Όταν η αγάπη για την ιστορία και τον πολιτισμό της Ρόδου, ενώνει ανθρώπους με όραμα και διάθεση για ανιδιοτελή προσφορά, τότε γίνονται θαύματα…
Στο “Cine Chevalier”, του Ιδρύματος Υποτροφιών Εμμ. & Μ. Σταματίου, γίνεται κάτι πολύ σπουδαίο, που θα μείνει παρακαταθήκη όχι μόνο στις επόμενες γενιές Ροδίων αλλά και των Ελλήνων, που θα δουν πτυχές της νεότερης ιστορίας του τόπου μας, τις οποίες δεν έχει αναδείξει κανείς στη διάσταση που τους αξίζει.
Στη συνέντευξή του σήμερα στη “δ”, ο υπεύθυνος εκπαιδευτικός του Εργαστηρίου κινηματογράφου “Cine Chevalier” του Ιδρύματος Σταματίου, δικηγόρος/διαπιστευμένος με μετεκπαίδευση σε θέματα οικογενειακής διαμεσολάβησης, Γιώργος Τζεδάκης, μας παρουσιάζει το τεράστιο έργο που συντελείται από ανθρώπους που ένωσαν το όραμά τους και την αγάπη τους, για να προβάλλουν την ιστορία και τον πολιτισμό της Ρόδου αλλά και να καταγράψουν ιστορικά γεγονότα διατηρώντας τα αέναα στην ροή του χρόνου.
• Κύριε Τζεδάκη, να ξεκινήσουμε την συνέντευξη από τα καλλιτεχνικά εργαστήρια του Ιδρύματος Υποτροφιών Εμμ. & Μ. Σταματίου όπου πραγματικά γίνεται πολύ σημαντική δουλειά.
To έτος 2014, το διοικητικό συμβούλιο του Ιδρύματος Σταματίου, έπειτα από πρόταση του Δημήτρη Κόκκινου, (ΕΔΙΠ στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αιγαίου και Προέδρου της Επιτροπής Πολιτισμού του Ιδρύματος), έλαβε την απόφαση για μια νέα προσπάθεια στον τομέα του πολιτισμού. Η πρόταση αυτή αφορούσε στη δημιουργία τεσσάρων καλλιτεχνικών εργαστηρίων, επεκτείνοντας έτσι το πολυσχιδές έργο που επιτελεί το Ίδρυμα Σταματίου στην κοινωνία της Ρόδου, συμπληρώνοντας τις υποτροφίες σε φοιτητές, τα αθλητικά σωματεία, τις εκδόσεις βιβλίων και τις τόσες άλλες δραστηριότητές του. Τα καλλιτεχνικά αυτά εργαστήρια, των Eικαστικών από την Τάνια Υψηλάντη, της Φωτογραφίας από τον Μάκο Τσιμέττα, του Θεάτρου από την Σουσάνα Καρδούλια και του Κινηματογράφου από τον ομιλούντα, έχουν αισίως φτάσει στην πέμπτη χρονιά λειτουργίας τους με εξαιρετικά αποτελέσματα σε όλα τα επίπεδα. Η συμμετοχή στα εργαστήρια είναι δωρεάν, η διάρκεια των σπουδών είναι 9μηνη και γίνεται στα ειδικά διαμορφωμένα εργαστήρια του Ιδρύματος. Οι φετινές εγγραφές θα ξεκινήσουν στις 23 Σεπτεμβρίου, θα διαρκέσουν έως 4 Οκτωβρίου και τα μαθήματα θα ξεκινήσουν τη δεύτερη εβδομάδα του Οκτωβρίου. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να πάρουν περισσότερες πληροφορίες στα τηλ. επικοινωνίας 2241036665, κιν. 6987213068 (www.estamatiou.gr e-mail: el.zifias@gmail.com, ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΛΑΜΠΡΑΚΗ 12-14- ΡΟΔΟΣ 85100 – Τ.Θ. 337.
