Γράφει
ο Νεκτάριος Καλογήρου
Σε νέα φάση έχει εισέλθει η φετινή τουριστική περίοδος με τον Σεπτέμβρη να φέρνει σειρά προσδοκιών για όλους τους επαγγελματίες της τοπικής, «βαριάς» βιομηχανίας: Για τους χονδρεμπόρους θα φέρει μαζικές εισπράξεις, για τους λιανεμπόρους υποσχέσεις για περισσότερα έσοδα και για τους ξενοδόχους κρατήσεις που θα επεκτείνουν τη σεζόν στη διάρκεια του Νοεμβρίου.
Ισως είναι η πρώτη φορά στις τελευταίες δεκαετίες που η τουριστική σεζόν θα μπορέσει να φέρει μετρήσιμα αποτελέσματα στη διάρκεια του Νοεμβρίου. Οι ξενοδόχοι έχουν ενδείξεις για κύμα κρατήσεων δωματίων στον ενδέκατο μήνα του έτους. Προς το παρόν δεν υπάρχουν ακριβή μεγέθη ως προς τον αριθμό των τουριστών που θα θελήσουν να απολαύσουν το φθινοπωρινό τοπίο της Ρόδου, ωστόσο η ζήτηση είναι πραγματική. Γνωστός, Ρόδιος μεγαλοξενοδόχος δήλωνε χθες προς τη «δημοκρατική» ότι «μέχρι και πέρυσι το δεδομένο ήταν η κεντρική μας μονάδα να παραμένει ανοικτή μέχρι τέλος Οκτωβρίου και από κει και πέρα συζητούσαμε το ενδεχόμενο να εξυπηρετήσουμε ένα ή δύο γκρουπ στην πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου. Τώρα ήδη υπάρχει ζήτηση για τις πρώτες δύο εβδομάδες του Νοέμβρη και ως εταιρεία έχουμε αποφασίσει να παραμείνουμε σε λειτουργία μέχρι τις 15 ή ενδεχομένως μέχρι τις 20 εκείνου του μήνα».
Η συγκεκριμένη ξενοδοχειακή μονάδα, από τις πιο κεντρικές της περιοχής Ιξιάς, δεν θα είναι η μόνη που θα παραμείνει σε λειτουργία και πέραν του Οκτωβρίου. Ο ακριβής αριθμός των ημερών πρόσθετης λειτουργίας της μονάδας θα εξαρτηθεί από τον αριθμό των πελατών που θα κερδίσει εντός του Σεπτεμβρίου, στη διάρκεια των συμφωνιών που ξεκίνησαν να γίνονται με τους τουριστικούς οργανισμούς. Την ίδια οδό θα ακολουθήσουν και αρκετές άλλες μονάδες και αυτό αποτελεί το πιο αισιόδοξο αποτέλεσμα που θα αφήσει πίσω της, η κατά γενική ομολογία δύσκολη, φετινή, τουριστική περίοδος.
Επί της ουσίας, γίνεται πράξη εκείνο που επί πολλά χρόνια τόνιζε και τονίζει ο πρόεδρος του Συλλόγου Διευθυντών Ξενοδοχείων Ρόδου Γιώργος Ματσίγκος, ότι δηλαδή η επέκταση της σεζόν για τη Ρόδο είναι πιο εύκολη να γίνει το Νοέμβριο, απ’ ότι στο Μάρτιο. «Η συνέχιση της λειτουργίας των μονάδων θα έρθει απολύτως φυσικά και εύκολα». Αλλωστε, είναι πια γνωστό σε όλους τους τουριστικούς οργανισμούς και κατ’ επέκταση στους πελάτες που εκπροσωπούν πως η Ρόδος το Νοέμβριο είναι ένας κλιματικός παράδεισος, χωρίς ακραία καιρικά φαινόμενα, λιακάδα και εξαιρετικά καλές θερμοκρασίες.
