είναι 4 εφημερίες τον μήνα. Έτσι με 3 εφημερίες στο ΤΕΠ και 4 στην Γυναικολογική Κλινική καλύπτουν τις 7 εφημερίες κάθε μήνα όπως προβλέπεται από τις κείμενες διατάξεις ως ανώτερο όριο εφημεριών ειδικευομένων ιατρών ανά μήνα. Άρα και την ειδικότητά τους μπορούν να αναγνωρίσουν αλλά και το ΤΕΠ του Νοσοκομείου να βοηθήσουν, το οποίο όπως καλά γνωρίζουν είναι υποστελεχωμένο λόγω της έλλειψης νέων ειδικευομένων στο Νοσοκομείο μας και κυρίως στις Χειρουργικές Κλινικές.
Για το δεύτερο σκέλος του επιχειρήματός τους έχω να απαντήσω τα εξής:
Η κατάρτιση του προγράμματος εφημερίας στο ΤΕΠ γίνεται, το τελευταίο εξάμηνο τουλάχιστον, με το σκεπτικό να υπάρχει σε ενεργό εφημερία 1 ειδικός Παθολόγος  ή  Γενικός Ιατρός και 1 ειδικευόμενος του Παθολογικού Τομέα στο ΤΕΠ – Παθολογικό και αντίστοιχα 1 ειδικός Χειρουργός ή Γενικός Ιατρός και 1 ειδικευόμενος του Χειρουργικού Τομέα στο ΤΕΠ – Χειρουργικό. Ο στόχος είναι να μην μένει ακάλυπτος ο κάθε ειδικευόμενος καθ’ όλη την διάρκεια του 24ώρου της ενεργού εφημερίας. Αν οι συγκεκριμένοι ειδικευόμενοι ή οποιοσδήποτε άλλος ειδικευόμενος ζήτησε την βοήθεια ειδικού που εφημερεύει στο ΤΕΠ ή που βρίσκεται σε ενεργό εφημερία σε άλλη κλινική ή τμήμα και δεν του παρασχέθηκε, τότε θα έπρεπε να το αναφέρουν και να κατονομάσουν ποιοι είναι οι ειδικοί που δεν είναι συνεπείς με τα καθήκοντά τους.
2] Όσον αφορά το θέμα των κυλιόμενων 8-ωρων που προτείνετε για την εφημέρευση των ειδικών στο ΤΕΠ δεν γίνεται αποδεκτό για τον παρακάτω απλό λόγο:
• Βάσει της κείμενης νομοθεσίας το ωράριο των γιατρών του ΕΣΥ είναι 5-θήμερο, πρωϊνό και 7-ωρο συν τις απαιτούμενες 24-ωρες ενεργείς εφημερίες κατά ανώτατο όριο ανά βαθμό ιεραρχίας. Τουτέστιν 5 ενεργείς για τους Διευθυντές και 7 για τους Επιμελητές κάθε μήνα. Για να εφαρμοσθεί λοιπόν το κυλιόμενο 8-ωρο πρέπει πρώτα να αλλάξει η κείμενη νομοθεσία, αλλιώς είναι παράτυπο αν όχι παράνομο και καταχρηστικό από μέρους της διοίκησης να εφαρμόσει οποιαδήποτε αλλαγή στο ωράριο εργασίας των γιατρών του ΕΣΥ.