• Να περάσουμε και στο εργαστήρι κινηματογράφου “Cine Chevalier”, του Ιδρύματος Σταματίου, που είναι μια καινοτόμος δραστηριότητα για τα τοπικά δεδομένα.
Όσον αφορά λοιπόν το κινηματογραφικό εργαστήρι “Cine Chevalier”, το οποίο ονομάσαμε έτσι αποτίοντας φόρο τιμής στους ιδρυτές του Ιδρύματος Σταματίου ιδιοκτήτες του ιστορικού ξενοδοχείου της Ρόδου “Chevalier”, βασική στόχευσή του ήταν από την πρώτη στιγμή, η καλλιέργεια μιας κινηματογραφικής παιδείας αφενός παρέχοντας στους ενδιαφερόμενους συμπολίτες μας στοιχεία θεωρίας και πρακτικής της τέχνης του κινηματογράφου και αφετέρου προχωρώντας στην πράξη και στη δημιουργία ταινιών τεκμηρίωσης και μυθοπλασίας που να αφορούν το νησί μας. Στόχος του θεωρητικού αλλά κυρίως πρακτικού κινηματογραφικού σεμιναρίου, είναι να προσφέρει στους συμμετέχοντες τις απαραίτητες γνώσεις για την ιστορία και τη θεωρία του κινηματογράφου, τα εκφραστικά μέσα και τη γλώσσα του, τη μορφή και το ύφος μιας ταινίας, το ύφος του κινηματογραφικού δημιουργού, την παραγωγή, το σενάριο, την κινηματογραφική υποκριτική, τη φωτογραφία και το μοντάζ. Τα μέσα που χρησιμοποιούμε στα μαθήματα είναι η προβολή και ανάλυση ταινιών μικρού μήκους και αποσπασμάτων από αντιπροσωπευτικές ταινίες μεγάλου μήκους, ασκήσεις σεναρίου, πρόβες με κάμερα και γυρίσματα σκηνών επιλεγμένων από το συντονιστή του σεμιναρίου ή δημιουργημένων από τους συμμετέχοντες. Το σεμινάριο σκηνοθεσίας κάθε έτος καταλήγει στο γύρισμα μιας τουλάχιστον ταινίας μικρού μήκους από τους συμμετέχοντες, με σκοπό την πλήρη διαδρομή από τη γέννηση της ιδέα στη γέννηση μιας ταινίας.
• Έχει μεγάλο ενδιαφέρον η προσπάθεια για την δημιουργία της “Ροδιακής Ταινιοθήκης”, που θα αποτελέσει σπουδαία παρακαταθήκη για την τοπική κοινωνία και όχι μόνο.
Παράλληλα με τις προσωπικές δημιουργίες των μελών του εργαστηρίου, το εργαστήρι κινηματογράφου Cine Chevalier, έχει ήδη ξεκινήσει από πέρσι την υλοποίηση του μεγάλου μας στόχου, που δεν είναι άλλος από τη δημιουργία της πρώτης “Ροδιακής Ταινιοθήκης”. Mιας ταινιοθήκης δηλαδή η οποία θα αποτελείται από κινηματογραφικές ταινίες τεκμηρίωσης που θα αφορούν την ιστορία, τον πολιτισμό και τα πρόσωπα της Ρόδου, με μια στόχευση στις λιγότερο γνωστές πτυχές της ιστορίας του νησιού μας. Για την υλοποίηση του στόχου αυτού, εργαζόμαστε ήδη εδώ και τρία χρόνια με τα μέλη του εργαστηρίου μας, ενεργά και υγιή μέλη της κοινωνίας μας, με μεγάλο αίσθημα ευθύνης, και με πολύ συλλογική δουλειά, που περιλαμβάνει, πέρα από το τεχνικό μέρος της κινηματογράφησης, την ιστορική τεκμηρίωση, την διασταύρωση πηγών και την επιτόπια έρευνα, προκειμένου πολλές φορές να διασώσουμε πολύτιμες ιστορικές μαρτυρίες, πρωτού αυτές χαθούν για πάντα στο χρόνο. Τα έργα που έχουμε ήδη δημιουργήσει σε αυτά τα χρόνια, αλλά και όσα πρόκειται να δημιουργήσουμε στο μέλλον θα είναι όλα διαθέσιμα να τα παρακολουθήσει κάθε ενδιαφερόμενος στο διαδίκτυο, τόσο στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος www.estamatiou.gr (στην ενότητα οπτικοακουστικό υλικό – ταινιοθήκη) όσο και από το κανάλι “CINE CHEVALIER” στο You tube. Με αυτό τον τρόπο θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι η “Ροδιακή Ταινιοθήκη” θα παραμένει ανοιχτή και εύκολα προσβάσιμη για όλους, οπουδήποτε και αν βρίσκονται.