Αλλαγή σκηνικού
για το Σεπτέμβριο
Τα στοιχεία που συγκέντρωσε η «δημοκρατική» για τους αναγνώστες της δείχνουν ότι η Ρόδος σήμερα βρίσκεται στο επίκεντρο της ζήτησης από όλους τους (πρώην) δυτικοευρωπαίους. Τα ξενοδοχεία θα παραμείνουν σε υψηλή πληρότητα, ανώτερη του 90%, καθ’ όλη τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου και σίγουρα μέχρι τις 15 Οκτωβρίου. Για τους ξενοδόχους, η περίοδος αυτή εξακολουθεί να είναι «high season» και μάλιστα πολλά υποσχόμενη.
Η διαφοροποίηση που βλέπουν οι ξενοδόχοι είναι η απουσία των παιδιών (καθώς ανοίγουν τα σχολεία), γεγονός που θα τους δώσει τη δυνατότητα να κερδίσουν πρόσθετες εισπράξεις. Αυτό θα συμβεί διότι το σύστημα all inclusive συνήθως επιβάλλει στους ξενοδόχους το πρώτο ανήλικο παιδί της κάθε οικογένειας να διαμένει και να διατρέφεται δωρεάν στη μονάδα. Μάλιστα, οι πιο μεγάλοι τουριστικοί οργανισμοί απαιτούν την ίδια μεταχείριση να έχει και το δεύτερο, ανήλικο παιδί της οικογένειας.
Για πρώτη φορά έντονη εμφανίζεται να είναι η ζήτηση για Σεπτέμβριο στη Ρόδο από τους Τσέχους και τους Πολωνούς τουρίστες, οι οποίοι συνήθως εξαφανίζονταν από την τοπική αγορά με την εκπνοή του Αυγούστου. Φέτος, πιθανότατα εξαιτίας των γεγονότων στην Τουρκία, οι επισκέπτες από τις συγκεκριμένες αγορές ζητούν τουριστικά πακέτα διακοπών για τη Ρόδο. Η ζήτηση αποτελεί ενθαρρυντικό στοιχείο, μιας και βοηθά να διατηρηθεί στα ύψη η πληρότητα και (για αρκετούς) οι τιμές.
Ωρα εισπράξεων για
τους χονδρεμπόρους
Στη Ρόδο σήμερα δραστηριοποιούνται μεγάλοι και σοβαροί ντόπιοι επιχειρηματίες – χονδρέμποροι τροφίμων. Αυτοί αναλαμβάνουν την τροφοδοσία των χιλιάδων εστιατορίων και των εκατοντάδων ξενοδοχειακών μονάδων, δημιουργώντας έναν κύκλο χρήματος ύψους εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Η μυρωδιά του χρήματος έχει προκαλέσει το έντονο ενδιαφέρον μεγάλων εταιρειών εμπορίας τροφίμων από την Αθήνα και άλλα μέρη της Ελλάδας, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν αποστείλει αντιπροσώπους στο νησί και έχουν καταφέρει να κερδίσουν κι εκείνοι ένα σημαντικό κομμάτι από την πίτα της μαζικής εστίασης.
Είτε Ροδίτες, είτε από την υπόλοιπη Ελλάδα, στο σύνολό τους οι χονδρέμποροι πληρώνονται από τους ξενοδόχους και τους εστιάτορες με επιταγές. Συνήθως οι πρώτες επιταγές εκδίδονται στην αρχή της σεζόν για να πληρωθούν στο τέλος του Αυγούστου. Ενας από τους πιο γνωστούς Ρόδιους χονδρεμπόρους τροφίμων δήλωσε χθες προς τη «δημοκρατική» ότι «έχω πελάτες που μου ζήτησαν να αλλάξουμε τις επιταγές Αυγούστου, γιατί δεν είχαν ρευστότητα. Δεν πρόκειται για μεγάλα ποσά, όμως αυτά δεν είναι καλά μηνύματα, γιατί ότι υποτίθεται ότι τον Αύγουστο όλοι έχουν ρευστότητα».
