- Οδηγίες του ΚΕΕΛΠΝΟ για την αντιμετώπιση παρόμοιων περιστατικών
Ο «εφιάλτης» της ελονοσίας ξύπνησε στο νησί της Κω, που έχει μετατραπεί το τελευταίο διάστημα σε αποθήκη ανθρώπινων ψυχών, με το τοπίο να θυμίζει τριτοκοσμικές καταστάσεις, εξαιτίας της μαζικής εισροής μεταναστών και της αδυναμίας της κυβέρνησης να δώσει ουσιαστική λύση στο πρόβλημα.
Ως επτασφράγιστο μυστικό, κρατήθηκε αρμοδίως, παρά τους κινδύνους που ελλοχεύουν για την υγεία των πολιτών, η διαπίστωση περιστατικού ελονοσίας σε μετανάστη, παρά το γεγονός μάλιστα ότι στο Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) σήμανε συναγερμός.
Είναι πανθομολογούμενο ότι υπάρχει σοβαρό κενό στην «καρδιά» της δημόσιας υγείας στη χώρα μας, εξαιτίας της έλλειψης υγειονομικής κάλυψης των μεταναστών χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα.
Ο πρόεδρος του ΚΕΕΛΠΝΟ κ. Θανάσης Γιαννόπουλος, έχει εκπονήσει ειδικό σχέδιο πενταετούς διάρκειας (έχει κοστολογηθεί στα 13 εκατομμύρια ευρώ για 150.000 πρόσφυγες ετησίως), η βασική φιλοσοφία του οποίου είναι να υπάρχει στους χώρους υποδοχής μεταναστών η δυνατότητα διάγνωσης προβλημάτων υγείας από ειδικευμένο προσωπικό.
Ετσι, με τον κατάλληλο εξοπλισμό και τα υλικά μέσα, σε περίπτωση εντοπισμού κάποιου περιστατικού που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης, θα παραπέμπεται στον κοντινότερο υγειονομικό σχηματισμό.
Προς το παρόν, τέτοιο πρόγραμμα δεν υλοποιείται επισταμένως στα Δωδεκάνησα.
Ενδεικτικό της σοβαρότητας της κατάστασης είναι και το ακόλουθο έγγραφο που απέστειλε αρμοδίως στις υπηρεσίες υγείας ο κ. Γιαννόπουλος:
«ΘΕΜΑ: “Συνιστώμενα μέτρα πρόληψης με αφορμή καταγραφή εισαγόμενου κρούσματος ελονοσίας στη νήσο Κω”
Αξιότιμη κα Βαλατσού,
Θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι στις 27/06/2015 το Γραφείο Νοσημάτων που Μεταδίδονται με Διαβιβαστές του ΚΕ.ΕΛ-Π.ΝΟ. ενημερώθηκε από το Γενικό Νοσοκομείο – Κέντρο Υγείας (Γ.Ν.-Κ.Υ.) Κω, σχετικά με ένα εισαγόμενο περιστατικό ελονοσίας που αφορούσε σε μετανάστη από ενδημική χώρα, ο οποίος εισήλθε στη χώρα στις 24/06/2015, όντας ήδη εμπύρετος.
Η αρχική διάγνωση του ασθενούς έγινε στο Γ.Ν.-Κ.Υ. Κω με μικροσκοπική εξέταση και Δοκιμασία ταχείας διάγνωσης ελονοσίας και επιβεβαιώθηκε (ελονοσία από πλασμώδιο vivax) στον Τομέα Παρασιτολογίας, Εντομολογίας και Τροπικών Νόσων της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (ΕΣΔΥ)- Το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., σε συνεργασία με τους θεράποντες ιατρούς του νοσοκομείου και συναδέλφους της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης (ΜΚΟ) «Γιατροί Χωρίς Σύνορα», που δραστηριοποιούνται στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας μεταναστών στη νήσο, συνεισέφερε στην ολοκληρωμένη διαχείριση και αντιμετώπιση του περιστατικού (λοιμωξιολογική εκτίμηση περιστατικού, μεταφορά δειγμάτων στην ΕΣΔΥ και στο Γ.Ν. «Ευαγγελισμός», χορήγηση ριζικής θεραπείας στον ασθενή, οργάνωση μετέπειτα παρακολούθησης του).
Με αφορμή το περιστατικό αυτό, καθώς στη νήσο Κω φιλοξενούνται νέο-εισερχόμενοι μετανάστες από ενδημικές για την ελονοσία χώρες, και δεδομένου ότι δεν διαθέτουμε επαρκή στοιχεία εντομολογικής επιτήρησης της περιοχής σχετικά με την ύπαρξη του ικανού διαβιβαστή της ελονοσίας (Ανωφελούς κουνουπιού), το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. οργάνωσε τα κάτωθι μέτρα πρόληψης, με στόχο τη μείωση του τυχόν κινδύνου τοπικής μετάδοσης της ελονοσίας:
Εγρήγορση των ιατρών του Γ.Ν.-Κ.Υ. Κω και της ΜΚΟ στη νήσο, για τη διερεύνηση όλων των ύποπτων περιστατικών και την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των κρουσμάτων. Ιδιαίτερη εγρήγορση συνεστήθη για την έγκαιρη ανίχνευση εισαγόμενων κρουσμάτων που αφορούν σε νέο-εισερχόμενους μετανάστες από ενδημικές χώρες.