• Το ντοκιμαντέρ πάντως “ο Γιώργος Σεφέρης στα χνάρια της Δωρικής Κρήνης”, άφησε εξαιρετικές εντυπώσεις και απέσπασε πολύ θετικά σχόλια.
Με την περσινή παραγωγή και προβολή της ταινίας “Ο Γιώργος Σεφέρης στα χνάρια της Δωρικής Κρήνης”, σε μια κατάμεστη αίθουσα στο Κατάλυμα της Ισπανίας στην Οδό των Ιπποτών, ξεκίνησε λοιπόν η δημιουργία της Ροδιακής Ταινιοθήκης. Το θέμα της ταινίας βασίζεται στην πολύ λίγο γνωστή επίσκεψη του νομπελίστα μας ποιητή Γιώργου Σεφέρη στον αρχαιολογικό χώρο της Δωρικής Κρήνης στη Ρόδο, λίγους μήνες πριν πεθάνει. Συγκεκριμένα το καλοκαίρι του 1971, ο Γιώργος Σεφέρης επισκέφθηκε σε μια μονοήμερη εκδρομή το νησί της Ρόδου.
Κατά την επίσκεψή του αυτή ξεναγήθηκε από τον φίλο του πεζογράφο Νίκο Κάσδαγλη σε ένα αρχαιολογικό μνημείο εξαιρετικής ομορφιάς, την Δωρική Κρήνη της Φιλερήμου. Η ταινία επιχειρεί, ακολουθώντας τα βήματα του ποιητή, να ανασυνθέσει το ύστατο αυτό βλέμμα του προς το αρχαιοελληνικό κάλλος και παράλληλα να ξαναδείξει την άφατη ομορφιά αυτού του αρχαιολογικού θησαυρού του νησιού μας. Η ταινία είναι διαθέσιμη για το κοινό μέσα από την ιστοσελίδα του Ιδρύματος www.estamatiou.gr.
• Επίκειται και η πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ “Σάμουελ Μοντιάνο -Η Αποστολή- από τη Ρόδο στο Άουσβιτς”, με τη συγκλονιστική αφήγηση του ίδιου, το τρέιλερ του οποίου είναι καθηλωτικό.
