Εχει προκαλέσει σε λίγους μήνες περισσότερες ζημιές από ό,τι η εξάχρονη νομισματική κρίση
Η Ευρώπη υποφέρει. Οι θεσμοί της, όπως ο χώρος του Σένγκεν, καταρρέουν, τα σύμφωνα, όπως το Δουβλίνο 2, χάνουν κάθε ισχύ, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης τορπιλίζουν τις προσπάθειες των Βρυξελλών για τη ρύθμιση των προσφυγικών ροών. Και η φύλαξη των νοτίων συνόρων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ιδίως στην Ελλάδα, φαντάζει όνειρο θερινής νυκτός. Παντού συντρίμμια και θρύψαλα. Και ακόμη χειρότερα, βελτίωση της κατάστασης δεν φαίνεται στον ορίζοντα.
Το καταθλιπτικό αυτό σενάριο περιέγραφε την Παρασκευή στο Βερολίνο ανώτατο στέλεχος των Σοσιαλδημοκρατών. «Η κρίση του ευρώ ήταν παιχνιδάκι σε σύγκριση με την προσφυγική» έλεγε. «Η διαφορά τους βρίσκεται στη φοβερή επιτάχυνση. Το Προσφυγικό έχει προκαλέσει σε λίγους μήνες περισσότερες ζημιές από ό,τι η εξάχρονη νομισματική κρίση».
Πρεμιέρα του Shengexit
Αυτό, προσέθεσε, εξηγεί και την αναπάντεχη νεκρανάσταση του Grexit, που είναι και πρεμιέρα του Shengexit, όπως ονομάζεται η απειλούμενη εκδίωξη της Ελλάδας από τον χώρο του Σένγκεν. Υπό άλλες συνθήκες, λέει, τέτοια απειλή θέλει μήνες, αν όχι χρόνια για να «ωριμάσει». Τώρα φτάνουν εβδομάδες ή και ημέρες. Παρ’ όλα αυτά, τονίζει, ο κίνδυνος έξωσης δεν είναι άμεσος αλλά έχει τον χαρακτήρα προειδοποιητικής βολής. «Εδώ αγωνιστήκαμε μήνες για να κρατήσουμε την Ελλάδα στην ευρωζώνη και θα τη διώχναμε εν ριπή οφθαλμού από το Σένγκεν;» διερωτήθηκε. «Για να γινόταν αυτό θα έπρεπε να έχουν προηγηθεί διαβουλεύσεις για τις συνέπειές της, αλλά γι’ αυτό λείπουν τόσο η πρόθεση όσο και το σχετικό πολιτικό πλάνο».
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφαν Ζάιμπερτ αρκέστηκε την Παρασκευή στον ρόλο της Σφίγγας. Στο ερώτημα αν η γερμανική κυβέρνηση ανήκει στις χώρες που ζήτησαν την επιβολή ελέγχων σε ταξιδιώτες από την Ελλάδα που κατευθύνονται σε χώρες του Σένγκεν (κάτι που θα σήμαινε πρακτικά τον αποκλεισμό της από τον χώρο) η απάντησή του ήταν: «Θέλουμε να δώσουμε στήριξη στις χώρες που λόγω γεωγραφικής θέσης πρέπει να αντιμετωπίσουν αυτό που έρχεται πάνω τους. Θέλουμε να διατηρήσουμε τον χώρο του Σένγκεν, γνωρίζουμε όμως – και αυτό το μάθαμε την τρέχουσα χρονιά – ότι το σύστημα βρίσκεται υπό πίεση». Πιο συγκεκριμένος δεν ήθελε να γίνει.
Κυβερνητική πηγή παραδέχεται ωστόσο ότι το Βερολίνο χρησιμοποιεί την επικείμενη έκθεση των θεσμών σχετικά με την πορεία του τρίτου Μνημονίου ως μέσο πίεσης για το Προσφυγικό. «Οσο ταχύτερα και καλύτερα κατασκευαστούν τα hot spots (σ.σ.: οι χώροι ταυτοποίησης των προσφύγων) τόσο πιο ευμενής θα είναι και η έκθεση» λέει.