Ενίσχυση της εργαστηριακής διάγνωσης της ελονοσίας: Το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. είχε ήδη προμηθεύσει με Δοκιμασίες ταχείας διάγνωσης ελονοσίας το Γ.Ν. ΚΥ. Κω, καθώς και Μονάδες Υγείας άλλων νήσων της Π.Ε. Δωδεκανήσου, από το Δεκέμβριο του 2014, προκειμένου να ενισχυθεί η δυνατότητα εργαστηριακού ελέγχου και έγκαιρης διάγνωσης σε τοπικό επίπεδο. Επιπρόσθετα, οργανώθηκε ήδη η διάθεση Δοκιμασιών ταχείας διάγνωσης ελονοσίας στο κλιμάκιο της ΜΚΟ «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» που δραστηριοποιείται στη νήσο.
Επιπρόσθετα, το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ, κρίνει σκόπιμες τις κάτωθι δράσεις:
• Στοχευμένη εντομολογική διερεύνηση στην περιοχή προσωρινής κατοικίας του κρούσματος, με τοποθέτηση παγίδας σύλληψης ακμαίων κουνουπιών (την οποία μπορεί να διαθέσει το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.), με στόχο τη διερεύνηση της παρουσίας Ανωφελών κουνουπιών στην περιοχή και την εκτίμηση κινδύνου για τοπική εξάπλωση της νόσου.
– Ενημέρωση του κοινού (τοπικού πληθυσμού και μεταναστών) σχετικά με τη νόσο και τα μέτρα ατομικής προστασίας άπό τα κουνούπια. Για το σκοπό αυτό, το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. μπορεί να διαθέσει -κατόπιν σχετικού αιτήματος σας- ενημερωτικά φυλλάδια για τη νόσο της ελονοσίας και τα μέτρα προστασίας από τα κουνούπια (στην ελληνική γλώσσα και πολύγλωσσα), προς διανομή τους στον τοπικό πληθυσμό και στους μετανάστες που διαμένουν στην περιοχή.
Εξασφάλιση επαρκών αποθεμάτων βασικών ανθελονοσιακών φαρμάκων στις Μονάδες Υγείας των νήσων (κατά προτεραιότητα σε νήσους που υποδέχονται πληθυσμούς νεοεισερχόμενων μεταναστών), για την άμεση θεραπευτική αντιμετώπιση των διαγνωσθέντων κρουσμάτων ελονοσίας.
– Διατήρηση και εξασφάλιση των βέλτιστων δυνατών συνθηκών διαμονής των μεταναστών και -κατά το δυνατόν- μέτρων ατομικής προστασίας τους από τα κουνούπια.
Διενέργεια ολοκληρωμένων προγραμμάτων καταπολέμησης κουνουπιών: Ένας από τους θεμελιώδεις πυλώνες πρόληψης και ελέγχου της μετάδοσης των νοσημάτων που μεταδίδονται με διαβιβαστές είναι η έγκαιρη και συστηματική εφαρμογή ολοκληρωμένων προγραμμάτων καταπολέμησης κουνουπιών από τις τοπικές αρχές (Περιφέρειες, Δήμους). Ως εκ τούτου, το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. τονίζει ότι -παρ’ όλες τις γνωστές οικονομικές και γραφειοκρατικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν όλοι οι δημόσιοι φορείς- η οργάνωση και έγκαιρη υλοποίηση αποτελεσματικών προγραμμάτων καταπολέμησης κουνουπιών, για την περίοδο μετάδοσης 2015, στην περιοχή ευθύνης σας, πρέπει να αναδειχθεί σε θέμα υψηλής προτεραιότητας, για την αντιμετώπιση των απειλών αυτών δημόσιας υγείας.
Θα θέλαμε να σας παρακαλέσουμε για τη συνεργασία και συμμετοχή των υπηρεσιών σας στην υλοποίηση των ανωτέρω δράσεων πρόληψης.
Είμαστε στη διάθεσή σας για κάθε διευκρίνιση.
Με εκτίμηση,
Ο Πρόεδρος του ΔΣ του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.
Αθανάσιος Γιαννόπουλος».
Η Ελονοσία είναι ένα νόσημα που μεταδίδεται με διαβιβαστές και σπανίως από μολυσμένο αίμα. Ενδημεί κυρίως σε χώρες της υποσαχάριας Αφρικής και της Ασίας. Στην Ελλάδα η νόσος εκριζώθηκε το 1974. Έκτοτε καταγράφονται στη χώρα μας σποραδικά κρούσματα, τα οποία σχετίζονται με ταξίδι ή παραμονή σε ενδημικές χώρες για την Ελονοσία.
Τα κύρια και πιο συνηθισμένα συμπτώματα της ελονοσίας είναι: υψηλός πυρετός με ρίγη, εφίδρωση, κεφαλαλγία, μυαλγία και γενική αδιαθεσία. Ο πυρετός εμφανίζεται κάθε δεύτερη (τριταίος) ή κάθε τρίτη μέρα (τεταρταίος).
Άλλα συμπτώματα που μπορούν επίσης να εμφανιστούν είναι ναυτία, διάρροια και έμετος. Επιπλέον, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να εκδηλωθεί αναιμία και ίκτερος(κίτρινη χροιά των ματιών, του δέρματος και των βλεννογόνων) εξαιτίας της καταστροφής των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος.
Αν δεν δοθεί η κατάλληλη θεραπεία, σε σοβαρές μορφές της νόσου μπορεί να παρουσιαστούν νευρολογικά συμπτώματα, νεφρική ή αναπνευστική ανεπάρκεια.
Σε περίπτωση εντοπισμού κρουσμάτων, το ΚΕΕΛΠΝΟ πραγματοποιεί ελέγχους σε όλα τα σπίτια που βρίσκονται σε ακτίνα 150 μέτρων και εξετάζει όλους τους μετανάστες που προέρχονται από χώρες όπου ενδημεί η ελονοσία -η παράνομη μετανάστευση πιστεύεται ότι ήταν βασικός παράγοντας για την επανεμφάνιση της νόσου στην Ελλάδα.