Πρόκειται για την δεύτερη ταινία της Ροδιακής Ταινιοθήκης που θα προβληθεί για πρώτη φορά το Σάββατο 21 Σεπτεμβρίου στις 20:00 στο θερινό κινηματοθέατρο Ρόδον. Αναφέρεται στην τελευταία πράξη ενός τραγικού κεφαλαίου της ιστορίας της Ρόδου, αυτή του βίαιου εκτοπισμού και εξόντωσης της Εβραϊκής κοινότητος της Ρόδου, η οποία μετρούσε αιώνες παρουσίας στο νησί. Η ταινία αποτελεί ένα συγκλονιστικό ιστορικό οδοιπορικό, μέσα από τη μαρτυρία ενός από τους ελάχιστους – τελευταίους Ρόδιους Εβραίους επιζώντες του Εβραϊκού Ολοκαυτώματος, του Σάμουελ Μοντιάνο, ο οποίος στην τρυφερή ηλικία των 13 χρονών, βίωσε τους αφάνταστους εξευτελισμούς και ταλαιπωρίες ενός μεγάλου ταξιδιού με τελικό προορισμό το “εργοστάσιο θανάτου” του Άουσβιτς-Μπίργκεναου. Η αφήγησή του αποτελεί μια ακόμη κραυγή απελπισίας και μια προειδοποίηση για την ανθρωπότητα, έτσι ώστε όπως λέει και ο ίδιος: «Οι καινούργιες γενιές να μην δουν ποτέ ξανά αυτά που είδαν τα δικά μου μάτια…». Πολύτιμοι συνεργάτες μας σε αυτό το μαγικό ταξίδι υπήρξαν τα μέλη του κινηματογραφικού εργαστηρίου “Cine Chevalier”, τα οποία ξεκίνησαν ως μαθητές και τώρα πλέον είναι συνεργάτες και φίλοι. Και αυτό είναι ίσως το πιο όμορφο κομμάτι της σύνθετης διαδικασίας που απαιτεί η κατασκευή μιας ταινίας. Ο κινηματογράφος, ακόμη και στην ερασιτεχνική του μορφή, αποτελεί προϊόν συλλογικής εργασίας. Ο ρόλος του σκηνοθέτη είναι να συντονίζει και να αναπτύσσει τη συνεργασία μεταξύ των συντελεστών. Ως άλλος, λοιπόν, μαέστρος είχα τη χαρά και την τύχη να διευθύνω πραγματικά ταλαντούχους ανθρώπους, οι οποίοι εθελοντικά διέθεσαν όλο το ταλέντο τους και πολύ από τον προσωπικό τους χρόνο, έτσι ώστε να πετύχουμε την αρμονική σύνθεση όλων των στοιχείων που συνθέτουν το κινηματογραφικό έργο: λόγος – εικόνα – μουσική.
Ο Δημήτρης Κόκκινος έγραψε τα κείμενα του ντοκιμαντέρ έπειτα από επίπονη έρευνα και μελέτη. Στα πλάνα της ταινίας πάνω από δέκα μέλη του Cine Chevalier αλλά και εξωτερικοί συνεργάτες και από διαφορετικά σημεία της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού, (Άουσβιτς-Πολωνία), ως βοηθοί σκηνοθέτες δημιούργησαν εικόνες υψηλής αισθητικής, με τρόπο εξίσου βιωματικό. Στην μουσική, ο Αντώνης Κυζούλης συνέθεσε για άλλη μια φορά, τα πρωτότυπα μουσικά θέματα της ταινίας, με την γνωστή ευαισθησία που τον διακρίνει ως καλλιτέχνη, και που είχαμε την χαρά να βιώσουμε και στην ταινία για την Δωρική Κρήνη. Η μουσική του, δεν παραμένει σε μια βασική χρήση, συνοδεύοντας απλά τις σκηνές ως φόντο και ως “μουσικό χαλί”, αλλά εξυπηρετεί έναν ανώτερο σκοπό. Συντηρεί στη μνήμη την εικόνα και την ερμηνεύει. Στο μοντάζ η Δέσποινα Μαζαράκη, με εικόνες που ρέουν αβίαστα στην οθόνη, και με ατελείωτη προσωπική εργασία στον υπολογιστή της, αφού πρώτα ερεύνησε και μελέτησε προσεκτικά το θέμα, δεν αρκέστηκε σε μια απλή γραμμική παράθεση της αφήγησης αλλά χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνικές επιτυγχάνει να καταστήσει το μοντάζ μέσο έκφρασης ιδεών, αισθημάτων και αφηγηματικού ρυθμού, το λεγόμενο “ιδεολογικό μοντάζ”. Συνολικά περισσότερα από 30 άτομα συνέβαλαν εθελοντικά, με το δικό τους τρόπο για τη δημιουργία αυτής της ταινίας και πραγματικά ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους αυτούς τους συνεργάτες και φίλους, φαντάζει πολύ λίγο. Τα ονόματα όλων αυτών των ξεχωριστών ανθρώπων θα ανακαλύψετε κατά την διάρκεια της προβολής της ταινίας.