3] Για το ζήτημα του τρόπου εφημέρευσης ειδικότερα δε των διαλειμμάτων για ανάπαυση – ενδιαίτηση – και κάλυψη άλλων φυσικών αναγκών που πρέπει να εκπληρώνονται για την διατήρηση της καλής λειτουργίας του ανθρώπινου οργανισμού, μια και οι γιατροί που υπηρετούν σε κάθε νοσοκομείο είναι ανθρώπινοι οργανισμοί και όχι υβρίδια μηχανών, έχω να σας αναφέρω τα κάτωθι:
Α) το «σχέδιο νομοθετικής ρύθμισης του ζητήματος των εφημεριών και άλλων θεμάτων που αφορούν στους νοσοκομειακούς ιατρούς και τη βελτίωση των υπηρεσιών υγείας στους πολίτες», που έχει καταρτίσει το υπουργείο Υγείας ανάμεσα σε άλλα προβλέπει τα εξής:
• «Ασφαλής εφημερία ενεργής Κλινικής ή Τμήματος, δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς στελέχωση με επαρκή αριθμό γιατρών και νοσηλευτικού προσωπικού, σύμφωνα με ανάλογη απόφαση του Επιστημονικού Συμβουλίου. Τα Επιστημονικά Συμβούλια αναλαμβάνουν την ευθύνη να καταρτίσουν προγράμματα ασφαλούς εφημέρευσης για τις Κλινικές και Τμήματα των Νοσοκομείων της υγειονομικής περιφέρειας, σε συνεργασία με τους υπεύθυνους Διευθυντές των αντίστοιχων Κλινικών και Τμημάτων». Στο σημείο αυτό λοιπόν καταδεικνύεται ότι πράξατε εκτός των ορίων της δικαιοδοσίας σας, διότι οι αλλαγές που πραγματοποιήσατε μόνη σας και με δική σας πρωτοβουλία δεν είχαν την προηγούμενη έγκριση του Επιστημονικού Συμβουλίου το οποίο αποφαίνεται για την καταλληλότητα του προγράμματος που υποβάλλεται σε συνεννόηση και σε συνεργασία με τον Διευθυντή του ΤΕΠ.
• «Τα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, τα Τμήματα Εκτάκτων Ιατρείων, οι Μονάδες, τα Αναισθησιολογικά Τμήματα, καλύπτονται υποχρεωτικά με ενεργό εφημερία ειδικευμένου Ιατρού και ειδικευόμενου Ιατρού. Οι Κλινικές και Τμήματα που νοσηλεύουν ασθενείς, τα μεγάλα Εργαστήρια εφημερεύουν με ειδικευμένους γιατρούς σε ενεργό ή μικτή εφημερία και ειδικευόμενους σε ενεργό εφημερία». Μα αυτή ακριβώς την επιταγή κάλυπτε το πρόγραμμα εφημέρευσης του ΤΕΠ που σας είχαμε καταθέσει. Με την αλλαγή που κάνατε δεν μπορεί να εκπληρωθεί η ανωτέρω συνθήκη διότι αφήνετε 3 μέρες μέσα στο μήνα να εφημερεύει για το ΤΕΠ-Χειρουργικό μόνος του όλο το 24-ωρο ένας μόνο ειδικός ιατρός. Πράγμα αδύνατον, απάνθρωπο αλλά και παράνομο όπως θα καταδειχτεί περαιτέρω στην ανάπτυξη της επιχειρηματολογίας μου,
• «Όλοι οι Ιατροί υποχρεούνται σε πραγματοποίηση 4 τουλάχιστον εφημεριών κάθε μήνα, μικτού τύπου οι Συντονιστές Διευθυντές και οι Διευθυντές της Α’ Ζώνης, ενεργείς οι άλλες βαθμίδες και οι Συντονιστές Διευθυντές και Διευθυντές της Β’ και Γ’ Ζώνης».
• «Η ενεργός εφημερία συνεπάγεται την 24ωρη παραμονή του Ιατρού στο χώρο εργασίας του, ενώ οι Διοικήσεις των Νοσοκομείων οφείλουν να εξασφαλίζουν αξιοπρεπείς συνθήκες ενδιαίτησης».
• «Το ωράριο εργασίας των νοσοκομειακών ιατρών είναι επτάωρο, συνεχές, πρωινό και πενθήμερο από Δευτέρα έως Παρασκευή. Η εργάσιμη ημέρα που έπεται ενεργής εφημερίας καταγράφεται ως 24ωρη αργία υπέρ του ιατρού».
