«Ελπίζω πραγματικά ότι η “Εγκυκλοπαίδεια” θα λειτουργήσει ως ένα σημείο εκκίνησης για καινοτόμο έρευνα και ένα ταξίδι προς την κατεύθυνση των βέλτιστων πρακτικών υποστήριξης της παγκόσμιας τουριστικής βιομηχανίας, στη διαδρομή της ανάκαμψής της, και ότι η “Εγκυκλοπαίδεια” θα ενδυναμώσει / εμπνεύσει έξυπνες βιώσιμες κοινωνίες που θα ευημερήσουν στο μέλλον».
Με τα λόγια αυτά, ο καθηγητής Δημήτριος Μπούχαλης ολοκληρώνει το εισαγωγικό του σημείωμα στην τετράτομη «Encyclopedia of Tourism Management and Marketing», μια οντολογία μοναδική στο είδος της, που αποτυπώνει τα πλήρη χαρακτηριστικά της τουριστικής βιομηχανίας και των μεταμορφώσεών της.
«Η γνώση είναι ζωτικής σημασίας για τον τουρισμό», περιέγραψε στη «δημοκρατική» ο ενορχηστρωτής όλου αυτού του έργου, καθηγητής Στρατηγικού Σχεδιασμού και Τουριστικού Μάρκετινγκ στο Bournemouth University και ειδικός συνεργάτης εμβληματικών τουριστικών επιχειρήσεων professor Δημήτριος Μπούχαλης. Οι 3.528 σελίδες της τετράτομης εγκυκλοπαίδειας, με τα 2.000.000 λέξεις, όπως αυτές αναλύουν 1500 λήμματα από μια οντολογία 3000, συντεταγμένες από μια παγκόσμια κοινότητα 1500 επιστημόνων (ένας επιστήμονας ή και περισσότεροι από ένας, ανά λήμμα), αποτελούν μόνο την οσμή από το εύρος της περιεχόμενής της γνώσης.
«Μας δίνει τη δυνατότητα να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα του φαινομένου που λέγεται τουρισμός, είναι η πόρτα η οποία ανοίγει πολλούς διαδρόμους για να πας σε βάθος, είναι το ‘Πρώτων Βοηθειών’». Αυτές τις λέξεις χρησιμοποίησε ο prof. Δημήτριος Μπούχαλης και κάλεσε τον συντάκτη αυτού του ρεπορτάζ: «Προτού γράψεις, διάβασε το εισαγωγικό σημείωμα» και πράγματι, η δημοσιογραφική προσέγγιση στο περιεχόμενο της Εγκυκλοπαίδειας θα ήταν τουλάχιστον άστοχη, χωρίς τη συμπυκνωμένη γνώση της εισαγωγής που κάνει ο καθηγητής. Το Εισαγωγικό του Σημείωμα, στοιχεία του οποίου παρουσιάζονται παρακάτω, στηρίζεται σε πλήθος βιβλιογραφικών αναφορών και μελετών των επιστημόνων της παγκόσμιας τουριστικής βιομηχανίας.
Τι θα συμβεί
αν πατήσουμε το γκάζι
στο αυτοκίνητο;
Το ερώτημα αυτό έρχεται να δώσει την ευνόητη απάντηση στον τρόπο λειτουργίας της τουριστικής βιομηχανίας.
«Η Εγκυκλοπαίδεια παρέχει πρόσβαση σε συσσωρευμένη έρευνα και εμπειρογνωμοσύνη για την εμβάθυνση στις καλές πρακτικές και στην ανταγωνιστικότητα. Χρησιμεύει επίσης ως όχημα για την τόνωση και την ενίσχυση της συνεργασίας σε πρακτικές που επικεντρώνονται στις στρατηγικές έξυπνου – βιώσιμου τουρισμού. Έξυπνες στρατηγικές βιώσιμου τουρισμού σημαίνουν την εφαρμογή τεκμηριωμένης τουριστικής διαχείρισης και γνώσεων μάρκετινγκ για τη διευκόλυνση της διάδοσης βέλτιστων πρακτικών στη διαχείριση του τουρισμού· με καινοτόμες παρεμβάσεις, προνοητικές, αλλά και ρεαλιστικές, για να εξασφαλιστεί ένας βιώσιμος μετασχηματισμός του κλάδου. […] Η εφαρμογή των πρακτικών θα πρέπει να διευκολύνει τη συνδημιουργία αξίας για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, με την τήρηση ηθικών αρχών και τη διασφάλιση της ευημερίας όλων όσων εμπλέκονται – από τον ακαδημαϊκό κόσμο μέχρι τους φορείς της βιομηχανίας, τους κατοίκους προορισμού, μέχρι και τους καταναλωτές. Οι έξυπνες στρατηγικές θα πρέπει να οδηγήσουν τον τουρισμό στον μετασχηματισμό, υποστηρίζοντας τη βιώσιμη ανάπτυξη χωρίς να εξαιρούν τις κοινωνίες».