• Για τα επόμενα ντοκιμαντέρ της Ροδιακής Ταινιοθήκης, τι σχεδιάζετε;
Με το ιστορικό ντοκιμαντέρ για τον Σάμουελ Μοντιάνο τοποθετούμε τη δεύτερη ψηφίδα στο πολύχρωμο μωσαϊκό που έτσι και αλλιώς υπήρξε η Ρόδος ανά τους αιώνες. Ευελπιστούμε πως θα ακολουθήσουν ακόμη κι άλλες κινηματογραφικές ψηφίδες, κομμάτια από διαφορετικούς κόσμους και ιστορικές περιόδους της Ρόδου. Για το σκοπό αυτό βρίσκονται σε εξέλιξη νέα γυρίσματα, με το “σκληρό πυρήνα” του εργαστηρίου, αποτελούμενο από τους αποφοίτους των προηγούμενων ετών του εργαστηρίου Cine Chevalier, στον οποίο θα ενσωματωθούν σιγά σιγά και οι καινούργιοι μαθητές του εργαστηρίου. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζουμε τη συνεχή δυναμικότητα του εργαστηρίου, απαραίτητη για να συνεχίσουμε τον μακρύ δρόμο για τη δημιουργία της Ροδιακής Ταινιοθήκης. Συγκεκριμένα, μέσα στο 2020 θα ακολουθήσει μια τρίτη ψηφίδα, η οποία θα αφορά σε ένα σημαντικό -και σχετικά άγνωστο για τις νεότερες γενεές- ιστορικό γεγονός, που αφορά στην σύλληψη 340 περίπου Δωδεκανησίων που διατηρούσαν την ελληνική υπηκοότητα, το πρωινό της 28ης Οκτωβρίου του 1940 και στον εγκλεισμό τους σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Τάφρο της Παλιάς Πόλης της Ρόδου, το περίφημο “Concentramento”, όπου θα ακούσουμε μαρτυρίες από πρώτο χέρι, για τις συνθήκες κράτησης των Ροδίων πατριωτών και πώς μέσα από αυτές τις αντίξοες συνθήκες του χειμώνα του 1940, ξεπήδησαν στη συνέχεια θύλακες αντίστασης στον αγώνα για την απελευθέρωση. Θα ακολουθήσει μια ακόμη ψηφίδα, η οποία θα ταίριαζε σε ένα βυζαντινό ψηφιδωτό, μιας και το θέμα της τέταρτης αυτής ταινίας θα είναι παρμένο από έναν άλλο, διαφορετικό κόσμο, αυτόν της θρησκευτικής λατρείας, της βυζαντινής παράδοσης και συνάμα της προσπάθειας του ανθρώπου να απεικονίσει το ανείπωτο, την Ύπαρξη και τον ίδιο τον Θεό.
Θα μιλήσουμε για το πέρασμα από τη Ρόδο του μεγαλύτερου αγιογράφου της Ελλάδος, του Φώτη Κόντογλου, ο οποίος αγιογράφησε μέρος του Ιερού Ναού του Ευαγγελισμού, ενώ παράλληλα θα ανακαλύψουμε τη μακρά ιστορία και σημασία του ιστορικού αυτού ναού που ξεκινά από την περίοδο των Ιπποτών και φθάνει μέχρι και τις μέρες μας. Τέλος, υπάρχει ήδη συγκεντρωμένο υλικό σχετικά με την ιστορία της Αλευροβιομηχανίας Samica της Ρόδου καθώς και πολλές ενδιαφέρουσες ιδέες-θέματα για μελλοντικές ταινίες, οι οποίες ευελπιστούμε ότι θα συμβάλλουν μελλοντικά στην καλλιέργεια της παιδείας και στη διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας και μνήμης των ανθρώπων του τόπου μας.
Δείτε το τρέιλερ του συγκλονιστικού ντοκιμαντέρ: “Σάμουελ Μοντιάνο -Η Αποστολή- από τη Ρόδο στο Άουσβιτς”
