• Εισηγήτρια η κ. Σοφία Παπακωνσταντίνου και βοηθός η κ. Ελένη Μήτσιου
Την 10η Οκτωβρίου 2024 θα εκδικαστεί ενώπιον της 7μελούς συνθέσεως του Γ’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας η από 19 Απριλίου 2024 προσφυγή του κ. Βάιου Καλοπήτα, για την ακύρωση της απόφασης του Διοικητικού Πρωτοδικείου Ρόδου, με την οποία ακυρώθηκε η εκλογή του ως δημοτικός σύμβουλος.
Εισηγήτρια στην υπόθεση έχει διοριστεί η δικαστής κ. Σοφία Παπακωνσταντίνου και βοηθός η κ. Ελένη Μήτσιου.
Χθες η Δικαστής υπέβαλε στο Συμβούλιο της Επικρατείας την εισήγησή της επί της ένδικης διαφοράς.
Οπως τονίζει στην εισήγηση, που δημοσιοποιεί σήμερα η «δημοκρατική», από την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση και τα λοιπά παραδεκτώς ληπτέα υπόψη κατ’ αναίρεση διαδικαστικά έγγραφα προκύπτουν τα εξής:
Κατά τις δημοτικές εκλογές της 8ης Οκτωβρίου 2023 στον Δήμο Ρόδου ο αναιρεσείων συγκέντρωσε 1.951 σταυρούς προτίμησης και με την 22/2023 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ρόδου (εκούσια δικαιοδοσία) ανακηρύχθηκε τακτικός δημοτικός σύμβουλος της εκλογικής περιφέρειας Ρόδου του συνδυασμού «ΕΝΑ- ΕΝΩΜΕΝΟΙ ΑΛΛΑΖΟΥΜΕ- ΜΑΖΙ ΓΙΑ ΤΗ ΡΟΔΟ».
Η ήδη αναιρεσίβλητη, υπό την ιδιότητά της ως εγγεγραμμένης εκλογέως στους εκλογικούς καταλόγους του Δήμου Ρόδου, άσκησε ένσταση κατά της τελευταίας απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ρόδου, κατά το μέρος αυτής με το οποίο είχε ανακηρυχθεί επιτυχών δημοτικός σύμβουλος ο αναιρεσείων…
Το διοικητικό πρωτοδικείο κατέληξε ότι υφίσταται κώλυμα εκλογιμότητας καθώς ο κ Καλοπήτας:… «ήταν διαχειριστής και εταίρος με ποσοστό 50% της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας «ΕΡΓΟΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Ι.Κ.Ε.» από το έτος 2015 μέχρι και τις 14 Αυγούστου του 2023. Η εν λόγω εταιρεία στις 14.02.2023 συμβλήθηκε με το Δήμο Ρόδου με τη 8327/14.02.2023 σύμβαση κατασκευής έργου «ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ- ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΔΡΟΜΩΝ ΣΤΗ Δ.Κ. ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ» ποσού 124.747,27 ευρώ (μερικό σύνολο 100.602,64 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. 24.144,63 ευρώ), διάρκειας 6 μηνών. Ακολούθως, στη συνεδρίαση της 9ης Αυγούστου 2023 της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Ρόδου, η εν λόγω εταιρεία, της οποίας στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα ο καθ’ ου ήταν ακόμα διαχειριστής και εταίρος, ορίστηκε ανάδοχος (οριστική) του έργου κατασκευής ««ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΒΑΤΟΤΗΤΑΣ ΟΔΩΝ Δ.Ε. ΑΦΑΝΤΟΥ», προϋπολογισμού 200.000 ευρώ. Από τα δεδομένα αυτά, προκύπτει ότι η «ΕΡΓΟΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Ι.Κ.Ε.», της οποία ο καθ’ ου ήταν διαχειριστής και εταίρος μέχρι τις 14.08.2023, είχε συνάψει συμβάσεις με τον Δήμο Ρόδου εντός του έτους 2023, ήτοι του έτους διεξαγωγής των εκλογών. Οι πληρωμές δε, οι οποίες συντελέστηκαν από τον Δήμο Ρόδου προς την εταιρεία αυτή κατά τη διάρκεια του 2023 λόγω εκκρεμών σε ισχύ συμβάσεων, όπως αυτές προκύπτουν από τα σχετικά έγγραφα υπό στοιχεία 15 και 16 -ήτοι από την από 29.12.2023 λίστα εξοφλημένων παραστατικών του Δήμου Ρόδου προς την «ΕΡΓΟΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Ι.Κ.Ε.» και την από 29.12.2023 απεικόνιση του Δήμου Ρόδου σχετικά με κινήσεις του προμηθευτή αυτού- αποτελούν στοιχεία, τα οποία το Δικαστήριο εκτιμά ελευθέρως, εφόσον ο καθ’ ου δεν τα προσβάλλει ως πλαστά (πρβλ. ΣτΕ 2365/2013).
Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω, το Δικαστήριο έκρινε ότι συνέτρεχε στο πρόσωπο του καθ’ ου το κώλυμα της περίπτωσης ζ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 10 του ν. 4804/2021 για την εκλογή του ως δημοτικού συμβούλου στο Δήμο Ρόδου, καθώς, μετά την 1η Ιανουαρίου 2023 και κατά τη διάρκεια του έτους μέχρι και την 14η Αυγούστου 2023, κατείχε τη θέση διαχειριστή και εταίρου σε ποσοστό 50% της ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρείας «ΕΡΓΟΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Ι.Κ.Ε.», η οποία διατηρούσε σε ισχύ συμβάσεις με τον εν λόγω Δήμο, αξίας μεγαλύτερης των 10.000 ευρώ. Ως εκ τούτου, δεν μπορούσε να ανακηρυχθεί υποψήφιος ούτε να εκλεγεί, κατά τις εκλογές της 8ης και 15ης Οκτωβρίου 2023, τακτικός, εν προκειμένω, δημοτικός σύμβουλος στον παραπάνω Δήμο, απορριπτομένων ως αβασίμων όλων των αντιθέτων ισχυρισμών του καθ’ ου η ένσταση».
