Γ. Παπαθεοδωρίδης, πρόεδρος E.O.M.: «Η Ελλάδα παραμένει στις τελευταίες θέσεις στον ευρωπαϊκό χάρτη μεταμοσχεύσεων»

Η ιδέα της Δωρεάς Οργάνων και Ιστών αποτελεί την ύψιστη μορφή εθελοντικής προσφοράς και αλτρουισμού, καθώς και τη βασική προϋπόθεση για την πραγματοποίηση του ιατρικού θαύματος της Μεταμόσχευσης.
Σήμερα η μεταμόσχευση αποτελεί τη μόνη θεραπευτική λύση για την τελικού σταδίου ανεπάρκεια καρδιάς, ήπατος και πνεύμονα και την πιο αποτελεσματική λύση για την τελικού σταδίου νεφρική ανεπάρκεια.
Στην κορυφή του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, βρίσκεται ο καθηγητής Ιατρικής ΕΚΠΑ, Δ/ντής Πανεπιστημιακής Γαστρεντερολογικής Κλινικής και Δ/ντής Μονάδας Μεταμόσχευσης Ήπατος-ΓΝΑ «ΛΑΪΚΟ» κ. Γιώργος Παπαθεοδωρίδης.
Στη συνέντευξή του στη «δημοκρατική», ο κ. Γ. Παπαθεοδωρίδης, παρουσιάζει την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην Ελλάδα ως προς τις μεταμοσχεύσεις.
Περίπου 1.400 άνθρωποι βρίσκονται στην μακρά λίστα αναμονής για μεταμοσχεύσεις. Όπως λέει, οι υπάρχοντες δότες μάς δίνουν γύρω στις 150-180 μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων ετησίως, ενώ θα έπρεπε να πραγματοποιούνται πάνω από 600. Αυτό στην πράξη θα σήμαινε ότι θα σώζονταν πολύ περισσότεροι ασθενείς με τελικού σταδίου ανεπάρκεια ήπατος, καρδιάς ή πνευμόνων, που τώρα πεθαίνουν περιμένοντας ένα σωτήριο μόσχευμα. «Ενας νεφροπαθής που περιμένει τώρα 7-8 χρόνια για να μεταμοσχευτεί, θα περίμενε περίπου 2 χρόνια», λέει ο πρόεδρος του ΕΟΜ και καλεί τους πολίτες μέσω της «δ», να επισκεφθούν την ιστοσελίδα του Οργανισμού και να ενημερωθούν για τη δωρεά οργάνων.
Στόχος του, όπως επισημαίνει, ως προέδρου του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων είναι σε μία διετία να αυξηθεί ο αριθμός των μεταμοσχεύσεων συμπαγών οργάνων στη χώρα μας ώστε να ατενίζουμε το μέλλον των μεταμοσχεύσεων με μεγαλύτερη αισιοδοξία…
• Κύριε Παπαθεοδωρίδη, η Ελλάδα ήταν σταθερά στις τελευταίες θέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τις μεταμοσχεύσεις. Διαφαίνεται ωστόσο στα τελευταία χρόνια, κάτι να αλλάζει. Ποια είναι η κατάσταση σήμερα;
Δυστυχώς, παραμένουμε στις τελευταίες θέσεις στον Ευρωπαϊκό χάρτη των μεταμοσχεύσεων. Αν λάβουμε μάλιστα υπόψη ότι πολλές χώρες αυξάνουν κάθε χρόνο τον αριθμό των πραγματοποιούμενων μεταμοσχεύσεων, ενώ η Ελλάδα όχι, η διαφορά αυτή αυξάνει παρά μειώνεται. Αυτό που μας κάνει να αισιοδοξούμε λίγο είναι ότι πλέον ο κόσμος, σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες, ίσως λόγω της ανάπτυξης των ψηφιακών κοινωνικών δικτύων και της διευκόλυνσης της ενημέρωσης, γνωρίζει περισσότερα για τη Δωρεά Οργάνων και τις Μεταμοσχεύσεις ή μπορεί πολύ εύκολα να βρει τις πληροφορίες που τον ενδιαφέρουν. Κυρίως όμως η μεταστροφή της προοπτικής μας για την ανάπτυξη των μεταμοσχεύσεων βασίζεται στην κατανόηση από πλευράς Κυβερνήσεων και Συστήματος Υγείας ότι είναι επιτακτική η ανάγκη υποστήριξης και ανάπτυξης του Συστήματος Μεταμοσχεύσεων της χώρας μας. Ενός Συστήματος που περιλαμβάνει τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, τις Μονάδες Μεταμοσχεύσεων και τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων, στα πρότυπα άλλων χωρών. Ταυτόχρονα, στο χώρο των Μεταμοσχεύσεων αναπτύσσουν πλέον δραστηριότητα και άλλοι φορείς, όπως το Ίδρυμα Ωνάση, που αποτελούν πολύτιμους συμμάχους στην προσπάθεια βελτίωσης της κατάστασης.