Επειδή πρόκειται για εμπορικές πληροφορίες, οι έμποροι με τους οποίους συνομίλησε η «δημοκρατική» θέλησαν να κρατήσουν την ανωνυμία τους. Πρόκειται ωστόσο για ορισμένους από τους πιο καταξιωμένους και ανεγνωρισμένους επαγγελματίες που διαθέτει σήμερα το νησί.
«Οφείλουμε να διαχωρίσουμε το εμπόριο χονδρικής σε εκείνο που απευθύνεται προς τους ξενοδόχους, έναντι εκείνου που απευθύνεται προς τους εστιάτορες», τονίσθηκε στη «δημοκρατική». «Το εμπόριο που απευθύνεται προς τους ξενοδόχους αφορά τεράστιες ποσότητες και το ρίσκο είναι πάρα πολύ μεγάλο. Το all inclusive δεν αφήνει περιθώρια κέρδους για εκείνους που έχουν ξενοδοχεία και οι επιταγές που μας δίνουν είναι πάντα πολύ πιθανό να μείνουν απλήρωτες και να πρέπει να αλλαχθούν με νέες, σε ακόμα πιο μακρινές ημερομηνίες. Από την άλλη, τα εστιατόρια θέλουν πιο μικρές ποσότητες, είναι πολλές περισσότερες επιχειρήσεις, αυτό καθιστά μεν τη διαχείρισή τους πιο δύσκολη, όμως έχουν μικρότερο κίνδυνο να σε τινάξουν στον αέρα».
Πρέπει να σημειωθεί ότι από το σύνολο των εταιρειών εμπορίας χονδρικής τροφίμων που δραστηριοποιούνται στη Ρόδο, είναι λίγες εκείνες που παραμένουν υγιείς. Οι υπόλοιπες βρίσκονται σε σκληρό αγώνα επιβίωσης και τούτο διότι έκαναν αποδεκτούς οικονομικά ασύμφορους όρους για να κερδίσουν έναν μεγάλο πελάτη. Απλήρωτοι μισθοί, υποχρεώσεις προς τα ασφαλιστικά ταμεία, απλήρωτα εργοστάσια λειτουργούν ως μέγγενη στην εξέλιξη των δραστηριοτήτων τους. Στην κατηγορία των προβληματικών επιχειρήσεων θα βρεθούν και μεγάλοι προμηθευτές από την υπόλοιπη Ελλάδα που χορήγησαν ανήκουστες πιστώσεις θεωρώντας εσφαλμένα ότι η Ρόδος μπορεί να γεννάει «χρυσά αυγά» ανά πάσα στιγμή τα έχουν ανάγκη.
Η τοπική, γενική εικόνα πωλήσεων στον κλάδο των τροφίμων παρουσιάζει σταθερότητα ως προς τις καταναλώσεις των ξενοδοχείων και ποσοστιαία μείωση που υπερβαίνει το 25% στις καταναλώσεις των εστιατορίων. Αυτό αποδίδεται σε δύο λόγους: Ο πρώτος αφορά την ακόμα μεγαλύτερη επέκταση του συστήματος all inclusive και ο δεύτερος στη μείωση της καταναλωτικής ικανότητας των Ελλήνων. Οι ταβέρνες που απευθύνονται σε Ελληνες έχουν φέτος αισθητή μείωση στους τζίρους τους και αυτό οφείλεται στη συρρίκνωση του εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών.
Το λιανεμπόριο
σε αβεβαιότητα
Ανέκαθεν ο Σεπτέμβριος ήταν ο καλός μήνας για τις επιχειρήσεις λιανεμπορίου που απευθύνονται σε τουρίστες, καθώς στην αγορά κυκλοφορούν επισκέπτες μεγαλύτερης ηλικίας και καλύτερης οικονομικής ευχέρειας. Στη διάρκειά του γίνονται πωλήσεις κοσμημάτων, γουναρικών, δερματίνων ειδών, εξειδικευμένων αναμνηστικών υψηλού κόστους. Υπό το πρίσμα αυτό όλη η τουριστική αγορά έχει εναποθέσει υψηλές προσδοκίες στις ημέρες που ακολουθούν.