Ναι, αν πατήσουμε το γκάζι, το αυτοκίνητο θα τρέξει, αρκεί το αυτοκίνητο να έχει οδηγό, καύσιμα, ρόδες, δουλεμένη μηχανή, δρόμο για να κινηθεί, σήμανση για να το καθοδηγεί, συστήματα ασφαλείας για να προστατεύουν επιβάτες και πεζούς. Όλα τα επιμέρους δεδομένα για την κίνηση του οχήματος συγκροτούν ένα ολόκληρο οικοσύστημα, όμοιο με τα πολύπλευρα δομικά στοιχεία της τουριστικής βιομηχανίας. Ναι, έχουμε ήλιο, θάλασσα, καλό φαγητό, μα όλα αυτά, πια, συγκροτούν μόνο το γκάζι του αυτοκινήτου.
«Ο τουρισμός είναι fact of life, φάνηκε το πόσο σημαντικός είναι όταν μας έλειψε στην περίοδο του Covid19», μας υπενθύμισε ο καθηγητής Δημήτριος Μπούχαλης. Η συνομιλία μαζί του έγινε μέσω διαδικτύου, ενώσο εκείνος ετοιμαζόταν για το ταξίδι του από το Λονδίνο προς το Δουβλίνο.
«Με τον Covid-19 όλος ο κόσμος συνειδητοποίησε τη σημασία του τουρισμού όπως αυτή βρίσκεται πέρα από τα παραδοσιακά οικονομικά οφέλη. Ο τουρισμός και τα ταξίδια συνδέονται άμεσα με την ψυχική υγεία και τη διευκόλυνση των ανθρώπινων συνδέσεων και της αλληλεπίδρασης. Οι κυβερνήσεις, σε όλα τα επίπεδα, κατάλαβαν επίσης τη σημασία του τουρισμού για τη βιωσιμότητα των κοινοτήτων και για τη στήριξη του βιοπορισμού των κοινωνιών σε όλο τον κόσμο. Για πρώτη φορά, όλοι εκτίμησαν το επίπεδο παγκοσμιοποίησης αυτής της βιομηχανίας και το πόσο διασυνδεδεμένοι είμαστε όλοι. […] Η αλληλεγγύη έγινε κρίσιμη για την ανθεκτικότητα των κοινωνιών και αναδείχθηκαν αμέτρητα παραδείγματα παγκοσμίως».
Η τουριστική βιομηχανία, σύμφωνα με το σημείωμα του καθηγητή, μπορεί να συνδεθεί άμεσα με τους παγκόσμιους στόχους των Ηνωμένων Εθνών για τη μείωση της φτώχειας. Αποτελεί, ξανά, ένα όχημα με το οποίο ο ταξιδιώτης, μέσα από το προσωπικό – αξιακό και ηθικό του πλαίσιο, συμμετέχει σε αυτή την πορεία αποκατάστασης των αδικιών του πλανήτη και μετασχηματισμού της κοινωνίας. Αυτόν τον μετασχηματισμό, ακολουθεί σε παράλληλη πορεία ο τουρισμός. Αυτό σημαίνει ότι οι αναλύσεις των ημίσοφων αγίων με τους μαθηματικούς υπολογισμούς για τις αποδόσεις, τις προβλέψεις για την επόμενη σεζόν, τους επισκέπτες που θα κλέψει ο ανταγωνισμός και τόσα άλλα, αποτελούν μόνο μια ρηχή επιφάνεια, όμοια με το ερώτημα: Αν πατήσουμε γκάζι, το αυτοκίνητο θα τρέξει;
Όσο νόστιμος κι αν είναι ο κόκορας κρασάτος, όσο μάγκας κι αν είναι ο σεφ που τον μαγείρεψε, αποτελεί ένα πιάτο που δεν πρόκειται να φαγωθεί από έναν vegan. Κι αν ο μάγειρας ήξερε ότι στο τραπέζι θα έχει χορτοφάγους, θα ετοίμαζε χορτόπιτες κι όχι κόκκορα κρασάτο. Χρειάζεσαι τρακτέρ για να τρέξεις σ’ ένα οργωμένο χωράφι, κι όχι Ferrari. Αυτό λέγεται, γνώση… και η γνώση είναι το βασικό συστατικό της τουριστικής βιομηχανίας.