Β] Επιπρόσθετα η Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις ώρες εργασίας (European Working Time Directive):
• είναι νόμος για την προστασία της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων από τις πολλές ώρες εργασίας (The EC directive on working time is health and safety legislation to protect employees from working excessive hours).
• Οι κανονιστικές ρυθμίσεις της οδηγίας εφαρμόσθηκαν σε νόμο ο οποίος τέθηκε σε ισχύ την 1η Οκτωβρίου 1998, και ως τέτοιες προβλέπουν:
– Ένα όριο 48 ωρών εργασίας κατά μέσο όρο, ανά εβδομάδα
– Ένα όριο 8 ωρών εργασίας το 24-ωρο αν η εργασία είναι νυκτερινή.
– 24-ωρη ανάπαυση κάθε εβδομάδα
– Απαιτητό δικαίωμα 11 ωρών συνεχούς ανάπαυσης το 24-ωρο
– Απαιτητό δικαίωμα κατ’ ελάχιστον 20 λεπτών διαλείμματος ανάπαυσης όταν το κανονικό ωράριο εργασίας ξεπερνά τις 6 ώρες.
– Οι εργοδότες έχουν την νομική υποχρέωση (legal obligation) να εφαρμόσουν την συγκεκριμένη οδηγία, με επιβολή αυστηρών ποινών (strict penalties) από την Εκτελεστική Επιτροπή για την Υγεία και Ασφάλεια (Health and Safety Executive Committee) σε περίπτωση μη εφαρμογής και συμμόρφωσης στο νόμο.
– Κατόπιν εκδίκασης στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (European Court of Justice) στις ώρες εργασίας συμπεριλαμβάνονται και οι ώρες ανάπαυσης και ανενεργού δραστηριότητας όπως π.χ, ακόμη και όταν ο ιατρός κοιμάται εντός του χώρου του νοσοκομείου (working time also includes periods of inactive time e.g. when a doctor is asleep on site).
Γ] Ευρωπαϊκό Δικαστήριο: «Παράνομη» η Ελλάδα όσον αφορά στις ώρες εργασίας των γιατρών
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η ελληνική νομοθεσία, επιτρέποντας να εργάζονται οι γιατροί επί 24 ή και περισσότερες ώρες, αδιαλείπτως, αντιβαίνει στο δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η υπόθεση έφθασε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δέκα ενώσεις Ελλήνων γιατρών υπέβαλαν καταγγελίες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Κατά τις ενώσεις, οι γιατροί (μισθωτοί ή ασκούμενοι) υποχρεώνονταν, βάσει της εθνικής νομοθεσίας, να εργάζονται κατά μέσο όρο εβδομαδιαίως από 60 έως 93 ώρες. Υποχρεώνονταν, επίσης, σε τακτική βάση, να εργάζονται έως και 32 ώρες, αδιαλείπτως, στον χώρο εργασίας, χωρίς να απολαύουν των ελάχιστων περιόδων ημερήσιας και εβδομαδιαίας αναπαύσεως ή των ισοδύναμων περιόδων αντισταθμιστικής αναπαύσεως.
Κατόπιν τούτου, η Επιτροπή άσκησε προσφυγή κατά της Ελλάδας λόγω παραβάσεως του Ευρωπαϊκού Δικαίου, ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Σημειώνεται, ότι κατά την κοινοτική οδηγία σχετικά με την οργάνωση του χρόνου εργασίας, η εβδομαδιαία διάρκεια του χρόνου εργασίας δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 48 ώρες κατά μέσο όρο συνολικά (κανονικό ωράριο συν υπερωριακή απασχόληση), ενώ κάθε εργαζόμενος πρέπει να διαθέτει, ανά εικοσιτετράωρο, περίοδο αναπαύσεως ελάχιστης χρονικής διάρκειας ένδεκα συναπτών ωρών και, ανά περίοδο επτά ημερών, περίοδο συνεχούς αναπαύσεως ελάχιστης χρονικής διάρκειας 24 ωρών, στις οποίες προστίθενται οι 11 ώρες ημερήσιας αναπαύσεως.