Ωστόσο, η γενική εικόνα των τουριστικών επιχειρήσεων λιανεμπορίας δείχνει σοβαρά προβλήματα σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Οι αιτίες είναι πολλές και σε αυτές έχει εκτενώς αναφερθεί η «δημοκρατική» σε προηγούμενα ρεπορτάζ (υψηλός ανταγωνισμός από τις μεγάλες εμπορικές αλυσίδες, μειωμένη αγοραστική ικανότητα τουριστών κλπ). Εκείνοι που γνωρίζουν καλά την τουριστική αγορά εξήγησαν στη «δημοκρατική» ότι «φέτος ο τουρισμός της Ρόδου έχει πολλά πακέτα τουρισμού με 7 και 8 διανυκτερεύσεις, γεγονός που δεν είναι καλό για τα καταστήματα. Στις λίγες διανυκτερεύσεις, οι τουρίστες τρέχουν για να προλάβουν να δουν όσα περισσότερα μπορούν και έτσι αφιερώνουν ολιγότερο χρόνο στην αγορά».
Εκείνοι που κίνησαν φέτος τα καταστήματα ήταν και πάλι οι Γερμανοί, οι Βέλγοι, οι Αυστριακοί και οι Αγγλοι τουρίστες. Σε υψηλή θέση βρέθηκαν φέτος οι Ισραηλινοί επισκέπτες της Ρόδου, που φαίνεται ότι η αυξητική τάση στις αφίξεις τους θα συνεχιστεί και του χρόνου. Οι Ιταλοί, που κατά παράδοση κυριαρχούν στην αγορά του Ιουλίου και του Αυγούστου κινήθηκαν μόνο σε αγορές χαμηλού κόστους. Καλοί πελάτες έχουν αποδειχθεί για την αγορά οι προερχόμενοι από το πρώην ανατολικό μπλοκ: Πολωνοί, Τσέχοι, Σλοβάκοι εμφανίσθηκαν διψασμένοι για αγορές, ενώ στον αντίποδα βρίσκονται οι Ρώσοι. Παρά τα αντιθέτως αναμενόμενα, οι επισκέπτες από τη Ρωσία (εκείνοι που κινήθηκαν με μαζικά πακέτα διακοπών) δεν υποστήριξαν τα μαγαζιά.
Σε ξεχωριστή θέση βρίσκονται οι Τούρκοι τουρίστες, που φέτος ήταν ολιγότεροι σε σύγκριση με πέρυσι. Μάλιστα εκείνοι που ήρθαν, έφεραν μαζί τους εμφανή τα σημάδια προβληματισμού, κόπωσης και οικονομικής καταστροφής από τα όσα προκαλεί στη χώρα τους ο Τούρκος πρωθυπουργός. Μάλιστα, είναι απίθανο φέτος να υλοποιηθεί το χειμερινό πρόγραμμα ανταλλαγής τουριστών, όπως είχε γίνει πέρυσι, με Ευρωπαίους τουρίστες που, κατά τους χειμερινούς μήνες, επισκεπτόντουσαν το Μαρμαρίς και ερχόντουσαν για ημερήσιες εκδρομές στη Ρόδο.
Όλα τα παραπάνω δείχνουν τόσο τη λαχτάρα για καλύτερες μέρες, όσο και τον προβληματισμό για τις ολοένα αυξανόμενες δυσκολίες σε όλο το τοπικό, τουριστικό οικοδόμημα. Οι δυσκολίες αυτές, οι επισκέπτες, ο σκληρός ανταγωνισμός επιβάλλουν πια την υλοποίηση στρατηγικού σχεδιασμού ανάπτυξης του τοπικού τουριστικού προϊόντος, διαφορετικά δεν θα βρεθεί τρόπος βελτίωσης της πορείας της τοπικής μας οικονομίας.