Βελτιστοποιώντας το
τουριστικό οικοσύστημα
Όλα τα παραπάνω δομικά στοιχεία του τουριστικού οικοσυστήματος (πολλές φορές είχαν κατά το παρελθόν αναλυθεί από τον ίδιο τον prof. D. Buhalis κατά τη συμμετοχή του σε συνέδρια και συσκέψεις στη Ρόδο) έχουν συμπεριληφθεί στην «τουριστική πυραμίδα» όπως αυτή σχηματοποιήθηκε στην “Εισαγωγή της Encyclopedia of Tourism Management and Marketing”. Η “δημοκρατική”, παρουσιάζει σήμερα, την απεικόνιση της πυραμίδας – προαπαιτούμενο για τη βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας, προσεγγίζεται, δε, από τον prof Δημήτριο Μπούχαλη ως ακολούθως (παρατίθεται μικρό απόσπασμα):
«Η τουριστική πυραμίδα παρέχει μια περιεκτική απεικόνιση της δομής που απαιτείται για την επιτυχή λειτουργία του τουριστικού συστήματος. Καθορίζει τα ουσιαστικά στρώματα που μετασχηματίζουν τη στρατηγική διαχείριση και το μάρκετινγκ του τουρισμού. Το τουριστικό σύστημα βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας. Η επιτυχία του εξαρτάται από τη στιβαρότητα και την ανταπόκριση στις προκλήσεις από κάθε στρώμα της πυραμίδας».
«Η παγκόσμια τουριστική βιομηχανία έχει αναδειχθεί ως ένα οικοσύστημα που συγκεντρώνει μια σειρά από ρόλους (actors) για να συνδημιουργήσουν αξία προς όλους τους συμμετέχοντες. Οι έξυπνες στρατηγικές βιώσιμης ανάπτυξης αποτελούν το προαπαιτούμενο για να διασφαλιστεί (και να φανεί) ότι επιτυγχάνονται για όλους δίκαιες αποδόσεις κατ’ αντιστοιχία των πόρων που χρησιμοποιήθηκαν. Οι προορισμοί έχουν αναδειχθεί ως στάδια που διευκολύνουν τη συνδημιουργία αξέχαστων εμπειριών. Με το αμάλγαμα πολιτισμών, φύσης, παραδόσεων και ανθρωπότητας, με ιδιωτικές και δημόσιες οργανώσεις, προσφέρουν μετασχηματιζόμενο τουρισμό εμπειρίας. Οι προορισμοί αναγνωρίζονται όλο και περισσότερο από τους καταναλωτές ως ευέλικτα καθορισμένα μέρη – επωνυμίες, αντί για καθορισμένες περιοχές».
Το πλήρες εισαγωγικό σημείωμα της Εγκλυκλοπαίδειας βρίσκεται στον υπερσύνδεσμο: https://www.elgaronline.com/view/book/9781800377486/9781800377486.xml
Η τετράτομη Encyclopedia of Tourism Management and Marketing, κυκλοφορεί διεθνώς από τις εκδόσεις Edward Elgar Publishing Limited και διατίθεται στην τιμή των 1.400 λιρών Αγγλίας. Αποτελεί ένα διεθνές έργο, με επικεφαλής ενορχηστρωτή έναν Έλληνα και πρέπει να βρίσκεται σε κάθε πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη, αλλά και σε κάθε σημείο όπου ο τουρισμός αποτελεί την κυρίαρχη τουριστική δραστηριότητα.