• Θα μπορούσατε να μας δώσετε κάποια στοιχεία ενδεικτικά της κατάστασης που επικρατεί; Γιατί θεωρείτε ότι ακόμα η Ελλάδα παραμένει τόσο πίσω στις μεταμοσχεύσεις;
Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα αξιοποιούνται προς μεταμόσχευση όργανα από 50-60 αποβιώσαντες, εγκεφαλικά νεκρούς, δότες ετησίως, ενώ χρειαζόμαστε και θα μπορούσαμε, αν είχαμε ένα πιο ενδυναμωμένο σύστημα μεταμοσχεύσεων, να αξιοποιούμε υπερτριπλάσιο αριθμό δοτών ετησίως. Γιατί δυνητικοί δότες υπάρχουν, άνθρωποι δηλ. που καταλήγουν ενώ είναι διασωληνωμένοι σε μια ΜΕΘ έπειτα από ένα εγκεφαλικό επεισόδιο ή από μια κρανιογκεφαλική κάκωση. Το πρόβλημα είναι ότι δεν κινητοποιούνται εγκαίρως εντός των νοσοκομείων οι διαδικασίες δωρεάς, όπως η διάγνωση του εγκεφαλικού θανάτου και οι προσέγγιση των συγγενών του αποβιώσαντος. Οι υπάρχοντες δότες μάς δίνουν γύρω στις 150-180 μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων ετησίως, ενώ θα έπρεπε να πραγματοποιούμε πάνω από 600. Αυτό στην πράξη θα σήμαινε ότι θα σώζονταν πολύ περισσότεροι ασθενείς με τελικού σταδίου ανεπάρκεια ήπατος, καρδιάς ή πνευμόνων, που τώρα πεθαίνουν περιμένοντας ένα σωτήριο μόσχευμα καθώς και ότι ένας νεφροπαθής που περιμένει τώρα 7-8 χρόνια για να μεταμοσχευτεί, θα περίμενε περίπου 2 χρόνια.
• Πόσοι άνθρωποι περιμένουν σήμερα στη χώρα μας για ένα μόσχευμα;
Στα μητρώα αναμονής του ΕΟΜ είναι εγγεγραμμένοι περί τους 1200 ασθενείς για μεταμόσχευση νεφρού, 150 για μεταμόσχευση ήπατος, 30 για μεταμόσχευση καρδιάς και 10 για μεταμόσχευση πνεύμονα.
• Κύριε καθηγητά, ποιος είναι ο μεγαλύτερος μύθος γύρω από το κεφάλαιο «μεταμόσχευση»;
Νομίζω ότι ο μεγαλύτερος μύθος γύρω από τη μεταμόσχευση είναι ότι ο κόσμος ευθύνεται για τον χαμηλό αριθμό δωρεάς οργάνων στη χώρα μας.
Ο κόσμος και ειδικά οι Έλληνες είναι ιδιαίτερα αλληλέγγυοι και δοτικοί, αρκεί την δεδομένη στιγμή να ενημερωθούν σωστά από τους γιατρούς και να τους δοθεί η δυνατότητα της δωρεάς οργάνων του οικείου τους. Σημειώστε ότι θεωρώ ότι δεν έχει νόημα να αναφερθώ σε θεωρίες συνομωσίας ή σενάρια επιστημονικής φαντασίας περί υφαρπαγής οργάνων, γιατί αυτές εύκολα καταρρέουν μετά από αντικειμενική πληροφόρηση σχετικά με τις απόλυτα ελεγχόμενες διαδικασίες των μεταμοσχεύσεων.