Με την κρινόμενη αίτηση του κ. Καλοπήτα προβάλλεται ότι η ανωτέρω απόφαση του δικάσαντος διοικητικού πρωτοδικείου είναι αναιρετέα για τους εξής λόγους: α) λόγω παράβασης νόμου, άλλως λόγω εσφαλμένης ερμηνείας των διατάξεων του άρθρου 10 παρ. 2 περ. ζ΄ του ν. 4804/2021, διότι, κατά τους ισχυρισμούς του αναιρεσείοντος, ελλείψει ειδικής και ρητής πρόβλεψης ως προς τον χρόνο συνδρομής του κωλύματος εκλογιμότητας στη ανωτέρω διάταξη, καθώς και σύμφωνα με τα παγίως γενόμενα δεκτά από το Συμβούλιο της Επικρατείας (υπό το προϊσχύσαν δίκαιο), κρίσιμος χρόνος συνδρομής ή μη κωλύματος εκλογιμότητας που αφορά πρόσωπα ασκούντα αποφασιστική επιρροή επί νομικών προσώπων συνδεόμενων με τον οικείο Ο.Τ.Α. με σύμβαση οικονομικού αντικειμένου ορισμένης αξίας είναι η ημερομηνία ανακήρυξης των υποψηφίων για τις δημοτικές εκλογές. Συνεπώς, κατά τον αναιρεσείοντα, εσφαλμένως το Διοικητικό Πρωτοδικείο Ρόδου εφάρμοσε αναλογικά την περίπτωση στ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 10 του ν. 4804/2021 όσον αφορά στη διάγνωση του κρίσιμου χρονικού σημείου για τη συνδρομή του κωλύματος εκλογιμότητας της περίπτωσης ζ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 10 του ίδιου ως άνω νόμου. Εξάλλου, κατά τον αναιρεσείοντα, η διάταξη της περίπτωσης στ΄ της παραγράφου 2 του ως άνω άρθρου 10 είναι αντισυνταγματική καθόσον εισάγει δυσανάλογο περιορισμό του δικαιώματος του εκλέγεσθαι. Και τούτο, διότι η ανάγκη για διαφάνεια και αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων ικανοποιείται πλήρως είτε με τη λύση της τυχόν συναφθείσας με τον οικείο Ο.Τ.Α. συμβάσεως είτε με την αποχώρηση από το σχήμα που έχει συμβατικό δεσμό με τον Ο.Τ.Α., πριν από την ανακήρυξη των υποψηφίων για τις δημοτικές εκλογές, όπως παγίως προέβλεπε η νομοθεσία για την εκλογή των δημοτικών και περιφερειακών αρχών. Κατά τα περαιτέρω προβαλλόμενα, με την επίμαχη ρύθμιση ο κοινός νομοθέτης στην πραγματικότητα απαιτεί από τον υποψήφιο να έχει μεριμνήσει για την εκκαθάριση των συμβατικών του σχέσεων με τον οικείο Ο.Τ.Α. δέκα (10) ολόκληρους μήνες πριν από την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών, δηλαδή, σε ένα απομακρυσμένο από τις εκλογές και από την ημερομηνία ανακήρυξης των συνδυασμών και των υποψηφίων χρονικό σημείο, κατά το οποίο προφανώς δεν έχουν ακόμη διαμορφωθεί οι συνδυασμοί και, κατά την κοινή πείρα, κανείς δεν γνωρίζει και δεν έχει αποφασίσει εάν θα συμμετάσχει στην εκλογική διαδικασία ως υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος. Τέλος, το δυσανάλογο μίας τέτοιας νομοθετικής πρόβλεψης σε σχέση με το δικαίωμα πολιτικής συμμετοχής προκύπτει, κατά τον αναιρεσείοντα, και από την απλή σύγκριση των επίμαχων ρυθμίσεων του ν. 4804/2021 με τις διατάξεις των άρθρων 56 και 57 του Συντάγματος, στις οποίες προβλέπονται οι περιορισμοί του παθητικού εκλογικού δικαιώματος υπό τη μορφή κωλυμάτων και ασυμβιβάστων και β) λόγω μη λήψης υπόψη ουσιώδους ισχυρισμού του αναιρεσείοντος όσον αφορά αφενός στο παραδεκτό της ένστασης που άσκησε η αναιρεσίβλητη και αφετέρου στη διαφοροποίηση του κωλύματος της περίπτωσης ζ΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 10 του ν. 4804/2021 σε σχέση με το το κώλυμα της περίπτωσης στ΄.
Για τη θεμελίωση του παραδεκτού της άσκησης της κρινόμενης αίτησης προβάλλεται ο ισχυρισμός, σύμφωνα με το άρθρο 53 παρ. 3 του π.δ. 18/1989 (Α’ 8), ότι υφίσταται έλλειψη νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας ως προς το ζήτημα που ανέκυψε με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση και, συγκεκριμένα, ως προς το ποίος είναι ο κρίσιμος χρόνος συνδρομής ή μη του κωλύματος εκλογιμότητας που προβλέπεται στο άρθρο 10 παρ. 2 περ. ζ΄ του ν. 4804/2021».
Στο Συμβούλιο της Επικρατείας ο κ. Καλοπήτας θα εκπροσωπείται από τον καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και δικηγόρου στα ανώτατα δικαστήρια κ. Ευάγγελο Βενιζέλο.