Με την απόφασή του, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υπενθυμίζει καταρχήν ότι η μέγιστη εβδομαδιαία διάρκεια της εργασίας των γιατρών αποτελεί ιδιαίτερης βαρύτητας κανόνα του εργατικού δικαίου της ΕΕ, ο οποίος πρέπει να εφαρμόζεται στην περίπτωση κάθε εργαζομένου ως ελάχιστη πρόβλεψη αποβλέπουσα στη διασφάλιση της προστασίας της υγείας και της ασφάλειάς του.
Όσον αφορά την ημερήσια ανάπαυση, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι εθνική νομοθεσία η οποία επιτρέπει ωράρια εργασίας δυνάμενα να διαρκέσουν 24 ώρες αδιαλείπτως δεν είναι συμβατή με το δίκαιο της ΕΕ. Για όλους λοιπόν τους ανωτέρω λόγους ο υπογράφων, με την ιδιότητα του Διευθυντού του ΤΕΠ του Γ.Ν. Ρόδου, σας αναφέρω ότι δεν εγκρίνω την πραγματοποιηθείσα αλλαγή του προγράμματος εφημεριών για τον μήνα Ιούνιο αλλά και για κάθε μήνα εφεξής η οποία θα διέπεται από την ίδια λογική βάσει της οποίας πραγματοποιήσατε τις συγκεκριμένες αλλαγές, πολύ περισσότερο μάλιστα, όταν η τροποποίηση του προγράμματος δεν έτυχε της εξέτασης και της θετικής γνωμοδότησης της Επιστημονικής Επιτροπής αλλά και εμού του ιδίου, που ως Διευθυντής του ΤΕΠ υποβάλλω προκαταρκτικό πρόγραμμα για έγκριση προς την Επιστημονική Επιτροπή κάθε μήνα.
Με το ισχύον μέχρι σήμερα πρόγραμμα είχε ληφθεί η μέριμνα να εφημερεύουν 1 ειδικός και 1 ειδικευόμενος στο ΤΕΠ – Παθολογικό και στο ΤΕΠ – Χειρουργικό αντίστοιχα, επί 24ώρου βάσεως, καλύπτοντας σε μεγάλο ποσοστό τις απαιτούμενες προαναφερθείσες προϋποθέσεις και επιταγές, με στόχο την εξασφάλιση των ελάχιστων συνθηκών ασφαλούς εφημέρευσης στο ΤΕΠ.
Οποιαδήποτε αλλαγή στο υφιστάμενο πρόγραμμα και τρόπο εφημέρευσης η οποία δεν θα εναρμονίζεται με την κατάρτιση προγράμματος βάσει του σκεπτικού που ήδη ανέπτυξα δεν γίνεται αποδεκτή. Οποιαδήποτε αλλαγή δεν πληροί τις ανωτέρω προϋποθέσεις καταργεί τις ελάχιστες απαιτούμενες συνθήκες για ασφαλή εφημέρευση στο ΤΕΠ, και όποιος τις πραγματοποιεί ή τις εγκρίνει θα πρέπει να αναλάβει και την ευθύνη των πράξεων του σε όλες τις πτυχές της, για οποιοδήποτε πρόβλημα ή βλάβη ήθελε προκύψει σε ιατρό ή ασθενή, από την κατάργηση αυτών των ελάχιστων συνθηκών ασφαλούς εφημέρευσης.
Καλώ την Επιστημονική Επιτροπή να γνωμοδοτήσει επί του κειμένου και του σκεπτικού που σας κατέθεσα.
Τέλος για μια και τελευταία φορά, θεωρώ αυτονόητο ότι η 24-ωρη ενεργός εφημερία με την 24-ωρη παραμονή τόσο των ειδικών όσο και των ειδικευομένων στο ΤΕΠ είναι η βασική μας υποχρέωση. Έχω μάθει να διεκδικώ με πάθος τα δικαιώματά μου γιατί πρώτα είμαι συνεπής στις υποχρεώσεις μου.
Εν αναμονή δικών σας ενεργειών.