• Ποιος είναι ο ρόλος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων;
Ο ΕΟΜ είναι ο αρμόδιος φορέας, μαζί με το Υπουργείο Υγείας, που καθορίζει, συντονίζει, ελέγχει και διασφαλίζει το πλαίσιο και όλες τις απαιτούμενες διαδικασίες για τη δωρεά και τη μεταμόσχευση οργάνων, ιστών, κυττάρων από τον δότη στους λήπτες. Επίσης, μεταξύ πολλών άλλων, είναι αρμόδιος για την προώθηση της δωρεάς ιστών και οργάνων στο ευρύ κοινό.
• Ποιες είναι οι βασικότερες μεταμοσχεύσεις που πραγματοποιούνται σήμερα στην Ελλάδα;
Εκτός από τις μεταμοσχεύσεις συμπαγών οργάνων από αποβιώσαντα δότη, για τις οποίες ανέφερα τον αριθμό των εν αναμονή ασθενών, στη χώρα μας πραγματοποιούνται με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα μεταμοσχεύσεις νεφρού από ζώντα δότη. Επίσης, πραγματοποιούνται αρκετές μεταμοσχεύσεις αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων ή μυελού των οστών σε ασθενείς με αιματολογικά νοσήματα καθώς και μεταμοσχεύσεις άλλων ιστών, όπως οι κερατοειδείς. το δέρμα και άλλοι.
• Υπάρχει εικόνα για τις μεταμοσχεύσεις στα Δωδεκάνησα;
Δυστυχώς, αυτή τη στιγμή δεν έχω πλήρη εικόνα για τις μεταμοσχεύσεις ανά γεωγραφική περιφέρεια.
• Τι θα μπορούσε να γίνει κατά την άποψή σας για να αλλάξει η νοοτροπία του Έλληνα όσον αφορά τη δωρεά οργάνων;
Η νοοτροπία του Έλληνα δεν διαφέρει σε τίποτα με του Ισπανού ή του Ιταλού, που πραγματοποιούν χιλιάδες μεταμοσχεύσεις ετησίως. Και αυτό έχει διαπιστωθεί και επιβεβαιωθεί τόσο από πανελλήνιες έρευνες, όσο και από το Ευρωβαρόμετρο. Το μόνο που μας μένει να αντιληφθούμε είναι ότι στατιστικά υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες κάποια στιγμή στη ζωή μας εμείς ή κάποιος συγγενής μας να χρειαστεί μεταμόσχευση ενός οργάνου για να συνεχίσει να ζει, παρά να καταλήξουμε υπό συνθήκες που να μας επιτρέψουν να δωρίσουμε τα όργανα μας προς μεταμόσχευση. Από την άλλη πλευρά, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε όλοι οι αρμόδιοι φορείς ότι πρέπει να προσπαθούμε συνεχώς να βελτιώσουμε το σύστημα που υποστηρίζει τις μεταμοσχεύσεις, γιατί η ανεπάρκεια του συστήματος αυτού και όχι τόσο η νοοτροπία του Έλληνα ευθύνεται περισσότερο για τις χαμηλές μας επιδόσεις στο χώρο των μεταμοσχεύσεων.
• Ποιος είναι ο στόχος σας, ως πρόεδρος του Ε.Ο.Μ.;
Να μπορέσουμε σε μία διετία να βελτιώσουμε τη συνολική μας οργάνωση και τελικά τον αριθμό των μεταμοσχεύσεων συμπαγών οργάνων στη χώρα μας και να ατενίζουμε το μέλλον των μεταμοσχεύσεων με μεγαλύτερη αισιοδοξία.
• Κλείνοντας την συνέντευξη, τι θα θέλατε να πείτε στους αναγνώστες;
Να μπουν στην ιστοσελίδα του ΕΟΜ www.eom.gr, να ενημερωθούν, να παρακολουθήσουν ενημερωτικά βίντεο, να κατεβάσουν εκπαιδευτικό υλικό, ακόμα και παιχνίδια και, εάν επιθυμούν, να κάνουν τη δήλωση Δωρητή Οργάνων. Πάνω απ΄ όλα όμως να συζητήσουν με τους οικείους τους τις απόψεις του περί Δωρεάς. Είναι το πιο σημαντικό.