Η ίδια πηγή αποκρούει πάντως την κατηγορία ότι το Βερολίνο συμμετέχει σε μια «στρατηγική έντασης» εναντίον της Ελλάδας – έτσι όπως τη διατυπώνει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης Die Linke (Η Αριστερά). «Ούτε κατά διάνοια» λέει. «Στρατηγική της έντασης σημαίνει αποσταθεροποίηση της χώρας. Αυτό δεν είναι ούτε στις προθέσεις ούτε στις πρακτικές μας».
Απώλειες πλέον των 30 δισ.
Αλλά ούτε και η σταθεροποίηση της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα είναι προφανώς στις προθέσεις του Βερολίνου. Αυτό φάνηκε από την απάντηση του εκπροσώπου του υπουργείου Οικονομικών Μάρτιν Γέγκερ στην κυβερνητική συνέντευξη Τύπου της Παρασκευής στο ερώτημα αν η πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, που προκάλεσε στο ελληνικό κράτος απώλειες πλέον των 30 δισ. ευρώ λόγω της πώλησης τραπεζικών μετοχών σε κλάσμα των ονομαστικών τιμών τους σε κερδοσκόπους, συμβάλλει στη σταθεροποίηση των δημόσιων οικονομικών της χώρας.
«Πάλι καλά που βρέθηκαν ιδιώτες επενδυτές» είπε. Στην αρχή του έτους, προσέθεσε, οι ελληνικές τράπεζες είχαν επαρκή ρευστότητα. Μετά υπήρξε αλλαγή κυβέρνησης που τα χάλασε όλα. «Θα ήταν καλύτερο να είμαστε ευγνώμονες που όλα μπήκαν πάλι σε μια σειρά» τόνισε. Με τη δέουσα προσπάθεια η χώρα θα μπορούσε να βγει από τη σημερινή επώδυνη κατάσταση. «Αλλά δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία για το ποιος έφερε την Ελλάδα σε αυτή την κατάσταση» κατέληξε.
Σύμφωνα με την ίδια κυβερνητική πηγή, πάντως, η ανακεφαλαιοποίηση θα μπορούσε να γίνει και διαφορετικά. Τυπικά, λέει, η διαδικασία ήταν ορθή επειδή, σύμφωνα με τους ισχύοντες ευρωπαϊκούς κανόνες, οι μετοχές πρέπει να προσφερθούν κατ’ αρχάς σε ιδιώτες επενδυτές και μόνο μετά αναλαμβάνει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Σταθεροποίησης την αγορά των μη πωληθέντων χρεογράφων. Εν όψει της διαφαινόμενης κονιορτοποίησης της τιμής των μετοχών θα μπορούσε βέβαια να ληφθεί μια πολιτική απόφαση για την προσωρινή ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μόνο με κεφάλαια του ESM. Αυτό δεν ήταν όμως επιθυμητό. Οι δανειστές συνεχίζουν να θεωρούν την κυβέρνηση Τσίπρα ξένο, εχθρικό σώμα.
ΤΟ ΘΕΜΑ
Οι γερμανοί πολιτικοί δεν έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το προσφυγικό. Ενας λόγος γι’ αυτό ήταν η συστηματική ενασχόλησή τους με την εμπλοκή της Γερμανίας στον πόλεμο της Συρίας που αποφασίστηκε την Παρασκευή από τη γερμανική Βουλή και δεν τους άφηνε χρόνο για άλλα ζητήματα· ένας άλλος, το ότι τρομάζουν και μόνο στην ιδέα ενός τέτοιου αποκλεισμού. «Ξέρουν ότι τυχόν εκτοπισμός της Ελλάδας από τον Σένγκεν δεν θα έλυνε κανένα πρόβλημα» λέει ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου Ινγκο Πέτερς. «Το αντίθετο μάλλον. Η χώρα θα υφίστατο αποσταθεροποίηση, οι πρόσφυγες θα αναζητούσαν νέες χώρες διέλευσης και το πρόβλημα θα γινόταν πιο δυσχερές».
Το ΒΗΜΑ
