Η οικονομική κρίση έχει επιφέρει και ανθρωπιστική κρίση και κρίση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αυτό διαπίστωσε ο ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας του ΟΗΕ, Χουάν Πάμπλο Μποχοσλάβσκι, κατά τη διάρκεια της πρώτης του επίσκεψης στην Ελλάδα.
Όπως εξήγησε σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε σήμερα ολοκληρώνοντας την επίσκεψή του στη χώρα, «έπειτα από πέντε χρόνια πολιτικών προσαρμογής, οι κοινωνικοί δείκτες που αποτυπώνουν τα οικονομικά, κοινωνικά και μορφωτικά δικαιώματα στην Ελλάδα δεν έχουν σημειώσει βελτίωση. Αντίθετα σε ορισμένους τομείς έχουν επιδεινωθεί».
Στις διαπιστώσεις του ο ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας τονίζει ότι 2,5 εκατομμύρια πολίτες διαθέτουν περιορισμένη κάλυψη ή είναι ανασφάλιστοι, οι δε δημόσιες υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης αντιμετωπίζουν υπέρμετρα μεγάλο φόρτο εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό χαιρετίζει την απόφαση της κυβέρνησης να διαθέσει για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια πρόσθετα κονδύλια για τη δημόσια υγειονομική περίθαλψη στον προϋπολογισμό του 2016.
Υπογραμμίζει, επίσης, το γεγονός ότι η Ελλάδα έχει την υψηλότερη ανεργία στην ευρωζώνη και σημειώνει ως εξίσου ανησυχητική την αύξηση στη μακροχρόνια ανεργία.
Το 36% του πληθυσμού, δηλαδή συνολικά 3,76 εκατομμύρια άτομα, συνεχίζει, βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού. «Είναι γεγονός ότι μια ιδιαιτέρως ανεπτυγμένη χώρα εντός της Ευρώπης, εν μέρει δεν είναι σε θέση να διασφαλίσει την απόλαυση από μεγάλη μερίδα του πληθυσμού των βασικών ελάχιστων επιπέδων οικονομικών, κοινωνικών και μορφωτικών δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται στο δεσμευτικό διεθνές δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Στις προκαταρκτικές διαπιστώσεις του ο Χουάν Πάμπλο Μποχοσλάβσκι αναφέρεται και στο προσφυγικό και ζητάει τη χαλάρωση από τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης των δημοσιονομικών περιορισμών «που θα επέτρεπε στην Ελλάδα να ενισχύσει την ανταπόκρισή της στην κρίση κατά τρόπο που να αντανακλά τις βέλτιστες πρακτικές και πρότυπα στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του δικαίου για τους πρόσφυγες». Όπως συμπληρώνει, «το προσφυγικό είναι πρόβλημα εθνικό, αλλά και ευρωπαϊκό και διεθνές. Μιλάμε για την αρχή της συνυπευθυνότητας».
Στις προτάσεις του ο κ. Μποχοσλάβσκι διατυπώνει την άποψη ότι πρέπει να υπάρξει ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, προκειμένου να αποτελέσει έναυσμα για ανάπτυξη χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς.
Επίσης, ζητάει να συνεχιστεί το έργο της Επιτροπής Αλήθειας για το Δημόσιο Χρέος και παροτρύνει την κυβέρνηση και τους δανειστές να προβούν σε ολοκληρωμένη αξιολόγηση των επιπτώσεων των πολιτικών αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης επί των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Απευθύνει, εξάλλου, τη σύσταση προς την κυβέρνηση να προσυπογράψει τις «Βασικές αρχές των διαδικασιών αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους» του ΟΗΕ και τις «Αρχές για υπεύθυνες συναλλαγές, τόσο για τους Δανειστές και τους Δανειολήπτες» της UNCTAD, δύο νομικά κείμενα που θεσπίζουν αρχές που είναι κρίσιμες για την οικοδόμηση της συναίνεσης σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και περιλαμβάνουν διαπραγματεύσεις μεταξύ δανειστών και δανειοληπτών σε περιπτώσεις που το δημόσιο χρέος καταστεί μη βιώσιμο.
Χαιρετίζει την προσπάθεια της κυβέρνησης να παρέχει καλύτερη προστασία της πρώτης κατοικίας, ωστόσο επισημαίνει ότι η κατάσταση στον τομέα της στέγασης πρέπει να παρακολουθείται στενά. Προτείνει τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος με βάση την αρχή της διαγενεακής αλληλεγγύης ώστε να καταστεί οικονομικά βιώσιμο και να προλαμβάνει τη φτώχεια στην τρίτη ηλικία, καθώς και την ενδυνάμωση του ρόλου της πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης και του θεσμού του οικογενειακού γιατρού αλλά και τη θέσπιση ενός συστήματος κοινωνικής πρόνοιας και κοινωνικής προστασίας.
Η προώθηση «των μεταρρυθμίσεων μπορεί να διασφαλιστεί μόνο μέσα από τη δημόσια διαβούλευση, τον κοινωνικό διάλογο και υπό την προϋπόθεση ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις υλοποιούνται με πλήρη σεβασμό της δημοκρατικής συμμετοχής και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», καταλήγει.
Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο της επίσκεψής του στη χώρα ο ανεξάρτητος εμπειρογνώμονας για τις επιπτώσεις του εξωτερικού χρέους συνάντησε υπουργούς και στελέχη υπουργείων, τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, τους προέδρους του Αρείου Πάγου και του Συμβουλίου της Επικρατείας, βουλευτές, στελέχη της Τράπεζας της Ελλάδος, τον Συνήγορο του Πολίτη, την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, την Υπηρεσία Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τη Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας και οργανώσεις εργοδοτών, τον Ύπατο Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, μέλη της πρώην Επιτροπής Αλήθειας για το Δημόσιο Χρέος, ακαδημαϊκούς εμπειρογνώμονες και εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών.
Κατά το επόμενο στάδιο της αποστολής του ο Χουάν Πάμπλο Μποχοσλάβσκι θα μεταβεί το 2016 στις Βρυξέλλες για να συνομιλήσει με εκπροσώπους των δανειστών και να διερευνήσει εάν γίνονται σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα στο τρίτο μνημόνιο. Τα πορίσματά του θα αναλύσει σε μελλοντική έκθεση προς το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
